Ռոբերտ Ֆլաերտիի նախաբանը որոնք ես իրականացրել եմ 1910-1916թթ.՝ Սըր Վիլյամ Մաքենզիի անունից:
Acest film s–a realizat in urma unor serii de explorare in nord facute in numele lui William Mackenzie din 1910 pana-n 1916. Mare parte din explorare s-a facut in ultimele luni cu numai doi sau trei eschimosi drept tovarasii mei.
և իմ միակ ուղեկիցները 2-3 էսկիմոսներ էին:
Aceasta experienta m-a facut sa le inteleg viata si sa-i respect profund.
Այս փորձառության շնորհիվ ես ծանոթացա նրանց կյանքին և հարգեցի նրանց:
In 1931 am mers in nord cu o mare echipa.
1913-ին ես մեծ խմբով ուղևորվեցի հյուսիս:
Noi am iernat in insula Baffin si cand n-am fost implicat serios in munca de explorare, filmul a fost compilat, imbinat faptele unor eschimosi care au trait cu noi..
ու երբ զբաղված չէի հետազոտությամբ՝ ֆիլմ նկարեցինք մեզ հետ ապրող էսկիմոսների մասին:
Nu am avut nicio experienta regizorala si natural rezultatele-mi erau indiferente.
և բնականաբար արդյունքներն անբավարար էին:
Dar cum am intreprins si alte expeditii, mi-am asigurat gandurile negative prin ideea de a construi acesst prim film.
Սակայն երբ ձեռնարկում էի հերթական արշավը՝ ավելի շատ ժապավեն ճարեցի՝ հուսալով ի վերջո նկարահանել այս ֆիլմը:
Din nou, intre expeditii, am continuat cu realizarea filmului.
Կրկին հետազոտությունների միջակայքում ես շարունակ նկարահանում էի: բայց մենք կարողացանք ստանալ զարմանալի նյութ: կինոժապավենների հետ վերադարձանք քաղաքակրթությանը:
Dupa mai multe dificultati, care includeau pierderea unei mese si naufragiul barcii noastre, am securizat o película remarcabila. Finalmente, dupa iernare timp de un an in insula Belcher, capitanul, un procesator de elani si eu insumi, ne-am intors la civilizatie cu notele mele, hartile si películele. Eu doar am terminat editarea películei in Toronto, cand negativul a ars si am pierdut totul.
և ես ամենից զրկվեցի:
Editia printata, oricum, n-a luat foc si a rulat de cateva ori - suficient de mult pentru a realiza ca nu-i bun.
չէր այրվել և բազմիցս ցուցադրվեց... որ այն բանի պետք չէ: որ եթե կենտրոնանամ մեկ կերպարի վրա կարող է արժեքավոր մի բան լինել:
Dar am vazut ca daca luam un singur personaj si-l tipizam ca eschimos, ca si cum il cunosteam de mult si bine, rezultatele ar fi bune destul timp.
այս անգամ՝ զուտ ֆիլմ նկարելու նպատակով: որ իմ հերոսն ու նրա ընտանիքը հասկանան և գնահատեն իմ գործը:
M-am dus din nou in nord, de data asta singur sa fac un film. Am luat cu mine nu numai camera, dar aparatul de imprimare si proiectarea rezultatelor asa cum au fost facute, ca personajul meu si familia sa poata intelege si aprecia ceea ce faceam. De indata ce le-am aratat unele din primele rezultate, Nanook si neamul sau erau complet castigati.
Առաջին արդյունքները ցույց տալուն պես՝ Նանուկն ու մնացածն ակնածանքով լցվեցին իմ հանդեպ: և պատրաստվում էի վերադառնալ տուն:
In final, in 1920, am considerat c-am filmat suficiente scene sa fac un film si m-am pregatit sa merg acasa. Nanook, saracul batran, atarna in jurul cabinei mele, terminand películe pe care le puteam inca face daca doar as mai fi stat un alt an.
եթե մեկ տարի էլ մնամ:
El n-a inteles niciodata de ce trebuia sa alerg dupa tot tam-tam-ul si sa ma deranjez sa fac "un mare muncitor " din el.
Նա այդպես էլ չհասկացավ՝ ինչու էի այդքան նեղություն քաշել իր մասին "մեծ ագգի" նկարելու համար: խորացել է տեղանքն ու սովամահ եղել:
Dupa mai putin de doi ani, am primit o scrisoare ca Nanook s-a aventurat in interior in speranta de a prinde cerb si a murit de foame.
ճամփորդել է աշխարհով մեկ: քան քարեր կան նրա հայրենի ափերին:
Dar al nostru "mare muncitor" devenit "Nanook al nordului" a plecat intr-unul din cele mai ciudate cornere ale lumii si multi oameni care-s pietre de-alungul tarmului casei lui Nanook se uita la Nanook, cel mai bun, brav, simplu eschimos.
որոնք պսակում են աշխարհը:
Misterioasele insule Barren - dezolate, acoperite cu pietre, batai de vant - spatii nelimitate care acopera lumea.
Ոչ մի այլ ժողովուրդ չի գոյատևի այս անպտուղ հողի վրա և դաժան եղանակային պայմաններում: ապրում է ժողովուրդներից ամենաուրախը՝ քաջարի և եռանդուն էսկիմոսները:
Sterilitatea solului si rigoarea climei previne orice alta cursa pentru a supravietui; aici, depinzand absolut de viata animala care este unica lor sursa de mancare, traiesc cei mai fericiti oameni din lume - neinfricatii, amabilii si norocosii eschimosi.
նրա ընտանիքի ովքեր ապրում են Հյուսիսային Ունգավայում՝ Հոփվել Սաունդսում:
Aceasta pelicula trateaza viata unuia Nanook (Ursul), familia sa si micul sau grup de prieteni, Itivimuiti al sunetului sperantei, la nord de Ungava, cu a caror bunatate, credinta si rabdare s-a realizat acest film.
հավատարմության և համբերատարության շնորհիվ է ստեղծվել այս ֆիլմը: բայց ընդամենը 300 բնակիչ ունի:
Terenul de vanatoare a lui Nanook si oamenilor sai, este un mic regat- aproape la fel de mare ca Anglia, in prezent ocupat de mai putin de 300 suflete.
Իտիվիմուիտների առաջնորդ և ողջ Ունգավայում հայտնի մեծն որսորդ Նանուկը՝ Արջը:
Seful Itivimuitilor si cel mai faimos vanator din toata Ungava - Nanook, ursul.
Նայլա՝ Ժպտերեսը:
Nyla – cea zambareata.
Նանուկ պատրաստվում է ամառային ճամփորդությանը՝ գետով ներքև՝ սպիտակամորթ առևտրականի մոտ և սաղմոններ ու ծովացլեր որսալու վայրերը:
Nanook se pregateste pentru calatoria verii in josul raului spre portul comercial al omului alb si pentru pescuitul somonului si morsei pe mare.
Քունայուն և Քոմոքը... քանզի այլ ուտելիք չկա: շատ հազվադեպ է պատահում:
Desertul interior, daca vanatoarea de cerbi esuaeaza, este tara mortii – pentru ca acolo nu-i mancare. Chiar muschiul, de care cerbul depinde si eschimosul il foloseste pentru combustibil, creste doar in straturi putine.
Այսպես է Նանուկը մամուռից վառելիք ստանում:
Acesta este modul in care Nanook utilizeaza muschiul drept combustibil.
Ճամփա ընկնելուց առաջ կայակի փխրուն կմախքը հարկ է պատել փոկի կաշվով:
Fragilul cadru de caiac a lui kyak trebuie sa fie acoperit cu piele de foca inainte de calatorie.
Երկար արշավ դեպի գետը:
Lunga plimbare pe rau.
Ջրաբեր փայտից պատրաստված օմիակը պատված է փոկի ու ծովացլի կաշվով:
Omiak, cu o rama de lemn, acoperita cu piele de foca si morsa.
չորանում են փոկի կաշվից կոշիկները:
Pe varful harpoanelor si cu cizmele din piele de foca uscandu-se la soare.
Հասնում են սպիտակամորթի "մեծ իգլուն"՝ առևտրի կետը: որոնց նա հաղթել է ձեռնամարտերում՝ սովորական հարպունի օգնությամբ:
Debarcand in "marele iglu" al omului alb - portul comercial. Vanatoare din acest an a lui Nanook, adica vulpi, foci si morse, sapte mari ursi polari numarati din mana-n mana, omorati numai cu harponul sau formidabil.
ուլունքների և գույնզգույն կոնֆետների հետ:
Cu blanuri din vulpile Articului si ursii polari, Nanook negociaza pentru schimbul cu cutite si bomboane colorate din cele mai cunoscute magazine comerciale.
Նանուկը հպարտությամբ է ցուցադրում իր ձագուկներին՝ շրջակայքի լավագույն շներին:
Orgolios Nanook prezinta cateii "huskie", cel mai bun caine din regiune.
և ի ցույց է հանում իր սեփական ձագուկին՝ 4-ամսեկան Ռեյնբոուին (Ծիածանին):
Nyla, sa nu fie mai prejos, arata deasemenea cateii sai husky - unul "Curcubeu" in varta de mai putin de patru luni .
Հարգելով մեծն որսորդ Նանուկին՝ առևտրականը ջանում է զվարճեցնել նրան և բացատրել գրամաֆոնի սկզբունքը՝ թե ինչպես են սպիտամորթները "տուփի մեջ դնում" իրենց ձայնը:
Din respect pentru Nanook, marele vanator, comerciantul vesel si intentiona sa explice principiul gramofonului - cum omul alb isi "conserva" vocea.
Նանուկի երեխաներին վաճառականը հյուրասիրում է թխվածքաբլիթներով և խոզաճարպով:
Unii dintre copii lui Nannok sunt distrati de catre comerciant - biscuiti din pesmet si untura!
և վաճառականը նրան գերչակի ձեթ է տալիս:
Dar Allegoo a mancat prea mult, asadar comerciantul trimite dupa - ulei de ricin.
Օվկիանոսի կողմից մոտենում են թափառող սառցակտորներն ու հարյուր մղոնով պաշարում ափը:
Un camp plutitor de gheata in fata si blocat de sute de mile de coasta.
Չնայած Նանուկի խումբը սովամահության եզրին է ու անկարող է շարժվել՝ մեծն որսորդը գտնում է ելքը:
Desi banda lui Nanook, deja pe punctul de a infometa, este incapabila sa se miste, Nanook, mare vanator ce este, salveaza ziua.
Փրկության միակ հույսը Նանուկի՝ վտանգավոր սառցակտորները շրջանցելու հմտությունն է:
De aptitudinea lui de a tranversa periculsul sloi de gheata depinde succesul sau.
Ձկնորսության համար հարմար տեղ է փնտրում:
Spionand foarte bine pescuitul de la sol.
Ոչ մի խայծ:
Nicio momeala.
Փոխարենը՝ կարթալարի ծայրին ամրացված է ծովացլի 2 ոսկոր:
In schimb, o nada cu doua bucati de fildes balansata la capat de o linie de sigiliu.
Տեսնելով սնունդը՝ ուրախացած Նանուկը մեծ ձկներին սեփական ատամներով է սպանում:
Nanook, incantat la culme inca o data la vederea mancarii,omoara pe cel mare cu dintii sai.
Օրվա որսը:
Ziua lui de prins.
Նանուկն իր եղբայր ձկնորսին հասցնում է ափ:
Nanook ii da unui frate pescar un ajutor pana la tarm.
և օրերով սնունդ չկա:
Marea este libera de gheata inca o data si somonul a plecat. Pentru zilele cand nu-i de mancare.
որ հեռավոր կղզում ծովացլեր կան:
Apoi unul vine cu vesti despre morse undeva departe de insula.
քանզի ծովացուլն իրենց համար հարստություն է նշանակում:
Stapaniti de entuziasm, despre morse in ochii lor se citeste avere .
Ափին քնած ծովացլերի հայտնաբերմամբ՝ լարվածությունն աճում է:
Cu descoperirea unui grup adormit la tarm, suspansul incepe.
բայց ցամաքին՝ անօգնական: հաճախ "հյուսիսի վագր" են անվանում:
O "santinela" este intotdeauna atenta pentru ca, atata timp cat morsele sunt feroce in apa, sunt neajutorate pe pamant. Cantarind mai mult de doua tone si protejata de o piele aproape impenetrabila, morsa, cand ataca, coltii-s sclipitori si sunetul sau de lupta "uk-uk", este numit "tigrul nordului"
Մինչ զայրացած հոտն անհնազանդ փռնչում է՝ վիրավոր ծովացլի ընկերը շտապում է օգնության՝ ջանալով ազատ արձակել գերուն կապանքներից:
In timp ce cireada furioasa respira cu zgomot a sfidare, perechea morsei ranita se apropie s-o salveze - incearca s-o apuce de corn si s-o elibereze.