# ku/0XyEHWkqeiS8.xml.gz
# nb/0XyEHWkqeiS8.xml.gz
(src)="1"> من چەند شتێکتان بۆ باس دەکەم لەسەر هەڵسوکەوتی ناشیاو نەک دەربارەی ئێوە ، بەدڵنیاییەوە ، دەربارەی خەڵکانی تر ( پێکەنین ) پاش ئەوەی چەند ساڵێک لە MIT بووم ئەوەم بۆ ڕوون بۆیەوە کە ڕاپۆرتی ئەکادیمی شتێکی خۆش نییە دەزانن ، من نازانم کە ئێوە چەنێکتان لێخوێندۆتەوە بەڵام خوێندنەوەو نوسینی هیچ خۆش نیە بگرە ناخۆشترە کە دەینوسیت لەبەر ئەوە بڕیارمدا کە شتێک بۆ خۆشی بنوسم بیرۆکەی ئەوە هاتە خەیاڵم کە کتێبێ بۆ خواردن دروست کردن بنوسم وە ناونیشانی ئەو کتێبەم کرد بە خواردن بەبێ نان : هونەری خواردن لەوە زیاترە کە خۆتی بۆ هەڵبدەین ( پێکەنین ) وەک ئەوە وایە کە لە مەتبەخەوە تەماشای دنیا بکەیت من زۆر ئارەزوو بەوە دەکەم ، هەروەها بەنیاز بووم کەمێک قسە لەسەر توێژینەوە بکەم ، کەمێک دەربارەی مەتبەخ دازانن ئێمە زۆر شت لە مەتبەخدا دەکەین ، بڕوام وابوو سەرنج ڕاکێش دەبێت هەروەها چەند بەشێکم نوسی و بردم بۆ چاپخانەی MIT و وتیان جوانە بەڵام ئەوە بۆ ئێمە نابێت ، بڕۆ کەسێکی تر بدۆزەرەوە چومە لای چەند کەسێکیتر ، هەمویان هەمان شتیان وت جوانە ، بۆ ئێمە نابێت هەتا یەکێکیان وتی تەماشا بکە ، ئەگەر تۆ ئەو شتەت مەبەستە سەرەتا پێویستە کتێبێک لەسەر توێژینەوەکەت بنوسیت و بڵاوی بکەیتەوە پاشان چانسی ئەوەت دەبێت کە شتی تر بنوسیت ئەگەر دەتەوێت سەرکەوتوو بیت ، دەبێت بیکەیت منیش وتم " بەڕاستی من نامەوێت لەسەر توێژینەوەکەم بنوسم هەموو ڕۆژەکە خەریکی ئەوە بووم ، دەمویست لەسەر شتێکی تر بنوسم شتێک کە کەمێک فراوانتر و ئاسانتر بێت " ئەو کەسە زۆر توند بوو وتی
(trg)="1"> Jeg skal fortelle dere litt om irrasjonell atferd .
(trg)="2"> Ikke deres selvsagt , andre folks .
(trg)="3"> ( Latter )
(src)="2"> " سەیرکە ، ئەوە تەنها ڕێگەیە بۆ ئەوەی ئەو کارە بکەیت " منیش وتم " باشە ئەگەر پێویست بێت بیکەم " تەنها یەک ڕێگە هەیە . وتم " دەربارەی توێژینەوەکەم دەنوسم ئەگەر ڕێگەیەکیتر نەبێت ، وە دوای ئەوە دەچم بە لای کتێبی خواردن دروست کردنەوە " لە کۆتایدا کتێبێکم لەسەر توێژینەوەکەم نوسی وە بۆم دەرکەوت کە دوو رۆژی خۆشم دەبێت سەرەتا چێژم لە نوسینەکە وەرگرت بەڵام سەرنج ڕاکێشترین شت ئەوە بوو کە شت لە خەڵکەوە فێربووم ئەوە باشترین کاتیشە بۆ نوسین چونکە وەڵامی زۆر لە خەڵکەوە وەر دەگریت خەڵک دەربارەی شارەزای خۆیان بۆ من دەنوسن وە دەربارەی نمونەکانیان ، ئەوشتانەی کە هاوڕانین لەگەڵی وە ئەوانەی کە لە گەڵی هاوڕان سەرەڕای ئامادە بوونم لێرە ... مەبەستم لە دوو ڕۆژی ڕابردوە چەند هەڵسوکەوتێکی نامۆم بۆ ڕوون بۆیەوە کە هەرگیز بیرم لێنەکردبۆوە ( پێکەنین ) کە من پێم وایە زۆر سەرنج ڕاکێشە هەندێ شتتان پێدەڵێم لەسەر ، هەڵسوکەوتی ناشیاو من دەمەوێت لە چەند نمونەیەکی خەیاڵاویەوە دەست پێبکەم وەک وێنەیەکی هەست پێکراو بیر لەم دوو خشتەیە بکەنەوە وە دەبێت ئەم شێوە نادیارەتان بینیبێت ئەگەر بپرسم کامیان گەورەترە ، هێلە ستونیەکەی لای چەپ یان هێڵە ئاسۆییەکەی خشتەی لای ڕاست کامیان گەورەتر دەردەکەوێت ؟ ئایا ئێوە دەبینن کە ئەوەی لای چەپ گەورەترە ؟ ئەخێر ، وانیە ئەوە مەحاڵە بەڵام خۆشترین شت دەربارەی بینینی شتی خەیاڵاوی ئەوەیە کە دەتوانیت بە ئاسانی هەڵەکان ببینیت دەتوانم چەند هێڵک بکێشم بە هیچ شتێک ناگۆڕێت دەتوانم هێڵەکان بسڕمەوە بۆی باوەڕی زیاتری ئێوە بەدەست بهێنم کە هێڵەکانم بەش بەش نەکردوە من ئەوەم سەلماند کە چاوەکانتان هەڵتان دەخەڵەتێنێت ئێستا سەرنج ڕاکێشترین شت لەسەر ئەمە ئەوەیە کە هێڵەکان لا دەبەم وەکو ئەوە وایە کە هیچ شتێک فێرنەبوین ( پێکەنین ) تۆ ناتوانیت تەماشای ئەمە بکەیت و بڵێت ، باشە ئێستا ڕاستیەکان دەبینم وانیە ؟ مەحاڵە زاڵ بیت بەسەر ئەو بیرۆکەیەیا کە ئەمە درێژترە ئەو شتەی کە دەیزانیت بەردەوام دوبارە دەبێتەوە ، و هەڵمان دەخەڵەتێنێت وە هیچ شتێک نیە بیکەین بۆ ئەوە ، بێجگە لەوەی کە ڕاستەیەک بهێنین و بیپێوین ئەمە دانەیەکی ترە ، ئەمە خەیاڵاویترین شتە کە من ئارەزوی پێدەکەم بەشی سەرەوەی ئەمە ڕوی کردۆتە چ ڕەنگێک ؟ قاوەی ، سوپاس ئەوەی خوارەوە ، زەرد ؟ دەرکەوت کە هەردوکیان لە یەک دەچن دەتوانن لە یەکچونەکانیان ببینن ؟ زۆر زۆر گرانە من دەتوانم چواگۆشەکە بەوە داپۆشم ئەگەر هەموو چوارگۆشەکە بەوە داپۆشم ، دەتوان لەیەک چوەکانیان ببینن ؟ هەروەها ئەگەر باوەڕیشم پێناکەن ، پاش کەمێکیتر دەیبینن وە کەمێک کاری هونەری تێدا دەکاین و دەبینن لە یەک دەچن بەڵام ، دوبارە هەمان شتە ئەگەر بێت و باکگراونەکەی لا ببەین نەبینراوەکە دروست دەبێتەوە ، وایە ؟ هیچ ڕێگەیەکمان لەبەر دەستدا نیە تا لەوە ڕزگار ببین وابزانم ئەگەر ڕەنگ کوێر بیت ، ناتوانیت ئەوە ببینیت دەمەوێت وەک وێنەیەک بیرلەو شتە خەیاڵاویانە بکەنەوە بینین گەورەترین شتە کە ئێمە هەمانە بەشێکی گەورەی مێشکمان تایبەتە بە بینین -- گەورەتر لەو بەشانەی کە بۆ شتی ترە ئێمە زیاتر شت دەبینین لە رۆژانەماندا، زیاتر لە هەموو شتەکانیتر وە ئێمە بە شیوەیەک دروست کراوین کە شت بە جیاوازی ببینین وە ئەگەر ئێمە ئەم هەڵە چاوەڕوان کراوانە دوبارە بکەینەوە کە زۆر باشین تیایدا چانسی ئەوە چەندە کە هەڵەی گەورەتر نەکەین لەو شتانەی کە باشنین تیایدا بۆ نونە ، دەرکردنی بڕیاری دارای ( پێکەنین ) شتێک کە هەر لە سەرەتاوە ناتوانین بیکەین بەشێکی تایبەت نیە لە مێشکماندا و هەموو ئیشەکە ناکەین لە ڕۆژێکدا قسە لەسەر ئەم بارانە یەوەیە لەوانەیە کە کێشە دروست ببێت کاتێک ئەو هەموو هەڵانە دەکەین هەروەها خراپتر ، ڕێگەیەکی وەها نیە کە بە ئاسانی هەڵەکان ببینین لەبەر ئەوە لە مەودای خەیاڵدا دەتوانین بە ئاسانی هەڵەکان نیشان بدەین لە دۆخێکی نادیار و خەیاڵاویدا زۆر زۆر ئەستەمە کە هەڵەکان نیشانی خەڵک بدەین لەبەر ئەوە من دەمەوێت هەندێک شتی نادوارتان نیشان بدەم یان چەند بڕیارێکی نادیار لەسەر هەمان بابەت ئەوە یەکێکە لەو بەشانەی زانستی کۆمەڵایەتی کە من گرنگی پێدەدەم بابەتەکە لە لایەن جۆنسۆن و کۆدیسۆن ەوە نوسراوە لە بنەڕەتدا ئەوە نیشان دەدات کە ڕێژەی دانیشتوان بەشداری دەکەن و دەیانەوێت بەشدار بن لە بەخشینی یەکێک لە ئەندامەکانی لەش بە خەڵک وەک هاوکاریەک ئەوە لە وڵاتانی ئەوروپا ڕودەدات ، تۆ بە ئاسانی دوو جۆر وڵات دەبینیت ئەو وڵاتانەی لە لای ڕاستن ، زۆرتر دەبەخشن هەروەها ئەو وڵاتانەی لە لای چەپن کەمتر دەبەخشن یان زۆر کەمتر لێرەدا پرسیارەکە ئەوەیە ، بۆچی ؟ بۆچی هەندێک وڵات زۆر دەبەخشن وە هەندێکیتر کەم دەبەخشن ؟ کاتێک ئەم پرسیارە لە خەڵک دەکەین ئەوان بەو شێوەیە بیردەکەنەوە کە پەیوەندی هەیە بە کلتورەوە وانیە ؟ ، تا چەند گرنگی بە خەڵک دەدەن ؟ ئەندامێکی لەش بدەیت بە کەسێکی تر لەوانە زیاتر پەیوەندی بەوەوە هەبێت کە تا چەند گرنگی بە کۆمەڵگە دەدەین ، وە چۆن پەیوەندی بە تۆوە هەیە یان لەوانەیە پەیوەندی دیینەوە هەبێت بەڵام ئەگەر تۆ تەماشای ئەم بەشە بکەیت ، ئەوەت بۆ ڕوون دەبێتەوە کە ئەو وڵاتانەی کە لە یەک دەچن لە ڕاستیدا لە ڕووی هەڵسوکەوتەوە جیاوازن بۆ نمونە ، سوید ئەوەی لای بەشی ڕاست وە دانیمارک ، کە ئێمە وادەزانین لە ڕوی کلتورەوە لە یەکەوە زۆر نزیکن لە بەشی لای چەپەوە ئەڵمانیا لە لای چەپ ، نەمسا لە لای ڕاست هۆڵندا لە لای چەپ ، و بەلجیکا لە لای ڕاست لە کۆتایدا ، بە پێی خوێندنەوەی تۆ لەسەر لەیەکچونەکانی وڵاتانی ئەوروپا دەتوانیت بیر لە بەریتانیا و فەڕەنسا بکەیتەوە وەک چیاواز بن یان نا بەڵام ، ئەوە ئاشکرایە کە لە ڕوی بەخشینەوە زۆر جیاوازن هەر بەو بۆنەیەوە ، هۆڵەندا بابەتێکی سەرنج ڕاکێشە تۆ بەو شێوەیە هۆڵەندا دەبینیت کە باڵا دەسترین بێت لە گروپی بچوکدا بۆمان دەردەکەوێت کە ڕێژەکە دەبێت بە % ٢٨ پاش ئەوەی هەموو ماڵەکان ئاگادار کرانەوە لە ڕێگەی نامەوە داوا لە خەڵک بکەین کە بەشداری بکەن لە پڕۆگرامی بەخشین دا ئەو پەندەتان بیستوە کە دەڵێت " لە ڕێگەی پاڕانەوەوە شتت دەست دەکەوێت " ئەوە ڕێژەی % ٢٨ لە بەخشینی ئەندامەکانی لەش ( پێکەنین ) بەڵام هەرشتێک کە ئەو وڵاتانەی لای ڕاست دەیکەن ئەو شتانە زۆر باشترە لە پاڕانەوە کەواتە ئەوان چی دەکەن ؟ ئەوە دەردەکەوێت کە پەیوەندیەکی نهێنی بە فۆڕمەکەوە هەیە لە DMV ئەمەش چیرۆکەکەیە ئەو وڵاتانەی لای چەپ فۆڕمێکیان هەیە لە DMV کە لەم شێوەیە دەچێت ئەگەر دەتەوێت بەشداری بکەیت نیشانەی ڕاست بدە لە چوارگۆشەکە لە پرۆگرامی بەخشینی ئەندامەکانی لەش کەواتە چی ڕودەدات ؟ خەڵک نیشانەی ڕاست لێنادات و بەشداری ناکەت ئەو وڵاتانەی کە لای ڕاستن زۆرتر دەبەخشن شێوازێکی زۆر جیاوازی فۆڕمیان هەیە دەڵێن نیشانەی ڕاست بدە لەو چواگۆشەیە ئەگەر ناتەوێت بەشداری بکەیت بە شێوەیەکی سەرنج ڕاکێش کاتێک خەڵک دەگاتە ئەو بەشە دیسان نیشانەی ڕاست لێنادات بەڵام ئەم جارە بەشدار دەبن ( پێکەنین ) ئێستا بیربکەنەوە ئەمە مانای چیە ئێمە بەیانیان هەڵدەستین و هەست دەکەین کە بڕیار دەدەین هەڵدەستین و دەرگای کانتۆرەکە دەکەینەوە وا هەست دەکەین بڕیار دەدەین لەسەر ئەوەی چی لەبەر دەکەین کە دەرگای سەلاجە دەکەینەوە وا هەست دەکەین کە بڕیار دەدەین چی بخۆین ئەوەی لێرەدا دەردەکەوێت ئەوەیە کە زۆرێک لەو بڕیارانە لە ژێر دەسەڵاتی ئێمەدا نین ئەوانە بۆ ئەو کەسانە دەگەڕێتەوە کە فۆڕمەکە دادەنێن کتێک دەچیتە ناو DMV وە ئەو کەسەی کە فۆڕمەکەی داناوە کاریگەری دەبێت لەسەر تۆ لەسەر ئەوەی کە تۆ بڕیاری لێدەدەیت ئێستا ئەوە زۆر قورسە کە ئەنجامەکان بە خێرای وەربگرین ، بۆخۆت بیری لێبکەرەوە چەند کەس لە ئێوە باوەڕی وایە کە ئەگەر بتەوێت مۆڵەتەکەت تازە بکەیتەوە سبەینێ وە چویت بۆ DMV وە یەکێک لەو فۆڕمانە پڕ بکەیتەوە کە بە ڕاستی بیرو هەڵسوکەوتی تۆ دەگۆڕێت ؟ زۆر زۆر گرانە کە بیر بکەیتەوە کە تۆ کاریگەریت هەبێت لەسەر ئێمە دەتوانین بڵێین " ئۆه بەدڵنیاییەوە کاری گەری دەبێت لەسەر ئەو ئەوروپیە گاڵتە جاڕانە " بەڵام کاتێک دەگاتە لای ئێمە ئێمە هەستێکی وامان دەبێت کە کۆنتڕۆڵ لە دەستی خۆماندایە ئێمە وا هەست دەکەین کە کۆنتڕۆڵ لە دەستماندایە وە بڕیار دەدەین ئەوە زۆر قورسە کە ئەو بیرۆکەیە وەربگرێت ئەو بیرۆکەیەی کە ئێمە هەمانە شتێکی نادیار هەیە لە بیر و ڕاکانماندا ، لە جیاتی بڕیاری ڕاستەقینە لەوانەیە ئێستا تۆ بڵێت
(trg)="34"> " Hør her , det er den eneste måten du kan gjøre det på . "
(trg)="35"> Så jeg sa :
(trg)="36"> " Ok , hvis jeg må så ... "