# de/0iwlB3o7r6Yq.xml.gz
# ug/0iwlB3o7r6Yq.xml.gz
(src)="1"> Vor neun Tagen hatte ich ein Feuer .
(src)="2"> Mein Archiv :
(src)="3"> 175 Filme , mein 16- Millimeter Negativ , all meine Bücher , die Bücher meines Vaters ,
(trg)="1"> . توققۇز كۈننىڭ ئالدىدا ئۆيۈمگە ئوت كەتتى : مېنىڭ ھۆججەت- ئارخىپلىرىم 175 پارچە فىلىم ، 16 مىللىمېتىرلىق نېگاتىۋىم . بارلىق كىتابلىرىم ، دادامنىڭ كىتابلىرى ، بارلىق رەسىملىرىم يىغقانلىرىمنىڭ ھەممىسى كۆيۈپ كەتتى مەن ئۇزۇن تارىخقا ئىگە ، مۇقىم يىغىپ ساقلىغۇچى ئىدىم ھەممىسى يوق بولدى مەن ئۇنىڭغا قاراپ تۇرۇپلا قالدىم نېمە قىلىشىمنى بىلمەيتتىم
(src)="7"> Ich meine , das waren -- war ich meine Sachen ?
(src)="8"> Ich lebe immer in der Gegenwart -- Ich liebe die Gegenwart .
(src)="9"> Ich ehre die Zukunft .
(trg)="2"> -- دېمەكچىمەنكى ، بۇ ئۆزۈم ئۆزۈمنىڭ بارلىقىمۇ ؟ مەن ئىزچىل ھازىردا ياشايتتىم -- مەن ھازىرنى ياخشى كۆرىمەن گەلگۈسىگە ئۈمىد باغلايتتىم ماڭا كىچىك ۋاقتىمدا غەلىتە ئىشلار ئۆگىتىلگەن ئىدى يەنى ، بىر يامان ئىشنىڭ بىر ياخشى تەرىپى بولىدۇ دېگەندەك سىز بىر يامان ئىشتىن بىر ياخشى تەرەپنى تېپىپ چىقىشىڭىز كېرەك
(src)="12"> Das war schlimm !
(src)="13"> Mensch , Ich war --
(src)="14"> Ich huste .
(trg)="3"> -- ماڭا بەك ئېغىر كەلدى ! بۇرادەر ، دېمەكچىمەنكى مەن يۆتىلەتتىم ، ئاغرىپ قالغان ئىدىم
(src)="16"> Das ist mein Kameraobjektiv .
(src)="17"> Das erste -- das mit dem ich meinen Bob Dylan Film vor 35 Jahren gefilmt habe .
(trg)="4"> -- بۇ مېنىڭ ئاپپاراتىمنىڭ لىنزىسى . بۇ تۇنجىسى 35يىل بۇرۇن بوب دىيلىننىڭ ھۆججەتلىك فىلىمىنى سۈرەتكە ئېلىشقا ئىشلەتكىنىم شۇ
(src)="18"> Das ist mein Spielfilm .
(trg)="5"> " بۇ مەن ئىشلىگەن مەخسۇس فىلىم . " پادىشاھ ، مېررېي
(src)="19"> " King , Murray " gewann das Cannes Film Festival 1970 -- the einzige Kopie die ich hatte .
(src)="20"> Das sind meine Dokumente .
(src)="21"> Das passierte innerhalb von Minuten -- 20 Minuten .
(trg)="6"> -- بۇ فىلىم 1970- يىلى گانا فىلىم فېستىۋالىدا مۇكاپاتقا ئېرىشكەن مەندە قالغان بىردىنبىر نۇسخا بۇلار مېنىڭ ماقالىلىرىم پەقەت مىنۇت ئىچىدىلا يۈز بەردى -- 20 مىنۇت ئىچىدىلا : مەن تۇيۇقسىز شۇنى بىلدىم ، شۇنى ئويلاپ قالدىم
(src)="24"> " Du musst aus etwas Schlechtem etwas Gutes machen , " fing ich an zu meinen Freunden , Nachbarn und meinen Schwestern zu sagen .
(src)="25"> Übrigens , das ist " Sputnik , " der letztes Jahr lief .
(src)="26"> " Sputnik " war in der Innenstadt , das Negativ .
(trg)="7"> " سەن يامان ئىشنى ياخشى ئىشقا ئايلاندۇرۇشۇڭ كېرەك " مەن دوستلىرىمغا ، قوشنىلىرىمغا ، سىڭلىمغا دېيىشكە باشلىدىم ھە راست ، بۇ " سۈنئىي ھەمراھ " ، مەن ئۆتكەن يىلى تارتقان سۈنئىي ھەمراھ " نىڭ پىليونكىسى شەھەردە ئىدى ، ئۇ زىيانغا ئۇچرىمىدى " بۇلار مەن " سۈنئىي ھەمراھ" نى تارتقاندا ئىشلەتكەن بىر قىسىم ماتېرىياللار ئىككى كۈندىن كېيىن نيۇ يوركتا قويۇلىدۇ نيۇ يورك شەھەر مەركىزىدە مەن سىڭلىمغا ، قوشنىلىرىمغا تېلېفون قىلىپ : " كولايلى " دېدىم ئۈستەلدىكىسى مەن ئۇ ئۈستەلگە 40 نەچچە يىل بولدى دېمەكچىمەنكى -- ھەممە نەرسىگە بۇ مېنىڭ قىزىم ، جىين ئۇ كەلدى . ئۇ سان- فرانسىسكودا سېستىرا كولايلى " دېدىم مەن ، " ئازراق ئازراقتىن بولسىمۇ "
(src)="40"> Ich will Stücke .
(src)="41"> Kleine Stücke . "
(src)="42"> Mir kam diese Idee :
(trg)="8"> " . بۇلار ماڭا كېرەك ، پارچە- پۇراتلىرىمۇ كېرەك ماڭا مۇنداق بىر خىيال كەلدى : پارچە- پۇراتقا تولغان ھايات دەل مەن ئىش باشلىماقچى بولغان -- مېنىڭ كېيىنكى پىلانىم ئاۋۇ مېنىڭ سىڭلىم . ئۇ رەسىملەرنى يىغدى چۈنكى مەن فوتو سۈرەت ئەسەرلىرىنى يىغىپ ساقلاش مەستانىسى ئىدىم مەنچە ئۇلاردا چوڭقۇر مەنە ئىپادىلىنەتتى
(src)="46"> Und dies sind einige Bilder die -- irgendwas war gut an den verbrannten Bildern .
(trg)="9"> -- بۇلار رەسىملەرنىڭ بىر قىسمى كۆيۈپ كەتكەن رەسىملەرنىڭ ئىچىدىكى ياخشىلىرى
(src)="47"> Ich wusste nicht was .
(src)="48"> Ich sah es an -- sagte , " Wow , ist das besser als -- "
(src)="49"> Das ist mein Vorschlag für Jimmy Doolittle .
(trg)="10"> -- مەن بىلمەپتىكەنمەن . بۇلارغا قاراپ مەن : " ۋاھ ، بۇ بۇرۇنقىسىدىنمۇ ياخشىمۇ نېمە -- " دەۋەتتىم بۇ مېنىڭ جىمىي دۇلىتىل فىلىمىنى ئىشلەش پىلانىم . ئۇ فىلىمنى تېلېۋىزىيە ئۈچۈن ئىشلىگەن بۇ مەندە قالغان بىردىنبىر نۇسخا . ئۇنىڭ پارچە- پۇراتلىرى ئاياللارغا ئائىت كۆز- قاراش ! شۇڭا مەن مۇنداق دېيىشكە باشلىدىم : " ھەي ، بۇرادەر ، سەن بەك ھەددىڭدىن ئېشىپ كەتتىڭ . يەنىلا يىغلىغىن " لېكىن راست ، مەن يىغلىمىدىم : مەن پەقەت مۇنداق دېدىم
(src)="56"> " Ich werde daraus etwas machen und vielleicht nächstes Jahr ... "
(src)="57"> Und schätze es in diesen Moment auf diese Bühne zu kommen mit so vielen Leuten die mir schon so viel Trost gegeben haben , und zu allen TEDlern zu sagen :
(src)="58"> Ich bin stolz auf mich .
(trg)="11"> " ... مەن بۇلاردىن بىر نەرسە قىلىپ چىقىمەن ، بەلكى كېلەر يىلى " مەن مۇشۇ پەيتلەرگە رەھمەت ئېيتىمەن مەن سىلەردەك مۇشۇنچىۋالا كۆپ كىشىلەر بىللە تۇرۇپتىمەن سىلەر ماڭا تەسەللىي بەردىڭلار : مەن پەقەت تەدچىلەرگە شۇنى دېمەكچىمەنكى مەن ئۆزۈمدىن پەخىرلىنىمەن . مەن ۋەيران بولغان نەرسىلەرنى ئالدىم ئۇنى ئۆزگەرتىمەن ، شۇنداقلا بۇ ئەسكى- تۈسكىلەردىن تېخىمۇ ياخشى نەرسە ئىشلەپ چىقىمەن بۇ ئارسېر لېيپزىگنىڭ مەن ياقتۇرىدىغان رەسىمىنىڭ ئەسلى نۇسخىسى
(src)="61"> Ich war ein grosser Schallplattensammler --
(src)="62"> Die Platten haben es nicht geschafft .
(src)="63"> Junge , ich sag dir ,
(trg)="12"> -- مەن ئۈنئالغۇ لېنتىسى يىغىپ ساقلىغۇچى مەستانە ھەي ، سىلەرگە دېسەم ، لېنتىلارنى ساقلاپ قالالمىدىم پىليونكىغا ئاسان ئوت كېتىدىكەن ، ئاسان ئوت ئالىدىكەن دېمەكچىمەنكى ، بۇ 16 مىللىمېتىرلىق بىخەتەر پىليونكا نېگاتىپلارنىڭ ھەممىسى ۋەيران بولدى بۇ دادامنىڭ ماڭا يازغان خېتى ، ئۇ خېتىدە مېنى مەن 20 يېشىمدا تۇنجى توي قىلغان ئايال بىلەن توي قىلىشىمنى ئېيتقانىدى بۇ قىزىم بىلەن مەن ئۇ ھازىرمۇ ئاۋۇ يەردە . ئەمەلىيەتتە ، ئۇ ئەتىگەندىمۇ بار ئىدى ئاۋۇ مېنىڭ ئۆيۈم ئۆيۈمدىكىلەر سكوت جىلغىسىدىكى خىلتون مېھمانخانىسىدا تۇرۇۋاتىدۇ ئاۋۇ مېنىڭ ئايالىم ، ھېيدى ئۇ ھېلىمۇ ماڭا ئوخشاشلا بۇ رېئاللىقنى قوبۇل قىلالمايۋاتىدۇ مېنىڭ بالىلىرىم ، دېيۋىي ۋە ھېنرىي ئوغلۇم دېيۋىي ئىككى ئاخشام ئىلگىرى مېھمانخانىدا ئىدى شۇڭا مەن بۇ ئۈچ مىنۇتلۇق نۇتۇقۇمدا سىلەرگە دېمەكچى بولغىنىم ماڭا بۇ كەچۈرمىشلىرىمنى سىلەر بىلەن ھەمبەھىرلىنىدىغان بۇ پۇرسەتنى بەرگىنىڭلارغا رەھمەت . مەن يەنە قايتىپ كېلىمەن ، مەن تەد نى ياخشى كۆرىمەن مېنىڭ كېلىشتىكى مەقسىتىم ئۇنىڭدا ياشاش ، مەن ھازىر ئۇنىڭدا ياشاۋاتىمەن بۇ بوننىي دۇندىكى دەرىزەمنىڭ سىرتىدىكى مىلاد بوۋاينىڭ مەنزىرىسى بۇ يەردىن پەقەت 35 مىللا كېلىدۇ ھەممىڭلارغا كۆپتىن- كۆپ رەھمەت ( ئالقىش ساداسى )
# de/2Qf3fxTyllxN.xml.gz
# ug/2Qf3fxTyllxN.xml.gz
(src)="1"> Ansteckend ist ein gutes Wort .
(src)="2"> Selbst in Zeiten von H1N1 mag ich das Wort .
(src)="3"> Lachen ist ansteckend .
(trg)="1"> . يۇقۇملۇق دېگەن بۇ سۆز ناھايىتى ياخشى سۆز . تارقالغان ۋاقىتلاردىمۇ ، مەن بۇ سۆزنى ياخشى كۆرگەن H1N1 ھەتتا كۈلكە يۇقۇملۇق . قىزغىنلىق يۇقۇملۇق . ئىلھام ھەم يۇقۇملۇق . بىز بەزى مەشھۇر كىشىلەردىن بەزى ئالاھىدە ھېكايىلەرنى ئاڭلىغان لېكىن ماڭا نىسبەتەن ئېيتقاندا ، ئۇلارنىڭ ھەممىسى دەل مەن ، " مەن قىلالايمەن " دەپ نام بەرگەن . ۋىرۇس تەرىپىدىن يۇقۇملاندۇرۇلغان ئۇنداقتا ، بۇ يەردىكى مەسىلە ، نېمىشقا پەقەت ئۇلارلا يۇقۇملىنىدۇ( غەلىبە قىلىدۇ ) ؟ ، بىر مىلياردتىن جىقراق ئادەم بار بىر دۆلەتتە نېمىشقا بۇنچە ئاز كىشىلەرلا چىقىدۇ ؟ بۇ تەلەيمۇ ؟ ياكى پۇرسەتمۇ ؟ بىز بۇنى پىلانسىز ، ئاڭسىز ھالدا يۇقۇملانغان " دەپ قارىساق بولامدۇ ؟ " . شۇڭا ، كېيىنكى 8 مىنۇتتا مەن " يۇقۇملىنىش " ھەققىدىكى ھېكايەمنى سىلەر بىلەن ئورتاقلاشماقچى ، " مەن 17 ياش ۋاقتىمدىلا " يۇقۇملانغان ، ئۇ چاغدا ، لايىھىلەش ئىنىستىتۇتىدا ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچى بولۇش سۈپىتىم بىلەن مەن ، مېنىڭ ئىدىيەمگە قوشۇلىدىغان ، مەن بىلەن مۇنازىرىلىشىدىغان . ۋە چاي ئىچكەچ چوڭقۇرلاپ پاراڭلىشىدىغان چوڭلارغا يولۇقۇپ قالاتتىم ، مەن شۇ خىل ھېسسىياتنىڭ قالتىسلىقىدىن . ۋە قانچىلىك يۇقۇشچانلىققا ئىگە ئىكەنلىكىدىن چۆچۈدۈم . مەن ئۆزۈمنىڭ 7 ياش ۋاقتىمدىلا يۇقۇملانغان بولۇش ئېھتىماللىقىم بارلىقىنى ھېس قىلدىم ، شۇڭا ، 10 يىل بۇرۇن دەريا بويى مەكتىپىدە ئىشلەشنى باشلىغىنىمدا ، ئۇ يەر مەن ئۈچۈن لايىھىلەش جەريانىنى بەرپا قىلىدىغان ۋە ساپلاشتۇرىدىغان تەجرىبىخانا بولدى . يەنى ، " مەن قىلالايمەن " دېگەن ئىدىيە بىلەن توختىماستىن يۇقۇملاندۇرىدىغان جەريان بولدى ! شۇنداقلا مەن قىلالىدىم ، مېنىڭ بايقىغىنىم ، ئەگەر ئۆگىنىشنى ئەمەلىيەت ئىچىگە كىرگۈزۈلىسەك ، ئەگەر سىزگە دەرسخانا بىلەن رېئال تۇرمۇشنىڭ چەك- چېگرىسى بەك چوڭ بولمىسا ئۇنداقتا ، بالىلارنىڭ نەرسىلەرنى ئۆزى " بىلىدىغان " باسقۇچنى باشتىن كەچۈرىدىغانلىقى ئىدى ، بۇ جەرياندا ، ئۇلار ئۆزگىرىش بولۇۋاتقانلىقىنى كۆرەلەيدۇ ، " ئۆزگىرىشنى " قوبۇل قىلالايدۇ . ئاندىن " مەدەت " كە ئېرىشىدۇ ، ئۆزگىرىشكە باشلامچىلىق قىلىدۇ . شۇنداقلا بىۋاسىتە ھالدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ مەمنۇنلۇق ھېسسىياتىنى ئاشۇرىدۇ ، بالىلار تېخىمۇ رىقابەت كۈچىگە ئىگە بولىدۇ . شۇنداقلا ئۆزىنى ئىلاجسىز ھېس قىلمايدۇ . بىراق بۇلارنىڭ ھەممىسى ئەقەللىي نەرسىلەر شۇڭا ، مەن ئەمدى سىلەرگە مېنىڭ دەريا بويى مەكتىپىدە . بۇ جەرياننى قانداق ئىشقا ئاشۇرغانلىقىمنى كۆرسىتىپ ئۆتمەكچى ، ئارقا كۆرۈنۈش ھەققىدە :
(src)="24"> Etwas Hintergrund :
(src)="25"> Als meine fünfte Klasse sich mit Kinderrechten beschäftigte , mussten sie Räucherstäbchen rollen ,
(src)="26"> Argabathies , acht Stunden lang , um zu erfahren , was es bedeutet , ein Kinderarbeiter zu sein .
(trg)="2"> 5- سىنىپنىڭ بالىلىرى بالىلار ھوقۇقى دەرسىنى ئۆگىنىۋاتقاندا ، بۇتخانىدا كۆيدۈرۈلىدىغان خۇشبۇي تاياقچە ياساشقا بۇيرۇلدى ، ئۇدا سەككىز سائەت كۆجە ياساشقا . بۇ ئارقىلىق ئۇلار بالا ئىشلەمچىلەرنىڭ ئازابىنى تېتىپ بېقىشقا بۇيرۇلدى ، ئىدىيە ئۇلارغا يەتكۈزۈلدى . سىزنىڭ كۆرىدىغىنىڭىز ئۇلارنىڭ بۇ قېتىملىق كەچۈرمىشى شۇنداقلا ئۇلارنىڭ مەكتەپتىن ئايرىلىپ دۇنيانى ئۆزگەرتىشكە . بولغان كۈچلۈك ئىشەنچىسى ( مۇزىكا ) . ئۇلار ئايلىنىۋاتىدۇ يەنە ئىككى سائەت ئىچىدە ، ئۇلارنىڭ دۈمبىسى تالغاندىن كېيىن . ئۇلار ئۆزگەرتىلىدۇ ، ئۇلار ئۆزگەرتىلگەنلىكىنى بىلسىلا دەرھاللا سىرتقا چىقىپ . بالا ئىشلەمچىلەرنىڭ چەكلىنىشىگە قارىتا باشقىلارنى قايىل قىلىدۇ راگاۋغا دىققەت قىلىڭلار ، ئۇنىڭ چىراي ئىپادىسى ئۆزگىرىۋاتىدۇ چۈنكى ئۇ ئۆزىنىڭ . ئاۋۇ چوڭ ئادەمنىڭ ئىديىسىنى ئۆزگەرتكەنلىكىنى بىلدى . بۇ ئىشلارنى سىز دەرسخانىدا ئۇچرىتالمايسىز ، شۇڭا ، راگاۋ بۇ ئىشنى بېشىدىن كەچۈرگەندىن كېيىن ، ماڭا ئوقۇتقۇچۇم ئۆگەتتى " دىن . ئۆزۈم قىلىۋاتىمەن " گە ئۆزگىرىدۇ . بۇ دەل " مەن قىلالايمەن " جەريانىدىكى تەپەككۇر ئۆزگىرىشى . شۇنداقلا بۇ جەريان ئىلھاملاندۇرۇلىدىغان ۋە يېتەكلىنىدىغان جەريان : لېكىن بىزنىڭ مۇنداق دەيدىغان ئاتا- ئانىلىرىمىز بار ، ماقۇل ، بىزنىڭ بالىمىز ياخشى ئادەم بولسا ناھايىتى ياخشى " لېكىن ماتېماتىكا ، تەبىي پەن ، ئىنگلىز تىلى قاتارلىقلارغا تەسىر قىلسا قانداق بولىدۇ ؟
(src)="39"> Zeigen Sie uns die Noten . "
(src)="40"> Und das taten wir .
(src)="41"> Die Zahlen waren überzeugend
(trg)="3"> " . بىزگە نەتىجە كېرەك : بىز ئۇلارغا كۆرسەتتۇق ، بۇ سانلىق مەلۇماتلار ئىشەنچلىك ھالدا شۇنى كۆرسەتتىكى ، بالىلار بىرەر ئىشنى قىلىشتا ئىشەنچ ۋە ھوقۇققا ئېرىشسە ، مەيلى ئۇلار ئۇستا بولسۇن- بولمىسۇن ئۇلار ياخشى قىلالايدۇ ، ئەمەلىيەتتە ناھايىتى ياخشى قىلالايدۇ بۇ پۈتۈن ھىندىستاندىكى 2000 دىن ئارتۇق مەكتەپ قاتناشقان ، سېلىشتۇرۇپ باھالاش دوكلاتىغا قارىساق دەريا بويى مەكتىپىدىكى بالىلارنىڭ نەتىجىسىنىڭ ماتېماتىكا ، ئىنگلىز تىلى ۋە تەبىئىي پەندە . ھىندىستان بويىچە ئالدىنقى 10 نىڭ ئىچىگە كىرگەنلىكىنى كۆرۈۋالالايمىز . دېمەك ، بۇ ئامال كۈچىنى كۆرسەتتى . ھازىر دەل بۇ ئۇسۇلنى باشقا جايلارغا ئومۇملاشتۇرۇشنىڭ پەيتى شۇڭا ، 2007- يىلى 8- ئاينىڭ 15- كۈنىدىكى مۇستەقىللىق كۈنىدە . دەريا بويى مەكتىپىدىكى بالىلار پۈتۈن ئەھمەدئاباد( ھىندىستاندىكى شەھەر) نى " يۇقۇملاندۇرغىلى " چىقتى . ئەمدى ، بۇ ئۇسۇل دەريا بويى مەكتىپىنىڭلا ئىشى بولماي قالدى . ھازىر ئۇ ھەممە بالىلارنىڭ ئىشىغا ئايلاندى . شۇڭا ، بىز يۈزىمىزنى قېلىن قىلىپ مۇنداق قىلدۇق ، ھۆكۈمەت ئىشخانىلىرىغا ، ساقچىخانىغا ، گېزىت- نەشرىياتلارغا ، بازارلارغا باردۇق ھەم مۇنداق دېدۇق : " سىلەر قاچان ھەر بىر بالىدىكى يوشۇرۇن كۈچنى بايقىماقچى ۋە ئويغاتماقچى ؟ سىلەر قاچانلىققا بالىلارنىمۇ شەھەرنىڭ بىر ئەزاسى قاتارىدا كۆرمەكچى ؟