# nn/7opHWpu2fYcG.xml.gz
# sr/7opHWpu2fYcG.xml.gz

(src)="1"> Viss President Obama inviterte meg til å verte den neste matematikk- tsaren , ville eg hatt eit framlegg til han som eg trur ville ha betra matematikkutdanninga i landet stort .
(trg)="1"> Ako bi me predsednik Obama pozvao da budem naredni Car Matematike , imao bih predlog za njega , za koji mislim da bi značajno poboljšao matematičku obrazovanost u ovoj zemlji .
(src)="2"> Og det ville ha vore både lett og billeg å gjennomføre .
(trg)="2"> Takođe , implementacija bi bila laka i jeftina .
(src)="3"> Matematikkpensumet me har er basert på grunnleggjande aritmetikk og algebra .
(trg)="3"> Nastavni program matematike koji imamo je baziran na osnovi sačinjenoj od aritmetike i algebre .
(src)="4"> Og alt me lærer etter det byggjer oppover mot eitt fag .
(trg)="4"> Sve što naučimo posle toga nas priprema prema jednoj oblasti .
(src)="5"> Og på toppen av denne pyramiden står funksjonsanalysen .
(trg)="5"> Na vrhu te piramide je matematička analiza ( izvodi i integrali ) .
(src)="6"> Og eg er her for å seie at eg meiner dette er feil topp på pyramiden ... at den rette toppen -- som alle studentane våre , alle som går ut frå high school burde kunne -- skulle ha vore statistikk : sannsynsrekning og statistikk .
(trg)="6"> Ovde sam da bih vam rekao da mislim da je to pogrešan izbor za vrh piramide ... da bi pravi vrh -- onaj koji bi svi naši učenici , svi svršeni srednjoškolci trebali da znaju -- trebala biti statistika , verovatnoća i statistika .
(src)="7"> ( Applaus )
(trg)="7"> ( Aplauz )
(src)="8"> Eg meiner , misforstå meg rett -- funksjonsanalyse er eit viktig emne .
(trg)="8"> Nemojte me shvatiti pogrešno .
(trg)="9"> Analiza je bitna oblast matematike .
(src)="9"> Det er ei av mennesket sine største intellektuelle bedrifter .
(trg)="10"> Ona predstavlja fantastičan proizvod ljudskog uma .
(src)="10"> Naturlovene er skrivne i dette språket .
(trg)="11"> Zakoni prirode su ispisani jezikom matematičke analize .
(src)="11"> Og alle som studerer matematikk , naturvitskap , tekniske fag , økonomi , bør absolutt lære seg funksjonsanalyse i løpet av det første studieåret .
(trg)="12"> I svaki student koji studira matematiku , prirodne nauke , inženjerstvo , ekonomiju mora naučiti analizu do kraja prve godine fakulteta .
(src)="12"> Men eg er her for å seie , som matematikkprofessor , at svært få menneske faktisk nyttar funksjonsanalyse på ein medviten , meiningsfull måte i kvardagsliva sine .
(trg)="13"> Ali ovom prilikom bih theo da kažem , kao profesor matematike , da veoma mali broj ljudi zapravo koristi analizu na svestan i smislen način , u svakodnevnom životu .
(src)="13"> Statistikk derimot -- det er eit fag som du kan , og bør , nytta til dagleg .
(src)="14"> Ikkje sant ?
(trg)="14"> Sa druge strane , statistika je oblast koju možete i treba da koristite u svakodnevnom životu , zar ne ?
(src)="15"> Det er risiko .
(src)="16"> Det er vinst .
(src)="17"> Det er vilkårlegheit .
(trg)="15"> Proučavanje rizika , mogućnost dobitka , nasumične pojave , razumevanje podataka - to je statistika .
(src)="19"> Eg trur at viss studentane våre , viss elevane våre på high school -- viss alle amerikanarar -- kunne sannsynsrekning og statistikk , ville vi ikkje ha hamna i det økonomiske uføret som me er i i dag .
(trg)="16"> Mislim da kada bi naši učenici , naši srednjoškolci -- kada bi svi građani Amerike -- znali osnove verovatnoće i statistike , ne bismo bili u ovoj ekonomskoj zbrci u kojoj smo danas .
(src)="20"> Ikkje berre -- takk skal de ha -- ikkje berre det ... viss det vert undervist på rett måte , kan det vere verkeleg moro .
(trg)="17"> Ne samo -- hvala vam -- ne samo to , već ako se predaju na pravi način , može biti veoma zabavno .
(src)="21"> Eg meiner , sannsynsrekning og statistikk , er matematikken for spel og gambling .
(src)="22"> Det er å analysere trendar .
(src)="23"> Det er å spå om framtida .
(trg)="18"> Verovatnoća i statistika , one predstavljaju matematiku igara i kockanja , analiziranja trendova , predviđanja budućnosti .
(src)="24"> Høyr her , verda har endra seg frå analog til digital .
(trg)="19"> Vidite , svet se promenio iz analognog u digitalni .
(src)="25"> Og det er på tide at matematikkpensumet vårt endrar seg frå det analoge til det digitale .
(trg)="20"> Vreme je da se naš nastavni program matematike promeni iz analognog u digitalni .
(src)="26"> Frå den meir klassiske , kontinuerlege matematikken , til den meir moderne , diskrete matematikken .
(trg)="21"> Sa više klasične , kontinualne matematike , u preovlađujuće modernu , diskretnu matematiku .
(src)="27"> Til matematikk om uvisse , om vilkårlegheit , om data -- og dette er sannsynsrekning og statistikk .
(trg)="22"> Matematiku neodređenosti , nasumičnih događaja , podataka -- a sve to je verovatnoća i statistika .
(src)="28"> For å oppsummere , i staden for at studentane våre skal lære teknikkar for funksjonsanalyse , meiner eg det hadde hatt mykje meir å seie at alle saman visste kva to standardavvik frå gjennomsnittet tyder .
(trg)="23"> Sve u svemu , umesto da naši učenici uče o tehnikama matematičke analize , mislim da bi mnogo značajnije bilo kada bi svi oni znali šta odstupanje od dve standardne devijacije od srednje vrednosti označava .
(src)="29"> Og det meiner eg .
(trg)="24"> Zaista sam ubeđen u to .
(src)="30"> Tusen takk skal de ha .
(trg)="25"> Hvala vam puno .
(src)="31"> ( Applaus )
(trg)="26"> ( Aplauz )

# nn/8ooGCZKhHaHQ.xml.gz
# sr/8ooGCZKhHaHQ.xml.gz

(src)="1"> kom fram du vert sjokkert når eg spyttar og startar statisk eg stel din stil og legg han til i mi lange liste med patentar medan du var oppteken med å greve grøftar og å brenne bruar , pumpa eg ut oppfinningar stabla rikdommar så gjeng tilbake til dovane dine du er ein nerd med OCD ( obsessiv kompulsiv forstyrring ) fekk aldri pult , men du vert verkeleg skrudd ( knulla ) av meg eg knusar deg , Tesla eg kan ikkje seie det hugsamt eg alternerar ikkje flyten min , eg dissar deg direkte
(trg)="1"> Priđi
(trg)="2"> I bićeš šokiran kad ti napravim elektromagnetne smetnje
(trg)="3"> Opelješiću ti stil i dodati ga u svoju dugačku listu patenta
(src)="2"> Eg ser eit univers med uendeleg energi , men ikkje noko moglegheit for trussel frå denne fienden så du kan kalle meg Tesla ,
(trg)="11"> Vidim univerum pun beskonačne energije ali ne i nekakve pretnje od ovog ovde protivnika
(trg)="12"> Zato me možeš zvati Tesla
(src)="3"> Nikola fantastisk bekleidd gjev leksjonar i elektrisk nemesis dette kjem på prøva så innrøm dine tjuveri og la heile verda vite kva Serbaren gjorde for the Wizard of Menlo historia vert omskreve og eg her lese det , di beste oppfinning var ein måte å stele ære sannheita gjer vondt ( hertz = eining for elektrisitet ) du er øydelagd og vaska opp bryr meg ikkje det grann on dine syn viss dei ikkje kan tene eitt øre eg driv business skjønde ting du aldri kunne så kul at eg til og med fekk New Jersey til å sjå bra ut eg er på plata eg fann opp du vert eigd der , eg sa det og eg vedjar 50 tusen dollar på at du aldri glemmar det utan meg her er ein smak av kva denne feida ville vøre ikkje lys ikkje kamera ikkje lyd forstått di tåpe du trur du kan nærme deg meg med dette ? du kunne ikkje takle mine gåvar med ditt griske vetle sinn det som er i mitt var forut si eiga tid du stal ikkje frå meg du stal meg frå menneskjeheita det er ein trådlaus overgang av sanning og det er ei sjokkerande ekte forteljing om ein bankarbeidar og deg og om folkjet kjende sanninga at du stoppa meg frå å gjere kraft kostlaus ville dei forbanne
(trg)="13"> Nikola besprekorno odeven daje lekcije o rivalima elektronike i ova lekcija će biti na ispitu zato priznaj svoj lopovluk da neka ceo svet zna šta je srbin uradio za čarobnjaka iz Menloa
(trg)="14"> Istorija se sada prepravlja i reddit je na mojoj strani tvoj najbolji izum je kako da pokradeš zasluge
(trg)="15"> Istina boli
(src)="4"> lurendreiaren Edison med kvart apparat kven vann ? kven er neste ?
(trg)="23"> I da su ljudi znali da si me sprečio da načinim energiju besplatnom prokleli bi prevaranta Edisona na svaki mogući način
(trg)="24"> Ko je pobedio ?
(trg)="25"> Ko je sledeći ?
(src)="5"> DU bestemmar !
(trg)="26"> Vi odlučite

# nn/BhT0XnBD94o6.xml.gz
# sr/BhT0XnBD94o6.xml.gz

(src)="1"> Mine damer og herrer .
(src)="2"> Her på TED snakkar me mykje om leiarskap og røyrsler
(trg)="1"> Dakle , dame i gospodo , na TEDu pričamo dosta o vođstvu i o tome kako započeti pokret .
(src)="3"> Lat oss sjå ei røyrsle bli laga , under 3 minutt og gjere oss nokre konklusjonar .
(trg)="2"> Pa pogledajmo kako se pokret događa , od početka do kraja , za manje od 3 minuta i izvucimo neke lekcije iz toga .
(src)="4"> Som dykk veit , så treng ein leiar motet til å stå fram og bli gjort narr av
(trg)="3"> Prvo , kao što svi znate , potrebno je da vođa ima hrabrosti da se istakne i bude ismejan .
(src)="5"> Men det han gjer er så enkelt å fylgje .
(trg)="4"> Ali ono što radi lako je za praćenje .
(src)="6"> Her er fyrste fylgjesveinen med ei viktig rolle
(trg)="5"> Evo ga prvi pratilac sa ključnom ulogom .
(src)="7"> Han viser andre korleis ein blir med
(trg)="6"> On će pokazati svima ostalima kako da prate .
(src)="8"> Legg merkje til at leiaren tek imot han som ein likemann .
(trg)="7"> Primetite kako ga vođa prihvata kao sebi jednakog .
(src)="9"> No handlar det ikkje berre om leiaren lengre det handlar om dei i fleirtal .
(trg)="8"> Znači , sad se više ne radi o vođi ; radi se o njima , množina .
(src)="10"> Og der ropar han på venene sine .
(trg)="9"> Sad on zove svoje prijatelje .
(src)="11"> Kanskje dykk ser at den fyrste fylgesveinen er faktisk ei undervurdert form for leiarskap i seg sjølv .
(trg)="10"> Primećujete da je prvi pratilac zapravo podcenjeni oblik samog vođstva .
(src)="12"> Det krev mot å stikka seg ut slik
(trg)="11"> Potrebna je hrabrost da bi se samo tako isticalo .
(src)="13"> Den fyrste fylgesveinen forvandlar den einsame galningen til ein leiar .
(trg)="12"> Prvi pratilac je ono što preoblikuje usamljenog ludaka u vođu .
(src)="14"> ( Latter ) ( Applaus )
(trg)="13"> ( smeh ) ( aplauz )
(src)="15"> Og her kjem ein fylgjesvein til .
(trg)="14"> Evo i drugog pratioca .
(src)="16"> No er det verken ein eller to galningar
(src)="17"> Tre er ein gjeng , og gjengen er kul .
(trg)="15"> Sad nije usamljeni ludak , nisu dva ludaka , tri je gomila , a gomila je vest .
(src)="18"> Så , ei røyrsle må vere offentleg .
(trg)="16"> Znači , pokret mora biti javan .
(src)="19"> Det er viktig at fylgjesveinane kjem fram , og ikkje kun leiaren fordi ein ser at nye fylgjesveinar tek etter fylgjesveinane , og ikkje leiaren
(trg)="17"> Važno je pokazati ne samo vođu , nego pratioce , jer vidite da novi pratioci imitiraju pratioce , ne vođu .
(src)="20"> No kjem det to til .
(src)="21"> Og rett etterpå tre personar til .
(trg)="18"> Sad dolazi još dvoje ljudi i odmah zatim još troje ljudi .
(src)="22"> No har me framdrift .
(trg)="19"> Sada imamo polet .
(src)="23"> Dette er tippepunktet
(trg)="20"> Ovo je ključni momenat .
(src)="24"> No har me ei røyrsle
(trg)="21"> Sada imamo pokret .
(src)="25"> Legg merkje til at med fleire folk mindre risiko .
(trg)="22"> Dakle , primetite , što se više ljudi priključuje , manje je rizično .
(src)="26"> Dei som sat på gjerde tidlegare har no inga grunn til å ikkje vere med .
(trg)="23"> Oni koji su do sada sedeli na ogradi sada više za to nemaju razloga .
(src)="27"> Dei vil ikkje skilje seg ut
(trg)="24"> Neće se isticati .
(src)="28"> Dei vil ikkje bli gjort narr av
(trg)="25"> Neće biti ismejani .
(src)="29"> Men dei vil vere " dei kule " om dei skundar seg .
(trg)="26"> Ali biće deo popularne mase , ako požure .
(src)="30"> ( Latter )
(trg)="27"> ( smeh )
(src)="31"> Over det neste minuttet kjem resten til , dei som plar å fyljge straumen .
(src)="32"> Dei risikerar snart å bli gjort narr av for å ikkje bli med
(src)="33"> Og slik skapar du ei røyrsle
(trg)="28"> U narednom minutu videćete sve one koji vole da budu u gužvi jer na kraju bi bili ismejani jer se nisu pridružili , a tako se pravi pokret .
(src)="34"> Men lat oss resymere lærdomen .
(trg)="29"> Dakle , izvucimo neke pouke iz ovoga .
(src)="35"> Om du er typen som dansar skjortelaus og åleine .
(src)="36"> Hugs at det er å viktig å pleie dine fyrste , få fylgjesveinar som likemenn .
(src)="37"> Dermed få fokus på røyrsla og ikkje deg
(trg)="30"> Dakle , prvo , ako ste tip , kao ovaj momak bez majice koji đuska sam , setite se koliko je važno da negujete svojih prvih nekoliko pratilaca kao da su jednaki , znači radi se o pokretu , ne o vama .
(src)="38"> Men me kan ha missa det viktigaste .
(trg)="31"> OK , ali možda smo propustili pravu lekciju ovde .
(src)="39"> Det viktigaste er at leiarskap er overvurdert .
(src)="40"> Ja , den skjortelause fyren var fyrst og han vil få all æra .
(src)="41"> Men det var eigentleg den fyrste fylgjesveinen som forvandla den einsame galningen til ein leiar .
(trg)="32"> Najveća pouka - ako ste primetili - jeste je uhvatili - je da se vođstvo previše slavi , da , lik bez majice je bio prvi i on će pokupiti sve zasluge , ali je zapravo prvi pratilac preobrazio usamljenog ludaka u vođu .
(src)="42"> Me blir fortald at alle burde vere leiarar , men det ville ikkje vært effektivt .
(trg)="33"> Pa , govore nam da svi treba da budemo vođe , ali to bi bilo stvarno neučinkovito .
(src)="43"> Om du verkeleg bryr deg om å starta ei røyrsle ha motet til å fylgje og visa andre korleis dei skal fylgje
(trg)="34"> Ako želite da napravite pokret , imajte hrabrosti da pratite i pokažete ostalima kako da prate .
(src)="44"> Finn du ein særing som gjer noko stort ha motet til å vere den fyrste som står fram og blir med .
(trg)="35"> I kada vidite da neki usamljeni ludak radi nešto dobro , imajte hrabrosti da budete prvi da mu se pridružite .
(src)="45"> Og for perfekt plass å gjere det , her på TED .
(trg)="36"> TED je savršeno mesto da to učinite .
(src)="46"> Takk .
(trg)="37"> Hvala .
(src)="47"> ( Applaus )
(trg)="38"> ( aplauz )

# nn/EI6oOi2zaHkz.xml.gz
# sr/EI6oOi2zaHkz.xml.gz

(src)="1"> Sist år viste eg desse to lysbileta for å visa at isen på Nordpolen som for mesteparten av dei siste tre millionar åra har vore på storleiken av nær heile USA utanom Alaska har minka med 40 prosent
(trg)="1"> Prošle godine sam prikazao ova dva slajda kako bih pokazao da se arktički ledeni pokrivač , koji je u poslednjih tri miliona godina uglavnom bio veličine 48 država kontinentalne SAD , smanjio za 40 % .
(src)="2"> Dette underkommuniserer alvoret av dette problemet fordi det viser ikkje tjukkleiken på isen
(trg)="2"> Ali ovo ne ukazuje u potpunosti na ozbiljnost ovog specifičnog problema jer ne pokazuje debljinu leda .
(src)="3"> Isen på Nordpolen er på mange måtar det bankande hjartet i det globale klimasystemet .
(trg)="3"> Arktički ledeni pokrivač je na neki nacin
(trg)="4"> lupajuće srce globalnog klimatskog sistema .
(src)="4"> Det utvidar seg om vinteren og trekkjer seg saman om sommaren
(trg)="5"> Zimi se širi , a leti smanjuje .
(src)="5"> Det neste lysbiletet eg viser dykk spolar raskt fram kva som har skjedd dei siste 25 åra .
(trg)="6"> Na sledećem slajdu koji ću vam pokazati ćete videti ubrzano šta se desilo u poslednjih 25 godina .
(src)="6"> Den permanente isen er markert i raudt .
(trg)="7"> Trajni led je označen crvenom .
(src)="7"> Som du ser utvidar han seg til mørkeblått .
(trg)="8"> Kao što vidite , širi se u tamno plavu .
(src)="8"> Dette er den årlege vinterisen .
(trg)="9"> To je godišnji led u toku zime .
(src)="9"> Og denne minkar om sommaren .
(trg)="10"> I skuplja se tokom leta .
(src)="10"> Den såkalla permanente isen , som er fem år eller eldre , kan du nesten sjå er som blod som strøymer ut av kroppen her .
(trg)="11"> Ovaj , takozvani trajni led , star 5 ili više godina je , i sami vidite , skoro kao krv , koja curi iz ovog tela .
(src)="11"> På 25 år har han gått frå slik , til slik .
(trg)="12"> Za 25 godina je prešao iz ovoga u ovo .
(src)="12"> Dette er eit problem fordi oppvarminga varmar opp tundraen kring det arktiske hav der det er massive mengder frosen karbon som , når han smeltar , blir omdanna til metan av mikrobar .
(trg)="13"> Ovo predstavlja problem jer zagrevanje zagreva zaleđenu zemlju oko arktičkog okeana gde se nalazi ogromna količina zaleđenog ugljenika koji , kada se topi , mikrobi pretvaraju u metan .
(src)="13"> Den totale mengden av globale klimagassar i atmosfæren kan doblast viss ein vippar over .
(trg)="14"> U poređenju sa totalnom količinom zagašenja izazvanim globalnim zagrevanjem u atmosferi ta količina bi mogla da se udvostruči ako pređemo tačku preokreta .
(src)="14"> Allereie i grunne innsjøar i Alaska boblar det med metan ut av det smeltande vatnet .
(trg)="15"> U nekim plitkim jezerima na Aljasci , već možemo videti kako metan u vidu mehura izlazi iz vode .
(src)="15"> Professor Katey Walter frå University of Alaska drog ut med eit team til ein annan grunn innsjø sist vinter .
(trg)="16"> Profesor Kejti Volter sa Univerziteta u Aljasci je sa drugim timom otišla u jedno plitko jezero prošle zime .
(src)="16"> Whoa !
(trg)="17"> Video :
(src)="17"> ( latter )
(trg)="18"> Jao !
(trg)="19"> ( Smeh ) .