# he/01UYb3f763Ul.xml.gz
# nl/01UYb3f763Ul.xml.gz
(src)="1"> אתם אולי חושבים שאתם יודעים הרבה
(src)="2"> על ילידים אמריקאים דרך סרטים פופולריים ,
(src)="3"> ספרים ,
(trg)="1"> Je denkt dat je veel weet over inheemse Amerikanen door populaire films , boeken en lessen op school , maar het blijkt dat veel van wat we denken te weten over inheemse Amerikaanse figuren niet helemaal juist is .
(src)="5"> אבל מסתבר שהרבה ממה שאנחנו חושבים שאנחנו יודעים
(src)="6"> על דמויות ילידיות אמריקאיות מפורסמות
(trg)="2"> Neem bijvoorbeeld Sacajewea .
(src)="7"> לא בדיוק נכון .
(src)="8"> קחו את סקאג' אוואה לדוגמה .
(src)="9"> אתם בטח זוכרים אותה
(trg)="3"> Je herinnert je waarschijnlijk een mooie Indiaanse vrouw die een exotisch leven leidde en diende als de alwetende gids voor de expeditie van Lewis en Clark , toch ?
(src)="11"> משרתת כמדריכה יודעת כל
(src)="12"> של המשלחת המפורסמת של לואיס וקלארק , נכון ?
(trg)="4"> Maar , dat is niet helemaal hoe het gebeurde .
(src)="13"> ובכן , זה לא בדיוק איך שזה קרה .
(src)="14"> לא הרבה ידוע על הילדות של סקאג' ואוואה ,
(src)="15"> אבל אנחנו יודעים שהיא נולדה ב 1788
(trg)="5"> Er is niet veel bekend over Sacajawea 's jeugd , maar we weten wel dat ze geboren is in 1788 , in de Agaidika- stam in Lemhi Shoshone , wat nu Idaho is .
(src)="16"> לשבט האגיידיקה
(src)="17"> של שושון הלמהי שהיא עכשיו אידהו .
(src)="18"> ב 1800 , כשהיא היתה בערך בת 12 ,
(trg)="6"> In 1800 , toen ze ongeveer 12 jaar was , werden Sacajewea en enkele andere meisjes ontvoerd door een groep Hidatsa- Indianen .
(src)="19"> סקאג' ואוואה ומספר בנות אחרות
(src)="20"> נחטפו על ידי קבוצת אינדיאנים משבט הידטסה .
(trg)="7"> Ze werd als gevangene meegenomen naar een Hidatsa- dorp , tegenwoordig Noord- Dakota .
(src)="21"> היא נלקחה בשבי לכפר ההידטסה
(src)="22"> במה שעכשיו היא דקוטה הצפונית .
(trg)="8"> Toen werd ze verkocht aan een Frans- Canadese pelsjager ,
(src)="23"> אז , היא נמכרה ללוכד פרוות צרפתי קנדי
(trg)="9"> Toussaint Charbonneau .
(src)="24"> ששמו טאוסיינט שארבונה .
(trg)="10"> Binnen ongeveer een jaar werd ze zwanger van haar eerste kind .
(src)="25"> תוך שנה בערך ,
(src)="26"> היא היתה בהריון עם ילדה הראשון .
(src)="27"> מעט לאחר שהיא נכנסה להריון ,
(trg)="11"> Spoedig nadat ze zwanger werd , arriveerde het ontdekkingskorps vlakbij de Hidatsa- dorpen .
(src)="28"> חיילי הדיסקוברי הגיעו לאזור כפרי ההידטסה .
(src)="29"> קפטן מריוות 'ר לואיס ווויליאם לקארק
(src)="30"> בנו את פורט מנדן שם ,
(trg)="12"> De leiders Meriwether Lewis en William Clark bouwden daar het Fort Mandan en begonnen mensen te interviewen die hen zouden kunnen helpen op hun gevaarlijke expeditie .
(src)="31"> ואז החלו לראיין אנשים
(src)="32"> כדי לעזור במסע החקר המסוכן שלהם .
(src)="33"> הם הסכימו לשכור את בעלה של סקאג' ואוואה , שארבונה ,
(trg)="13"> Ze kwamen overeen om Sacajewea 's man , Charbonneau , in te huren met dien verstande dat zijn lieflijke vrouw mee zou gaan als tolk .
(src)="34"> עם ההבנה שאשתו היפה
(src)="35"> תבוא גם כמתרגמת .
(trg)="14"> Ze bedachten dat haar aanwezigheid onderweg zou kunnen helpen bij ontmoetingen met inheemse stammen .
(src)="36"> הם חשבו שעצם הנוכחות שלה תעזור
(trg)="15"> Zoals Clark in zijn dagboek vermeldde :
(src)="37"> בכל מפגש עם שבטים ילידים בדרך .
(src)="38"> כמו שקלארק כתב ביומן שלו ,
(trg)="16"> " Een vrouw in gezelschap van mannen is een teken van vrede . "
(src)="39"> " אישה במשלחת של גברים
(src)="40"> היא סימן לשלום . "
(trg)="17"> Niet lang daarna gaf Sacajewea het leven aan een jongetje :
(src)="41"> מעט לאחר מכן , סקאג' ואוואה ילדה
(trg)="18"> Jean Baptiste Charbonneau .
(src)="42"> ילד קטן בשם יאן בפטיסט שארבונה .
(trg)="19"> Clark noemde hem Pompy .
(src)="43"> קלראק קרא לו פומפי .
(trg)="20"> Ze droeg Pompy met een band vastgebonden op haar rug terwijl de expeditie doorging .
(src)="44"> היא נשאה את פומפי על קרש קשור לגבה
(src)="45"> כשהכוחות של דיסקוברי התקדמו .
(src)="46"> חוץ מתרגום השפות
(trg)="21"> Naast het interpreteren van de taal , bij ontmoetingen met Indianen , had Sacajewea meer taken als lid van de expeditie : graven naar wortels , eetbare planten verzamelen en bessen plukken .
(src)="49"> כללו לחפור שורשים ,
(src)="50"> איסוף צמחים אכילים ,
(src)="51"> ואיסוף תותים .
(trg)="22"> In 1805 kapseisde de boot waar ze op voeren .
(src)="52"> ב 1805 , הסירה בה הפליגו התהפכה .
(src)="53"> היא קפצה למים ,
(src)="54"> ואספה את כל המסמכים והאספקה
(trg)="23"> Ze dook het water in en redde alle belangrijke papieren en benodigdheden die anders verloren waren gegaan , inclusief de dagboeken en opnames van Lewis en Clark .
(src)="55"> שאחרת היו אובדים ,
(src)="56"> כולל היומנים והתעודים של לואיס וקלארק .
(src)="57"> מאוחר יותר , קפטן לואיס ושלושה אנשים
(trg)="24"> Later dat jaar gingen kapitein Lewis en drie mannen 100 kilometer verder dan de hoofdgroep op verkenning en ze staken de ´Contintental Divide´ over .
(src)="58"> חקרו 100 קילומטר לפני הקבוצה העיקרית של המשלחת .
(trg)="25"> De volgende dag kwamen ze een groep Shoshonen tegen .
(src)="59"> חוצים את החלק האמצעי של היבשת .
(src)="60"> ביום הבא הם נתקלו בקבוצה של שישונים .
(src)="61"> לא רק שהם התגלו כשבט של סקאג' ואוואה ,
(trg)="26"> Ze bleken niet alleen van dezelfde stam te zijn als Sacajewea , maar hun leider , Chief Cameahwait , bleek haar bloedeigen broer te zijn .
(src)="62"> אלא הסתבר שהמנהיג שלהם , ציף קמאהוויט ,
(src)="63"> הוא אחיה .
(src)="64"> אחרי חמש שנים של פרידה
(trg)="27"> Na een scheiding van vijf jaar , sinds haar ontvoering als jong meisje , was de reünie van Sacajewea en Cameahwait emotioneel .
(src)="65"> מאז החטיפה כילדה צעירה ,
(src)="66"> לסקאג' ואוואה וקמאהוויט היה איחוד מרגש .
(src)="67"> לצערם היא די מהר היתה צריכה להפרד
(trg)="28"> Helaas moest ze haar geliefde broer al snel vaarwel zeggen en haar reis voortzetten .
(src)="68"> מאחיה האהוב
(src)="69"> ולהמשיך במסע .
(src)="70"> בנקודה אחת , המסע הפך כל כך קשה וקפוא ,
(trg)="29"> Op een gegeven moment werd de expeditie zo moeilijk en ijskoud dat de groep kaarsen at om te overleven .
(src)="71"> שהמשלחת התדרדרה לאכילת נרות כדי לשרוד .
(src)="72"> כשהטמפרטורות הפכו ליותר סבילות סוף סוף ,
(trg)="30"> Toen de temperatuur eindelijk wat dragelijker werd , vond , graafde en kookte Sacajewea wortels om de groep weer op krachten te laten komen .
(src)="73"> סקאג' ואוואה מצאה , הוציאה ובישלה שורשים
(src)="74"> כדי לעזור לקבוצה להחזיר את כוחם .
(trg)="31"> Op de terugreis kwamen ze een Indiaan tegen die een prachtig bontgewaad droeg .
(src)="75"> במסע חזרה ,
(src)="76"> הם נתקלו באינדיאני לבוש גלימת פרווה יפיפיה .
(src)="77"> לואיס וקלארק רצו להביא את הגלימה הזו
(trg)="32"> Lewis en Clark wilde het gewaad als cadeau aan Thomas Jefferson geven , maar ze hadden niets om tegen te ruilen .
(src)="78"> לתומאס ג' פרסון כמתנה
(src)="79"> אבל לא היה להם שום דבר להחליף .
(src)="80"> אז , סקאג' ואוואה הסכימה להחליף
(trg)="33"> Sacajewea was bereid om haar kostbaarste bezit te ruilen voor het bont : haar kralen gordel .
(src)="81"> את היקר לה מכל , חגורת החרוזים שלה ,
(src)="82"> עבור הפרווה .
(trg)="34"> Iets meer dan 2 jaar na het begin van de expeditie was het eindelijk voorbij en eindigde in St .
(src)="83"> מעט יותר משנתיים אחרי שהמסע החל ,
(trg)="35"> Louis .
(src)="84"> הוא הסתיים לבסוף ,
(src)="85"> בסינט לואיס .
(src)="86"> היום , אנחנו לומדים על סקאג' ואוואה בבית הספר
(trg)="36"> Vandaag leren we op school dat Sacajewea een heldin was , maar haar leven was zoals het leven van bijna iedereen veel ingewikkelder dan de meeste geschiedenisboeken soms beweren .
# he/03sKn6EjDzJM.xml.gz
# nl/03sKn6EjDzJM.xml.gz
(src)="7"> . אני יותר מדי חלש ואיטי
(trg)="1"> Ik ben te slap , te traag , te groot .
(src)="8"> גדול מדי
(trg)="2"> Ik heb teveel ontbeten .
(src)="9"> בנוסף , אכלתי ארוחת בוקר
(trg)="3"> Ik heb hoofdpijn .
(src)="10"> . כואב לי הראש
(trg)="4"> Het regent .
(src)="11"> . יורד גשם
(trg)="5"> Mijn hond is ziek .
(src)="12"> הכלב שלי חולה
(trg)="6"> Ik kan nu niet .
(src)="13"> . כרגע , אני לא יכול
(trg)="7"> Ik ben ongeïnspireerd .
(src)="14"> יש לי אין השראה
(trg)="8"> Ik ga ervan stinken .
(src)="15"> אני מסריח
(trg)="9"> Ik ben allergisch voor dingen .
(src)="16"> אני אלרגי לדברים
(trg)="10"> Ik ben dik .
(src)="17"> . אני שמן
(trg)="11"> Ik ben dun .
(src)="18"> אני רזה
(trg)="12"> Het is te heet .
(src)="19"> חם לי מדי
(trg)="13"> Ik ben niet oké .
(src)="20"> . אני לא בסדר
(trg)="14"> Ik heb hoofdpijn .
(src)="21"> יש לי סד בשוקיים
(trg)="15"> Ik ben afgeleid .
(src)="22"> כאב ראש
(trg)="16"> Ik span me teveel in .
(src)="23"> דעתי מוסחת
(trg)="17"> Ik zou echt graag willen , maar ik kan gewoon niet .
(src)="24"> יותר מדי דברים . אני מנסה
(trg)="18"> Mijn favoriete programma is op TV .
(src)="25"> הייתי מאוד רוצה , אבל אני לא יכול
(src)="26"> אני פשוט לא יכול
(src)="27"> התכנית האהובה עליי בטלוויזיה
(trg)="19"> Ik heb een zaak op de maandag ... en dinsdag ... en woensdag ...
(src)="28"> אני צריכה לעבוד עד יום שני
(trg)="20"> Ik wil dit niet doen .
(src)="29"> עד יום שלישי
(trg)="21"> Ik wil iets anders doen .
(src)="30"> עד רביעי
(trg)="22"> Na nieuwjaar .
(src)="31"> אני לא רוצה לעשות את זה
(trg)="23"> Volgende week .
(src)="32"> אני רוצה לעשות משהו אחר
(trg)="24"> Ik kan een vergissing maken .
(src)="33"> אחרי ראש השנה
(trg)="25"> Ik heb nog huiswerk .
(src)="34"> בשבוע הבא
(trg)="26"> Ik heb een opgeblazen gevoel .
(src)="35"> אני יכול לטעות
(trg)="27"> Last van gas .
(src)="36"> יש לי שיעורי בית
(trg)="28"> Ik heb een spannend afspraakje .
(src)="37"> אני מרגישה מלאה
(trg)="29"> Mijn coach haat me .
(src)="38"> . יש לי גזים
(trg)="30"> Van mama mag ik niet .
(src)="39"> יש לי דייט לוהט
(trg)="31"> Ik krijg snel blauwe plekken .
(src)="40"> המאמן שונא אותי
(trg)="32"> Het is te donker .
(src)="41"> אמא שלי לא מרשה לי
(trg)="33"> Het is te koud .
(src)="42"> יש לי חבורות בקלות
(trg)="34"> Mijn blaar doet zeer .
(src)="43"> חשוך מדי
(src)="44"> . זה קר מדי
(trg)="35"> Het is gevaarlijk ! uhhh sorry ik heb geen fiets .
(src)="45"> . כואב לי בשלפוחית
(trg)="36"> Ik heb niet genoeg geslapen .
(src)="46"> . זה מסוכן
(trg)="37"> Ik heb buikpijn .
(src)="47"> . אני מצטער , אבל אין לי אופניים
(trg)="38"> Het zit niet in m 'n genen .
(src)="48"> . לא ישנתי מספיק
(trg)="39"> Ik wil er niet uitgeput uitzien .
(src)="49"> כואבת לי הבטן
(trg)="40"> Ik heb een betere coach nodig .
(src)="50"> . זה לא בגנים
(trg)="41"> Ik wil niet getekkeld worden .
(src)="51"> אני לא רוצה להיראות עייף עכשיו
(trg)="42"> Ik ben geen athletische type .
(src)="52"> אני צריכה מאמן טוב יותר
(trg)="43"> Ik wil niet bezweet raken .
(src)="53"> אני שונא שמתקלים אותי
(trg)="44"> Ik heb wel betere dingen te doen .
(src)="54"> . כואבת לי הבטן
(trg)="45"> Ik wil je niet ophouden .
(src)="55"> . אני לא כל כך אתלטי
(trg)="46"> Moet ik dit echt doen ?
(src)="56"> . אני לא רוצה להזיע
(trg)="47"> Zodra ik promotie heb gekregen .
(src)="57"> יש לי דברים טובים יותר לעשות
(trg)="48"> Ik zit deze uit .
(src)="58"> אני לא רוצה להאט לך את הקצב
(trg)="49"> En mijn voeten doen pijn .
(src)="59"> ברצינות , אני צריך לעשות את זה ?
(trg)="50"> Doe het gewoon .
# he/03x3cvKrWYPc.xml.gz
# nl/03x3cvKrWYPc.xml.gz