# am/ted2020-1248.xml.gz
# pl/ted2020-1248.xml.gz
(src)="1"> ወደ ሌላ ዓለም ልወስዳቹ እፈልጋለው ።
(trg)="1"> Zabiorę was do innego świata
(src)="2"> ማካፈል መፈለገው ነገርም አለ ። እሱም የ 45 ዓመት የ ፍቅር ታሪክነው ። ከድህነት ጋር ያለ ፍቅር በ ቀን ከ 1 ዶላር በታች መኖር ።
(trg)="2"> i opowiem wam 45-letnią historię miłości dla biednych , którzy utrzymują się za mniej niż dolara dziennie. dla biednych , którzy utrzymują się za mniej niż dolara dziennie .
(src)="3"> የተማርኩት ከዲታ ጋር ነው የህንድ ሀገር ሃብታም ትመሀርት ቤት ነገር ገን ያ ሊገለኝ ነበር ።
(trg)="3"> Chodziłem do uczelni dla snobów , najdroższej szkoły w Indiach , co prawie mnie zniszczyło .
(src)="4"> ሁሉ ነገር ተዘጋጅቶልኝ ነበር ። ዲፕሎማት ፣ መምህር ፣ ሐኪም ለመሆን ። ሁሉ ነገር ተስተካክሎልኝ ነበር ።
(trg)="4.1"> Miałem już zostać dyplomatą , nauczycielem , lekarzem ...
(trg)="4.2"> Wszystko było gotowe .
(src)="5"> ከሱም ጭምር ፤ አይመስልም አንጂ የ ህንድ ሃገር ናሽናል ቻምፒዮን ነበርኩኝ ለ 3 ዓመት ።
(trg)="5"> Może po mnie tego nie widać , ale przez trzy lata byłem mistrzem Indii w squashu .
(src)="6"> ( ሣቅታ ) ዓለም ባጠቃላይ ተሰታኝ ነብር ።
(trg)="6"> ( Śmiech ) Świat stał przede mną otworem .
(src)="7"> ሁሉ ነገር በእጄ ውስጥ ነበር ።
(trg)="7"> Wszystko było u moich stóp .
(src)="8"> ምንምን ቢሆን ልበላሽ ኣልችልም ።
(trg)="8"> Nic nie mogłem popsuć .
(src)="9"> ነገር ግን የሆነ ጉጉት ያዘኝ አስቲ ሄጄ ገጠር መስራት ልሞክር አዛ መኖር ምን አንደሚመስል እስቲ ሊየው ።
(trg)="9"> Z ciekawości jednak pojechałem na wieś , żeby zobaczyć , jak się tam żyje i pracuje .
(src)="10"> ስለዚህ በ 1965 ( አ / አ ) ህንድ ውስጥ የነበረው ሃይለኛው የቢሀርን ቸነፈር ለማይት ሄድኩኝ ። ረሀብና ሞትን አየው ። ለመጀመሪያ ግዜ ሰው በረሀብ ሲሞት አየው ።
(trg)="10.1"> W 1965 pojechałem do Bihar , gdzie panował najgorszy głód w historii tego stanu .
(trg)="10.2"> Pierwszy raz zobaczyłem tam śmierć , ludzi umierających z braku pożywienia .
(src)="11"> ሂወቴን ቀየረው ።
(trg)="11"> To zmieniło moje życie .
(src)="12"> ቤት ተመልሼ አናቴን ገጠር ኖሬ መስራት ፈልጋለው ኣልኳት ።
(trg)="12"> Wróciłem do domu i powiedziałem matce , że chcę pracować na wsi .
(src)="13"> አናቴ ኮማ ውስጥ ገባች ።
(trg)="13"> Mama zaraz dostała zawału .
(src)="14"> ( ሣቅታ ) ምን ማለት ነው ይሄ ?
(trg)="14"> ( Śmiech ) " Co proszę ?
(src)="15"> ዓለም ሁሉ በእጅህ ነው ያለው ፣ የፈለከውን ስራ መስራት ትችላለህ ፣ ያ ሁሉ አያለህ ገጠር ልስራ ትላለህ አንዴ ?
(trg)="15"> Czeka na ciebie świat , dobra praca , a ty chcesz pracować na wsi ?
(src)="16"> ትንሽ አሞሃል አንዴ ?
(trg)="16"> Co z tobą nie tak ? "
(src)="17"> አንዲ ብዬ መለስኩላት ፥ " ኣይ ፦ ምርጥ ትመህርት አለኝ
(trg)="17"> Odpowiedziałem , że świetne wykształcenie
(src)="18"> አሳሰበኝና
(trg)="18"> dało mi do myślenia .
(src)="19"> የደረሰኝን እድል መመለስ ፈልጋለው በራሴ መንገድ ። "
(trg)="19.1"> Chciałem na swój sposób dać coś innym .
(trg)="19.2"> Chciałem na swój sposób dać coś innym .
(src)="20"> " ገጠር ምን ልታረግ ነው ?
(trg)="20"> " Co chcesz robić na wsi ?
(src)="21"> ስራ የለ ፣ ገንዘብ የለ ... ማረጋገጫ የለ ፣ ፍንኦት የለ ። "
(trg)="21"> Nie ma tam pracy , pieniędzy , bezpieczeństwa , perspektyw " .
(src)="22"> አኔም አንዲህ አልኳት ፥ " መኖር ፈልጋለው ለ 5 ዓመት መቆፈር ፈልጋለው ። "
(trg)="22.1"> Powiedziałem , że chcę kopać studnie przez pięć lat .
(trg)="22.2"> Powiedziałem , że chcę kopać studnie przez pięć lat .
(src)="23"> " ለ 5 ዓመት መቆፈር ፈልጋለው ? "
(trg)="23"> " Kopać studnie ?
(src)="24"> አለች : : " ህንድ ውስጥ ካሉት ውድ ትምሀርት ቤትና ኮሌጅ ተመረሀ ለ 5 ዓመት መቆፈር ፈልጋለው ትላለህ ? "
(trg)="24"> Chodziłeś do najlepszych szkół w Indiach , żeby kopać studnie ? "
(src)="25"> ለ ብዙ ጊዜ ኣላናገረቺኝም : : ምክንያቱም ቤተሰቤን ቅር ያሰኘው ነው የመሰላት : :
(trg)="25"> Długo ze mną nie rozmawiała , bo według niej zawiodłem rodzinę .
(src)="26"> ነገር ገን ልዩ እውቀትና ሞያ ተማርኩኝ እጅግ በጣም ደሃ የሆኑ ሰዎች የሚያውቁት እድባዊ ትምህርት መቼም የማይሆን መቼም ያልተ ከበረ ፣ ስም ያለተሰጠው ውይም በትልቁ ያልታየ ።
(trg)="26.1"> Ale dzięki temu zdobyłem niesamowitą wiedzę i umiejętności posiadane tylko przez biednych .
(trg)="26.2"> Umiejętności , których się nie nagłaśnia , nie omawia , nie szanuje i nie stosuje powszechnie .
(src)="27"> ያኔ ነው ቤርፉት ( Barefoot ) ኮሌጅን ልጀምር ያልኩት የድሃ ብቻ ኮሌጅ ።
(trg)="27"> Założyłem Barefoot College , szkołę tylko dla biednych .
(src)="28"> የ ድሃ ሐሳብ የሚከበርበት ኮሌጅ እንዲሆን ።
(trg)="28"> Uczelnia skupia się na tym , co biedni uważają za ważne .
(src)="29"> ለመጀመሪያ ግዜ የ ገጠር መንደር ውስጥ ሄድኩ ።
(trg)="29"> Kiedy przyjechałem do wioski ,
(src)="30"> አዛውንቶች ወደኔ መተው ፤ " ከ ፖሊስ እያመለጥክ ነው ? "
(trg)="30.1"> podeszła do mnie starszyzna .
(trg)="30.2"> Zapytali , czy uciekam przed policją .
(src)="31"> አሉኝ ። " አይደለም " አልኩኝ
(trg)="31"> Odpowiedziałem , że nie .
(src)="32"> ( ሣቅታ ) " ፈተና ወደክ ? " ብለው ጠየቁኝ
(trg)="32"> ( Śmiech ) " Oblałeś jakiś egzamin ? "
(src)="33"> " አይደለም " አልኩኝ
(trg)="33"> Znów powiedziałem " Nie " .
(src)="34"> " የመንግስት ስራ አጣህ ? " አሁንም ፥ አይደለም ፣ አልኩኝ
(trg)="34"> " Nie dostałeś pracy w rządzie ? "
(src)="35"> " እዚህ ምንታረጋለህ ታድያ
(trg)="35.1"> " Nie " .
(trg)="35.2"> " To co tu robisz ?
(src)="36"> ለምን መጣህ ?
(trg)="36"> Po co przyjechałeś ?
(src)="37"> የህንድ ሃገር ትምህርት ወደ ፓሪስ ፣ ኒው ዴሊህና ዙሪክ ነው ሊወስድህ የሚገባው እዚህ ባላገር ውስጥ ምን ትሰራለህ ?
(trg)="37"> Szkolnictwo w Indiach nastawione jest na Paryż , Nowe Delhi i Zurych , więc co ty robisz u nas ?
(src)="38"> የደበከን ነገር ኣለ አንዴ ? "
(trg)="38"> Ukrywasz jakąś mroczną tajemnicę ? "
(src)="39"> " ኣይ ፤ ኮሌጅ መክፈት ነው ምፈልገው ለ ድሃ ብቻ የሚሆን ኮሌጅ ።
(trg)="39"> Wyjaśniłem , że chcę założyć uniwersytet tylko dla biednych ,
(src)="40"> የድሃ ሐሳብ የሚከበርበትና የሚገለጽበት ። "
(trg)="40"> uczący tego , co dla nich ważne .
(src)="41"> አዛውንቶቹም ይሄን ሰምተው ትልቅ መክር ሰጡኝ
(trg)="41"> Starszyzna dała mi dobrą i mądrą radę .
(src)="42"> አንዲህ ኣሉኝ ፥ " እባክህን ... ዲግሪና ዲፕሎማ ያለውን ሰው እንዳታመጣብን እዚህ ኮሌጅ ውስጥ ። "
(trg)="42"> " Nie zapraszaj na uczelnię nikogo z dyplomem ani kwalifikacjami " . nikogo z dyplomem ani kwalifikacjami " .
(src)="43"> ስለዚህ ይሄ ኮሌጅ ብቻ ነው ህንድ ውስጥ ዶክቶሬት ወይም ማስትሬት ካላቹ ማይቀበላቹ ።
(trg)="43"> W efekcie to jedyna uczelnia w Indiach , w której magistrzy i doktorzy są zdyskwalifikowani .
(src)="44"> ያልተሳካላቹ ፣ ያልተሟላላቹ ፣ ወይም ከትምህርት ቤት ያቇረጣቹ መሆን አለባቹህ ኮሌጅ ውስጥ ለመግባት ።
(trg)="44"> Przyjmujemy tylko tych , którzy zawalili studia albo zostali wywaleni z uczelni .
(src)="45"> የእጅ ስራ ማወቅ እለባቹ ።
(trg)="45"> Muszą ubrudzić sobie ręce .
(src)="46"> የስራ ክብር እንዲኖራች ያስፈለጋል ።
(trg)="46"> Mieć szacunek dla roboty .
(src)="47"> ለማኅበረሰቡ ጥበብ እንዳላቹ ማሳየት አለባቹ አናም ለዚህ ማኅበረሰብ አገልግሎት ማሳየት ይገባቿል ።
(trg)="47"> Pokazać , że umieją coś , co może pomóc społeczności .
(src)="48"> ስለዚህ ቤርፉት ኮሌጅን ከፈትን ሞያን ኣዲስ ስም ሰጠነው ።
(trg)="48"> Otwierając " Bosą uczelnię " , zmieniliśmy definicję profesjonalizmu .
(src)="49"> ማነው ባለሞያ ?
(trg)="49"> Kim jest fachowiec ?
(src)="50"> ባለሞያ ሰው ማለት ችሎታ ያለውና በራሱ የሚተማን ነው ።
(trg)="50"> To ktoś kompetentny oraz posiadający pewność siebie. oraz posiadający pewność siebie .
(src)="51"> ውሃ ኣስገኚ ( water diviner ) ባለሞያ ነው ።
(trg)="51"> Różdżkarz jest fachowcem .
(src)="52"> ባህላዊ አዋላጅ ፤ ባለሞያ ናት ።
(trg)="52.1"> Wioskowa akuszerka jest fachowcem .
(trg)="52.2"> Wioskowa akuszerka jest fachowcem .
(src)="53"> ባህላዊ ወጌሻ ባለሞያ ነው ።
(trg)="53"> Osoba stawiająca bańki również .
(src)="54"> እነዚህ ዓለም ውስጥ ባጠቃላይ ባለሞያ ናቸው ።
(trg)="54"> Profesjonaliści są na całym świecie .
(src)="55"> የትም ገጠር ውስጥ ልታገኟቸው ትችላላቹ ።
(trg)="55"> Znajdzie się ich w każdej malutkiej wiosce .
(src)="56"> ስለዚህ አነዚህ ሰዎች ወደ መደበኛ ሂወት መምጣት ይገባቿል ብለን አሰብን ያላቸው እውቀትና ሞያ አቀፋዊ ነው ።
(trg)="56"> Ci ludzie powinni wyjść do społeczeństwa i pokazać , że ich wiedza i umiejętności są uniwersalne .
(src)="57"> መጠቀም አለበት ፣ ተግባር ላይ መዋል አለበት ። ዓለም ሁሉ ማወቅ አለበት እነዚህ እውቀቶችና ሞያዎች አግባብ እንዳላቸው ዛሬ ።
(trg)="57"> To musi stać się jasne , trzeba pokazać światu , że ta wiedza i umiejętności są istotne po dziś dzień .
(src)="58"> ስለዚህ ኮሌጁ የ ማሕትማ ጋንዲን አኗኗርና አሰራርን የሚከተል ነው ።
(trg)="58.1"> Uczelnia wzoruje się na stylu życia i pracy Gandhiego .
(trg)="58.2"> Uczelnia wzoruje się na stylu życia i pracy Gandhiego .
(src)="59"> መሬት ላይ ትበላለህ ፣ መሬት ላይ ትተኛለህ ፣ መሬት ላይ ትሰራለህ ።
(trg)="59"> Jemy , śpimy i pracujemy na podłodze .
(src)="60"> ውል ( contract ) ኣይጻፍም ።
(trg)="60"> Nie spisujemy żadnych umów .
(src)="61"> ለ 20 ዓመት መቅረት ትችላልለህ ውይም ነገ መሄድ ትችላልለህ ።
(trg)="61"> Możesz zostać na dwadzieścia lat lub tylko do jutra .
(src)="62"> ደሞም ፣ ማንም ከ 100 ዶላር በላይ አያገኝም በውር ።
(trg)="62"> Nikt nie dostaje więcej niż 100 dolarów miesięcznie .
(src)="63"> ለገንዘብ ከመጣህ ቤርፉት ኮሌጅ ላንተ አይደለም ።
(trg)="63"> Nie ma po co przyjeżdżać tu dla pieniędzy .
(src)="64"> ለስራና ለፍልምያ ነው ምትመጠው ያኔ ቤርፉት ኮሌጅ ላንት ነው ።
(trg)="64"> Bosa uczelnia to praca i wyzwanie .
(src)="65"> ታድያ የፈለጋቹትን ሐሳብ ማቅረብ ትችላላቹ እዚህ ።
(trg)="65"> Tu mają powstawać pomysły .
(src)="66"> ማንኛውም ሐሳብ ሲኖራቹ መታቹ ሞክሩት ።
(trg)="66"> Jeśli masz pomysł , to przyjedź ,
(src)="67"> ባይሳካ ምንም ኣይደለም ።
(trg)="67"> spróbuj - porażka to nic złego .
(src)="68"> ወድቃቹ ፣ ቆስላቹ ፣ ድጋሚ መሞከር ነው ።
(trg)="68"> Nieważne siniaki , zaczyna się znów .
(src)="69"> አስተማሪ ተማሪ የሆነበትና ተማሪ አስተማሪ የሆነበት ኮሌጅ ይሄ ብቻ ነው ።
(trg)="69"> To jedyna uczelnia , gdzie nauczyciel jest uczniem , a uczeń jest nauczycielem .
(src)="70"> ደሞም ፣ ይሄ ኮሌጅ ብቻ ነው ሰርቲፊኬት የማይሰጥበት ።
(trg)="70"> Tylko tu nie dostaje się dyplomu .
(src)="71"> ባገለገልከው መሐበር ውስጥ ነው ምስጋና የሚደርስህ ።
(trg)="71"> Wystarczy uznanie społeczności , którą się wspiera .
(src)="72"> መሃንዲስ መሆንህን የሚያሳውቅ ግድግዳ ላይ ወረቀት መስቀል አያስፈለግህም ።
(trg)="72"> Niepotrzebny jest świstek w oprawce , żeby pokazać , że jest się inżynierem .
(src)="73"> አንደዛ ስላቸው " እንደሱ ከሆነ አስቲ ኣሳየን እንደሚቻል ?
(trg)="73"> Kiedy to powiedziałem , domagali się , żebym zamiast gadać ,
(src)="74"> በለው ጠየቁኝ ። ወሬ ብቻ ምን ያረጋል ተግባር ካልታየ ? "
(trg)="74"> pokazał im to w praktyce .
(src)="75"> አሉኝ ። ስለዚህ የመጀመሪያውን ቤርፉት ኮሌጅን ገነባን ። በ 1986 ( አ / አ )
(trg)="75"> Zbudowaliśmy pierwszy Barefoot College , czyli " Bosą uczelnię " , w 1986 roku .
(src)="76"> ሁለት ባዶ እግራቸው የሆኑ የህንፃ ነዳፊዎች ናቸው የገነቡት ማንበብና መጻፍ የማይችሉ በ ሜትር ካሬ 0.13 ሳንቲም ብቻ ( ዶላር )
(trg)="76.1"> Budowało ją 12 " bosych " architektów , niepotrafiących czytać ani pisać .
(trg)="76.2"> Wyszło 16 dolarów za metr kwadratowy .
(src)="77"> 150 ሰዎች እዛ ይኖሩ ነበር ፤ ይሰሩ ነበር ።
(trg)="77"> Mieszkało i pracowało tam 150 osób .
(src)="78"> በ 2002 ( አ / አ ) የ ህንፃ ነዳፊ ኣጋ ካን ( Aga Khan ) ሽልማትን ተሸለሙ ።
(trg)="78"> W 2002 r. dostali nagrodę Agi Khana w dziedzinie architektury .
(src)="79"> ነገር ግን ሌላ የእውነተኛ የህንፃ ነዳፊ ነው የሰራው ብለው ጠረጠሩ ።
(trg)="79"> Jury się upierało , że musiał stać za tym jakiś architekt .
(src)="80"> " አዎ ፕላኑን ሰርተዋል " ፤ አልኳቸው " ግን ፤ የቤርፉት ህንፃ ነዳፊዎች ናቸው ኮሌጁን የገነቡት ። "
(trg)="80"> To prawda , ale zrobił tylko projekty , to " bosi " architekci byli budowniczymi .
(src)="81"> የ 50 000 ዶላር ሽልማቱን አስመለሱን ፣ ለመጀመሪያ ግዜ በአጋካን ታሪክ ስላላመኑን ይሄ ታድያ በ ቲሎኒያ የህንፃ ነዳፊዎች ጎጂ ትችት የደረሰባቸው መስሎን ነበር ።
(trg)="81"> Jako jedyni zwróciliśmy 50 tys. dolarów nagrody , bo jury nam nie uwierzyło , poddając w wątpliwość uczciwość " bosych " architektów z Tilonii .
(src)="82"> የ ጫቃ ኣዋቂ ጠየኩኝ ታዋቂ ዲፕሎማ ያለውና ባለሙያ የተባለው እንዲህ ኣልኩት ፥ " እዚህ መሬት ላይ መን መገንባት ትችላለህ ? "
(trg)="82"> Spytałem leśnika , znanego eksperta z dyplomem , co można zbudować w tym miejscu .
(src)="83"> አየት አረገውና ፥ " ባክህ ተስፋ የለውም ፣ ምንም ኣይሰራም አዚህ ላይ
(trg)="83"> Spojrzał na podłoże i powiedział ,
(src)="84"> መሞከርም አያስፈልግም " ብሎ መለሰልኝ ።
(trg)="84"> że to nie ma sensu ...
(src)="85"> " ውሃ የለው ፤ መሬቱ ድንጋያማ "
(trg)="85"> Brak wody , kamienista gleba .
(src)="86"> እንዲህ ሲለኝ ገረመኝ ።
(trg)="86"> Byłem w kropce .
(src)="87"> እሺ ፣ እንግዲያውስ ገጠር ሄጄ አንዱን ሽማግሌ ልጠይቀው ፥ " እዚህ መሬት ላይ መን ምን ልዝራ ? " ፀጥ ብሎ ኣየኝና እንዲህ አለኝ ፥ " ይሄንን ፤ ያንን ፤ ይሄንን ፤ ስራና ሁሉም ይሳካል ። "
(trg)="87.1"> Postanowiłem spytać o to samo starszego człowieka z wioski .
(trg)="87.2"> Patrząc na mnie spokojnie , opisał , co trzeba zrobić .
(src)="88"> ዛሬ ይሄንን ይመስላል ።
(trg)="88"> Tak to wygląda dzisiaj .
(src)="89"> ጣራ ላይ ስወጣ ሴቶቹ ፥ " ዞር በል ! "
(trg)="89"> Przy budowie dachu kobiety kazały mężczyznom
(src)="90"> አሉኝ ። " ወንዶ ሁሉ ይሂዱልን ከዚህ ፣ ይሄን ሙያ ማሳየት አንፈልግም ።
(trg)="90"> wynieść się , bo nie chciały im wyjawić ,
(src)="91"> ይሄ ጣራዉ ውስጥ ውሃ እንዳይገ የሚደረግ ስልት ነው ።
(trg)="91"> jak uszczelnia się dach .
(src)="92"> ( ሣቅታ ) የሆነ ስኳር መሳይ ማጣበቂያ ፤ የሆነ ዕንጨት ... ምናምን ሌላም ነገሮች ነበሪት ... ብቻ እኔጃ ።
(trg)="92"> ( Śmiech ) Użyły do tego cukru z karioty parzącej i czegoś jeszcze , nie wiem .
(src)="93"> ግን ምንም ውሃ አያሳልፍም ።
(trg)="93"> Ale nie przecieka .
(src)="94"> ከ 1986 ( አ / አ ) አስካሁን ድርስ አንድም ውሃ ጠብ አላለም ።
(trg)="94"> Nie przecieka od roku 1986 .
(src)="95"> ይሄንን ሙያ ሴቶቹ ከወንዶቹ ጋር ማካፈል አልፈለጉም ።
(trg)="95"> Kobiety nie dzielą się tą technologia z mężczyznami .
(src)="96"> ( ሣቅታ ) በዓለም ላይ ያኛ ኮሌጅ ብቻ ነው በ ፀሐይ ኀይል ኤሌክትሪኩ የሚሰራው ።
(trg)="96"> ( Śmiech ) To jedyna uczelnia w całości zasilana energią słoneczną .
(src)="97"> ሁልም ሃይሉ ከ ፀሐይ ነው የሚመጣው ።
(trg)="97"> Cały prąd pochodzi ze Słońca .
(src)="98"> 45 ኪሎዋት አለ ጣራው ላይ ።
(trg)="98"> 45-kW ogniwa słoneczne na dachu .
(src)="99"> ሁሉ ነገር በደንብ ነው የሰራው ለ 25 ዓመት ።
(trg)="99"> To ma działać przez 25 lat .
(src)="100"> ፀሐይ እስካለች ምንም የኤሌክትሪት ችግር ኣይኖረንም ።
(trg)="100"> Jeśli Słonce nie zgaśnie , nie będzie problemu z elektrycznością .