# el/0XyEHWkqeiS8.xml.gz
# sh/0XyEHWkqeiS8.xml.gz
(src)="1"> Θα μιλήσω λίγο για την παράλογη συμπεριφορά .
(trg)="1"> Reći ću vam nešto o iracionalnom ponašanju .
(src)="2"> Όχι τη δική σας , ασφαλώς .
(trg)="2"> Ne vašem , naravno .
(src)="3"> Των άλλων .
(trg)="3"> Tuđem .
(src)="4"> ( Γέλια )
(trg)="4"> ( Smeh )
(src)="5"> Μετά από κάποια χρόνια στο ΜΙΤ , συνειδητοποίησα ότι η συγγραφή ακαδημαϊκών εργασιών δεν είναι και τόσο συναρπαστική .
(trg)="5"> Nakon što sam proveo nekoliko godina na MITu , shvatio sam da pisanje akademskih radova nije baš toliko uzbudljivo .
(src)="6"> Βασικά , δεν ξέρω πόσα τέτοια κείμενα διαβάζετε .
(src)="7"> Αλλά δεν είναι ευχάριστα στο διάβασμα και συχνά δεν είναι ευχάριστα στη συγγραφή .
(trg)="6"> Ne znam koliko takvih radova čitate , ali nije ih zabavno ni čitati , a često ni pisati .
(src)="8"> Είναι ακόμα χειρότερα στη συγγραφή .
(trg)="7"> Još je gore pisati .
(src)="9"> Οπότε , αποφάσισα να προσπαθήσω να γράψω κάτι πιο ευχάριστο .
(trg)="8"> Tako sam odlučio da pokušam da napišem nešto zabavnije .
(src)="10"> Και μου ήρθε η ιδέα να γράψω ένα βιβλίο μαγειρικής .
(trg)="9"> Došao sam na ideju da napišem kuvar .
(src)="11"> Και ο τίτλος του βιβλίου μου θα ήταν
(trg)="10"> Naslov knjige je trebalo da bude
(src)="12"> " Δείπνο Χωρίς Ψίχουλα :
(src)="13"> Η Τέχνη τού να Τρως Πάνω από το Νεροχύτη " .
(trg)="11"> " Ručanje bez mrvica : umetnost jela nad sudoperom . "
(src)="14"> ( Γέλια )
(trg)="12"> ( Smeh )
(src)="15"> Το βιβλίο θα ήταν μια άποψη της ζωής μέσα από την κουζίνα .
(trg)="13"> I to je trebalo da bude pogled na život kroz kuhinju .
(src)="16"> Και ήμουν πολύ ενθουσιασμένος με αυτή την ιδέα .
(trg)="14"> Bio sam jako uzbuđen zbog ovoga .
(src)="17"> Σκόπευα να μιλήσω λίγο για την έρευνα , λίγο για την κουζίνα .
(trg)="15"> Hteo sam da pišem malo o istraživanju , malo o kuhinji .
(src)="18"> Ξέρετε , κάνουμε τόσα πολλά στην κουζίνα που νόμιζα ότι θα ήταν ενδιαφέρον .
(trg)="16"> Znate , radimo toliko toga u kuhinji da sam mislio da bi ovo moglo biti zanimljivo .
(src)="19"> Έγραψα ένα- δύο κεφάλαια και το πήγα στις εκδόσεις του ΜΙΤ και μου είπαν :
(trg)="17"> Napisao sam par poglavlja i odnio u izdavačku kuću MIT- a i oni su mi rekli
(src)="20"> " Χαριτωμένο .
(src)="21"> Αλλά δε μας κάνει .
(trg)="18"> " Lepo je to , ali nije za nas .
(src)="22"> Βρες κάποιον άλλον . "
(trg)="19"> Idite i nađite nekog drugog . "
(src)="23"> Δοκίμασα και με άλλους κι όλοι έλεγαν το ίδιο πράγμα :
(trg)="20"> Pokušao sam i kod drugih ljudi i svi su mi rekli istu stvar .
(src)="24"> " Χαριτωμένο .
(trg)="21"> " Lepo .
(src)="25"> Δε μας κάνει . "
(trg)="22"> Ali nije za nas . "
(src)="26"> Μέχρι που κάποιος είπε :
(trg)="23"> Sve dok mi neko nije rekao :
(src)="27"> " Κοίτα , αν θέλεις να το κάνεις στα σοβαρά , πρέπει πρώτα να γράψεις ένα βιβλίο για την έρευνά σου .
(src)="28"> Να δημοσιεύσεις κάτι .
(trg)="24"> " Vidi , ako si ozbiljan oko toga , prvo treba da napišeš knjigu o svom istraživanju .
(src)="29"> Και μετά θα σου δοθεί η ευκαιρία να γράψεις κάτι άλλο .
(trg)="25"> Moraš nešto da objaviš , a onda će ti se pružiti prilika da napišeš nešto drugo .
(src)="30"> Εάν πραγματικά το θέλεις , πρέπει να το κάνεις " .
(trg)="26"> Ako stvarno želiš to da uradiš , onda moraš to i da uradiš . "
(src)="31"> Οπότε είπα :
(trg)="27"> Ja sam im rekao :
(src)="32"> " Ξέρετε , δε θέλω καθόλου να γράψω για την έρευνά μου .
(trg)="28"> " Znate , ja baš i ne želim da pišem o svom istraživanju .
(src)="33"> Όλη μέρα αυτό κάνω .
(trg)="29"> Radim to po vasceli dan .
(src)="34"> Θέλω να γράψω κάτι άλλο .
(trg)="30"> Hoću da pišem o nečem drugom .
(src)="35"> Κάτι λίγο πιο ελεύθερο , λιγότερο περιορισμένο . "
(trg)="31"> O nečemu što je slobodnije , manje sputano . "
(src)="36"> Κι αυτό το άτομο ήταν πολύ πιεστικό και είπε :
(trg)="32"> Ova osoba je bila vrlo uporna :
(src)="37"> " Κοίτα .
(src)="38"> Αυτός είναι ο μόνος τρόπος . "
(trg)="33"> " Slušaj , to je jedini način da to uradiš . "
(src)="39"> Οπότε είπα :
(src)="40"> " Εντάξει , αν πρέπει να το κάνω - "
(trg)="34"> " U redu , ako moram ... " , rekao sam .
(src)="41"> Είχα ακαδημαϊκή άδεια .
(trg)="35"> Bio sam na odmoru .
(src)="42"> Είπα :
(src)="43"> " Θα γράψω για την έρευνά μου αφού δεν υπάρχει άλλος τρόπος .
(trg)="36"> " Pisaću o svom istraživanju ... "
(src)="44"> Και μετά θα κάνω το βιβλίο μου για τη μαγειρική . "
(trg)="37"> " ... ako je to jedini način .
(trg)="38"> A onda ću preći na kuvar . "
(src)="45"> Έτσι , έγραψα ένα βιβλίο πάνω στην έρευνά μου .
(src)="46"> Και αποδείχτηκε ευχάριστο από δύο απόψεις .
(trg)="39"> Tako sam napisao knjigu o svom istraživanju , što je na kraju ispalo vrlo zanimljivo iz dva razloga :
(src)="47"> Πρώτον , ευχαριστήθηκα τη συγγραφή .
(trg)="40"> Prvo , uživao sam pišući .
(src)="48"> Αλλά το πιο ενδιαφέρον ήταν ότι ξεκίνησα να μαθαίνω από τους ανθρώπους .
(trg)="41"> Ali još zanimljivije je bilo to što sam počeo da učim od drugih ljudi .
(src)="49"> Είναι μια καταπληκτική εποχή να γράφει κανείς .
(src)="50"> Γιατί λαμβάνεις τόση πολλή ανταπόκριση από τους ανθρώπους .
(trg)="42"> Ovo je fantastično vreme za pisanje , zato što možete dobiti jako puno povratnih informacija od ljudi .
(src)="51"> Ο Κόσμος μου γράφει για τις προσωπικές τους εμπειρίες , μοιράζονται τα παραδείγματά τους , και τις διαφωνίες τους , και εννοιολογικές λεπτομέρειες .
(trg)="43"> Ljudi mi pišu o svojim ličnim iskustvima , o svojim primerima i o tome oko čega se ne slažu pišu mi o nijansma .
(src)="52"> Ακόμα και το γεγονός ότι είμαι εδώ .
(src)="53"> Θέλω να πω , τις τελευταίες μέρες , γνώρισα πραγματικά ακραίες περιπτώσεις έμμονων συμπεριφορών που δεν είχα αναλογιστεί ποτέ μου .
(trg)="44"> I čak za vreme dok sam ovde , mislim , ovih par dana , susreo sam se sa vrhuncem opsesivnog ponašanja o kojima nisam ni razmišljao .
(src)="54"> ( Γέλια )
(trg)="45"> ( Smeh )
(src)="55"> Πράγμα που θεωρώ απόλυτα συναρπαστικό .
(trg)="46"> I mislim da je to fascinantno .
(src)="56"> Θα σας πω λίγα πράγματα για την παράλογη συμπεριφορά .
(trg)="47"> Reći ću vam nešto o iracionalnom ponašanju
(src)="57"> Θέλω να αρχίσω παρουσιάζοντας ορισμένα παραδείγματα οπτικών ψευδαισθήσεων σαν μια μεταφορά για τον ορθολογισμό .
(trg)="48"> Počeću sa nekoliko primera optičkih varki kao metoforama za racionalnost .
(src)="58"> Λοιπόν , σκεφτείτε αυτά τα δύο τραπέζια .
(trg)="49"> Razmotrimo ova dva stola .
(src)="59"> Και θα πρέπει να είδατε την οφθαλμπάτη .
(trg)="50"> Sigurno ste već videli ovu optičku varku .
(src)="60"> Εάν σας ρωτούσα ποιά είναι μακρύτερη , η κατακόρυφη γραμμή στο αριστερό τραπέζι ή η οριζόντια γραμμή στο δεξί τραπέζι ;
(src)="61"> Ποιά φαίνεται μακρύτερη ;
(trg)="51"> Ako bih vas pitao šta je duže , vertikalna linija na stolu sa leve strane ili horizontalna linjia na stolu sa desne strane , za koju biste rekli da je duža ?
(src)="62"> Μπορεί κανείς να μην δει την αριστερή ως μακρύτερη ;
(trg)="52"> Da li neko ne misli da je leva linija duža ?
(src)="63"> Όχι .
(trg)="53"> Nema šanse , zar ne ?
(src)="64"> Σωστά ; Είναι αδύνατον .
(trg)="54"> To je nemoguće .
(src)="65"> ' Αλλά το ωραίο με τις οφθαλμαπάτες είναι ότι μπορούμε εύκολα να υποδείξουμε τα λάθη .
(trg)="55"> Ali zgodna stvar kod optičkih varki je da se greške lako demonstriraju .
(src)="66"> Οπότε , μπορώ να τραβήξω μερικές γραμμές .
(src)="67"> Δεν βοηθάει .
(trg)="56"> Tako mogu da stavim neke linije ali , to ne pomaže .
(src)="68"> Μπορώ να θέσω τις γραμμές σε κίνηση .
(src)="69"> Και στην περίπτωση που πιστεύετε ότι δεν συρρίκνωσα τις γραμμές , πράγμα που δεν έκανα , σας απέδειξα ότι τα μάτια σας σάς εξαπατούσαν .
(trg)="57"> Mogu da animiram ove linije , i sve dok mi verujete da nisam smanjio linije , što naravno , nisam uradio , dokazao sam da su vas vaše oči prevarile .
(src)="70"> Τώρα , αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι όταν βγάλω τις γραμμές , είναι σαν να μη μάθατε τίποτα το τελευταίο λεπτό .
(trg)="58"> E sad , zanimljiva stvar kod ovoga je da kada sklonim linije , ispada da ništa niste naučili prie par trenutaka .
(src)="71"> ( Γέλια )
(trg)="59"> ( Smeh )
(src)="72"> Δε μπορείτε να το κοιτάξετε και να πείτε :
(src)="73"> " Εντάξει , τώρα βλέπω την πραγματικότητα όπως είναι " .
(trg)="60"> Ne možete sada da pogledate ovo i kažete : " OK , sada vidim realnost kakva jeste . "
(src)="74"> Σωστά ; Είναι αδύνατο να ξεπεράσετε την αίσθηση ότι η γραμμή είναι πράγματι μακρύτερη .
(trg)="62"> Nemoguće je prevazići taj osećaj da je ova linija stvarno duža .
(src)="75"> Η διαίσθησή μας μάς ξεγελά πραγματικά μ´ έναν επαναλαμβανόμενο , προβλέψιμο , σταθερό τρόπο . πως
(trg)="63"> Naša intuicija nas vara na ponovljiv , predvidiv i konzistentan način .
(src)="76"> Πέρα από το να πάρουμε ένα χάρακα και να αρχίσουμε να μετράμε .
(trg)="64"> I mi oko toga ne možemo skoro ništa da preduzmemo , osim što možemo da uzmemo lenjir i premerimo celu stvar .
(src)="77"> Να μια άλλη .
(trg)="65"> Evo još jedne .
(src)="78"> Αυτή είναι μία από τις αγαπημένες μου οφθαλμαπάτες .
(trg)="66"> Ovo je jedna od mojih omiljenih optičkih varki .
(src)="79"> Τι βλέπετε να είναι το χρώμα που δείχνει το πάνω βέλος ;
(trg)="67"> Koje je boje polje na koje pokazuje gornja strelica ?
(src)="80"> Καφέ .
(trg)="68"> Smeđe .
(src)="81"> Σας ευχαριστώ .
(trg)="69"> Hvala .
(src)="82"> Το κάτω ; Κίτρινο .
(trg)="70"> A donja ?
(trg)="71"> Žuta .
(src)="83"> Κι όμως είναι όμοια .
(trg)="72"> Ispada da su ipak identične .
(src)="84"> Μπορεί κανείς να τα δει ως όμοια ;
(trg)="73"> Da li iko vidi da su identične ?
(src)="85"> Πολύ , πολύ δύσκολα .
(trg)="74"> Jako , jako teško .
(src)="86"> Μπορώ να καλύψω τον υπόλοιπο κύβο .
(src)="87"> Κι αν καλύψω τον υπόλοιπο κύβο μπορείτε να δείτε ότι είναι όμοια .
(trg)="75"> Mogu i da pokrijem ostatak kocke ... ... i ako pokrijem ostatak kocke videćete da su identične .
(src)="88"> Κι αν δε με πιστεύετε , μπορείτε να πάρετε τη διαφάνεια αργότερα και να κάνετε χειροτεχνίες και να δείτε ότι είναι πράγματι όμοια .
(trg)="76"> Ako mi ne verujete , dobićete prezentaciju kasnije , i onda možete da probate svašta i uverite se da su identične .
(src)="89"> Αλλά και πάλι , πρόκειται για την ίδια ιστορία : αν αποσύρουμε το φόντο , η οφθαλμαπάτη επανέρχεται .
(src)="90"> Σωστά .
(trg)="77"> Ali i ovde se ponavlja ona priča da ako odstranimo pozadinu , iluzija se vraća .
(src)="91"> Δεν υπάρχει τρόπος να μη δούμε την οφθαλμαπάτη .
(trg)="78"> Nemoguće je da ne vidimo tu optičku varku .
(src)="92"> Υποθέτω ότι ίσως εάν έχετε αχρωματοψία , δε θα μπορείτε να τη δείτε .
(trg)="79"> Jedino ako ste možda daltonista onda ne možete da vidite ovo .
(src)="93"> Θέλω να σκεφτείτε τις οφθαλμαπάτες σαν μια μεταφορά .
(trg)="80"> Želim da na optičku varku gledate kao na metaforu .
(src)="94"> Το να βλέπουμε είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που κάνουμε .
(trg)="81"> Vid je jedna od stvari u kojoj smo najbolji .
(src)="95"> Ένα τεράστιο μέρος του εγκεφάλου μας είναι αφιερωμένο στην όραση .
(trg)="82"> Veliki dio našeg mozga je rezervisan za vid .
(src)="96"> Μεγαλύτερο από οποιοδήποτε κομμάτι αφιερωμένο σε άλλη ιδιότητα .
(trg)="83"> Veći nego za bilo koju drugu aktivnost .
(src)="97"> Βλέπουμε περισσότερες ώρες την ημέρα απ´ ό, τι κάνουμε οτιδήποτε άλλο .
(trg)="84"> Tokom dana gledamo više nego što radimo bilo šta drugo .
(src)="98"> Και είμαστε εξελικτικά σχεδιασμένοι να βλέπουμε .
(trg)="85"> A i evolucijski smo razvijeni da se oslanjamo na vid .
(src)="99"> Κι άν κάνουμε αυτά τα προβλέψιμα , επαναλαμβανόμενα σφάλματα στην όραση , στην οποία είμαστε τόσο καλοί , ποιες είναι οι πιθανότητες να μην κάνουμε ακόμη περισσότερα σφάλματα σε κάτι στο οποίο δεν είμαστε τόσο καλοί .
(src)="100"> Για παράδειγμα , στη λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων .
(src)="101"> ( Γέλια )
(trg)="86"> I ako ponavljamo ove predvidljive greške gledajući , u čemu smo jako dobri , kakve su šanse da ne pravimo još više grešaka u nečemu u čemu i nismo tako dobri ... kao na primer , u donošenju odluka o finansijama ( smeh ) u nečemu za šta nemamo evolucijski razlog da radimo , nemamo specijalizovani deo mozga za to i ne radimo to većim delom dana .
(src)="104"> Και το επιχείρημα είναι ότι σε αυτές τις περιπτώσεις ενδεχομένως να είναι πρόβλημα ότι κάνουμε πολύ περισσότερα λάθη .
(src)="105"> Κι ακόμη χειρότερα , να μην έχουμε έναν εύκολο τρόπο να τα αντιληφθούμε .
(trg)="87"> I u tim slučajevima može da se tvrdi da mi možda zapravo pravimo mnogo više grešaka i , što je još gore , ne možemo da ih lako uočimo .
(src)="106"> Στις οπτικές ψευδαισθήσεις μπορούμε εύκολα να υποδείξουμε τα σφάλματα .
(src)="107"> Στις νοητικές ψευδαισθήσεις είναι πολύ πιο δύσκολο να υποδείξουμε στους άλλους τα λάθη .
(trg)="88"> Jer kod optičkih varki lako možemo da ukažemo na greške , dok je kod kognitivnih varki mnogo , mnogo teže ukazati ljudima na greške .
(src)="108"> Θέλω , λοιπόν , να σας δείξω μερικές νοητικές ψευδαισθήσεις ή ψευδαισθήσεις στη λήψη αποφάσεων .
(trg)="89"> Zato , želim da vam na isti način pokažem neke kognitivne varke , ili varke prilikom donošenja odluka .
(src)="109"> Αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα μου διαγράμματα κοινωνικών επιστημών .
(trg)="90"> Ovo je moj omiljeni grafik u društvenim naukama .
(src)="110"> Είναι από μία εργασία των Τζόνσον και Γκόλντσταϊν και βασικά δείχνει το ποσοστό των ανθρώπων που δήλωσαν ότι θα ενδιαφέρονταν να γίνουν δωρητές οργάνων .
(trg)="91"> On je preuzet iz rada Džonsona i Goldstina koji u osnovi pokazuje procenat osoba koje su navele da bi bi bili zainteresovane da doniraju svoje organe .
(src)="111"> Κι αυτές είναι διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες .
(trg)="92"> Ovo su različite zemlje u Evropi .
(src)="112"> Βασικά βλέπετε δύο τύπους χωρών .
(src)="113"> Τις χώρες στα δεξιά που φαίνεται να δωρίζουν πολύ και τις χώρες στα αριστερά που μοιάζει να δωρίζουν πολύ λίγο , ή απλά λιγότερο .
(trg)="93"> U osnovi vidite dve vrste zemalja : zemlje na desnoj strani , koje izgleaju kao da daju mnogo ; i zemlje na levoj strani koje izgleda daju jako malo , ili mnogo manje .
(src)="115"> Γιατί ; Γιατί μερικές χώρες δωρίζουν πολύ και μερικές χώρες δωρίζουν λίγο ;
(trg)="95"> Zašto neke zemlje daju mnogo a neke zemlje daju malo ?
(src)="116"> Όταν θέτετε στον κόσμο αυτό το ερώτημα , συνήθως νομίζουν ότι πρέπει να έχει να κάνει με την κουλτούρα .
(trg)="96"> Kada postavite ovo pitanje , svi obično misle da je u pitanju nešto kulturološko .
(src)="117"> Σωστά ; Πόσο νοιάζεστε για τους ανθρώπους ;
(trg)="97"> Jel tako ?
(trg)="98"> Koliko je vama stalo do ljudi ?
(src)="118"> Το να δωρίσεις τα όργανά σου σε κάποιον σχετίζεται μάλλον με το πόσο νοιάζεσαι για την κοινωνία , πόσο δεμένος είσαι με αυτήν .
(trg)="99"> Dati svoje organe nekom drugom je verovatno pokazatelj koliko vam je stalo do društva , koliko ste povezani .
(src)="119"> Ή ίσως με τη θρησκεία .
(trg)="100"> Ili možda ima veze sa religijom .
(src)="120"> Αλλά αν κοιτάξετε αυτό το διάγραμμα μπορείτε να δείτε ότι χώρες που θεωρούμε πολύ όμοιες στην πραγματικότητα παρουσιάζουν πολύ διαφορετική συμπεριφορά .
(trg)="101"> Ali , ako bliže pogledate ovaj grafik , možete videti da zemlje za koje mislimo da su međusobno vrlo slične u stvari se veoma različito ponašaju .