# sh/0XyEHWkqeiS8.xml.gz
# th/0XyEHWkqeiS8.xml.gz
(src)="1"> Reći ću vam nešto o iracionalnom ponašanju .
(trg)="1"> ผมขอเล่าเรื่องพฤติกรรมที่ไร้เหตุผล
(src)="2"> Ne vašem , naravno .
(src)="3"> Tuđem .
(trg)="2"> ไม่ใช่ของคุณหรอก ของคนอื่นน่ะ
(src)="4"> ( Smeh )
(trg)="3"> ( หัวเราะ )
(src)="5"> Nakon što sam proveo nekoliko godina na MITu , shvatio sam da pisanje akademskih radova nije baš toliko uzbudljivo .
(trg)="4"> คือ หลังจากผมอยู่ที่เอ็มไอทีสองสามปี
(trg)="5"> ผมค้นพบว่าการเขียนรายงานทางวิชาการ ไม่ค่อยน่าตื่นเต้นเท่าไร
(src)="6"> Ne znam koliko takvih radova čitate , ali nije ih zabavno ni čitati , a često ni pisati .
(trg)="6"> ผมไม่รู้ว่าคุณได้อ่านรายงานพวกนี้มากน้อยแค่ไหน
(trg)="7"> แต่บอกได้เลยว่ามันอ่านไม่สนุกเลย และมักไม่สนุกที่จะเขียนด้วย
(src)="7"> Još je gore pisati .
(trg)="8"> ถ้าต้องเขียนนะ ยิ่งแย่เข้าไปใหญ่
(src)="8"> Tako sam odlučio da pokušam da napišem nešto zabavnije .
(trg)="9"> ผมเลยตัดสินใจลองเขียนอะไรที่น่าเพลิดเพลินกว่านั้น
(src)="9"> Došao sam na ideju da napišem kuvar .
(trg)="10"> ผมมีความคิดอยากจะเขียนตำราอาหารสักเล่ม
(src)="10"> Naslov knjige je trebalo da bude
(trg)="11"> โดยจะตั้งชื่อตำราอาหารนั้นว่า
(src)="11"> " Ručanje bez mrvica : umetnost jela nad sudoperom . "
(trg)="12"> " การกินโดยไม่เหลือเศษอาหาร : ศิลปะการรับประทานอาหารเหนืออ่างล้างจาน "
(src)="12"> ( Smeh )
(trg)="13"> ( หัวเราะ )
(src)="13"> I to je trebalo da bude pogled na život kroz kuhinju .
(trg)="14"> กะว่าเป็นหนังสือเล่าเรื่องชีวิตผ่านมุมมองของห้องครัว
(src)="14"> Bio sam jako uzbuđen zbog ovoga .
(trg)="15"> ผมตื่นเต้นกับความคิดนี้มาก ผมอยากจะเขียน
(src)="15"> Hteo sam da pišem malo o istraživanju , malo o kuhinji .
(trg)="16"> เกี่ยวกับการวิจัยส่วนหนึ่ง และเกี่ยวกับการทำครัวอีกส่วนหนึ่ง
(src)="16"> Znate , radimo toliko toga u kuhinji da sam mislio da bi ovo moglo biti zanimljivo .
(trg)="17"> เราต่างทำอะไรมากมายในครัว ผมก็เลยคิดว่ามันต้องน่าสนใจแน่
(src)="17"> Napisao sam par poglavlja i odnio u izdavačku kuću MIT- a i oni su mi rekli
(trg)="18"> ผมเขียนไปสองสามบท
(trg)="19"> แล้วเอาไปให้สำนักพิมพ์ของเอ็มไอทีดู เขาบอกผมว่า
(src)="18"> " Lepo je to , ali nije za nas .
(src)="19"> Idite i nađite nekog drugog . "
(trg)="20"> " น่ารักนะ แต่ไม่ใช่แนวเรา ไปหาคนอื่นดีกว่า "
(src)="20"> Pokušao sam i kod drugih ljudi i svi su mi rekli istu stvar .
(trg)="21"> ผมลองไปหาสำนักพิมพ์อื่น และทุกคนพูดเหมือนกันว่า
(src)="21"> " Lepo .
(src)="22"> Ali nije za nas . "
(trg)="22"> " น่ารักดี แต่ไม่ใช่แนวเรา "
(src)="23"> Sve dok mi neko nije rekao :
(trg)="23"> จนมีรายหนึ่งพูดว่า
(src)="24"> " Vidi , ako si ozbiljan oko toga , prvo treba da napišeš knjigu o svom istraživanju .
(trg)="24"> " เอาล่ะ ถ้าคุณจริงจัง
(trg)="25"> คุณต้องเริ่มจากเขียนหนังสือเกี่ยวกับการวิจัยของคุณ คุณต้องมีผลงานตีพิมพ์ก่อน
(src)="25"> Moraš nešto da objaviš , a onda će ti se pružiti prilika da napišeš nešto drugo .
(trg)="26"> คุณถึงจะมีโอกาสเขียนเรื่องอื่นได้
(src)="26"> Ako stvarno želiš to da uradiš , onda moraš to i da uradiš . "
(trg)="27"> ถ้าอยากเขียนเล่มนี้จริงๆ คุณก็ต้องทำตามนี้ "
(src)="27"> Ja sam im rekao :
(src)="28"> " Znate , ja baš i ne želim da pišem o svom istraživanju .
(trg)="28"> ผมก็เลยบอกว่า " ผมไม่อยากเขียนเรื่องการวิจัยของผมเลย
(src)="29"> Radim to po vasceli dan .
(src)="30"> Hoću da pišem o nečem drugom .
(trg)="29"> ผมทำวิจัยทั้งวันแล้ว ผมอยากเขียนเรื่องอื่นบ้าง
(src)="31"> O nečemu što je slobodnije , manje sputano . "
(trg)="30"> เรื่องที่ผมมีอิสระ ไม่มีข้อจำกัด สบายๆ ไม่เครียด
(src)="32"> Ova osoba je bila vrlo uporna :
(trg)="31"> เจ้าของสำนักพิมพ์คนนั้นตอบกลับอย่างหนักแน่นว่า
(src)="33"> " Slušaj , to je jedini način da to uradiš . "
(trg)="32"> " ฟังนะ นี่เป็นทางเดียวที่คุณจะทำได้
(src)="34"> " U redu , ako moram ... " , rekao sam .
(trg)="33"> ผมเลยบอกว่า " ก็ได้ ถ้ามันจำเป็นต้องทำจริงๆ -- "
(src)="35"> Bio sam na odmoru .
(src)="36"> " Pisaću o svom istraživanju ... "
(trg)="34"> ผมเลยใช้สิทธิการลางานศึกษาเพิ่มพูนความรู้ โดยคิดว่า " ผมเขียนเรื่องงานวิจัยก็ได้
(src)="37"> " ... ako je to jedini način .
(src)="38"> A onda ću preći na kuvar . "
(trg)="35"> หากไม่มีทางอื่นจริงๆ ผมจะได้ทำตำราอาหารสักที "
(src)="39"> Tako sam napisao knjigu o svom istraživanju , što je na kraju ispalo vrlo zanimljivo iz dva razloga :
(trg)="36"> ผมก็เลยเขียนหนังสือเกี่ยวกับงานวิจัยของผม
(trg)="37"> ปรากฎว่ามันสนุกกว่าที่คาด ด้วยสองเหตุผล
(src)="40"> Prvo , uživao sam pišući .
(trg)="38"> หนึ่งคือ ผมชอบการเขียน
(src)="41"> Ali još zanimljivije je bilo to što sam počeo da učim od drugih ljudi .
(trg)="39"> แต่สิ่งที่น่าสนใจกว่านั้นคือ
(trg)="40"> ผมเริ่มเรียนรู้จากผู้คน
(src)="42"> Ovo je fantastično vreme za pisanje , zato što možete dobiti jako puno povratnih informacija od ljudi .
(trg)="41"> เป็นช่วงเวลาที่เยี่ยมยอดสำหรับการเขียนหนังสือ
(trg)="42"> เพราะมีความเห็นจากคนมากมายให้เราได้เรียนรู้
(src)="43"> Ljudi mi pišu o svojim ličnim iskustvima , o svojim primerima i o tome oko čega se ne slažu pišu mi o nijansma .
(trg)="43"> ผู้คนเขียนมาหาผม เล่าเรื่องประสบการณ์ของเขา
(trg)="44"> และตัวอย่างจากชีวิตของเขา และสิ่งที่เขาไม่เห็นด้วย
(trg)="45"> และรายละเอียดปลีกย่อยเล็กๆ น้อยๆ
(src)="44"> I čak za vreme dok sam ovde , mislim , ovih par dana , susreo sam se sa vrhuncem opsesivnog ponašanja o kojima nisam ni razmišljao .
(trg)="46"> แม้แต่การได้มาร่วมงานที่นี่ หมายถึงไม่กี่วันที่ผ่านมานี้
(trg)="47"> ผมได้เห็นพฤติกรรมหมกมุ่นขั้นสูงสุดของผู้คน
(trg)="48"> ในระดับที่ผมไม่เคยนึกมาก่อน
(src)="45"> ( Smeh )
(trg)="49"> ( หัวเราะ )
(src)="46"> I mislim da je to fascinantno .
(trg)="50"> ซึ่งผมคิดว่าน่าสนใจมาก
(src)="47"> Reći ću vam nešto o iracionalnom ponašanju
(trg)="51"> ผมจะเล่าเรื่องพฤติกรรมที่ไร้เหตุผลสักหน่อย
(src)="48"> Počeću sa nekoliko primera optičkih varki kao metoforama za racionalnost .
(trg)="52"> ผมขอเริ่มด้วยการให้คุณดูตัวอย่างภาพลวงตา
(trg)="53"> เพื่อเป็นอุปมาของการใช้เหตุผล
(src)="49"> Razmotrimo ova dva stola .
(trg)="54"> ลองพิจารณาโต๊ะสองตัวนี้
(src)="50"> Sigurno ste već videli ovu optičku varku .
(trg)="55"> คุณคงเคยเห็นภาพลวงตานี้แล้ว
(src)="51"> Ako bih vas pitao šta je duže , vertikalna linija na stolu sa leve strane ili horizontalna linjia na stolu sa desne strane , za koju biste rekli da je duža ?
(trg)="56"> ถ้าผมถามคุณว่าเส้นไหนยาวกว่ากัน เส้นแนวตั้งบนโต๊ะทางซ้ายมือ
(trg)="57"> หรือเส้นแนวนอนบนโต๊ะทางขวา
(trg)="58"> เส้นไหนดูยาวกว่ากัน ?
(src)="52"> Da li neko ne misli da je leva linija duža ?
(trg)="59"> มีใครเห็นว่าเส้นบนโต๊ะทางซ้ายสั้นกว่าบ้างไหมครับ ?
(src)="53"> Nema šanse , zar ne ?
(src)="54"> To je nemoguće .
(trg)="60"> ไม่มีใช่ไหม มันเป็นไปไม่ได้
(src)="55"> Ali zgodna stvar kod optičkih varki je da se greške lako demonstriraju .
(trg)="61"> แต่ข้อดีของภาพลวงตาก็คือ เราสามารถพิสูจน์ให้เห็นได้ง่ายๆ ว่าเรามองผิดพลาด
(src)="56"> Tako mogu da stavim neke linije ali , to ne pomaže .
(trg)="62"> ผมจะลองเพิ่มเส้นบนโต๊ะ นั่นก็ไม่ช่วยอะไร
(src)="57"> Mogu da animiram ove linije , i sve dok mi verujete da nisam smanjio linije , što naravno , nisam uradio , dokazao sam da su vas vaše oči prevarile .
(trg)="63"> งั้นผมจะย้ายเส้นเหล่านี้
(trg)="64"> และหากคุณเชื่อว่าผมไม่ได้ย่อเส้นพวกนี้
(trg)="65"> ซึ่งผมไม่ได้ย่อจริงๆ นะ ผมก็พิสูจน์ให้คุณเห็นได้ว่าตาของคุณหลอกคุณเข้าแล้ว
(src)="58"> E sad , zanimljiva stvar kod ovoga je da kada sklonim linije , ispada da ništa niste naučili prie par trenutaka .
(trg)="66"> คราวนี้ สิ่งที่น่าสนใจก็คือ
(trg)="67"> พอผมเอาเส้นทั้งสองออกไป
(trg)="68"> ก็เหมือนกับว่าคุณไม่ได้เรียนรู้อะไรเลยเมื่อนาทีที่แล้ว
(src)="59"> ( Smeh )
(trg)="69"> ( หัวเราะ )
(src)="60"> Ne možete sada da pogledate ovo i kažete : " OK , sada vidim realnost kakva jeste . "
(trg)="70"> คุณไม่สามารถมองภาพและพูดว่า " เอาล่ะ ที่นี้ฉันเห็นความจริงแล้ว "
(src)="62"> Nemoguće je prevazići taj osećaj da je ova linija stvarno duža .
(trg)="71"> ใช่ไหมครับ เราไม่สามารถเอาชนะ
(trg)="72"> ความรู้สึกว่าโต๊ะซ้ายนั้นยาวกว่า
(src)="63"> Naša intuicija nas vara na ponovljiv , predvidiv i konzistentan način .
(trg)="73"> สัญชาตญาณของเราหลอกเราซ้ำๆ อย่างมีแบบแผนคาดการณ์ได้ อย่างสม่ำเสมอ
(src)="64"> I mi oko toga ne možemo skoro ništa da preduzmemo , osim što možemo da uzmemo lenjir i premerimo celu stvar .
(trg)="74"> และเราแทบทำอะไรไม่ได้เลย
(trg)="75"> นอกจากการหยิบไม้บรรทัดมาวัด
(src)="65"> Evo još jedne .
(src)="66"> Ovo je jedna od mojih omiljenih optičkih varki .
(trg)="76"> อีกตัวอย่างหนึ่ง เป็นภาพลวงตาที่ผมชอบมากที่สุดภาพหนึ่ง
(src)="67"> Koje je boje polje na koje pokazuje gornja strelica ?
(trg)="77"> คุณเห็นลูกศรบนชี้ไปที่สีอะไร
(src)="68"> Smeđe .
(src)="69"> Hvala .
(trg)="78"> สีน้ำตาล ขอบคุณครับ
(src)="70"> A donja ?
(src)="71"> Žuta .
(trg)="79"> แล้วลูกศรล่างล่ะ สีเหลือง
(src)="72"> Ispada da su ipak identične .
(trg)="80"> ความจริงแล้วมันเป็นสีเดียวกันครับ
(src)="73"> Da li iko vidi da su identične ?
(trg)="81"> มีใครสามารถมองเห็นว่าสีมันเหมือนกันไหมครับ ?
(src)="74"> Jako , jako teško .
(trg)="82"> ยากมากๆ ครับ
(src)="75"> Mogu i da pokrijem ostatak kocke ... ... i ako pokrijem ostatak kocke videćete da su identične .
(trg)="83"> ผมจะปิดลูกบาศก์ส่วนที่เหลือ
(trg)="84"> และถ้าผมปิดส่วนอื่นหมด คุณจะพบว่าสองสีนั้นเป็นสีเดียวกัน
(src)="76"> Ako mi ne verujete , dobićete prezentaciju kasnije , i onda možete da probate svašta i uverite se da su identične .
(trg)="85"> และถ้าคุณไม่เชื่อผม คุณจะเอาสไลด์นี้กลับบ้าน
(trg)="86"> ไปพินิจพิจารณาดูแล้วคุณจะพบว่าทั้งสองสีเป็นสีเดียวกันจริงๆ
(src)="77"> Ali i ovde se ponavlja ona priča da ako odstranimo pozadinu , iluzija se vraća .
(trg)="87"> แต่แล้วก็เหมือนหนังเก่าฉายซ้ำ
(trg)="88"> เมื่อเราเอาสีพื้นหลังออกไป
(trg)="89"> ภาพลวงตานั้นก็กลับมา ถูกไหมครับ
(src)="78"> Nemoguće je da ne vidimo tu optičku varku .
(trg)="90"> มันไม่มีทางที่เราจะไม่ถูกหลอกโดยภาพลวงตานี้
(src)="79"> Jedino ako ste možda daltonista onda ne možete da vidite ovo .
(trg)="91"> นอกจากว่าคุณตาบอดสี ผมว่าคุณไม่น่าจะเห็นอย่างนั้น
(src)="80"> Želim da na optičku varku gledate kao na metaforu .
(trg)="92"> ผมอยากให้คุณคิดถึงภาพลวงตาเป็นอุปมา
(src)="81"> Vid je jedna od stvari u kojoj smo najbolji .
(trg)="93"> การมองเห็นเป็นสิ่งหนึ่งที่เราทำได้ดีที่สุด
(src)="82"> Veliki dio našeg mozga je rezervisan za vid .
(trg)="94"> เรามีพื้นที่ขนาดใหญ่ในสมองที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการมองเห็น
(src)="83"> Veći nego za bilo koju drugu aktivnost .
(trg)="95"> ใหญ่กว่าสมองทุกส่วนที่ทำหน้าที่อื่นๆ
(src)="84"> Tokom dana gledamo više nego što radimo bilo šta drugo .
(trg)="96"> เราใช้สายตาในหนึ่งวันมากกว่าการทำอย่างอื่นทั้งหมด
(src)="85"> A i evolucijski smo razvijeni da se oslanjamo na vid .
(trg)="97"> และเราวิวัฒนาการมาเพื่อให้ใช้สายตาได้ดี
(src)="86"> I ako ponavljamo ove predvidljive greške gledajući , u čemu smo jako dobri , kakve su šanse da ne pravimo još više grešaka u nečemu u čemu i nismo tako dobri ... kao na primer , u donošenju odluka o finansijama ( smeh ) u nečemu za šta nemamo evolucijski razlog da radimo , nemamo specijalizovani deo mozga za to i ne radimo to većim delom dana .
(trg)="98"> ถ้าเราผิดพลาดซ้ำๆ อย่างคาดเดาได้ในการมองเห็น
(trg)="99"> ซึ่งเป็นสิ่งที่เราเก่งมากๆ แล้วล่ะก็
(trg)="100"> โอกาสที่เราจะพลาดมันจะมากขนาดไหน
(src)="87"> I u tim slučajevima može da se tvrdi da mi možda zapravo pravimo mnogo više grešaka i , što je još gore , ne možemo da ih lako uočimo .
(trg)="107"> ความเห็นของผมในประเด็นเหล่านี้ก็คือ
(trg)="108"> เราคงจะทำผิดพลาดมากกว่ากันเยอะเลย
(trg)="109"> ที่แย่ยิ่งกว่านั้น มันไม่ง่ายที่เราจะเห็นความผิดพลาดเหล่านั้นเสียด้วย
(src)="88"> Jer kod optičkih varki lako možemo da ukažemo na greške , dok je kod kognitivnih varki mnogo , mnogo teže ukazati ljudima na greške .
(trg)="110"> เพราะกับภาพลวงตานั้น เราสามารถพิสูจน์ให้เห็นความผิดพลาดได้ง่ายๆ
(trg)="111"> แต่สำหรับภาพลวงทางความคิด มันยากกว่ามาก
(trg)="112"> ที่จะแสดงให้คนเห็นความผิดพลาดเหล่านั้น
(src)="89"> Zato , želim da vam na isti način pokažem neke kognitivne varke , ili varke prilikom donošenja odluka .
(trg)="113"> เพราะฉะนั้น ผมอยากให้คุณดูตัวอย่างภาพลวงทางความคิด
(trg)="114"> หรือภาพลวงในการตัดสินใจ ด้วยวิธีเดียวกัน
(src)="90"> Ovo je moj omiljeni grafik u društvenim naukama .
(trg)="115"> นี่คือหนึ่งในภาพแผนภูมิแท่งที่ผมชอบมากในสาขาวิชาสังคมศาสตร์
(src)="91"> On je preuzet iz rada Džonsona i Goldstina koji u osnovi pokazuje procenat osoba koje su navele da bi bi bili zainteresovane da doniraju svoje organe .
(trg)="116"> มาจากรายงานของจอห์นสันและโกลด์สตีน
(trg)="117"> ซึ่งแสดง
(trg)="118"> ร้อยละของคนที่ระบุว่า
(src)="92"> Ovo su različite zemlje u Evropi .
(trg)="120"> นี่คือประเทศในยุโรป ผลหลักๆ ก็คือ
(src)="93"> U osnovi vidite dve vrste zemalja : zemlje na desnoj strani , koje izgleaju kao da daju mnogo ; i zemlje na levoj strani koje izgleda daju jako malo , ili mnogo manje .
(trg)="121"> คุณจะเห็นประเทศสองกลุ่ม
(trg)="122"> ประเทศทางขวา เหมือนจะบริจาคกันมาก
(trg)="123"> และประเทศทางซ้ายที่เหมือนจะบริจาคน้อย
(src)="95"> Zašto neke zemlje daju mnogo a neke zemlje daju malo ?
(trg)="124"> หรือน้อยมาก
(trg)="125"> คำถามคือ ทำไม ทำไมบางประเทศถึงบริจาคมาก
(trg)="126"> บางประเทศถึงบริจาคน้อย
(src)="96"> Kada postavite ovo pitanje , svi obično misle da je u pitanju nešto kulturološko .
(trg)="127"> เมื่อคุณถามคำถามนี้
(trg)="128"> คนมักคิดว่าคำตอบนั้นเกี่ยวกับวัฒนธรรม
(src)="97"> Jel tako ?
(src)="98"> Koliko je vama stalo do ljudi ?
(trg)="129"> ใช่ไหมครับ ว่าเราใส่ใจคนอื่นมากน้อยเพียงใด
(src)="99"> Dati svoje organe nekom drugom je verovatno pokazatelj koliko vam je stalo do društva , koliko ste povezani .
(trg)="130"> การบริจาคอวัยวะให้คนอื่น
(trg)="131"> คงเกี่ยวกับว่าคุณใส่ใจสังคมแค่ไหน ผูกพันกับผู้คนในสังคมเพียงใด
(src)="100"> Ili možda ima veze sa religijom .
(trg)="132"> หรือว่าอาจจะเกี่ยวกับศาสนา
(src)="101"> Ali , ako bliže pogledate ovaj grafik , možete videti da zemlje za koje mislimo da su međusobno vrlo slične u stvari se veoma različito ponašaju .
(trg)="133"> แต่ถ้าคุณดูแผนผังนี้
(trg)="134"> คุณจะพบว่า ประเทศที่เราคิดว่ามีความคล้ายคลึงกันมาก
(trg)="135"> ที่จริงแล้วมีพฤติกรรมที่ต่างกันมาก
(src)="102"> Na primer , Švedska je potpuno na desnoj strani , a Danska , za koju mislimo da je kulturološki jako slična , je skroz na levoj strani .
(trg)="136"> เช่น สวีเดนอยู่ทางขวา
(trg)="137"> ส่วนเดนมาร์ก ซึ่งเราคิดว่ามีวัฒนธรรมใกล้เคียงกัน
(trg)="138"> อยู่ทางซ้าย
(src)="103"> Nemačka je na levoj .
(src)="104"> A Austrija je na desnoj .
(trg)="139"> เยอรมันอยู่ซ้าย ออสเตรียอยู่ขวา
(src)="105"> Holandija je na levoj .
(src)="106"> A Belgija je na desnoj .
(trg)="140"> เนเธอร์แลนด์อยู่ซ้าย เบลเยี่ยมอยู่ขวา
(src)="107"> I konačno , zavisno od vaše lične verzije evropskih sličnosti možete razmišljati o Engleskoj i Francuskoj kao kulturološki sličnim ili ne .
(trg)="141"> และสุดท้าย ขึ้นอยู่กับความเห็นของคุณ
(trg)="142"> เกี่ยวกับความคล้ายคลึงของประเทศในยุโรป
(trg)="143"> คุณอาจคิดว่าอังกฤษและฝรั่งเศสมีวัฒนธรรมที่เหมือนกันหรือไม่เหมือนก็ได้