# ga/kT4KDcXHcm18.xml.gz
# nn/kT4KDcXHcm18.xml.gz
(src)="1"> Bhuel , tá baint agam le rudaí eile seachas fisic
(trg)="1"> Vel , eg driv med andre ting i tillegg til fysikk .
(src)="2"> I bhfirínne , in ábhair seachas fisic is mó faoi láthair .
(trg)="2"> Faktisk , hovudsakleg andre ting for tida .
(src)="3"> Tá rud amháin faoi leith i dteangacha an chine daonna .
(trg)="3"> Ein ting er fjerne slektskap mellom menneskelege språk .
(src)="4"> Déanann teangeolaithe gairmiúla , stairiúla sna SAM agus in Iarthar na hEorpa iarracht chun cianchaidrimh a sheachaint ; grúpaí móra , grúpaí a théann i bhfad siar níos faide siar ná na teaghlaigh teanga cailiúla .
(trg)="4"> Og profesjonelle , historiske lingvistar i USA og i Vest- Europa held seg helst unna slektskap over store avstandar ; store grupperingar , grupperingar som går langt attende i tid ,
(trg)="5"> lenger enn dei vanlege familiane .
(src)="5"> Cha dtaitníonn sé sin leo ; síleann gur raiméis í .
(trg)="6"> Dei liker det ikkje ; dei tykkjer det er vrøvl .
(src)="6"> Ach , ní shílim gur amhlaidh atá .
(trg)="7"> Eg tykkjer ikkje det er vrøvl .
(src)="7"> Agus tá roinnt mhaith teangeolaithe iontacha , Rúisigh is mó , atá ag déanamh staidéir air sin ag Institiúd Santa Fe agus i Moscó , agus ba bhreá liom na torthaí a fheiceáil .
(trg)="8"> Og det finst glimrande lingvistar , hovudsakleg russarar , som arbeider med det ved Santa Fe- instituttet og i Moskva , og eg vil veldig gjerne sjå kva det fører til .
(src)="8"> An dtéann sé i bhfad siar go sinsear amháin 20, 000 nó 25, 000 bliain ó shin ?
(trg)="9"> Fører det verkeleg til eit enkelt opphav for omtrent 20 -- 25 . 000 år sidan ?
(src)="9"> Agus cad é a tharlaíonn má théann muid níos faide siar roimh an tsinsir amháin sin , nuair is dócha go raibh iomaíocht idir roinnt mhaith teangacha ?
(trg)="10"> Og kva om me går vidare bakover , forbi det eine opphavet , då det truleg var konkurranse blant mange språk ?
(src)="10"> Cé chomh fada siar a théann sé sin ?
(trg)="11"> Kor langt tilbake går det ?
(src)="11"> Cé chomh fada siar a théann teangacha an lae inniu ?
(trg)="12"> Kor langt tilbake går moderne språk ?
(src)="12"> Cá mhéad mílte bliain a théann sé siar ?
(trg)="13"> Kor mange titals tusen år går det tilbake ?
(src)="13"> Chris Anderson :
(trg)="14"> Chris Anderson :
(src)="14"> An bhfuil cliú nó smaoineamh ar an fhreagra a bhfaighfear ?
(trg)="15"> Har du ei forventing eller ei von om kva svaret er ?
(src)="16"> Bhuel , mheasfainn go gcaithfidh teangacha an lae inniu a bheith níos sine ná na pictiúir agus an ghreanadóireacht agus na dealraimh a tchítear sna huaimheanna agus lorg coise ó rincí a fágadh i gcré bhog uaimheanna in Iarthar na hEorpa . sa Tréimhse Aragnaisiúnach timpeall 35, 000 bliain ó shin , nó níos túisce .
(trg)="17"> Vel , eg trur moderne språk må vere eldre enn holemåleria og helleristingene og holeskulpturane og dansetrinna i den mjuke leira i holene i Vest- Europa i Aurignackulturen for omtrent 35 . 000 år sidan , eller tidlegare .
(src)="17"> Cha dtig liom a chreidbheáil go ndearna siad na rudaí seo go léir agus nach raibh cumas acu i dteanga nua- aimseartha .
(trg)="18"> Eg klarer ikkje å tru at dei gjorde alle dei tinga utan å ha eit moderne språk .
(src)="18"> Mar sin mheasfainn ar a laghad go dtéann na fréamhacha comh fada siar sin , agus b' fhéidr níos faide arís .
(trg)="19"> Så eg gjettar at det faktiske opphavet iallfall er så langt tilbake og kanskje endå lenger .
(src)="19"> Ach , chan ionann é sin is a rá nach dtig leis na teangacha uilig , nó cuid mhaith acu , nó an chuid is mó acu , a bheith tagtha ó abraimis , 20, 000 bliain ó shin , nó rud éigin cosúil leis sin .
(trg)="20"> Men det vil ikkje seie at ikkje alle , eller mange , eller dei fleste av språka me har funne i dag , kanskje kunne stamme frå eit som er mykje yngre enn det , til dømes 20 . 000 år , eller noko slikt .
(trg)="21"> Det er dette me kallar ein flaskehals .
(src)="21"> CA :
(trg)="22"> CA :
(src)="22"> Bhuel , b' fhéidir go raibh an ceart ag Philip Anderson .
(trg)="23"> Vel , Philip Anderson kan ha hatt rett .
(src)="23"> B' fhéidir go bhfuil níos mó eolais agatsa ar achan rud ná duine ar bith eile .
(trg)="24"> Kanskje du rett og slett kan meir om alt enn nokon andre .
(src)="24"> Mar sin , ónóir a bhí ann domhsa .
(trg)="25"> Så det har vore ei ære .
(src)="25"> Go raibh maith agat a Mhurray Gell- Mann .
(trg)="26"> Takk skal du ha , Murray Gell- Mann .
(src)="26"> ( Bualadh bos )
(trg)="27"> ( Applaus )