GULLÆÐIÐ
GULLFEBER
Þögla myndin Gullæðið í endurgerð. Myndin hefur verið aukin tónlist og samtölum.
Dette er en ny utgave av "Gullfeber" med musikk og en beskrivende tekst.
Í gullæðinu mikla dreymdi menn um Alaska, tálbeitu norðursins, sem dró þúsundir manna að ísilögðum og ókönnuðum svæðum.
I Alaska lå drømmen for mang en sliten mann. Ropet fra det høye nord kalte tusener opp til isødet. Kalte tusener til de ukjente strøk.
Chilkoot-hálsinn var helsta hindrunin á leiðinni.
Chilkootpasset var siste hinder før gullfeltene.
Hálsinn olli ómældum hörmungum.
Her møtte mennene uante vanskeligheter.
Margir fórust, sumir féllu örmagna við vegkantinn, aðrir gáfust upp og snéru við en þeir fræknu héldu áfram.
Mange mistet livet, noen falt omkull. Andre ga opp og reiste hjem. Men de modigste gikk videre.
Á norðurhjara veraldar, langt inni í öræfum, gekk einmana gullgrafari ótrauður.
Der i det iskalde nord -, i det tause intet -, gikk en ensom, uredd skjerper.
...Stóri Jim McKay
SKJERP: STORE JIM MCKAY
Á svipuðum slóðum var annar einmana gullgrafari.
Et annet sted oppe i intet gikk en annen ensom skjerper.
Af bjartsýni lagði Kólumbus okkar af stað niður á ókannaða auðnina.
Optimistisk vandret vår Columbus ned mot det store øde.
Hann fetaði sig áfram, skrikaði og rann.
Han stoppet, stabbet, snublet og skled.
"Sjáum til," hugsaði Litlikall.
"La meg tenke, " sa den lille fyren.
"Áður en ég veit hvar ég er þarf ég að ná þangað."
"Før jeg vet hvor jeg er, må jeg være der."
HÉR Á ÞESSUM BLETTI HVÍLIR JIM SOURDOUGH
HER HVILER JIM SANDOUGH PÅ DETTE STED.
VILLTIST Í SNJÓ FÖSTUDAG EINN 1898
BORTE I SNØEN FREDAG 1898
Í frosinni auðninni rættist draumur og einmana rödd hrópaði til himins:
Der i villmarken ble drømmen oppfylt. En enslig stemme skrek mot himmelen:
"Húrra!
"Eureka!
Ég fann það!
Jeg fant!
Heilt gullfjall!"
Et fjell av gull."
En náttúruöflin hlógu, öskruðu og þrumuðu.
Men elementene skrattet, knurret og tordnet.
Í auðninni var afskekktur kofi og annar einstæðingur, Svarti Larson, ósvífinn ræningi og þorpari.
I dette intet stod en hytte - og en annen mann, Black Larson. En brutal, grov kjeltring.
Inn úr gnauðandi storminum kom Litlikall að leita skjóls og, ef til vill, eilítillar gestrisni.
Ut fra stormen, inn i det gnisne skur kom den lille fyren. På leting etter ly og kanskje litt vennlighet.
Hann settist og hvíldi lúin bein meðan ískaldir vindar ýlfruðu og blésu gegnum götin.
Han hvilte sine trette ben mens isvinden ulte gjennom kvisthullene.
"Komdu hingað," sagði Larson.
"Kom hit, " sa Larson.
"Hvað ertu að gera?"
"Hva er det du gjør?"
"Borða, auðvitað."
"Spiser vel, " sa den lille fyren.
"Út með þig."
"Ut!"
"Svona!"
"Kom igjen!"
Vindurinn gerði Stóra Jim líka grikk.
Big Jim fikk også problemer i stormen.
Stóri Jim var göfugur og hafði þjáðst.
Big Jim var en edel type. Han led.
Hann elskaði að þjást, hann þjáðist yfir hverju sem var.
Å, som han elsket å lide. Han led av alt.
"Út með ykkur," sagði Larson,
"Ut! Ut!" sa Larson.
"eða ég fylli ykkur báða af blýi."
"Ellers fyller jeg dere med bly."
"Svona, út með ykkur báða."
"Ut herfra, begge to!"
"Út"
"Ut!"
Þvílíkan hávaða á Jim bágt með að þola.
"Sånn lyd liker ikke Jim!"
"Ég fer ekki fet, skilið?"
"Jeg blir hvor jeg er. Forstått?"
"Ekki fet," sagði Stóri Jim.
"Akkurat her, " sa Big Jim.
"Já, hann fer ekki fet," sagði Litlikall.
"Ja, han blir akkurat her!" sa den lille fyren.
"Skilurðu það, við förum ekki fet."
"Vi blir akkurat her. Forstått!"
Þeir fóru ei fet dögum saman og kofinn hristist og skalf.
I lange døgn ble de to der. Og hytta skalv og skrek.
Þeir gengu og sögðu ekki neitt og hungrið að þeim svarf.
Stumt tråkket mennene i ring, og sulten brøt dem ned.
"Ég verð að fá mat! ," hrópaði Stóri Jim.
"Jeg må ha mat!" ropte Big Jim.
"Ég verð að fá mat!"
"Jeg må ha mat!"
"Hvað ertu að borða? ," spurði Larson.
"Hva spiser du?" sa Larson.
"Ekkert," sagði Litlikall.
"Ingenting."
"Opnaðu munninn!"
"Gap opp!"
"Lygari, það er kertið þarna."
"Løgner! Du spiser lyset."
"Þarna? ," sagði Litlikall.
"Det?" sa den lille fyren.
"En viðurstyggilegt."
"Så motbydelig".