# it/Ct0tEeT9PWiY.xml.gz
# mlg/Ct0tEeT9PWiY.xml.gz


(src)="1"> Oggi voglio parlarvi dell' enorme impegno scientifico che è necessario per poter scrivere i titoli che leggete nei quotidiani .
(trg)="1"> Ny tiako ho resahina androany dia ny lanjan´ ireo ezaka ataon 'ny mpikaroka nahatongavana amin 'ireo lohatenin- dahatsoratra hitanareo amin 'ny gazety .

(src)="2"> Titoli di questo tenore sui cambiamenti climatici .
(src)="3"> E titoli di questo genere sulla qualità dell 'aria o lo smog .
(trg)="2"> Toy izato ireo lohateny rehefa ny fiovan 'ny toetrandro no resahina , ary toy izatsy kosa rehefa momba ny hatsaran 'ny rivotra iainana na momba ny " smog " ( zavona arahin- tsetroka ) .

(src)="4"> Si tratta di due branche dello stesso campo della scienza atmosferica .
(trg)="3"> Samy sampana avy amin 'ny taranja siansan 'ny atmôsfera izy roa ireo .

(src)="5"> Recentemente i titoli erano così quando l' IPCC , Intergovernmental
(src)="6"> Panel on Climate Change , ha diffuso il suo rapporto sullo stato di conoscenza del sistema atmosferico .
(trg)="4"> Vao vetivety izay no nahitana lohateny toy izao raha nanao tatitra momba ny fahazoana ny firafitra sy fiasan 'ny atmosfera ny IPCC , vondrona mpikaroka iraisam- pirenena manaraka ny fiovan 'ny toetrandro .

(src)="7"> Quel rapporto è stato scritto da 620 scienziati provenienti da 40 paesi .
(trg)="5"> Mpahay siansa 620 avy amin 'ny firenena 40 no nanoratra ity tatitra ity .

(src)="8"> Hanno scritto quasi mille pagine sull' argomento .
(trg)="6"> Mahatratra arivo pejy eo ho eo ity tatitra ity .

(src)="9"> E tutte quelle pagine sono state riviste da oltre 400 altri scienziati e revisori di 113 paesi .
(trg)="7"> Ary mpanitsy sy mpahay siansa maherin 'ny 400 , avy amin 'ny firenena 113 no nanitsy an' ireo takelaka ireo .

(src)="10"> Una grande comunità , talmente grande in effetti che il nostro raduno annuale è l' incontro scientifico più grande del mondo .
(trg)="8"> Fivondronambe izany .
(trg)="9"> Lehibe tokoa , hany ka rehefa misy ny fivoriana fanaonay isan- taona , dia io no fivondronan 'ny mpahay siansa lehibe indrindra eto an- tany .

(src)="11"> Più di 15 . 000 scienziati raggiungono ogni anno San Francisco per questo .
(trg)="10"> Mpahay siansa 15 . 000 mahery no mankany San Francisco isan- taona hamonjy azy io .

(src)="12"> E ognuno di questi scienziati fa parte di un gruppo di ricerca .
(src)="13"> E ogni gruppo di ricerca studia un' ampia varietà di argomenti .
(trg)="11"> Ary ny tsirairay amin 'ireo mpahay siansa ireo dia ao anatin 'ny vondrom- pikaroka , ary ny vondrom- pikaroka tsirairay avy dia mikaroka lohahevitra samihafa .

(src)="14"> Noi a Cambridge spaziamo ad esempio dall' oscillazione di El Niño , che condiziona il tempo e il clima , all' integrazione dei dati da satellite , alle emissioni dai raccolti che producono biocombustibili .
(src)="15"> Ossia il mio campo di studi .
(trg)="12"> Ho anay ao Cambridge , dia toy ny fiovaovan 'ny El Niño izany lohahevitra izany , mahakasika ny toetrandro , ny famotopotorana ireo vokatra azo avy amin 'ny zana- bolana , hatramin 'ireo entona avy amin 'ny fambolena izao azo anaovana solika voajanahary , izay efa nanaovako fikarohana .

(src)="16"> E in ciascuna di queste aree di ricerca , e ce ne sono molte altre , ci sono studenti di dottorato come me .
(src)="17"> E studiamo argomenti incredibilmente specifici , dedicando la nostra attenzione a pochi processi o molecole .
(trg)="13"> Ary ao amin 'ireo seha- pikarohana tsirairay avy ireo , dia misy ireo mpianatra ho PhD ( dokotera ) , toa ahy , izay mandinika lohahevitra farak 'izay bitika , bitika toy ny sela vitsivitsy .

(src)="18"> E una delle molecole che studio si chiama isoprene , eccola qui .
(src)="19"> Una piccola molecola organica di cui non avete forse mai sentito parlare .
(trg)="14"> Ary isan 'ireo sela anaovako fikarohana ny " isoprène " , izay hitantsika eto . sela organika kely izy ity .

(src)="20"> ll peso di una graffetta è approssimativamente uguale a 900 zilioni - ossia 10 alla 21 - molecole di isoprene .
(trg)="16"> Ny lanjan 'ny " trombone " iray dia mitovy lanja amin 'ny sela " isoprène " 900 zeta- illion -- faha- 10hatramin´ny faha- 21 eo ho eo .

(src)="21"> Ma nonostante il suo peso ridottissimo , ne viene emessa ogni anno nell' atmosfera una quantità pari al peso di tutte le persone sul pianeta .
(trg)="17"> Saingy na maivan- danja ary izy io , dia betsaka ihany ny votsotra mankany amin 'ny atmosfera isan- taona ka mitovy amin 'ny lanjan´ny olona rehetra eto an- tany .

(src)="22"> Una quantità enorme , che corrisponde al peso del metano .
(trg)="18"> Betsaka ihany izany .
(trg)="19"> Mitovy lanja lanja amin 'ny " méthane " .

(src)="23"> Ed essendo così grande , è assai importante per il sistema atmosferico .
(trg)="20"> Ary noho izy betsaka izay , dia tena misy vokany tokoa amin 'ny firafitry ny atmosfera .

(src)="24"> Ed essendo importante per il sistema atmosferico , ci adoperiamo fortemente per studiarla .
(trg)="21"> Noho izy misy vokany eo amin 'ny atmosfera izay , no nandihanay manokana ity zavatra ity .

(src)="25"> La facciamo esplodere e poi analizziamo i pezzi .
(trg)="22"> Nozahana akaiky izy io ary nojerena ireo singa rehetra ao aminy .

(src)="26"> Questa è la EUPHORE Smog Chamber in Spagna .
(trg)="23"> Ito ny EUPHORE Smog Chamber any Espana .

(src)="27"> Le esplosioni atmosferiche , o combustione totale , richiedono un tempo circa 15 . 000 volte superiore a quello richiesto nella vostra auto .
(trg)="24"> Ny fipoahan 'ny atmosfera , na ny firehetana feno , dia mitaky fotoana lava 15 . 000 heny noho ny mitranga ao amin 'ny fiaranareo .

(src)="28"> Ma noi guardiamo i pezzi .
(trg)="25"> Na izany aza , mizaha ireo singa izahay .

(src)="29"> Facciamo girare modelli enormi su supercomputer .
(src)="30"> E questo è ciò che faccio io .
(trg)="26"> Mampiasa solosaina goavana izahay hijerena ny fiasan 'ny modely goavana ihany koa .

(src)="31"> I nostri modelli hanno migliaia di computer in rete che calcolano centinaia di variabili l' una , su scale temporali infinitesimali .
(trg)="27"> Ny modely ampiasanay dia misy " mailles de grilles " aman' hetsiny izay natao hikajikajiana " variables " aman- jatony , isa- minitra .

(src)="32"> E servono settimane per eseguire le nostre integrazioni .
(src)="33"> Ed eseguiamo decine di integrazioni per comprendere che cosa accade .
(trg)="28"> Herinandro maro vao vita ny fampidirana ny vokatra . ary fampirana vokatra am- polony no atao vao azo tsara ny zava- mitranga .

(src)="34"> E sorvoliamo tutto il mondo cercando questa cosa .
(trg)="29"> Manao sidina ihany koa izahay eran 'izao tontolo izao , mitady azy io ihany .

(src)="35"> Recentemente ho partecipato a una campagna in Malesia .
(trg)="30"> Vao vetivety aho izay no nirotsaka an- tsehatra tany Malaysie .

(src)="36"> Non è la sola .
(trg)="31"> Ary misy hafa ihany koa .

(src)="37"> Lì abbiamo trovato una torretta di analisi atmosferica globale , nel mezzo della foresta pluviale , e ci abbiamo collocato apparecchiature scientifiche del valore di centinaia di migliaia di dollari per la ricerca dell' isoprene e ovviamente di altre cose , visto che c' eravamo .
(trg)="32"> Nahita tilikambo fiambenana ahafahana mizaha ny atmosfera eran- tany izahay tany , tany afovoan 'ny ala mando tany , ary fitaovana ara- tsiansa manokana mitentina an- jatony dôlara any ho any no nahantona tamin 'io tilikambo be io hitadiavana ny " isoprène " , ary , mazava ho azy , hitadiavana zavatra hafa ihany koa , rehefa teo ihany .

(src)="38"> Ecco la torre in mezzo alla foresta pluviale , vista dall 'alto .
(trg)="33"> Ito ilay tilikambo be raha jerena avy ambony .

(src)="39"> Ed eccola vista dal basso .
(trg)="34"> Ary ito kosa raha avy ambany .

(src)="40"> E durante la campagna di ricerca avevamo persino un aereo con noi .
(trg)="35"> Ary nampiasa fiaramanidina mihitsy ary izahay nadritry ny ampahany tamin 'io firotsahana an- tsehatra io .

(src)="41"> E questo aereo , il BA146 , gestito dal FAM , di solito porta da 120 a 130 persone .
(trg)="36"> Fiaramanidina , BA146 , izay FAAM no nanamory azy , ary mahazaka olona 120 hatramin 'ny 130 .

(src)="42"> Forse avrete preso un aereo simile per venire qui oggi .
(trg)="37"> Mety fiaramanidina toy io ihany koa no ho raisinareo raha mankany ianareo ankehitriny .

(src)="43"> Ma noi non abbiamo solo volato .
(src)="44"> Eravamo 100 metri sopra la cima degli alberi per misurare questa molecola .
(src)="45"> Una cosa davvero pericolosa .
(trg)="38"> Saingy tsy hoe nitaingina fotsiny izahay , fa nanidina 100 metatra ambonin 'ny tendron´ny hazo tao an' ala handrefesana io môlekiola io -- mampidi- doza ihany ilay izy .

(src)="46"> Dovevamo volare con un' inclinazione particolare per fare le misurazioni .
(trg)="39"> Misy fitongilanana tsy maintsy notazomina mba ahafahana manao ny fandrefesana .

(src)="47"> Impieghiamo piloti militari e collaudatori per le manovre .
(trg)="40"> Mpanamory miaramila sy " pilotes d' essai " no niara- niasa taminay .

(src)="48"> E dobbiamo ottenere appositi permessi di volo .
(trg)="41"> Tsy maintsy tandremana ihany koa ny elanelana aroloza .

(src)="49"> E quando voli sulle rive in queste valli , le forze possono raggiungere i due G.
(trg)="42"> Rehefa manodidina ireo lohasaha izahay dia mahatratra 2G ny hery misintona .

(src)="50"> E gli scienziati devono essere completamente imbragati per prendere le misure quando sono a bordo .
(trg)="43"> Ary tsy maintsy nampiasa " harnais de sécurité " ireo mpikaroka ahafahany manao ny fandrefesana avy ao amin 'ilay fiaramanidina .

(src)="51"> Per cui , come potrete immaginare ,
(src)="52"> l' interno del velivolo non assomiglia affatto a quello di un aereo di vacanze .
(src)="53"> È un laboratorio volante utilizzato per misurazioni di oggetti come questa molecola .
(trg)="44"> Azonareo an- tsaina angamba , fa tsy mitovy amin 'ny firamanidina fitsangatsanganana mahazatra ny ao anatin 'ilay fiaramanidina nampiasanay . toy ny labôratoara manidina mihitsy no nampiasaina ahafahana mandrefy an' ilay môlekiola any amin 'ny faritra misy azy .

(src)="54"> Lo facciamo per comprendere la chimica di una sola molecola .
(trg)="45"> Izany rehetra izany no natao mba ahazoana tsara ny fiasan 'io môlekiola io .

(src)="55"> E quando uno studente come me ha un qualche genere di interesse o di conoscenza di questa molecola , scrive un articolo scientifico sull' argomento .
(trg)="46"> Ary rehefa misy mpianatra mpikaroka iray , toa ahy , mahita sombim- pahalalàna momba io môlekiola io , dia mamoaka lahatsotra siantifika momba izany .

(src)="56"> E da quella campagna di ricerche sul campo avremo probabilmente qualche decina di articoli su alcune decine di processi o molecole .
(trg)="47"> Ary tamin 'io firotsahana an- tsehatra io , dia lahatsotra siantifika am- polony eo ho eo , mahakasika ny endrika fiasa am- polony momba io môlekiola io no azo .

(src)="57"> E così si struttura un corpo di conoscenze , che entra a far parte di un sottoparagrafo o di un sotto- sottoparagrafo di un rapporto come quello dell 'IPCC , anche se ce ne sono altri .
(trg)="48"> Ary rehefa mitambatra ireo fahalalàna ireo , dia manome zana- pizaràna iray , na zana- pizaràna iray ao amin 'ny fanombanana toy ny IPCC , na dia misy hafa koa aza .

(src)="58"> E ciascuno degli 11 capitoli del rapporto IPCC ha da sei a dieci sottosezioni .
(trg)="49"> Ary ny tsirairay amin 'ireo toko 11 ao amin 'ny IPCC dia mizara zana- pizaràna 6 .

(src)="59"> Per cui è facile capire l' entità di questo lavoro .
(trg)="50"> Hitanareo amin' izany ny haben 'ny ezaka sy asa ao ambadika .

(src)="60"> A ognuno dei rapporti che scriviamo alleghiamo sempre una sintesi .
(src)="61"> E questa sintesi è scritta per un pubblico di non scienziati .
(trg)="51"> Ao amin 'ny tsirairay amin 'ireo fanombanana soratanay , dia asianay marika foana ny famintinana , ary natokana ho an 'ny mpamaky tsotra io famintinana io .

(src)="62"> E la sintesi viene inviata a giornalisti e politici e porta poi a questo genere di titoli .
(trg)="52"> Ary atolotray mpanao gazety sy mpamoron- dalàna io famintinana io , ahafahana mamoaka lohatenin- dahatsoratra toa itony .

(src)="63"> Grazie .
(trg)="53"> Misaotra betsaka .

(src)="64"> ( Applauso )
(trg)="54"> ( Tehaka Mirefodreafotra )

# it/FPxx70S6Q1Gz.xml.gz
# mlg/FPxx70S6Q1Gz.xml.gz


(src)="1"> Io penso che il concetto più frainteso di tutte le scienze , seppur molto conosciuto , che sta divenendo ora concetti più controversi - forse non nella scienza , ma nella conoscenza comune - sia l' idea di evoluzione .
(trg)="1"> Ny zavatra tena tsy azon- tsika amin 'ny siansa ary lasa fifan- dirana mitsy aza izany izao mety tsy amin 'ny siansa irery iany fa amin 'ny fiainana an- davan 'andro koa e ! ilay hevitra hoe " evolution "

(src)="2"> Evoluzione .
(src)="3"> Ogni volta che sentiamo questa parola - anche in un contesto diverso da quello biologico - , immaginiamo qualcosa che sta cambiando , sta evolvendo e quindi quando la gente usa la parola evoluzione nella vita di tutti i giorni , pensa a questa idea di cambiamento .
(src)="4"> Riconoscerete questa immagine , - questo metterà alla prova la mia capacità nel disegno - , ma la riconoscerete :
(trg)="2"> Evolution ary isaka isika maheno an 'io teny io ; na dia tsy amin 'ny biolgy irery iany aza dia ny zavatra tonga ao anatin 'ny sain- tsika dia misy zavatra miova ao , misy fivoarana ao . ka izany fivoarana izany ny fahazahoan 'olona an´i teny " évolution" amin 'ny fiainana an- davan 'andro eny ary e ! ao asehoko zavatra kely ianareo itanao tsara angamba ity sarina gidro ity ,, an- tsika rehetra dia samy efa nahita an' izany gidro izany tany amin' ireny " musée " na tany " Antsibazaza ! ary mivokona izy rehefa mandeha ,, ny lohany mibiloka manao izay vitako zah amin 'ny sary ity .. io izany gidro zany ,, mety manao satroka koa izy de etsy akaiky etsy indray dia misy sary anakiray maneho anazy miova tsikelikly ary miha mahitsy ka farany lasa nivadika bandy kely bogosy , ravoravo fa andeha am- piasana ka zao izy lasa mandeha mahitsy tsara ,, ary tsy aleo ve moa mandeha mahitsy tsara toa izay miondrika ,, ary tsisy rambo intsony ledala . ao esorintsika izany fa ity bandy ray ity mbola misy rambo ao amboariko tsara izany . miala tsiny amin 'ilay sary somary mapme kely efa nahita gidro daholo isika na amin 'ny fahitalavitra izany na tany Antsimbazaza . raha miha- mahitsy tsikelikely ny gidro dia lasa mivadika ho olom- belona . izany hoe afaka lazaina koa fa ny gidro dia lasa nivadika olom- belona . ary efa naheno an' izany zah t@ ny resa- dresaka mandalo ,, na amin 'ny " biology " , na anatin 'ireny fikambana siantifika ireny koa aza

(src)="15"> Dicono : o la scimmia si è evoluta nell´ uomo , oppure la scimmia si è evoluta nell' ominide : il tizio che sta quasi in piedi , il tizio che sta un pò piegato , che assomiglia un po´ ad una scimmia e un pò ad un uomo , e così via .
(trg)="3"> lazain 'izy ireo : " eh ! nivadika ho olom- belona lay gidro , na koa hoe pre- humain " efa manakaiky ny fitsan- gan' olona ny fitsangany . somary mivokona kely ilay bandy ,, mbola gidro izy fa kely sisa ny tsy hitovizany amin- tsika ; ,,,,

(src)="16"> E in proposito voglio essere molto chiaro :
(src)="17"> Nonostante questo processo sia accaduto , nonostante ci siano creature che nel tempo hanno accumulato cambiamenti in modo che i loro antenati assomigliassero a questo ed infine loro assomiglino più a questo ,
(src)="18"> Non c 'è stato alcun processo attivo in funzione , chiamato evoluzione .
(trg)="4"> Tiko hazava tsara eto fa : na dia nitranga aza izany ,, ka nahita ianareo zavatra boary nisedra fihovana , satria angamba ireo razam- ben 'izy ireo mitovy bebekoa amin 'iray ito , ary izy ireo indray dia mitovy aminy ray ito . tsy misy an' izany zavatra miovaova hoazy izany ,, antsoina hoe" evolution "

(src)="19"> Non è che la scimmia abbia detto : caspita , vorrei che i miei figli assomigliassero di più a quel tizio .
(src)="20"> Quindi , in qualche maniera , farò in modo che il mio DNA subisca abbastanza variazioni da assomigliargli .
(trg)="5"> Tsy hoe milaza ilay gidro hoe : " mba tiko ho lasa mitovitovy amin 'ny Rakoto na Rabe ny zanako " dia miova tokoa . tiko mba misy fiovana amin 'ny " ADN " ko mba hitovizako amin 'ity

(src)="21"> Non è che il DNA lo sapesse .
(src)="22"> Il DNA non ha detto :
(src)="23"> Hey , è meglio camminare che stare accucciati come una scimmia e perciò tenterò , in un qualche modo spontaneo , di trasformarmi in quel tizio .
(trg)="6"> Ilay " ADN " tsy mahay an' izany tsy nilaza mihitsy ilay " ADN " hoe : " Aleo ange mandeha mahitsy tsara toa izay mandeha mivokona na mandady otran 'ny gidro " . andeha hiezaka aho mba hiova mitovy an 'i Rakoto na i Rabe . ny " évolution " izany dia tsy takak 'izany . tsy hoe koa hoe : ohatra hoe misy hazo izay eto misy azo ito , ary izany manana voankazo tsara ilay hazo misy voankazo tsara sy mamy , ary matsiro be ilay hazo mety ho paoma izy io . ka misy karazana zava- boary otran 'ny aomby na afaka ataon- tsika koa hoe soavaly izy io . dia avy eo izy milaza hoe : " hmm ,, tia haka an' iretsy paoma iretsy aho " ary araka ny fantanao . satria izy ireo tia haka an' ireo paoma ireo , ary ny taranaka ao afara ... mieza ny manakatra an' ilay paoma ,, ka ny taranaka mifandimbin- dimby

(src)="33"> E , solamente perche vogliono arrivare a quelle mele , nella prossima generazione potrebbe ... continuano a sforzarsi ad alzare la testa , e poi generazione dopo generazione , il loro collo diventa sempre più lungo e infine diventano giraffe .
(src)="34"> Questo non è nè evoluzione , nè ciò che essa implica , tuttavia a volte l' idea quotidiana che si ha della parola sembra farci pensare a qualcosa di simile .
(trg)="7"> lasa miha- lava miha - lava ny tenda n' izy ireo ka niafarany nivadika ho " Giraffe " . tsy izany mihitsy ny antsoina hoe" évolution " ary tsy misy idiran 'ny évolution mihitsy izany , amiin 'ny faiainana an- davan 'andro dia hafa mihintsy ny dikany ka mahaton- ga antsika manana fiheverana hafa .

(src)="35"> L´ evoluzione è selezione naturale , ed effettivamente è questo il termine che preferisco usare .
(trg)="8"> Ny tena marina ny " évolution " ,, ny teny " séléction naturel " moa ny tena ankifiziko kokoa ah

(src)="36"> Selezione naturale , fatemela scrivere .
(src)="37"> Selezione naturale .
(src)="38"> Letteralmente significa che in ogni popolazione di organismi viventi c´ è una certa varietà nei caratteri .
(trg)="9"> " séléction naturelle " ao soratako izany séléction naturelle ny dikany ara- bakiteny dia isakin 'ny zava- manan 'aina rehetra " organismes vivants " dia tsy maintsy hisedra fiova ka manan- danja be io teny io eto .. ny fiova " variation " dia : jereo ange ,, fa misy fiovana kely raha mijery an' ireo zaza iray kilasy aminao ao ampianarana ianao ,, misy fiovana ao . misy ny sasany lava, sasany fohy, sasany manana lokom- bolo fotsy, sasany mainty sns, tsy voatanisa . misy fiovana foana ao ary ny " séléction naturelle dia ,, io fizotra io , izany hoe indraindray ireo zavatra manodidina no misafidy ny fiovana ny fiovana sasany dia mety tsy dia ampaninona loatra ,, fa ny sasany kosa dia misy vokany ohatra anakiray izay hita anatin 'ireo boky biolojika rehetra ,

(src)="48"> Si tratta di falene chiamate Biston Betularia e ci riferiamo all' Inghilterra prima della rivoluzione industriale .
(src)="49"> Queste falene , alcune erano - vediamo se riesco a disegnare una falena per darvi un idea , ne disegnerò un paio , fatemi disegnare un po´ di falene eccone un paio .
(src)="50"> Disegnamone un´ altra .
(trg)="10"> " la phalène de bouleau " anarana lolo io ka talohan 'ny " révolution industrielle " tany Angletera dia ireto lolo ,, ny sasany tamin 'ireo lolo dia ,,,, ao amboariko eto ny sarin 'ny ilay lolo mba ahafan- taranareo azy ireo ,, ao ampiako vitsivitsy izy ireo ao ampiako kely ny isany misy antokona lolo zao etsy ,, ao ampiako anakiray indray . ka ny ankamaroan 'ny lolo tany tamin 'izany dia ity karazany ity ,