# pl/01UYb3f763Ul.xml.gz
# pt/01UYb3f763Ul.xml.gz
(src)="1"> Myślicie , że wiecie dużo o rdzennych Amerykanach dzięki filmom , książkom ,
(trg)="1"> Talvez pensem que sabem muito sobre os nativos norte- americanos pelos filmes populares ,
(src)="2"> lekcjom w szkole , ale okazuje się , że wiele informacji o słynnych rdzennych Amerykanach nie jest do końca prawdą .
(trg)="2"> livros e aulas na escola , mas , acontece que , afinal , muito do que pensamos que sabemos acerca de famosas figuras nativas americanas não está bem certo .
(src)="3"> Na przykład Sacajawea , pewnie pamiętacie ją jako piękną Indiankę , która wiodła egzotyczne życie , służąc jako mądra przewodniczka w słynnych ekspedycjach Lewisa i Clarka
(trg)="3"> A Sacajawea , por exemplo .
(trg)="4"> Talvez se lembrem dela como uma bela índia que viveu uma vida exótica como a guia que tudo sabia na famosa expedição de Lewis e Clark , certo ?
(src)="4"> To nie było do końca tak .
(trg)="5"> Bem , não foi exatamente assim que tudo se passou .
(src)="5"> Niewiele wiemy o jej wczesnym dzieciństwie , wiemy że urodziła się w 1788 r . w plemieniu Agaidika należącym do Szoszonów Lemhi , w dzisiejszym Idaho .
(trg)="6"> Não se sabe muito sobre a primeira infância de Sacajawea mas sabemos que nasceu em 1788 na tribo agaidika dos lemhi shoshone , no que é agora o Idaho .
(src)="6"> W 1800 roku , kiedy miała 12 lat ,
(trg)="7"> Em 1800 , quando ela tinha cerca de 12 anos ,
(src)="7"> Sacajawea wraz z kilkoma dziewczynkami została porwana przez Indian Hidatsa .
(trg)="8"> Sacajawea e várias outras meninas foram raptadas por um grupo de índios hidatsa .
(src)="8"> Zabrano ją i więziono w wiosce Hidatsów , w obecnej Północnej Dakocie .
(trg)="9"> Ela foi levada cativa para uma aldeia hidatsa no atual Dakota do Norte .
(src)="9"> Potem sprzedali ją traperowi z francuskiej Kanady , który nazywał się Toussaint Charbonneau .
(trg)="10"> Depois , ela foi vendida a um caçador canadiano francês chamado Toussaint Charbonneau .
(src)="10"> W ciągu roku nosiła już jego pierwsze dziecko .
(trg)="11"> Cerca de um ano depois , ela estava grávida do seu primeiro filho .
(src)="11"> Wkrótce po tym Korpus Odkrywców pojawił się niedaleko wiosek Hidatsa .
(trg)="12"> Pouco depois de engravidar , o Corpo de Descobrimento chegou perto das aldeias hidatsa .
(src)="12"> Kapitanowie Meriwether Lewis i William Clark zbudowali tam Fort Mandan i zaczęli szukać przewodników na niebezpieczne ekspedycje .
(trg)="13"> Os capitães Meriwether Lewis e William Clark construíram ali o Forte Mandan e começaram a entrevistar pessoas para os ajudarem na sua perigosa expedição .
(src)="13"> Zatrudnili męża Sacajawei , Charbonneau , pod warunkiem , że jego śliczna żona pojedzie także jako tłumaczka .
(trg)="14"> Concordaram em contratar o marido de Sacajawea , Charbonneau no entendimento de que a sua encantadora mulher também iria com eles como intérprete .
(src)="14"> Mieli nadzieję , że sama jej obecność pomoże przy kontaktach z miejscowymi plemionami .
(trg)="15"> Acharam que a presença dela ajudaria quaisquer encontros com tribos nativas pelo caminho .
(src)="15"> Jak pisał Clark w swoim dzienniku ,
(trg)="16"> Como Clark observou no seu diário ,
(src)="16"> " Kobieta przy grupie mężczyzn jest jak symbol pokoju " .
(trg)="17"> " Uma mulher com um grupo de homens é um sinal de paz . "
(src)="17"> Wkrótce potem Sacajawea urodziła chłopczyka , któremu dali imię Jean Baptiste Charbonneau .
(trg)="18"> Pouco depois , Sacajawea deu à luz um menino chamado Jean Baptiste Charbonneau .
(src)="18"> Clark nazywał go Pompy .
(trg)="19"> Clark chamou- lhe Pompy .
(src)="19"> Sacajawea nosiła go przytroczonego do pleców kontynuując drogę z Korpusem Odkrywców .
(trg)="20"> Ela carregou o Pompy numa tábua , amarrado às suas costas à medida que o Corpo do Descobrimento prosseguia .
(src)="20"> Oprócz tłumaczenia podczas spotkań z Indianami , do jej zadań jako członka Korpusu należało zbieranie korzonków , jadalnych roślin i jagód .
(trg)="21"> Além de interpretar a língua , quando Lewis e Clark encontravam índios , as atividades da Sacajawea , como membro do Corpo , incluíam escavar raízes , colher plantas comestíveis e apanhar bagas .
(src)="21"> W 1805 r . łódź , którą płynęli , wywróciła się .
(trg)="22"> Em 1805 , o barco onde seguiam virou- se .
(src)="22"> Dziewczyna skoczyła do wody , ratując ważne dokumenty i zapasy .
(src)="23"> Gdyby nie ona , byłyby stracone , w tym dzienniki i zapiski Lewisa i Clarka .
(trg)="23"> Ela mergulhou na água , recuperando os papéis importantes e os suprimentos que , de outro modo , se teriam perdido , incluindo os diários e registos de Lewis e Clark .
(src)="24"> Później kapitan Lewis z trzema mężczyznami wyruszyli na zwiad 75 mil przed ekspedycję , przekraczając zlewisko Ameryki .
(trg)="24"> Mais tarde naquele ano , o capitão Lewis e três homens foram fazer o reconhecimento 120 km à frente do grupo principal da expedição atravessando a Divisão Continental .
(src)="25"> Następnego dnia spotkali grupę Szoszonów .
(trg)="25"> No dia seguinte , encontraram um grupo de shishones .
(src)="26"> Nie tylko byli z plemienia Sacajawei , ale ich wódz , Cameahwait , okazał się jej rodzonym bratem .
(trg)="26"> Afinal , não só eram da tribo de Sacajawea como o seu líder , o chefe Cameahwait era o seu próprio irmão .
(src)="27"> Po pięciu latach rozłąki kiedy porwano ją jako młodą dziewczynę ,
(trg)="27"> Depois de cinco anos de separação desde o seu rapto em menina ,
(src)="28"> Sacajawea i Cameahwait ponownie się spotkali .
(trg)="28"> Sacajawea e Cameahwait tiveram uma emotiva reunião .
(src)="29"> Niestety , musiała się szybko pożegnać z ukochanym bratem i wyruszyć w dalszą drogę .
(trg)="29"> Infelizmente , ela depressa teve de se despedir do seu amado irmão e continuar viagem .
(src)="30"> Gdy nastał mróz , grupa musiała żywić się świecami .
(trg)="30"> A certa altura , a expedição tornou- se tão difícil e gelada que o grupo ficou reduzido a comer velas para sobreviver .
(src)="31"> Kiedy temperatury stały się bardziej znośne ,
(trg)="31"> Quando a temperatura se tornou mais suportável ,
(src)="32"> Sacajawea znalazła i ugotowała korzonki , dzięki czemu grupa mogła odzyskać siły .
(trg)="32"> Sacajawea encontrou , escavou e cozinhou raízes para ajudar o grupo a recuperar as forças .
(src)="33"> Podczas powrotu spotkali Indian w pięknych futrzanych płaszczach .
(trg)="33"> Na viagem de regresso , encontraram um índio que vestia um magnífico manto de pele .
(src)="34"> Lewis i Clark chcieli dostać jeden , by dać w prezencie Thomasowi Jeffersonowi , ale nie mieli się za co wymienić .
(trg)="34"> Lewis e Clark queriam levar o manto a Thomas Jefferson , como oferta , mas não tinham nada para trocar por ele .
(src)="35"> Sacajawea złagodziła się oddać swój najdroższy skarb , ozdobiony paciorkami pas w zamian za futro .
(trg)="35"> Por isso , Sacajawea concordou em trocar o que tinha de mais precioso , o seu cinto de contas , pela pele .
(src)="36"> Nieco ponad dwa lata od wyruszenia , ich podróż wreszcie skończyła się w St .
(src)="37"> Louis . ich podróż wreszcie skończyła się w St .
(trg)="36"> Pouco mais de dois anos depois da expedição ter começado chegou finalmente ao fim , acabando em St .
(src)="38"> Louis .
(trg)="37"> Louis .
(src)="39"> Dziś uczymy się o Sacajawei w szkole jako o heroicznej bohaterce , ale jej życie , podobnie jak innych , było znacznie bardziej skomplikowane niż piszą o tym podręczniki do historii .
(trg)="38"> Hoje , aprendemos sobre a Sacajawea na escola como tendo sido uma guia heroica mas a vida dela , como a de quase toda a gente , foi muito mais complicada do que os livros de História , por vezes , reconhecem .
# pl/01pVrBLaWlBr.xml.gz
# pt/01pVrBLaWlBr.xml.gz
(src)="1"> Nie ma nic szczególnego w siedemnastowiecznym holenderskim malarstwie rodzajowym .
(trg)="1"> Não há nada sutil a respeito da pintura de gênero holandesa do século 17 .
(src)="2"> Zwykle pokazuje się sceny bardzo rubaszne i bardzo wyraziste .
(trg)="2"> Frequentemente vemos interações maravilhosamente picantes e explícitas
(src)="3"> Jednakże jest wyjątek : obrazy Jana Vermeera są często zagadkowe , coś nam sugerują bądź opowiadają .
(trg)="3"> No entanto , há uma exceção : a pintura de Jan Vermeer muitas vezes nos traz enigmas , e sugere narrativas
(src)="4"> Tak jest też w przypadku tego obrazu , nie jesteśmy do końca pewni co przekazuje .
(trg)="4"> E nessas pinturas , na verdade , não temos certeza do que está prestes a acontecer
(src)="5"> Widzimy mężczyznę , który wciąż jest ubrany w wierzchni płaszcz i nosi kapelusz .
(trg)="5"> O que vemos é um homem ainda vestindo seu chapéu e manto
(src)="6"> Stoi za stołem , który jest przykryty przepięknym kobiercem , a w ręku dzierży karafkę .
(trg)="6"> Ele está ao lado de uma mesa que tem uma bela toalha , e tem sua mão em um jarro de vinho
(src)="7"> Wydaje się , że za chwilę napełni kieliszek młodej kobiety .
(trg)="7"> Ele parece estar prestes a servir o vinho na taça da moça
(src)="8"> Kobieta trzyma kieliszek przy ustach i właśnie kończy pić .
(trg)="8"> Ela leva a taça à boca para bebê- la até o fim
(src)="9"> Mężczyzna jest niecierpliwy , chce wlać jej kolejny kieliszek , jakby zamierzał ją upić .
(trg)="9"> Bem , e ele parece impaciente para servi- la novamente , como se a finalidade de sua interação fosse deixá- la bêbada
(src)="10"> Na wprost kobiety znajduje się uchylone okno , w którym możemy zobaczyć witraż przedstawiający personifikację umiarkowania , które może być wskazówką dla kobiety .
(trg)="10"> Mas , em frente a ela , na janela entreaberta podemos ver no vitral , uma imagem da temperança , da moderação , como uma instrução para que ela esteja atenta
(src)="11"> Obraz pokazuje zatem możliwość wyboru kobiety , a mężczyzna , którego twarz ukryta jest w cieniu kapelusza , wydaje się być złowrogi .
(trg)="11"> Então , a pintura fala da possibilidade , fala da escolha da moça , e o homem cuja face está sombreada pelo chapéu parece um tanto sinistro
(src)="12"> Odległość pomiędzy dwiema postaciami wskazuje , że nie są one sobie zbyt bliskie , aż zastanawiam się , czy wino nie ma zmienić tego stanu .
(trg)="12"> Há certo distanciamento entre as duas figuras , uma sensação de que eles não estão muito familiarizados um com o outro e eu chego a me perguntar se o vinho fará com que se familiarizem
(src)="13"> Jednym z powodów , dla których nie jest to jednak romans jest to , że mężczyzna znajduje się w cieniu i ledwo widziemy jego oczy , a oczy kobiety zasłania kieliszek z delikatnego szkła , który trzyma przy twarzy .
(trg)="13"> Uma das razões pela qual o flerte não teve uma oportunidade de ser representado é porque o rosto dele está sombreado , mal lhe percebemos os olhos e os olhos dela estão completamente ocultados pelo brilho na bela e delicada taça que segura diante do rosto
(src)="14"> Kobieta pije ; nie może mówić , nie może nawet widzieć przez szkło .
(trg)="14"> Ela não pode falar agora , está bebendo , não pode sequer ver por detrás da taça , ou ao menos , nós não podemos vê- la
(src)="15"> Światło odbija się w kieliszku dokładnie w miejscu oczu kobiety .
(trg)="15"> E ainda que o brilho esteja relacionado à visão , este está justamente cobrindo os olhos dela .
(src)="16"> To obraz z wczesnej twórczości Vermeera , jednak już możemy dostrzec fascynację artysty miękkim światłem .
(src)="17"> Popatrz , w jaki sposób światło przenika pokój i przechodzi przez niebieskie zasłony , i z jakim smakiem malarz stworzył kolorystykę tylnej ściany i innych przedmiotów w pokoju .
(src)="18"> To robi wrażenie .
(trg)="16"> Este é um Vermeer jovem , porém já podemos perceber sua fascinação pela luz suave : observe como ela banha o espaço através da cortina azul e a delicadeza com que ele a infundiu sobre a tonalidade da parede do fundo e as demais formas na sala , é espetacular .
(src)="20"> Na tę kompozycję skada się pewna specyficzna geometria : kwadrat otwartego okna , prostokątna rama na tylnej ścianie , kwadrat oparcia krzesła i kwadraty na podłodze .
(trg)="17"> Bem , Vermeer tem interesse na luz .
(trg)="18"> Também temos aquela geometria característica na composição : o quadrado da janela aberta , o retângulo na moldura da parede de fundo , o quadrado na parte de trás da cadeira , e os quadrados que se dirigem ao fundo da sala em perspectiva no piso
(src)="21"> Przypomina to planszę do gry w warcaby .
(src)="22"> Ten wzór tworzy pewną ustaloną kompozycję , którą zaburzają przedmioty , ustawione krzywo względem podłogi .
(src)="23"> Linia okna powinna iść prosto , jednak okno jest otwarte i powstaje ukośna linia .
(trg)="19"> Este tipo de padrão xadrez cria um interior claro , estruturado , e alguns objetos estão dispostos fora deste equilíbrio
# pl/02PmsOsBUMWw.xml.gz
# pt/02PmsOsBUMWw.xml.gz
(src)="1"> Dobrywieczór . Dziękuje za przybycie
(trg)="2"> Boa noite e obrigado por virem .
(src)="2"> Mam na imię James i jestem wychowawcą humanistą w Fundacji Praw Zwierząt na Florydzie .
(trg)="3"> Meu nome é James e eu sou um educador da Fundação de Direitos de Animais da Flórida .
(src)="3"> Zazwyczaj prowadzę te wykłady wśród młodzieży licealnej , więc moja publiczność jest trochę inna .
(trg)="4"> Bom , geralmente eu faço esta apresentação para colegiais , então meu público é um pouco diferente .
(src)="4"> I ... ( ten sam poziom ) .
(src)="5"> Ten sam poziom .
(src)="6"> To się okaże ...
(trg)="5"> E eu ... ( Mesmo nível . ) Mesmo nível .
(src)="7"> Więc dosyć dobrze znam moją publiczność .
(trg)="6"> Veremos .
(trg)="7"> Veremos .
(trg)="8"> Portanto , eu conheço bem meu público .
(src)="8"> I mogę wam zagwarantować , że 99 % spośród dzieciaków na sali je mięso , nabiał i jajka .
(trg)="9"> E eu posso , com certeza , garantir que 99 % das crianças nas turmas comem carne , laticínios ou ovos .
(src)="9"> Jeden , może dwóch z tych dzieciaków to wegetarianie .
(trg)="10"> E uma ou duas crianças que são vegetarianas .
(src)="10"> Aczkolwiek bardzo żadko zdarza się dziciak który jest weganem .
(trg)="11"> Mas são raras as ocasiões em que encontramos uma criança que é vegan .
(src)="11"> Kiedy przemawiam do dorosłych sytuacja jest trochę inna , wiecie ,
(src)="12"> Nie całkiem znam moją publikę .
(trg)="12"> Quando eu falo para adultos é um pouco diferente , vocês sabem , eu não conheço esse público tão bem .
(src)="13"> Więc chciałbym was poznać .
(trg)="13"> Portanto , quero conhecê- los .
(src)="14"> Chciałbym żebyście coś dla mnie zrobili
(trg)="14"> Vejam o que quero que façam .
(src)="15"> Poproszę by wszyscy wstali .
(trg)="15"> Quero que todos se levantem .
(src)="16"> Ok , teraz , jeśli jesteś weganinem , czyli , nie jesz mięsa - mięsa krów , kurczaków , świń , indyków , ryb , i tutaj niespodzianka : ryba nie jest warzywem .
(trg)="16"> Muito bem , agora , se você for vegan , o que significa que você escolheu não comer nenhuma carne de nenhum animal , sem carne de animais , sem vacas , nenhuma galinhas , sem porcos , sem perus e sem peixe , supresa !
(trg)="17"> Peixe não é vegetal .
(src)="17"> Nie jesz nabiału , nie pijesz mleka , nie jesz sera , nie spożywasz masła , lodów i jajek , poproszę byś usiadł .
(trg)="18"> Sem laticínios , sem leite de vaca , sem queijo , sem manteiga , sem sorvetes e sem ovos , por favor , assente- se .
(src)="18"> Wszyscy weganie siadają .
(trg)="19"> Se você for vegan , assente- se .
(trg)="20"> OK .
(src)="19"> Ok , a co do reszty ... będziecie stali do końca prezentacji .
(trg)="21"> O restante terá que permanecer de pé no resto da apresentação .
(src)="20"> Dobrze , niech wszyscy usiądą .
(trg)="22"> Muito bem , todos podem assentar- se .
(src)="21"> Jest plus przemawiania do młodzieży w wieku szkolnym .
(trg)="23"> Existe outro benefício de falar para colegiais .
(src)="22"> Dzieciaki nie boją się uczestniczyć w prezentacji .
(trg)="24"> Eles não têm medo de participar na apresentação .
(src)="23"> Powiedzą wszystko co ślina im na język przyniesie .
(trg)="25"> Eles dizem o que vem na cabeça .
(trg)="26"> Goste eu disso ou não .
(src)="24"> Czy mi się to podoba czy nie .
(trg)="27"> Mas com adultos é um pouco mais difícil .
(src)="25"> Z dorosłymi jest trochę inaczej , to jak z rwaniem zęba .
(trg)="28"> É como arrancar a língua !
(src)="26"> Ta prezentacja z założenia ma być interaktywna , chciałbym żebyście brali w niej czynny udział .
(trg)="29"> Esta apresentação foi projetada para ser interativa , quero que vocês de fato participem .
(trg)="30"> Quero que se envolvam .
(src)="27"> Chcę żebyście się zaangażowali .
(src)="28"> Ta prezentacja jest trochę jak test Rorschach 'a
(trg)="31"> Quando você pensar sobre essa apresentação , será como um teste de Rorschach
(src)="29"> Pokażę wam zdjęcie ... a wy ... powiecie mi co widzicie .
(trg)="32"> Eu mostrarei uma imagem ... e vocês ... me dizem o que vêm .
(trg)="33"> Muito bem .
(src)="30"> No tak , poziomem dojrzałości niezbyt odbiegacie od uczniaków .
(trg)="34"> Então o nível de maturidade é o mesmo de estudantes colegiais .
(trg)="35"> É um cogumelo , pessoal .
(src)="31"> To jest grzyb ludzie .
(trg)="36"> Muito bem .
(src)="32"> Ilu z was widziało film pod tytułem " Matrix " ?
(trg)="37"> Quantos de vocês já viram o filme " Matrix " ?
(trg)="38"> Muito bem , mais da metade .