# es/Rtp50LMB4e7Z.xml.gz
# ve/Rtp50LMB4e7Z.xml.gz


(src)="1"> Hola , en la lectura anterior hablamos de una especie de modelo divertido , en donde los estudiantes podian estar alertas o aburridos .
(trg)="1"> Sẽ có một số trạng thái , trong trường hợp đã nêu là tập trung hay nhàm chán .

(src)="2"> Recuerden , era un modelo de Markov .
(src)="3"> Y en estos modelos de
(trg)="2"> Và sau đó , sẽ có một số xác suất hoán chuyển , nó sẽ cho bạn một xác suất của sự chuyển đổi tập trung sang nhàm chán hay ngược lại .

(src)="4"> Markov , existen una serie de estados , en ese caso , alerta o aburridos .
(trg)="3"> Tôi muốn đưa bài học này đến với một mô hình phức tạp hơn một chút

(src)="5"> Y luego estan las probabilidades de transición , que nos dan la probabilidad de movernos de alerta a aburrido .
(trg)="4"> Nó sẽ là một mô hình mà liên quan đến nhiều quốc gia .

(src)="6"> Quiero avanzar en esta lectura a un modelo ligeramente de mayor complejidad .
(trg)="5"> Và các quốc gia này có thể được tự do hoặc nửa tự do hoặc bị cai trị độc tài .

(src)="7"> Y será un modelo que involucra a paises .
(src)="8"> Y estos paises van a ser ya sea
(src)="9"> libres , parcialmente libres , o no libres y regidos por dictadores .
(trg)="6"> Và giờ , tôi sẽ xem sự linh động trong trường hợp này , nó sẽ giúp ích cho chúng ta , tổng hợp lại những kiến thức đã học và biết nhiều hơn một chút về cách vận hành của quá trình Markov .

(src)="10"> Ahora voy a ver las dinámicas de la situación y nos ayudará , algo para aprender un poco mas de como es que los procesos de Markov funcionan , y ver como podemos extenderlos a mas dimensiones y acoplarlos con una aproximación contra- intuitiva .
(trg)="7"> Chúng ta có thể xem xét chúng với nhiều khía cạnh hơn và cũng phải đối mặt với những kết quả có vẻ khác thường .
(trg)="8"> Chúng ta sẽ bắt đầu với một mô hình dân chủ 2 trạng thá .
(trg)="9"> Chúng ta hãy tưởng tượng rằng có 2 kiểu quốc gia : một là dân chủ , hai là không dân chủ .

(src)="11"> Ok vamos a empezar simple con un modelo de democracia de dos estados .
(src)="12"> Para que podamos imaginar que hay dos tipos de paises , hay los de democracia
(trg)="10"> Và giả định rằng 5 % số quốc gia dân chủ sẽ chuyển sang chế độ độc tài qua mỗi thập kỷ . và 20 % quốc gia có chế độ độc tài trở thành quốc gia dân chủ .

(src)="13"> los de no democracia , y asumisos que el 5 % de las democracias cambiarán a dictadurías cada década , y que el 20 % de las dictadurías cambiarán a democriacias igual .
(trg)="11"> Đây sẽ là giả thuyết của tôi .
(trg)="12"> Và sau đó , hay suy nghĩ một cách logic .
(trg)="13"> Chúng ta sẽ làm việc đó như thế nào đây ?

(src)="14"> Entonces esa será mi suposición .
(src)="15"> Y ahora , vamos a caminar por la
(src)="16"> lógica .
(trg)="15"> Chúng ta giả sử ban đầu 30 % số quốc gia là dân chủ và 70 % là độc tài .

(src)="18"> Bien , vamos a escribir la matriz de transición de
(src)="19"> Markov .
(trg)="16"> Và trong số 30 % dân chủ kia có 95 % là vẫn sẽ tiếp tục dân chủ .

(src)="20"> Vamos a empezar asumiendo que tenemos el 30 % de paises que estan en democracia , y que un 70 % son dictadurías .
(trg)="17"> Và trong 70 % độc tài , sẽ có và chỉ có 20 % là sẽ trở thành dân chủ .

(src)="21"> Entonces , de este 30 % de democracias , sabemos que el 95 % permanecerán igual , pero que del 70 % de las dictadurías , solo el 20 % van a convertirse en democracias .
(trg)="20"> Và phép tính trở thành 0 . 285 + 0 . 14

(src)="23"> ¿ Ciertro ? por 0 . 7 .
(src)="24"> Pongamos paréntesis al rededor aquí .
(trg)="25"> Chúng ta sẽ nhân hàng này với cột này

(src)="26"> Y esto va a ser 0 . 14 .
(trg)="26"> Ta sẽ có được kết quả 52 % là dân chủ trong thập kỉ tiếp theo .

(src)="27"> Y esto nos da 0 . 452 entonces tendremos un 43 % de paises en la siguiente decada que se van a cambiar a democracia .
(trg)="27"> Và giờ ,
(trg)="28"> Nếu nhìn vào xu hướng này , bạn sẽ nói chúng ta ban đầu có 30 % dân chủ , và sau đó con số đó tăng lên 42 %

(src)="28"> Y podemos hacerlo nuevamente , y decir , bien si tenemos el 43 % o 42 . 5 % de democriacias , multplicamos esta fila por la columna y vamos a tener que el 52 % de las democracias cambian el siguiente periodo .
(trg)="29"> Rồi lại tăng từ 42 % lên 52 % .
(trg)="30"> Có thể chúng ta sẽ suy luận ra rằng
(trg)="31"> Nó giống như một xu hướng tuyến tính .

(src)="29"> Ahora , si observamos esta tendencia , decimos que empezamos con un 30 % de democracia , y ahora tenemos 42 %
(trg)="33"> Điều đó có đúng không ?
(trg)="34"> Chúng ta có thể tìm ra tỷ lệ cân bằng

(src)="30"> Y despés de un 42 % a 52 % , bien solo habría que extraploar y como eso se refiere a una tendencia lineal .
(trg)="35"> Chúng ta sẽ làm thế nào đây ?
(trg)="36"> Hãy nhớ lúc trước

(src)="31"> Y eventualmente vamos a terminar cno todos siendo una democracia .
(src)="32"> Pero sabemos que eso no es cierto .
(trg)="37"> Chúng ta muốn nhân hàng này với cột này . sau khi thực hiện phép nhân , từ p sẽ trả về kết quả cũng là p .

(src)="33"> Sabemos que podemos resolver al equilibrio , y eso probablemente va a implicar un proceso .
(trg)="38"> Điều đó có nghĩa là 0 . 95 x p +0 . 2 x ( 1 - p ) = p

(src)="34"> Entonces , ¿ como resolvemos al equilibrio ?
(src)="35"> Recuerden del enunciado anterior , vamos a tomar esta fila y multiplicamos por esta columna .
(trg)="39"> Nhân cả 2 vế với 100 , ta sẽ có 95 x p + 20 - 20 x p = 100 x p .

(src)="36"> Ahora , en lugar de especificar el problema , vamos a poner " p " y " 1- p " que queremos , despues multiplicamos y obtenemos " p " , la misma " p " de vuelta .
(trg)="40"> Rút gọn 2 vế , ta sẽ có :
(trg)="41"> 20 = 25 x p .
(trg)="42"> Vậy là p = 4/ 5 .

(src)="37"> Y eso significa que va a ser 0 . 95 por " p " mas 0 . 2 por " 1- p " y debe ser igual a " p " .
(src)="38"> Bien , tenemos suficiente material , y vamos a multiplicar esto por 100 para deshacernos de todo .
(trg)="43"> Và thật ngạc nhiên , chúng ta kết thúc với con số 80 % dân chủ , và tất nhiên, chỉ 95 % dân chủ sẽ vẫn là dân chủ và 20 % độc tài sẽ trở thành dân chủ sau mỗi thập kỷ

(src)="39"> Entonces tenemos 95 p mas 20 menos p , igual a 100 p. ¿ Cierto ?
(src)="40"> Solo multipliqué ambos lados por 100 .
(trg)="44"> Chúng ta sẽ chỉ dừng lại với 80 % dân chủ .

(src)="41"> Ahora , si mando todo para este lado , obtengo que 20 es igual a 25 p.
(trg)="45"> Kết quả khác thường này cho thấy tại sao mô hình Markov lại có thể thật sự hữu dụng như vậy .

(src)="42"> Eso significa que p es igual a 4/ 5 .
(trg)="46"> Bởi vì , nó giúp chúng ta tìm thấy điều gì sẽ xảy ra , trái ngược với sự suy luận rằng sẽ có một xu hướng lớn tiến tới dân chủ .

(src)="43"> Entonces aquí tenemos algo sorprendente , solo terminamos con un 80 % de democracias , aun y cuando el 95 % de democracias permanecen como tal y 20 % de las dictadurías cambian a democracias cada década , y aun asi terminamos con un 80 % de democracias .
(trg)="47"> Nếu cứ tiếp tục như vậy , tất cả các quốc gia sẽ trở thành dân chủ hết .
(trg)="48"> Và giờ , chúng ta sẽ chuyển sang một mô hình phức tạp hơn .
(trg)="49"> Và hãy giả sử rằng chúng ta sẽ phân loại các quốc gia

(src)="44"> Eso es contra- intuitivo y eso es porque resulta util un modelo de Markov , porque nos ayuda , a realmente figurar que es lo que va a suceder , contrario a solo extrapolar las cosas , y vaya , hay una gran tendencia hacia la democratización .
(trg)="50"> Vừa dân chủ vừa độc tài .
(trg)="51"> Chúng ta sẽ có 3 loại .
(trg)="52"> Tự do , nửa tự do và không tự do .

(src)="45"> Si las cosas continuan asi , todos se convertirán en democracias .
(trg)="54"> là sự gia tăng số quốc gia tự do , giảm số quốc gia không tự do và có sự giảm nhẹ ở số quốc gia nửa tự do .

(src)="46"> Bien , ahora vamos a movernos a un modelo mas sofisticado .
(trg)="55"> Và có thể chúng ta sẽ hỏi điều gì sẽ xảy ra ?
(trg)="56"> Chúng ta có thể làm gì ?

(src)="47"> Vamos a suponer que clasificamos paises no solo en democracias y dictadurías .
(trg)="57"> Nếu tôi đưa vào đó , xét trên chu kì tăng 5 năm một theo ma trận thay đổi xác suất ,

(src)="51"> Y esta es la información , de hecho , de la Casa de la Libertad , que yo , simplemente ingresé a Excel y grafiqué .
(trg)="58"> Làm một số ước tính đơn giản , bạn đại loại có được những điều sau đây . .

(src)="50"> libres , y no libres .
(trg)="59"> Tôi nhận thấy sau mỗi thập kỷ , 5 % số quốc gia tự do , và khoảng 15 % quốc gia không tự do trở thành nửa tự do .

(src)="52"> Y lo que vemos es un incremento en paises libres , y un decremento en paises no libres , y un ligero decremento en paises parcialmente libres .
(trg)="60"> Vậy nên , đó là sự thay đổi xác suất .
(trg)="61"> Và 5 % quốc gia không tự do , 10 % quốc gia nửa tự do sẽ trở thành tự do .
(trg)="62"> 10 % quốc gia nửa tự do sẽ trở thành không tự do .

(src)="53"> Y nos podemos preguntar , ¿ que es lo mas probable de que suceda ?
(src)="54"> Bien
(trg)="63"> Những xác suất chuyển dịch này có phần phức tạp .

(src)="55"> lo que podemos hacer , si ingresamos en incrementos de 5 años , las probabilidades de transición , y hacemos unas estimaciones frias , podemos obtener lo siguiente .
(trg)="64"> Ma trận sẽ trở nên hữu dụng hơn .
(trg)="65"> Vậy tôi có thể đặt quốc gia tự do , nửa tự do và không tự do ở đây và sau đó , tôi cũng sẽ đặt tự do , nửa tự do và không tự do ở đây nữa

(src)="56"> Tengo que cada década , el 5 % de libres , y algo asi como el 15 % de no libres cambian a parcialmente libres .
(trg)="66"> Giờ tôi chỉ có 3 trạng thái , giống như tôi đã làm lúc trước

(src)="57"> Entonces , esas son probabilidades de transición .
(trg)="67"> Nhưng thay vì ma trận 2 x 2 sẽ là ma trận 3 x 3 .

(src)="58"> Y el 5 % de no libres , y el 10 % de parcialmente libres , se convierten en libres .
(src)="59"> Y un 10 % de parcialmente libres a no libres .
(src)="60"> Entonces , todas las probabilidades de transición resultan complicadas .
(trg)="68"> Trước khi có máy tính , khi bạn làm việc với ma trận 3 x 3 hay ma trận 4 x 4 thì đó chính là một vấn đề thật sự

(src)="61"> La matriz es de mayor utilidad .
(trg)="69"> Nhưng khi có máy tính , vấn đề sẽ trở nên dễ dàng hơn .

(src)="62"> Entonces puedo poner , libres , parcialmente libres y no libres , justo aqui y puedo poner libres , parcialmente libres , y no libres aqui , y ahora tengo esos 3 estados , como antes excepto que en lugar de una matriz de 2x2 tengo una de 3x3 .
(trg)="70"> Bạn đã biết cách tạo một ma trận lớn và đưa ra một phương trình cho trạng thái cân bằng , không có gì phức tạp cả .
(trg)="71"> Và phương trình đó sẽ như thế nào ?
(trg)="72"> Ta sẽ nhân từng hàng với cột này .

(src)="63"> Ahora solia ser , antes de tener computadoras , que cuando ibamos a matrices de 3x3 y de 4x4
(trg)="73"> Lúc này ở cột sẽ có p , q và 1 - p - q thay vì p và 1 - p như trước .

(src)="64"> " oh no , será bastante matemáticas y algebra "
(trg)="74"> Ta nhân hàng này với cột này , cho kết quả là p

(src)="65"> Y lo era , pero ahora que tenemos computadores , resulta muy simple hacer una matriz gigante , y resolver al equilibrio , no hay nada complicado al respecto .
(trg)="75"> Và nhân hàng này với cột này , kết quả là q
(trg)="76"> Lại nhân hàng này với hàng này cho kết quả là 1 - p - q .
(trg)="77"> Rất nhiều tính toán ở đây .

(src)="66"> Entonces como es que se ve el equilibrio ?
(trg)="78"> Nhưng bạn vẫn có thể làm được , khi làm xong , bạn sẽ có đáp án như sau :

(src)="67"> Bien todo lo que hacemos es tomar cada una de estas filas y las multiplicamos por estas columnas .
(src)="68"> Pero ahora , las columnas tienen un " p " , un " q " , y un " 1- p " y " 1- q " en lugar de solo " p " y " 1- p " y
(trg)="79"> 62 . 5 % số quốc gia là tự do , 25 % là nửa tự do và 12 . 5 % là không tự do .