# es/VsnFkSExkNVB.xml.gz
# sa/VsnFkSExkNVB.xml.gz
(src)="1">
(src)="2"> Cuando nombramos moléculas orgánicas ,
(src)="3"> Lo fundamental es saber
(trg)="3"> Kiedy nazywamy cząsteczki organiczne , podstawą jest
(src)="4"> ¿ cuántos carbonos forman la cadena o el anillo que estamos observando ?
(trg)="4"> liczba atomów węgla , które tworzą łańcuch albo pierścień , na który patrzymy .
(src)="5"> Vamos a decir que tenemos algo así
(trg)="5"> Powiedzmy , że mam coś takiego .
(src)="6"> Espero que esto te sea familiar
(src)="7"> Repasemos un poco
(trg)="6"> Mam nadzieję , że już wiecie
(src)="8"> Digamos que tenemos algo así digamos que esto es
(trg)="7"> Ale zrobię małą powtórkę .
(trg)="8"> Powiedzmy , że mam coś takiego .
(src)="10"> La primera pregunta que debes hacerte es
(src)="11"> ¿ Cuántos carbonos hay ?
(trg)="9"> I pierwsze pytanie pytanie , które powinienem zadać to ile węgli tu jest ?
(src)="12"> Algunos de ustedes dirán :
(src)="13"> ¿ Esto es una molécula ?
(trg)="10"> Niektórzy z was mogą powiedzieć , czekaj , czy to jest w ogóle cząsteczka ?
(src)="14"> El punto final de cada línea representa un carbono
(trg)="11"> I tak dla powtórzenia , końcowy punkt każdej lini oznacza węgiel .
(src)="15"> Así que cada uno de los puntos rojos es un carbono
(trg)="12"> Więc , to jest węgiel , to jest węgiel i to jest węgiel , to jest węgiel , to jest węgiel , to jest węgiel .
(src)="16"> Tenemos , 1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 carbonos sin enlaces dobles
(trg)="13"> I mamy jeden , dwa , trzy , cztery , pięć , sześć węgli i nie mamy wiązań podwójnych .
(src)="17"> Con esta información ya podemos nombrar esta molécula
(trg)="14"> Jeśli masz wszystkie te informacje , jesteś gotowy by nazwać tą cząsteczkę .
(src)="18"> Antes de nombrarla , te daré primero todos los prefijos diferentes
(trg)="15"> Zanim jednak ją nazwę , podam wam wszystkie potrzebne przedrostki .
(src)="19"> Si tenemos un carbono , el prefijo es met - si tenemos 2 carbonos , el prefijo es et -
(trg)="16"> Jeśli mamcie jeden węgiel , przedrostek to met -
(trg)="17"> Jeśli macie dwa węgle , przedrostek to et -
(src)="20"> Está bien aprender hasta el 10
(trg)="18"> Dobrze jest zapamiętać przynajmniej do 10
(src)="21"> Después de 10 se van repitiendo
(trg)="19"> To właściwie potem się powtarza .
(src)="22"> Si tienes 3 carbonos , el prefijo es prop - prop - como propano
(trg)="20"> Jeśli masz trzy węgle , przedrostek brzmi prop -
(src)="23"> Ya conocerás etano y metano
(trg)="21"> Prop - jak propan , i pewnie także słyszałeś o etanie i metanie .
(src)="24"> Ya verás todo esto pronto
(trg)="22"> Zaraz zobaczysz na czym to polega .
(src)="25"> Para 4 carbones , el prefijo es but -
(trg)="23"> Cztery , bierzesze wtedy but -
(src)="26"> A partir de 5 , son prefijos tradicionales que asociamos con los números
(trg)="24"> Pięć , i po pięciu mamy tradycyjne przedrostki , które można skojarzyć z tymi numerami .
(src)="27"> Para 5 carbonos , es pent - como pentágono 6 , es hex - como hexágono 7 es hept - 8 es oct - como octágono 9 es non - 10 es dec -
(trg)="25"> Więc pięć to pent - , jak pentagon .
(trg)="26"> Sześć , to hex , jak heksagon .
(trg)="27"> Siedem to hept - ,
(src)="28"> Después seguirá un patrón
(src)="29"> No usarás mucho los prefijos tras el 10
(trg)="31"> A potem pojawia się coś w rodzaju wzorca tak naprawdę wystarczy do dziesięciu , ale napiszę to tutaj , tak dla ciekawości .
(src)="30"> Pero vamos a verlos como curiosidad 11 es undec -
(trg)="32"> Jedenaście to undek - ,
(src)="31"> Para aquellos que sepan francés ,
(trg)="33"> I dla tych , którzy znają francuski , ja nie znam , ale wiem , że jeden po francusku to une , a po hiszpańsku , uno .
(src)="32"> " uno " en francés , o en español es " un " así que sería como 1y 10 , 11 12 es dodec -
(trg)="34"> Więc mamy 1 i 10 , czyli 11
(trg)="35"> Dwanaście do dodek - ,
(src)="33"> " do " o dos para 2 dec para 10 , 2 y 10 , es 12 13 es tridec - 14 es tetradec -
(trg)="36"> Do albo dos , jeśli mówisz po hiszpańsku , dla 2 .
(trg)="37"> Dek dla 10 , 2 i 10 , daje 12
(trg)="38"> Trzynaście , możesz sobie wyobrażać jak to będzie .
(src)="34"> Un tetrápodo es un animal de cuatro patas
(trg)="41"> Tetrapod to coś co ma cztery nogi .
(src)="35"> Después , se vuelve muy sistemático 15 es pentadec - pent - , 5 y 10 16 es hexadec - 17 es heptadec -
(trg)="42"> I potem to staje się bardzo uporządkowane .
(trg)="43"> Dla piętnastu mamy pentadek - ,
(trg)="44"> Zauważ , pent - , 5 i 10 .
(src)="36"> Y así sigue y sigue .
(trg)="47"> To się powtarza .
(src)="37"> 16 es hexadec - 17 heptadec - , 18 octodec - , 19 nonadec -
(trg)="48"> Nie sądze , że muszę -- tak czy inaczej , to heksadek - , heptadek - , octodek - dla osiemnastu , dziewiętnaści to nanadek - , i potem jest 2z czyli eiko -
(src)="39"> Pero ya no seguiremos más
(trg)="49"> Ale w to nie będziemy już wchodzić .
(src)="40"> Esto ya nos servirá
(trg)="50"> Bo dla naszych celów wystarczy .
(src)="41"> Seguiré hasta 16
(trg)="51"> To znaczy , wrócę do góry , szesnaście to hexadek - ,
(src)="42"> Esto es sólo cuántos carbonos hay en nuestra cadena más larga
(trg)="52"> To oznacza jak dużo węgli jest w naszym najdłuższym łańcuchu .
(src)="43"> lo que dibujé aquí sólo es una cadena
(trg)="53"> To co narysowałem tu to po prostu łańcuch .
(src)="44"> Vamos a intentar nombrarla
(trg)="54"> Możemy od razu -- spróbujmy go nazwać .
(src)="45"> ¿ Cuántos carbonos tenemos aquí ?
(trg)="55"> Coż , ile węgli tutaj mamy ?
(src)="46"> Tenemos seis carbonos .
(trg)="56"> Cóż , mamy jeden , dwa , trzy , cztery , pięć , sześć węgli .
(src)="47"> Así que el prefijo será hex -
(trg)="57"> Więc będziemy mieli heks - jako przedrostek .
(src)="48"> Luego para tener el sufijo del prefijo , o el tipo raíz , miras si hay algún enlace doble .
(trg)="58"> I żeby mieć , myślę , przyrostek do tego przedrostka , albo coś w rodzaju rdzenia , musimy zobaczyć czy są tu jakieś podwójne wiązania .
(src)="49"> Aquí no hay enlaces dobles
(trg)="59"> I tutaj nie ma żadnych wiązań podwójnych .
(src)="50"> Si no hay dobles enlaces en la cadena , será un alcano
(trg)="60"> A jeśli nie mamy wiązań podwójnych w tym łańcuchu węglowym to mamy do czynienia z alkanem .
(src)="51"> Esto es un alcano
(src)="52"> Es un término general para
(src)="53"> las cadenas de carbono sin enlaces dobles ni enlaces triples ; todos son enlaces simples .
(trg)="61"> To nazywamy alkanem , alkan to ogólny termin dla wszystkich łańcuchów węglowych , które nie mają wiązań podwójnych ani wiązań potrójnych , wszystkie wiązania są pojedyncze .
(src)="54"> Aquí tomas hex - por seis ,
(src)="55"> Y luego , como es un alcano , tiene el - ano por alcano
(trg)="62"> W tej sytuacji , bierzemy heks - dla sześciu , więc to jest heks - , i następnie , ponieważ to jest alkan , dostaje końcówkę - an od alkan .
(src)="56"> Entonces este es hexano
(trg)="63"> Więc to jest heks , to jest heksan .
(src)="57"> Hagamos otro
(trg)="64"> Weźmy coś innego .
(src)="58"> Digamos que tengo esto
(trg)="65"> Powiedzmy , że narysuję to tu .
(src)="59"> Voy a dibujarlo
(trg)="66"> Narysuję -- zróbmy go trochę dłuższym .
(src)="60"> Digamos que tengo esto
(trg)="67"> Więc powiedzmy , że mam to tutaj .
(src)="61"> ¿ Cuántos carbonos tenemos ?
(trg)="68"> Ile węgli mamy ?
(src)="62"> Tenemos 1, 2, 3, 4, 5, 6 , 7 carbonos
(trg)="69"> Mamy jeden , dwa , trzy , cztery , pięć , sześć , siedem węgli .
(src)="63"> Todos son enlaces simples : es un alcano
(trg)="70"> Mają wszystkie wiązania pojedyncze , więc jest to alkan .
(src)="64"> Así que para 7 carbonos , es heptano , pues sólo son enlaces simples .
(trg)="71"> To będzie siedem węgli .
(trg)="72"> To jest heptam , bo ma wszystkie wiązania pojedyncze .
(src)="65"> Si esto forma un anillo ponemos el prefijo ciclo - al principio
(trg)="73"> Teraz , możemy mieć łańcuch , albo możemy mieć pierścień , powiedzmy , że wstawiamy przedrostek cyklo - przed tym wszystkim .
(src)="66"> Si tengo 5 carbonos : uno , dos , tres , cuatro ... 1, 2, 3, 4, 5 .
(trg)="74"> Jeśli mam -- pokażę wam o czym mówię .
(trg)="75"> Jeśli mam pięć węgli , jeden , dwa , trzy , cztery , więc , jeden , dwa , trzy , cztery , pięć .
(trg)="76"> OK , więc tu jest 5 węgli .
(src)="67"> 1 , 2 , 3 , 4 , 5
(trg)="77"> Mam jeden , dwa , trzy , cztery , pięć węgli w łańcuchu .
(src)="68"> Si tengo 5 carbonos en esta cadena , será pentano
(trg)="78"> Jeśli mam 5 węgli w łańcuchu , jak tu , to będzie to pentan .
(src)="69"> Pero si tengo 5 carbonos y forman un anillo 1, 2, 3, 4, 5 carbonos y forman un anillo
(trg)="79"> Ale jeśli mam pięć węgli i tworzą one pierścień narysuję to
(trg)="80"> Więc , mamy tu jeden , dwa , trzy , cztery , pięć węgli i tworzą one pierścień .
(src)="70"> Haré un mejor dibujo
(trg)="81"> Narysuję to trochę lepiej .
(src)="71"> Estoy dibujando un pentágono pero noten , que tiene 5 carbonos
(trg)="82"> Rysuję po prostu pentagon .
(trg)="83"> Ale zauważcie , że mamy tu pięć węgli .
(src)="72"> Puedo dibujar los carbonos aquí
(trg)="84"> Mogę tu dorysować węgle .
(src)="73"> Cinco carbonos
(trg)="85"> Węgiel , węgiel , węgiel , węgiel , węgiel .
(src)="74"> En realidad no ves los hidrógenos a los que están enlazados
(trg)="86"> I jako powtórka , nie widzicie tu wodorów które są przyłączone tu
(src)="75"> Cada carbono ya tiene dos enlaces , así que
(src)="76"> los otros dos enlaces serán hidrógenos
(trg)="87"> Każdy w tych węgli tworze dwa wiązania , więc muszą być dwa wiązania z czymś innym
(src)="77"> Los dibujaré como repaso , pero el dibujo se vuelve muy confuso , al dibujar todos los hidrógenos en cada carbono .
(trg)="88"> Narysuję tutaj dla powtórzenia , ale zauważycie bardzo szybko , że rysunek staje się strasznie chaotyczny kiedy dorysujecie 2 wodory przy każdym węglu .
(src)="78"> Quizás no debería hacerlo
(src)="79"> Pero ahí tienen
(trg)="89"> Trochę u wyżej -- może nie powinienem tego robić
(src)="80"> Es más confuso al dibujar los hidrógenos , es mejor asumir que están ahí
(trg)="90"> No i jest .
(trg)="91"> Wyszedł jeden wielki chaos , kiedy dorysowałem wodory ,
(trg)="92"> lepiej więc po prostu założyć , że one tam są .
(src)="81"> Si no dibujamos los 4 enlaces del carbono
(src)="82"> los otros 2 enlaces serán con el hidrógeno
(trg)="93"> Jeśli nie narysuję wszystkich 4 wiązań od węgla , to pozostałe 2 to wiązania z wodorem .
(src)="83"> Aquí podríamos decir : esto es un alcano ya que no tenemos enlaces dobles .
(trg)="94"> Możecie powiedzieć , OK , to jest alkan , bo nie ma tu wiązań podwójnych .
(src)="84"> Sólo hay enlaces simples
(trg)="95"> Wszystkie te połączenia z węglem są pojedyncze .
(src)="85"> Tenemos 5 carbonos
(src)="86"> Podríamos decir que es pentano
(src)="87"> Pero en realidad es un anillo
(trg)="96"> Mam 5 węgli , możecie powiedzieć , że to pentan , ale musicie pomyśleć o jeszcze jednej rzeczy .
(src)="88"> Así que añadimos el prefijo ciclo -
(trg)="97"> To jest pierścień , więc dodajemy przedrostek cyklo - .
(src)="89"> Así que escribimos ciclopentano
(trg)="98"> Ponieważ jest to pierścień , piszemy cyklopentan .
(src)="90"> Así que , esto nos dice que es un anillo , esto nos indica que tratamos con cinco carbonos
(trg)="99"> Rozłożę to na części .
(trg)="100"> To mówi nam , że mamy do czynienia z pierścieniem .
(trg)="101"> Widać , że to pierścień .
(src)="91"> El sufijo - ano nos indica que todos son enlaces simples
(trg)="102"> TO mówi nam , że mamy tu 5 węgli , a to mówi nam , końcówka - an , że mamy tylko pojedyncze wiązania .
(src)="92"> Todos son enlaces carbono- carbono simples
(trg)="103"> Wszystkie wiązania węgiel- węgiel są pojedyncze .
(src)="93"> Sin enlaces dobles o triples
(trg)="104"> Żadnych podwójnych albo potrójnych wiązań .
(src)="94"> Todos enlaces simples .
(trg)="105"> Wszystkie pojedyncze .
(src)="95"> Ahora , empezaremos con la palabra y deduciremos la estructura .
(trg)="106"> Popatrzmy z innej strony .
(trg)="107"> Zacznijmy od nazwy i sprawdzmy , czy uda się wymyślić jak wygląda rzeczywista struktura .
(src)="96"> Digamos que tengo ciclononano .
(trg)="108"> Powiedzmy , że mam cyklononan .
(src)="97"> ¿ Qué me indica ?
(trg)="109"> Co to dla mnie oznacza ?
(src)="98"> Que estoy tratando con un anillo
(trg)="110"> Mówi mi , że mam pierścień .
(src)="99"> Eso es un anillo
(trg)="111"> To jest pierścień .
(src)="100"> Tendrá estructura de anillo
(trg)="112"> Będzie miał strukturę pierścienia .
(src)="101"> Tendrá nueve carbonos , 9 " C "
(src)="102"> Y es un alcano , así que todos serán enlaces simples
(trg)="113"> Będzie też miał 9 węgli , i to jest alkan , więc wszystkie wiązania będą pojedyncze .
(src)="103"> Dibujaré un anillo de 9 carbonos
(src)="104"> No es algo común de dibujar
(trg)="114"> Jeśli chcesz to narysować , chcę narysować 9 węgli w pierścieniu , to nie jest takie łatwe .
(src)="106"> Veamos , 1, 2, 3 , 4, 5, 6, 7, 8
(trg)="115"> Spróbuję , zobaczmy , to jest jeden , dwa , trzy , cztery , pięć , sześć , siedem , osiem .
(src)="107"> Lo volveré a intentar
(trg)="116"> Zobaczmy ...
(trg)="117"> Spróbuję lepiej do tego podejść .
(src)="108"> Así que, 1, 2, 3, 4, 5, 6 7, 8 y 9 .
(trg)="118"> WIęc , mamy jeden , dwa , trzy , cztery , pięć , sześć siedem , osiem i dziewięć .
(src)="109"> Luego conectamos el último .
(trg)="119"> I możemy połączyć ostatni .