# ast/ted2020-724.xml.gz
# th/ted2020-724.xml.gz
(src)="1"> Güei quedría falaros del celebru humanu , que ye lo que investigamos na Universidá de California .
(trg)="1"> วันนี้ ผมอยากจะพูดถึงเรื่องสมองของมนุษย์อย่างเราๆ ซึ่งก็เป็นงานวิจัยที่เรากำลังศึกษากันอยู่ ที่มหาวิยาลัย University of California
(src)="2"> Pensái n 'esti problema un segundu .
(trg)="2"> เรามาลองขบคิดถึงปัญหาต่อไปนี้ดูสักหน่อย
(src)="3"> Equí hai un bultu de carne , de kilu y mediu , que pués sostener na palma de la mano .
(trg)="3"> นี่คือก้อนเนื้อ หนักราวๆ 3 ปอนด์ ( 1.36 กิโลกรัม ) ซึ่งสามารถวางบนฝ่ามือคุณได้อย่างง่ายดาย
(src)="4"> Pero pué contemplar la inmensidá del espaciu interestelar .
(trg)="4"> แต่เจ้าก้อนน้อยๆนี้ก็สามารถขบคิดถึงความกว้างใหญ่ระดับจักรวาลได้
(src)="5"> Pué contemplar el significáu d ' infinitú. entrugar preguntes sobre 'l significáu de la so propia esistencia , de la naturaleza de Dios .
(trg)="5"> สามารถขบถึงความหมายของ ค่าอนันต์ หรือ ความไม่สิ้นสุด ถามคำถามเกี่ยวกับความหมายของการคงอยู่ของตัวมันเอง ไปจนถึง ธรรมชาติของ ' พระเจ้าผู้สร้าง '
(src)="6"> Y esto ye verdaderamente la cosa más apasionante nel mundu .
(trg)="6"> และนี่คือสิ่งที่น่าทึ่งที่สุดในโลกก็ว่าได้
(src)="7.1"> Ye 'l mayor misteriu de los seres humanos .
(src)="7.2"> D 'ú vien tó esto ?
(trg)="7"> แต่มันก็ยังเป็นสิ่งที่คงความลึกลับมากที่สุดที่มนุษย์เราเผชิญ แล้วมันมาได้ยังไงกันแน่ ?
(src)="8"> Bono , el celebru , como sabe , ta fechu de neurones .
(trg)="8"> อืม ... เป็นที่ทราบกันดีว่า สมองคนเรานี่ประกอบด้วยเซลล์ประสาท
(src)="9"> Equí tamos viendo neurones .
(trg)="9"> เช่นในภาพที่เราเห็นอยู่นี้
(src)="10"> Hai 100 billones de neurones nel celebru d 'un home adultu .
(trg)="10"> มันประกอบไปด้วยเซลล์ประสาท 100 พันล้านเซลล์ ในมนุษย์วัยทำงาน
(src)="11"> Y cada neurona fái ente 1000 y 10000 contautos con otres neurones del celebru .
(trg)="11"> และแต่ละเซลล์ฯก็สร้างการติดต่อสื่อสารกัน 1,000 ถึง 10,000 ครั้ง กับเซลล์ประสาทรอบๆ
(src)="12"> Y basáu n 'esto , xente calculara qu 'el númberu de permutaciones y combinaciones de l 'actividá celebral supera 'l númberu de partícules elementales nel universu .
(trg)="12"> และจากข้อมูลดังกล่าว ได้มีคนคำนวนว่า ตัวเลขของความหลากหลาย ของกิจกรรมที่เกิดจากการคุยกันเองในเซลล์ฯเหล่านั้น เกินตัวเลขของธาตุพื้นฐานทุกๆธาตุของทั้งจักรวาล
(src)="13"> Asina que , ¿ cómo estudies el celebru ?
(trg)="13"> เอาล่ะ แล้วเราจะศึกษาสมองได้อย่างไร ?
(src)="14"> Una posibilidá ye mirar a pacientes que tuvieran lesiones en diferentes partes del celebru , y estudiar cambios na so conducta .
(trg)="14"> วิธีหนึ่ง ก็คือ การสังเกตคนไข้ที่มีความบอบชำ้หรือแผลในส่วนต่างๆของสมอง และศึกษาความเปลี่ยนแปลงไปจากพฤติกรรมก่อนหน้า
(src)="15"> D 'eso falé na última TED .
(trg)="15"> นั่นคือสิ่งที่ผมได้พูดไปใน TED ครั้งที่แล้ว
(src)="16"> Güei voy falar d 'un otru abordaxe que ye poner electrodos en diferentes partes del celebru , y grabar l 'actividá real de céllules individuales nel celebru .
(trg)="16"> วันนี้ ผมจะมาพูดถึงอีกวิธีหนึ่ง ซึ่งจะเป็นการนำ เครื่องมืดวัดคลื่นไฟฟ้า วางไว้ที่ส่วนต่างๆของสมอง และเก็บข้อมูลเกี่ยวกับกิจกรรมของแต่ละเซลล์ประสาทในสมอง
(src)="17"> Ye como espiar l 'actividá des célules nervioses .
(trg)="17"> คล้ายๆกับการดักฟัง เจ้าเซลล์ทั้งหลายในสมองนั่นเอง
(src)="18"> Y un descubrimientu reciente fechu por investigaores n 'Italia , en Parma , por Giacomo Rizzolatti y los sos collacios , ye un grupu de neurones llamáu neurones espexu , que tan alantre nel celebru , nos llóbulos frontales .
(trg)="18"> ล่าสุด ได้มีการค้นพบโดยนักวิจัย จากเมืองปาร์มา , อิตาลี นาม Giacomo Rizzolatti และเพื่อนร่วมทีมเขา พบว่า มีกลุ่มของเซลล์ประสาท ที่ถูกตั้งชื่อว่า ' เซลล์ประสาทกระจกเงา ' ซึ่งรวมอยู่ส่วนหน้าของสมองสองซีก
(src)="19"> Y xurde qu 'hai neurones que se llamen neurones d 'órdenes motores ordinarias na parte anterior del celebru , que se conocieran dende más de 50 años .
(trg)="19"> ทีนี้ ก็ยังมีเซลล์ประสาทอีกแบบ เรียกว่า ' เซลล์ประสาทมอเตอร์ควบคุมทั่วไป ' ในส่วนหน้าของสมอง ที่เป็นที่รู้จักดีมากว่า 50 ปีมาแล้ว
(src)="20"> Estes neurones dispáranse cuando una persona fái una acción específica .
(trg)="20"> เซลล์ประสาทเหล่านี้จะทำงานเมื่อร่างกายเจ้าของกระทำกริยาบางอย่าง
(src)="21"> Por exemplu , si yo faigo esto , y alcanzo y coyo una manzana , una orden motora na parte anterior del mio celebru se disparará .
(trg)="21"> เช่น เมื่อผมเอื้อมมือไปหยิบลูกแอปเปิล แบบนี้ เจ้า ' เซลล์ประสาทมอเตอร์ฯ ' ก็จะทำงานทันที
(src)="22"> Si alcanzo y emburrio un oxetu , otra neurona se disparará , ordenándome emburriálu .
(trg)="22"> และถ้าผมเอืื้อมไปดึงของบางอย่าง เซลล์ประสาทอีกตัวก็จะทำงาน เพื่อสั่งให้ผมดึงของสิ่งนั้น
(src)="23"> Estes llámanse neurones d 'ordenes motores , y conócense dende fái tiempu .
(trg)="23"> ทั้งหมดนี้ถูกสั่งงานโดยกลุ่ม ' เซลล์ประสาทมอเตอร์ฯ ' ที่เป็นที่รู้จักมานานแล้วนั่นเอง
(src)="24"> Pero lo que Rizzolatti atopó foi un grupu d 'estes neurones , como 'l 20 por cientu d 'elles , que también se disparará cuando veo a daquién facer la mesma acción .
(trg)="24"> แต่สิ่งที่ Rizzolatti พบ ก็คือ ประเภทย่อยของเจ้าเซลล์ประสาทเหล่านี้ ราวๆ 20 % ของทั้งกลุ่มอาจทำงาน ขณะที่ผม กำลังมองดูใครสักคนทำกริยาเดียวกัน
(src)="25"> Asina , equí tá una neurona que se dispara cuando alcanzo y coyo daqué , pero que también se dispara cuando veo a Joe alcanzar y coyelo .
(trg)="25"> นี่คือเซลล์ประสาทที่ทำงานเวลาผมเอื้อมไปจับวัตถุบางอย่าง แต่มันก็จะทำงานเช่นกัน เมื่อผมมองคุณโจหรือใครสักคนทำกริยาเดียวกัน
(src)="26"> Y ye braeramente esmechante .
(trg)="26"> และนี่เป็นสิ่งที่น่าทึ่งอย่างแท้จริง
(src)="27"> Porque ye como si esta neurona adoptara el puntu de vista del otru .
(trg)="27"> เพราะว่ามันราวกับว่า เจ้าเซลล์ประสาทตัวนี้ได้ รับเอามุมมองผู้อื่นมาขบคิดเอง
(src)="28"> Ye casi como si tuviera n 'una simulación de realidá virtual de l 'aición de la otra persona .
(trg)="28"> ราวกับว่ามันได้จำลอง โลกความจริงเสมือน ของการกระทำของผู้อื่นนั่นเอง
(src)="29"> Pero , cuál ye 'l significáu d 'estes neurones espexu ?
(trg)="29"> แล้วเจ้า ' เซลล์ประสาทกระจกเงา ' เหล่านี้มีความสำคัญอะไรบ้าง ?
(src)="30"> Por un lláu , tienen que tar involucraes en procesos como la imitación ya emulación .
(trg)="30"> อย่างหนึ่งก็คือ มันต้องมีความเกี่ยวข้องกับการเลียนแบบและลอกเลียนพฤติกรรม
(src)="31"> Porque imitar un actu complexu requiér qu 'el mio celebru adopte 'l puntu de vista de la otra persona .
(trg)="31"> เพราะว่าการเลียนแบบพฤติกรรมเป็นสิ่งที่ซับซ้อน ที่ต้องการการรับเอาการมองโลกของผู้อื่นเข้ามา
(src)="32"> Asín , esto ye lo importante d 'imitar y emular .
(trg)="32"> ฉะนั้นการเลียนแบบและลอกเลียนพฤติกรรมจึงมีความสำคัญ
(src)="33"> ¿ Y por qué ye importante ?
(trg)="33"> แล้ว ทำไมถึงสำคัญ ?
(src)="34"> Bono , miremos a esta diapositiva .
(trg)="34"> เรามาลองดูที่สไลด์ต่อไปนี้กัน
(src)="35.1"> ¿ Cómo faes pa imitar ?
(src)="35.2"> ¿ Por qué ye importante ?
(trg)="35"> ถามว่า เราเลียนแบบได้อย่างไร ?
(src)="36"> Neurones espexu ya imitación , emulación .
(trg)="36"> ทำไมมันถึงสำคัญ ? " กลุ่มเซลล์ประสาทกระจกเงา , การเลียนแบบ , และการลอกเลียนพฤติกรรม "
(src)="37"> Miremos agora a la cultura , al fenómenu de la cultura humana .
(trg)="37"> เอาล่ะ ลองมาดูที่ วัฒนธรรม , ปรากฎการณ์ที่เกี่ยวกับวัฒนธรรมของมนุษย์กันบ้าง
(src)="38"> Si vas p 'atrás nel tiempu , entre 75 y 100 mil años , miremos a la evolución humana , xurde qu 'algo perimportante pasó fái 75.000 años .
(trg)="38"> หากเราย้อนเวลาไปราวๆ 75,000 ถึง 100,000 ปีที่แล้ว แล้วมองดูที่วิวัฒนาการของมนุษย์ เราจะพบว่า มีบางอย่างที่สำคัญมากเกิดขึ้นราว 75,000 ปีที่แล้ว
(src)="39"> Ye un xurdimientu súbitu y una diseminación rápida d 'una serie d 'habilidaes úniques pa 'l ser humanu como usar les ferramientes , el usu 'l fueu , d 'abellugos , y , per supuestu , llenguaxe , y l 'habilidá de lleer la mente d 'otru y d 'interpretar la so conducta .
(trg)="39"> และนั่นก็คือ การวิวัฒนาการและแผ่วงกว้างของ จำนวนความทักษะใหม่ๆที่เป็นเอกลักษณ์ของมนุษย์ยุคนั้น เช่น การเริ่มใช้เครื่องทุ่นแรง การใช้ประโยชน์จากไฟ , การรู้จักสร้างที่อยู่อาศัย , และ แน่นอนที่สุดคือ การใช้ภาษา และยังมี ความสามารถในการอ่านจิตใจผู้อื่น และการแปลภาษากายของคนผู้นั้น
(src)="40"> Y too eso pasó relativamente rápido .
(trg)="40"> ทั้งหมดนี้ได้พัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็วมาก
(src)="41"> Incluso aunque 'l celebru humanu había alcanzáu el so tamañu facía tres o cuatrocientos mil años entá , fái cien mil años too esto pasó perrápido .
(trg)="41"> แม้ว่า สมองมนุษย์ได้มีขนาดเท่าเดิมตั้งแต่เวลานั้น เกือบสามถึงสี่พันปีมาจวบจนปัจจุบัน แสนปีก่อน สิ่งเหล่านี้วิวัฒนาการมาเร็วมากๆ
(src)="42"> Y pueo dicir que lo que paso foi el xurdimientu súbitu d 'un sofisticáu sistema de neurones espexu , que te permitía emular ya imitar les aiciones d 'otres persones .
(trg)="42"> และผมอยากบอกว่าสิ่งที่เกิดขึ้นเวลานั้นก็คือ การพัฒนาก้าวกระโดดของระบบเซลล์ประสาทกระจกเงา ซึ่งได้ทำให้คุณสามารถเลียนแบบพฤติกรรมต่างๆของผู้อื่นได้
(src)="43"> Asina que cuando hubiera un descubrimientu accidental súbitu por un miembru 'l grupu , por exemplu , l 'usu 'l fueu , o d 'un tipu particular de ferramienta , en vez de morrer , esto se extendería rápido , horizontalmente per la población , o verticalmente , tres les xeneraciones .
(trg)="43"> เพื่อว่า เมื่อเกิดการค้นพบที่ไม่คาดคิด โดยคนหนึ่งที่เป็นสมาชิกในกลุ่ม เช่น การใช้ประโยชน์จากไฟ หรือประเภทของเครื่องมือเฉพาะทางนั้น แทนที่จะถูกลืมเลือนไป ก็ได้แผ่กว้างอย่างรวดเร็ว จนการเลียนแบบหรือความรู้นั้นๆทั่วถึงประชากรทั้งหมด หรือส่งผ่านไปยังทายาทรุ่นต่อไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
(src)="44"> Asina , esto fizo que la evolución fora lamarckiana , non darwiniana .
(trg)="44"> นี่เอง ที่ทำให้ทฤษฎีวิวัฒนาการ กลายเป็นแบบ Lamarck ไม่ใช่แบบ Darwin
(src)="45"> L 'evolución darwiniana ye llenta , echa cientos de miles d 'años .
(trg)="45"> ทฤษฎีวิวัฒนาการแบบดาร์วินจะเป็นไปในแบบช้าๆ กินเวลาเป็นแสนๆปี
(src)="46"> Un osu polar , pa desarrollar pelaxe , echará cientos de xeneraciones , quizá cien mil años .
(trg)="46"> หมีขั้วโลก กว่าจะได้เป็นขนขาวๆ ต้องกินเวลาลูกหลานเป็นพันๆรุ่น บางที ก็อาจถึงแสนปี
(src)="47.1"> Un ser humanu , un guah.e , pué simplemente ver al so pá matar a otru osu polar , despeyeyalu y ponése la piel nel so cuerpu y aprendelo n 'un pasu .
(src)="47.2"> Lo que al osu polar llevó-y cien mil años aprender , pué ser aprendío en cinco , igual diez minutos .
(trg)="47"> ในขณะที่ คนเรา เช่น เด็กคนหนึ่ง สามารถจะดูพ่อแม่ตน ฆ่าหมีขั้วโลก และถลกหนังพร้อมขนมาเป็นเครื่องนุ่งห่มขึ้นมา แล้วเด็กก็เรียนรู้ทั้งหมดในขั้นตอนเดียว ขณะที่หมีขั้วโลกของดาร์วิน ใช้เวลาเป็นแสนปีเพื่อเรียนรู้ สมองของเจ้าเด็กสามารถทำได้ภายใน 5 หรือ 10 นาทีเท่านั้น
(src)="48"> Y una vez que foi aprendío , s 'extiende en proporción xeometrica por toa la población .
(trg)="48"> และเมื่อมันได้เรียนรู้แล้ว ความรู้นี้ก็จะขยายกว้างออก ไปตามสัดส่วนแบบเรขาคณิต ทั่วทุกพื้นที่
(src)="49.1"> Esta ye la base .
(src)="49.2"> Imitar habilidaes complexes ye lo que llamamos cultura y ye la base de la civilización .
(trg)="49"> นี่เป็นรากฐานสำคัญ การเลียนแบบของทักษะที่ซับซ้อนต่างๆนั้น คือสิ่งที่เราเรียกว่า วัฒนธรรม และ รากฐานของอารยธรรม
(src)="50"> Pero hay otru tipu de neurones espexu , que se dedica a daqué diferente .
(trg)="50"> ทีนี้ ก็มีเซลล์ประสาทกระจกเงาอีกแบบ ซึ่งเกี่ยวข้องกับบางสิ่งที่ต่างออกไป
(src)="51"> Y ye qu 'hai neurones espexu , igual qu 'hai neurones espexu pa les acciones , les hay pa 'l tautu .
(trg)="51"> กล่าวคือ ในกลุ่มของเซลล์ประสาทกระจกฯ ( เช่น นอกจากเซลล์ประสาทกระจกฯ สำหรับกริยาต่างๆแล้ว ) ได้มีเซลล์ประสาทกระจกฯสำหรับการสัมผัส
(src)="52"> N 'otres pallabres , si daquién me toca , la mio mano , una neurona n 'el córtex sensorial na rexón sensorial del cerebru dispara .
(trg)="52"> พูดอีกแบบก็คือ หากมีคนมาแตะต้องมือผม เซลล์ประสาทในบริเวณที่เป็นส่วนรับการสัมผัส ในบริเวณประสาทรับความรู้สึกจะทำงานทันที
(src)="53"> Pero la mesma neurona , n 'algunos casos disparará cuando veo a otra persona ser tocada .
(trg)="53"> แต่ เซลล์ประสาทเดียวกันนี้ ก็จะทำงานในกรณีอื่นๆบางกรณีเช่นกัน ในเวลาที่ผมแค่เห็นคนอื่นถูกสัมผัส
(src)="54"> Asina , tá empatizando a la otra persona siendo tocada .
(trg)="54"> ดังนั้น มันสามารถเข้าใจความรู้สึกของคนอื่นที่ถูกสัมผัสได้
(src)="55.1"> Y asína , munches d 'elles s 'activarán cuando me toquen en diferentes sitios .
(src)="55.2"> Diferentes neurones pa diferentes sitios .
(trg)="55"> และเกือบทั้งกลุ่มเซลล์เหล่านั้น จะทำงานเมื่อผมถูกสัมผัส ในตำแหน่งต่างๆกัน กลุ่มเซลล์ฯแต่ละกลุ่มจะรับผิดชอบแต่ละตำแหน่งที่ถูกสัมผัส
(src)="56"> Pero un subgrupu d 'elles s 'activará incluso cuando veo a daquién ser tocáu n 'esi sitiu .
(trg)="56"> แต่เจ้ากลุ่มย่อยจะทำงานเช่นกันเมื่อผมเห็นคนอื่น ถูกสัมผัสในตำแหน่งเดียวกัน
(src)="57"> Otra vez tenemos neurones dedicaes a l 'empatía .
(trg)="57"> และที่นี่เช่นเดียวกัน คุณก็เป็นเจ้าของเซลล์ฯเหล่านั้น ซึ่งได้มีถูกสร้างให้มีความเข้าในในผู้อื่นได้อย่างดี
(src)="58"> Y la pregunta xurde : si yo simplemente veo a otra persona ser tocada , ¿ por qué nun me confundo y lliteramlente siento esa sensación simplemente viendo a esa persona siendo tocada ?
(trg)="58"> ทีนี้ คำถามก็คือ : หากผมเห็นคนหนึ่งได้รับการสัมผัส ทำไมผมถึงไม่ฉงน และ รู้สึกถึงการสัมผัสนั้นอย่างแท้จริงได้เลย ในการที่ ผมแค่การเห็นผู้อื่นถูกสัมผัส ?
(src)="59"> Quiero dicir , empatizo con esa persona pero nun siento el toque .
(trg)="59"> กล่าวคือ ผม ' เข้าใจ ' ความรู้สึกเขา แต่ไม่ได้ ' รู้สึก ' ไปด้วยจริงๆ
(src)="60"> Bueno , eso ye porque tienes receptores na to piel , receptores del tautu y del dolor , que conectan col celebru y y-dicen " Tranquilu , nun te tan tocando .
(trg)="60"> นั่นก็เพราะว่าเรามีเซลล์รับความรู้สึกซ่อนอยู่ในชั้นผิวหนัง เซลล์รับรู้การสัมผัส และความเจ็บปวด แล้วก็ส่งข้อมูลความรู้สึกนั้นๆไปสู่สมอง และคล้ายๆกับสมองกระซิบบอกเราว่า " ไม่ต้องห่วง คุณไม่ได้ถูกสัมผัสจริงๆหรอก
(src)="61"> Asina qu 'empatiza , por toos los medios , con la otra persona , pero nun sientas el toque porque si non confundiráste . "
(trg)="61"> ฉะนั้น แค่จงเข้าใจความรู้สึกทั้งหมดของผู้นั้น แต่ไม่จำเป็นต้องเข้าไปร่วมรู้สึกด้วยนะ ไม่เช่นนั้นแล้ว คุณจะเกิดความสับสนและวุ่นวายใจได้ "
(src)="62"> Vale , entós hay una señal de retroalimentación que veta la señal de la neurona espexu pa que nun pueas sentir conscientemente esi toque .
(trg)="62"> นั่นบอกถึงว่า มีสัญญาณตอบรับ ซึ่งห้ามสัญญาณจาก ' นิวรอนกระจก ' ( หรือ เซลล์ประสาทกระจกเงา ) ซึ่งป้องกันคุณจากความรู้สึกที่เกิดขึ้นกับผู้นั้นอย่างแท้จริง
(src)="63"> Pero si quites el brazu , simplemente lu anestesies , ye decir , pónesme una inyeición , anestesies el plexu braquial , así qu 'el brazu ta insensible , y nun capta sensaciones , si agora te veo siendo tocáu , siéntolo literalmente na mio mano .
(trg)="63"> แต่ถ้าคุณตัดแขนออก คุณจะทำให้แขนผมชาไปเลยอย่างง่ายดาย คล้ายๆกับฉีดยาชาให้แขนผม ทำให้กลุ่มร่างแหประสาทแขนไร้ความรู้สึก แขนจึงชาด้านไป และไม่มีข้อมูลความรู้สึกเข้ามา และหากตอนนี้ผมเห็นคุณถูกสัมผัส ผมก็จะค่อยๆกลับมารู้สึกได้ที่มือของผม
(src)="64"> N 'otres pallabres , acabes de tirar el muru entre ti y otros seres humanos .
(trg)="64"> พูดอีกอย่างคือ คุณได้ทำลายอุปสรรค ระหว่างคุณและเพื่อนมนุษย์ด้วยกันทุกคน
(src)="65"> Asina que les llamo neurones Gandhi , o neurones empátiques .
(trg)="65"> ดังนั้นผมจึงเรียกมันว่า ' เซลล์ประสาทคานธี ' หรือ ' เซลล์ประสาทแห่งการเข้าใจผู้อื่น '
(src)="66"> ( Rises ) Y esto nun ye n 'un sentíu metafóricu y abstractu ,
(trg)="66"> ( ( เสียงหัวเราะ ) ) และนี่ไม่ใช่สิ่งที่เป็นอุปมาอุปมัยที่จับต้องไม่ได้
(src)="67"> too lo que te separa d 'el de l 'otra persona , ye la to piel .
(trg)="67"> สิ่งที่ขวางกั้นระหว่าง ' คุณ ' กับ ' เขา ' ก็คือ ผิวหนังหรือร่างกาย คุณเองเท่านั้น
(src)="68"> Quita la piel , y esperimentarás el toque a la otra persona na to mente .
(trg)="68"> ลองทำเป็นไม่มีร่างกายขวางกั้นดู คุณจะรับรู้ถึงสัมผัสที่ได้จากคนนั้น ภายในจิตใจคุณเอง
(src)="69"> Acabes de tirar el muru entre ti y otros seres humanos .
(trg)="69"> คุณ ได้ทำลายกำแพง ที่กั้นระหว่าง ' คุณ ' และ ' เพื่อนมนุษย์ ' ด้วยกันลงในที่สุด
(src)="70"> Y esto ye , por supuestu , la base de muncha de la filosofía oriental , y de que nun hay un yo independiente , aislláu d 'otros seres humanos , inspeccionando 'l mundiu , inspeccionando a otres persones .
(trg)="70"> และแน่นอนว่า สิ่งนี่เองที่เป็นรากฐานสำคัญของปรัชญาตะวันออก คือ ไม่มีสิ่งได้คงอยู่ได้ด้วยตัวมันเองสิ่งเดียว ที่ปลีกตัวจากเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน เพื่อการสำรวจโลก สำรวจผู้อื่น
(src)="71"> Tú tas conectáu , non solamente por el Facebook ya Internet , tas lliteralmente conectáu por les tos neurones .
(trg)="71"> ความจริงแล้ว คุณไม่ได้เชื่อมต่อกันทาง เฟสบุค และ อิเตอร์เนต เท่านั้น คุณยังเชื่อมต่อกันผ่านสายใยนิวรอนของคุณเองกับเพื่อนมนุษย์ด้วย
(src)="72"> Y hái cadenes enteres de neurones en esti cuartu , falando con otres .
(trg)="72"> และที่แห่งนี้ก็ มีสายใยของนิวรอนนั้นเชื่อมถึง , สื่อสารกันอยู่ทั่วทั้งห้อง
(src)="73"> Y nun hái distinción entre la to conciencia y la d 'otra persona .
(trg)="73"> และจิตสำนึกของคุณก็ไม่ได้แยกออกต่างหากจาก จิตสำนึกของผู้อื่นแม้แต่น้อย
(src)="74"> Y esto nun ye ningún cuentu filosóficu .
(trg)="74"> และมันไม่ใช่ปรัชญาที่ไร้ความหมายแต่อย่างใด
(src)="75"> Xurde del nuestru conocimientu de la neurociencia .
(trg)="75"> มันเกิดมาจากความเข้าใจที่เรามีใน ' ประสาทวิทยาศาสตร์ ' ขั้นพื้นฐาน
(src)="76.1"> Y si tienes un paciente con miembru fantasma .
(src)="76.2"> Si-y quitaron el brazu y tienes un " fantasma " , y ves a daquién ser tocáu , percíbeslo nel to " fantasma " .
(trg)="76"> ทีนี้ คุณมีคนไข้ที่ไร้แขนหรือขา ที่เขายังรู้สึกว่าแขนขาเขายังอยู่ และหากคุณไร้แขน แต่คุณยังรู้สึกได้ว่ามันยังอยู่ เวลาคุณเห็นแขนผู้อื่นถูกจับ คุณจะรู้สึกได้ที่ ' แขนล่องหน ' ของคุณเอง
(src)="77"> Y lo impresionante ye , que si tienes dolor nel to miembru fantasma ya aprietes la mano 'l otru , masaxes la so manu , quítate 'l dolor nel to miembru fantasma , casi como si la neurona tuviera calmando 'l dolor simplemente viendo a daquién más ser masaxeáu .
(trg)="77"> แต่สิ่งที่น่าทึ่งไปกว่านั้นคือ หากคุณรู้สึกปวดที่แขนล่องหนของคุณ และคุณใช้มือที่เหลือบีบหรือ นวดมือผู้อื่น นั่นจะช่วยคลายปวดให้กับแขนล่องหนคุณเองไปด้วย ราวกับว่าเจ้านิวรอน ( หรือ เซลล์ประสาท ) สามารถเอาความผ่อนคลายเข้ามาได้เพียงแต่มัน ได้เห็นผู้อื่นถูกนวด และผ่อนคลายนั่นเอง
(src)="78"> Y equí ta la mio última diapositiva .
(trg)="78"> และนี่คือสไลด์สุดท้ายของผม
(src)="79"> Durante munchu tiempu la xente ha visto la ciencia y les humanidaes como coses diferentes .
(trg)="79"> นานมาแล้ว พวกเราได้แบ่งแยกวิทยาศาสตร์ ออกจากมนุษยชาติ ไว้อย่างชัดเจน
(src)="80"> C.P. Snow faló de dos cultures : ciencia n 'un lau , humanidaes nel otru ; nunca se deberán alcontrar .
(trg)="80"> คุณ C.P. Snow ได้พูดเกี่ยวกับสองสิ่งไว้ว่า : ' วิทยาศาสตร์ก็เรื่องหนึ่ง มนุษยชาติก็อีกเรื่องหนึ่ง ไม่สามารถมาร่วมเดินด้วยกันได้ '
(src)="81"> Y toi diciendo qu 'el sistema de neurones espexu tá baxo l 'interfaz , dexándote repensar coses como la conciencia , la representación del yo , lo que te separa d 'otros seres humanos , lo que te dexa empatizar con otros seres humanos , incluso coses como 'l xurdimientu de la cultura y la civilización , úniques pa los seres humanos .
(trg)="81"> แต่ที่ผมอยากบอกก็คือ ระบบของนิวรอนกระจก นั้นได้เป็นตัวเชื่อมระหว่างสองสิ่ง ซึ่งทำให้คุณต้องมาขบคิดอีกครั้ง เกี่ยวกับสิ่งเหล่านี้ เช่น จิตสำนึก , การแสดงออกถึงการคงอยู่ของปัจเจก , สิ่งที่กั้นคุณออกจากเพื่อนมนุษย์คนอื่น , สิ่งที่ทำให้คุณรู้จักเห็นอกเห็นใจผู้อื่น , ไปจนถึงเรื่องอื่น เช่น การวิวัฒน์มาของวัฒนธรรมและอารยธรรม ที่เป็นเอกลักษณ์ของทั้งมนุษยชาติ ขอบคุณครับ
(src)="82.1"> Gracies .
(src)="82.2"> ( Aplausos )
(trg)="82"> ( ( ( เสียงปรบมือ ) )
# ast/ted2020-755.xml.gz
# th/ted2020-755.xml.gz
(src)="1"> Imaxina que tas en una cai cualquiera de Estados Unidos y un xaponés acércasete y dizte : " Perdone , ¿ cómo se llama esta manzana ? "
(trg)="1"> ลองจินตนาการว่า คุณกำลังยืนอยู่บนถนน ที่ไหนก็ได้ในอเมริกา และคนญี่ปุ่น เดินมาหาคุณ แล้วถามว่า " ขอโทษนะครับ ช่วงตึกนี้ ชื่อว่าอะไรหรือครับ ? "
(src)="2.1"> Y tu respondes : " Lo siento .
(src)="2.2"> Esta ye la cai Oak y esa ye la cai Elm .
(trg)="2"> คุณจะตอบว่า " ขอโทษครับ ตรงนี้ถนนโอ๊ค ตรงนั้นถนนเอลม์
(src)="3"> Esti ye el númberu 26 y esi el 27 " .
(trg)="3"> ตรงนี้ถนนสายที่ 26 ตรงนั้นถนนสายที่ 27 "
(src)="4.1"> Y él diz : " Vale .
(src)="4.2"> ¿ Pero cómo se llama esa manzana ? "
(trg)="4"> เขาพูดว่า " ถูกล่ะ แล้วชื่อของช่วงตึกนั้นล่ะ ? "
(src)="5"> Y tu respondes : " Les manzanes nun tienen nome .
(trg)="5"> คุณจะพูดว่า " ช่วงตึกมันไม่มีชื่อครับ "
(src)="6"> Les cais tienen nome , pero les manzanes son los espacios sin nome que tan entre les cais " .
(trg)="6"> ถนนมีชื่อ ช่วงตึกเป็นเพียงแค่ พื้นที่ไม่มีชื่อ ที่อยู่ระหว่างถนน "
(src)="7"> Él marcha , un poco confusu y desilusionau .
(trg)="7"> เขาจากไป พร้อมกับความสับสนผิดหวังเล็กน้อย
(src)="8"> Ahora imaxina que tas en una cai cualquiera del Xapón , acércaste a una persona y preguntes : " Perdone , ¿ cómo se llama esta cai ? "
(trg)="8"> ทีนี้ ลองคิดว่า คุณยืนอยู่บนถนน ที่ไหนก็ได้ ในประเทศญี่ปุ่น คุณหันไปเจอคนๆหนึ่ง แล้วถามว่า " ขอโทษนะครับ ถนนนี้ ชื่ออะไรหรือครับ ? "
(src)="9"> Y respóndente : " Oh , aquella ye la manzana 17 y esta la 16 " .
(trg)="9"> เขาจะตอบว่า " อ้อ ตรงนั้นช่วงตึกที่ 17 และตรงนี้ช่วงตึกที่ 16 ครับ "
(src)="10"> Y dices : " Vale , ¿ pero cómo se llama esta cai ? "
(trg)="10"> คุณพูดว่า " โอเค แล้วถนนนี้ ชื่ออะไรล่ะครับ ? "
(src)="11"> Y te responden : " Les cais nun tienen nome .
(trg)="11"> เขาก็ตอบว่า " อืม ถนนมันไม่มีชื่อครับ
(src)="12"> Les manzanes sí .
(trg)="12"> แต่ช่วงตึกมีชื่อ "
(src)="13.1"> Mira Google Maps .
(src)="13.2"> Esta ye la manzana 14 , 15 , 16 , 17 , 18 , 19 .
(trg)="13"> แค่ลองดูใน กูเกิ้ลแมพตรงนี้ นี่ช่วงตึกที่ 14 , 15 , 16 , 17 , 18 , 19
(src)="14.1"> Toes estes manzanes tienen nome .
(src)="14.2"> Les cais son los espacios sin nome que tan entre les manzanes " .
(trg)="14"> ช่วงตึกทั้งหมด มีชื่อ ถนน เป็นแค่พื้นที่ไม่มีชื่อ ระหว่างช่วงตึก
(src)="15"> Y tú dices : " Vale , ¿ pero cómo sabes la tu direición ?
(trg)="15"> คุณจะพูดว่า " โอเค แล้วคุณทราบที่อยู่บ้านของคุณได้ยังไง ? "
(src)="16"> Él responde : " Ye muy fácil , esti ye 'l Distritu Ocho .
(trg)="16"> เขาพูดว่า " ง่ายๆ นี่คือตำบลที่แปด
(src)="17"> Esta ye la manzana 17 , casa númberu Un " .
(trg)="17"> ช่วงตึกที่ 17 บ้านเลขที่ 1 "
(src)="18.1"> Tú dices : " Ok .
(src)="18.2"> Pero mientres caminaba pol barriu , dime cuenta les cases nun tan numberaes per orde " .
(trg)="18"> คุณพูดว่า " โอเค แต่เดินไปรอบๆนี้ ผมสังเกตว่า บ้านเลขที่ มันไม่เรียงลำดับเลย "