# kk/7opHWpu2fYcG.xml.gz
# nn/7opHWpu2fYcG.xml.gz

(src)="1"> Егер президент Обама
(src)="2"> " Математика патшасы " болуға ұсыныс білдірсе , оған айтар бір кеңесім бар : осы елдегі математиканы оқытуды тұтастай өзгертер едім .
(trg)="1"> Viss President Obama inviterte meg til å verte den neste matematikk- tsaren , ville eg hatt eit framlegg til han som eg trur ville ha betra matematikkutdanninga i landet stort .
(src)="3"> Оны жүзеге асыру оңай және арзан болмақ .
(trg)="2"> Og det ville ha vore både lett og billeg å gjennomføre .
(src)="4"> Біздегі математиканы оқыту бағдарламасы арифметика мен алгебраға негізделген .
(trg)="3"> Matematikkpensumet me har er basert på grunnleggjande aritmetikk og algebra .
(src)="5"> Үйренгеніміздің барлығы бұдан соң бір ғана пәнге қарай бағытталған .
(trg)="4"> Og alt me lærer etter det byggjer oppover mot eitt fag .
(src)="6"> Бұл пирамиданың ұшар басында - матанализ тұр .
(trg)="5"> Og på toppen av denne pyramiden står funksjonsanalysen .
(src)="7"> Менің айтпағым пирамиданың бұлай құрылуын қате деп білемін ...
(src)="8"> Дұрыс нұсқада - студенттеріміз бен мектеп түлектеріміздің барлығы білуі тиіс статистика тұруы керек . ықтималдық және статистика .
(trg)="6"> Og eg er her for å seie at eg meiner dette er feil topp på pyramiden ... at den rette toppen -- som alle studentane våre , alle som går ut frå high school burde kunne -- skulle ha vore statistikk : sannsynsrekning og statistikk .
(src)="9"> ( шапалақ )
(trg)="7"> ( Applaus )
(src)="10"> Мені қате түсіне көрмеңіз .
(src)="11"> Анализ де өте маңызды пән .
(trg)="8"> Eg meiner , misforstå meg rett -- funksjonsanalyse er eit viktig emne .
(src)="12"> Адамзат ақыл- ойының керемет жемісі .
(trg)="9"> Det er ei av mennesket sine største intellektuelle bedrifter .
(src)="13"> Табиғаттағы заңдылықтар матанализ тілінде сөйлейді .
(trg)="10"> Naturlovene er skrivne i dette språket .
(src)="14"> Матем , ғылым , инженерия , экономиканы оқитын әрбір студент университеттегі алғашқы жылдың соңына қарай сөзсіз анализді үйренуі тиіс .
(trg)="11"> Og alle som studerer matematikk , naturvitskap , tekniske fag , økonomi , bør absolutt lære seg funksjonsanalyse i løpet av det første studieåret .
(src)="15"> Алайда , математика профессоры ретінде айтарым , өмірде тек санаулы адам ғана саналы , мағыналы түрде күнделікті өмірде анализді қолданады .
(trg)="12"> Men eg er her for å seie , som matematikkprofessor , at svært få menneske faktisk nyttar funksjonsanalyse på ein medviten , meiningsfull måte i kvardagsliva sine .
(src)="16"> Керісінше , статистика - күн сайын қолдануға болатын әрі білуге тиісті пәндердің бірі .
(trg)="13"> Statistikk derimot -- det er eit fag som du kan , og bør , nytta til dagleg .
(trg)="14"> Ikkje sant ?
(src)="18"> Бұл - тәуекел .
(trg)="15"> Det er risiko .
(src)="19"> Марапат .
(trg)="16"> Det er vinst .
(src)="20"> Кездейсоқтық .
(trg)="17"> Det er vilkårlegheit .
(src)="21"> Бұл - мәліметтерді түсіну .
(trg)="18"> Det er å forstå data .
(src)="22"> Студенттер , мектеп оқушылары барлық Америка азаматтары ықтималдық пен статистика туралы білер болса , бүгінгідей экономикалық қойыртпақты көрмес едік .
(src)="23"> ( Күлкі ) ( Шапалақ )
(trg)="19"> Eg trur at viss studentane våre , viss elevane våre på high school -- viss alle amerikanarar -- kunne sannsynsrekning og statistikk , ville vi ikkje ha hamna i det økonomiske uføret som me er i i dag .
(src)="24"> Бұл ғана - рахмет - бұл ғана емес ... дұрыс оқытылса , қызықты болар еді .
(trg)="20"> Ikkje berre -- takk skal de ha -- ikkje berre det ... viss det vert undervist på rett måte , kan det vere verkeleg moro .
(src)="25"> Яғни , ықтималдық пен статистика әртүрлі ойындар мен құмар ойындардың математикасы десе болады
(trg)="21"> Eg meiner , sannsynsrekning og statistikk , er matematikken for spel og gambling .
(src)="26"> Бұл - оқиғаларды сараптау .
(trg)="22"> Det er å analysere trendar .
(src)="27"> Болашақты болжау .
(trg)="23"> Det er å spå om framtida .
(src)="28"> Қараңыз , әлем өзгерді .
(src)="29"> Аналогтан дижиталға ойысты .
(trg)="24"> Høyr her , verda har endra seg frå analog til digital .
(src)="30"> Біздің математикалық бағдарламаның да өзгеретін кезі келді . аналогтан дижиталға қарай классикалық , дәстүрлі математикадан заманауи , дискретті математикаға болжалды математика , кездейсоқ мәліметтерге толы математикаға ықтималдық пен статистикаға ойысуы керек .
(trg)="25"> Og det er på tide at matematikkpensumet vårt endrar seg frå det analoge til det digitale .
(trg)="26"> Frå den meir klassiske , kontinuerlege matematikken , til den meir moderne , diskrete matematikken .
(trg)="27"> Til matematikk om uvisse , om vilkårlegheit , om data -- og dette er sannsynsrekning og statistikk .
(src)="31"> Сөзімнің тоқ етері , студенттер математикалық анализдің тәсілдерін үйренгенше барлығы орташа көрсеткіштен екі стандартты ауытқу дегеннің мағынасын білсе , нұр үстіне нұр болмақ .
(src)="32"> Бар айтпағым осы .
(trg)="28"> For å oppsummere , i staden for at studentane våre skal lære teknikkar for funksjonsanalyse , meiner eg det hadde hatt mykje meir å seie at alle saman visste kva to standardavvik frå gjennomsnittet tyder .
(src)="33"> Көп рахмет .
(trg)="30"> Tusen takk skal de ha .
(src)="34"> ( шапалақ )
(trg)="31"> ( Applaus )

# kk/BhT0XnBD94o6.xml.gz
# nn/BhT0XnBD94o6.xml.gz

(src)="1"> Ханымдар мен мырзалар TED- те көшбасшылық пен жоба туралы көп айтамыз .
(trg)="1"> Mine damer og herrer .
(trg)="2"> Her på TED snakkar me mykje om leiarskap og røyrsler
(src)="2"> Ендеше 3 минут ішінде басынан соңына дейін бір қозғалысты көріп , содан ой түйелік .
(trg)="3"> Lat oss sjå ei røyrsle bli laga , under 3 minutt og gjere oss nokre konklusjonar .
(src)="3"> Біріншіден , көшбасшы әрдайым көпшіліктің сынынан қорықпай , үнемі алда болуы керек .
(trg)="4"> Som dykk veit , så treng ein leiar motet til å stå fram og bli gjort narr av
(src)="4"> Міне алғашқы ілесуші , ол өте маңызды .
(trg)="5"> Men det han gjer er så enkelt å fylgje .
(src)="5"> Өзгелерге көшбасшыға қалай ілесуді көрсетеді .
(trg)="6"> Her er fyrste fylgjesveinen med ei viktig rolle
(src)="6"> Міне қараңыз , лидер оны өзімен тең көреді .
(trg)="7"> Han viser andre korleis ein blir med
(src)="7"> Енді әңгіме лидер туралы емес , яғни , осылар туралы .
(trg)="8"> Legg merkje til at leiaren tek imot han som ein likemann .
(trg)="9"> No handlar det ikkje berre om leiaren lengre det handlar om dei i fleirtal .
(src)="9"> Байқасаңыз , алғашқы ілесуші болу лидер болумен тең деген сөз .
(trg)="10"> Og der ropar han på venene sine .
(src)="10"> Осылайша ерекшеленуге батылдық керек .
(trg)="11"> Kanskje dykk ser at den fyrste fylgesveinen er faktisk ei undervurdert form for leiarskap i seg sjølv .
(src)="11"> Алғашқы ілесуші арқасында қияли адам лидерге айналады .
(trg)="12"> Det krev mot å stikka seg ut slik
(trg)="13"> Den fyrste fylgesveinen forvandlar den einsame galningen til ein leiar .
(src)="12"> ( күлкі ) ( қол шапалақтау )
(trg)="14"> ( Latter ) ( Applaus )
(src)="13"> Енді екінші ілесуші пайда болды .
(trg)="15"> Og her kjem ein fylgjesvein til .
(src)="14"> Енді ол жалғыз қияли емес , екеу де емес .
(trg)="16"> No er det verken ein eller to galningar
(src)="15"> Үшеу болды .
(src)="16"> Көпшілік деген сөз .
(trg)="17"> Tre er ein gjeng , og gjengen er kul .
(src)="17"> Қозғалыс қоғамдық сипат алуы керек .
(trg)="18"> Så , ei røyrsle må vere offentleg .
(src)="18"> Лидердің өзі ғана емес , оған ерушілер де көзге түсуі тиіс .
(src)="19"> Себебі жаңадан қосылғандар лидерге емес ерушілерге еліктейді .
(trg)="19"> Det er viktig at fylgjesveinane kjem fram , og ikkje kun leiaren fordi ein ser at nye fylgjesveinar tek etter fylgjesveinane , og ikkje leiaren
(src)="20"> Тағы екеуі келе жатыр .
(trg)="21"> Og rett etterpå tre personar til .
(src)="21"> Олардың артынан үшеуі қосылды .
(trg)="22"> No har me framdrift .
(trg)="23"> Dette er tippepunktet
(src)="22"> Бұл маңызды .
(src)="23"> Топ қозғалысқа айналды ( күлкі )
(trg)="24"> No har me ei røyrsle
(src)="24"> Көпшілік саны артқан сайын қалыпты жайтқа айналды .
(trg)="25"> Legg merkje til at med fleire folk mindre risiko .
(src)="25"> Себебі сырттай бақылап тұрғандар енді ұялмайды .
(src)="26"> Себебі олардікі оғаш қылық емес .
(trg)="26"> Dei som sat på gjerde tidlegare har no inga grunn til å ikkje vere med .
(src)="27"> Олар мазаққа айналғысы келмейді .
(trg)="27"> Dei vil ikkje skilje seg ut
(trg)="28"> Dei vil ikkje bli gjort narr av
(src)="28"> Бірақ олар дер кезінде қосылмаса , қалып қояды .
(trg)="29"> Men dei vil vere " dei kule " om dei skundar seg .
(src)="29"> ( күлкі )
(trg)="30"> ( Latter )
(src)="30"> Келесі сәттен бастап , топпен бірге болатындар санын көресіз .
(trg)="31"> Over det neste minuttet kjem resten til , dei som plar å fyljge straumen .
(src)="31"> Өйткені қосылмаса , сын тезіне ілінбек .
(trg)="32"> Dei risikerar snart å bli gjort narr av for å ikkje bli med
(src)="32"> Қозғалыс осылай пайда болады екен .
(trg)="33"> Og slik skapar du ei røyrsle
(src)="33"> Енді осыны түйіндеп көрелік .
(trg)="34"> Men lat oss resymere lærdomen .
(src)="34"> Біріншіден , рухани жақын болсаңыз әлгі жалғыз билеген жігітке еретіндер туралы ойлауды естен шығармаңыз .
(trg)="35"> Om du er typen som dansar skjortelaus og åleine .
(trg)="36"> Hugs at det er å viktig å pleie dine fyrste , få fylgjesveinar som likemenn .
(src)="36"> Бұның бәрі ортақ мақсат үшін екені анық болуы тиіс .
(src)="37"> ( күлкі )
(trg)="37"> Dermed få fokus på røyrsla og ikkje deg
(src)="38"> Бірақ бұл жерден ең маңызын көрмей тұрған болармыз .
(trg)="38"> Men me kan ha missa det viktigaste .
(src)="39"> Түсінген де шығарсыз .
(src)="40"> Ең бастысы - ұқтыңыз ба ?
(src)="41"> Лидерлікті қатты әсірелеп жіберген .
(trg)="39"> Det viktigaste er at leiarskap er overvurdert .
(src)="42"> Ең басында жейдесіз жігіт еді .
(src)="43"> Барлық атақ соған тиесілі .
(trg)="40"> Ja , den skjortelause fyren var fyrst og han vil få all æra .
(src)="44"> Бірақ шындығында бірінші ілесуші қияли адамды лидерге айналдырды .
(trg)="41"> Men det var eigentleg den fyrste fylgjesveinen som forvandla den einsame galningen til ein leiar .
(src)="45"> Барлығымыз лидер болуымыз керек деген ұғым қате екенін көреміз .
(trg)="42"> Me blir fortald at alle burde vere leiarar , men det ville ikkje vært effektivt .
(src)="46"> Егер бір қозғалыс бастағың келсе , ілесуден , әрі өзгені ілестіруден қорықпау керек .
(trg)="43"> Om du verkeleg bryr deg om å starta ei røyrsle ha motet til å fylgje og visa andre korleis dei skal fylgje
(src)="47"> Егер бір қияли керемет нәрсе істесе , оны бірінші болып , қолдаудан қорықпа .
(trg)="44"> Finn du ein særing som gjer noko stort ha motet til å vere den fyrste som står fram og blir med .
(src)="48"> Оған ең жақсы жер - TED .
(trg)="45"> Og for perfekt plass å gjere det , her på TED .
(src)="49"> Рахмет .
(trg)="46"> Takk .
(src)="50"> ( Қол шапалақтау )
(trg)="47"> ( Applaus )

# kk/fbpZ98nxEgnj.xml.gz
# nn/fbpZ98nxEgnj.xml.gz

(src)="1"> Қосу амалының негіздерімен танысайық .
(src)="2"> Сәлеметсіңдер ме !
(trg)="2"> Velkommen til presentasjonen om grunnleggande addisjon
(src)="3"> Сендер не ойлап отырғандарыңды білемін :
(src)="4"> " Салман , қосу амалы мен үшін қарапайым көрінбейді . "
(src)="5"> Ендеше , кешірім өтінем .
(trg)="3"> Eg veit kva du tenkjer : " eg tykkjer ikkje addisjon virkar så enkelt ! "
(src)="6"> Осы видеоның соңына қарай , немесе екі аптадан кейін , бұл сендерге оңай көрінетініне сенімдімін .
(trg)="4"> Forhåpentlegvis vil det verke enkelt på slutten av denne presentasjonen , eller om eit par veker
(src)="7"> Ендеше , кейбір есептерден бастайық .
(trg)="5"> Så la oss komme igang med , det eg reknar med du kan kalle problem
(src)="8"> Дәстүрлі ең қарапайым мысалды қарастырайық .
(src)="9"> 1 + 1 ( бір қосу бір )
(trg)="6"> La oss starte med ein gamal klassikar ein pluss ein
(src)="10"> Сендер бұны қалай шешетінін білесіңдер деп ойлаймын .
(trg)="7"> Og eg trur du allereie veit korleis du gjer dette
(src)="11"> Бірақ , мен сендерге шешу жолын көрсетейін , жаттап алмаған болсаңыздар немесе бұны білмесеңіздер .
(trg)="8"> Men eg vil vise deg ein måte å gjere dette på , i tilfelle du ikkje hugsar eller ikkje har meistra det .
(src)="12"> Мысалы , менде бір нәрсе бар дейік мысалы авокадо
(trg)="9"> Du kan seie at , viss eg har ein ... la oss kalle dette ein avokado ( frukt )
(src)="13"> Менде 1 авокадо бар болса , және сендер маған тағы бір авокадо бердіңдер дейік ,
(trg)="10"> Om eg har ein avokado og du gir meg endå ein avokado
(src)="14"> Менде неше авокадо бар ?
(src)="15"> Қарайық .
(trg)="11"> Kor mange avokadoar har eg då ?
(src)="16"> Менде 1 ... 2 авокадо бар .
(src)="17"> Сондықтан , 1 + 1 , 2- ге тең .
(trg)="12"> Det er ein , to avokadoar så ein pluss ein er det same som to
(src)="18"> Енді не ойлап отырғандарыңды білемін :
(trg)="13"> No veit eg kva du tenkjer :
(src)="19"> " Бұл өте оңай есеп болды . "
(trg)="14"> " Dette er jo altfor lett ! "
(src)="20"> Мен сендерге күрделірек есепті берейін .
(src)="21"> Маған авокадо ұнайды .
(trg)="15"> Så la meg visa deg noko som er litt vanskelegere
(src)="22"> Авокадоларды санай берейік :
(trg)="16"> Eg likar avokadoar
(trg)="17"> Eg trur eg held meg til det temaet
(src)="23"> 3 + 4 қанша болады ?
(src)="24"> Ммм .
(trg)="18"> Kva er tre pluss fire ?
(src)="25"> Бұл күрделірек есеп деп ойлаймын .
(trg)="19"> Dette trur eg er eit litt vanskelegare problem
(src)="26"> Авокадоларды санаймыз деп едім ғой .
(trg)="20"> Lat meg helde meg til avokadoer
(src)="27"> Сендер авокадоның не екенін білмасеңіздер , бұл өте дәмді жеміс .
(trg)="21"> I tilfelle du ikkje veit kva ein avokado er så er det i røynda ein veldeg deilig frukt
(src)="28"> Жемістердің ішіндегі ең майлысы .
(trg)="22"> Det er den feiteste av alle fruktane
(src)="29"> Оны жеп көрген болсаңдар , оны жеміс деп ойламаған боларсыңдар .
(trg)="23"> Du ville sikkert ikkje eingong tru det var en frukt om du åt ein .
(src)="30"> Ал , менде 3 авокадо бар дейік .
(src)="31"> 1 , 2 , 3 .
(src)="32"> Дұрыс па ?
(trg)="24"> Så , lat meg seie at eg har tri avokadoar ein to tri og så lat oss seie at du då gir meg fire avokadoar til
(src)="35"> Бұл төртеуін сары түске бояйын , бұлар - сендердің маған берген авокадоларың , біліп қойыңдар .
(src)="36"> 1 2 3 4
(trg)="25"> Eg teiknar desse fire i gult , så du veit at det er dei du gir meg ein to tri fire
(src)="37"> Барлығы менде неше авокадо бар ?
(trg)="26"> Så , kor mange avokadoar har eg no ?
(src)="38"> Бұл 1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 авокадо .
(trg)="27"> Det er ein to tri fire fem seks sju avokadoar
(src)="39"> Сондықтан , 3 + 4 , 7- ге тең .
(trg)="28"> Så tri pluss fire er det same som syv