En Parizo, en la biblioteko de la "Chambro de Deputitoj"
In Parijs wordt in de bibliotheek van de Kamer van Afgevaardigden een van de merkwaardigste document uit de wereldgeschiedenis bewaard:
troveblas plej eksterordinara dokumento transskribo de la proceso de Johana de Arko,
het verslag van het proces van Jeanne d'Arc. Dit proces eindigde met haar veroordeling tot de dood.
La proceso kies verdikto decidis pri shia morto la jughistaj demandoj kaj la respondoj de Johana ...tie estas plej precize skribitaj
Daarin zijn de vragen van de rechters en de antwoorden van Jeanne minitieus opgetekend.
...kaj ilia legado rivelas al ni kiel Johana estis...
Daarin ontdekken we wie Jeanne werkelijk was.
Ne kun kasko kaj kiraso sed simpla kaj homa... junulino kiu mortis por sia lando kaj ni cheestas impresan dramon:
Niet de Jeanne met helm en harnas, maar een nederig menselijk wezen. Een jonge vrouw die stierf voor haar land. We zijn getuige van een schokkend drama:
kredanta junulino alfrontanta blindajn teologistojn kaj koruptitajn juristojn.
een jonge, zeer vrome vrouw aangevallen door een horde verblinde theologen en door de wol geverfde advocaten.
Mi jhuras diri la veron, la tutan veron nenio alia ol la vero En Francio, oni nomas min Johana en mia regiono, Johaneta.
Ik zweer de waarheid te zeggen, de gehele waarheid... en niets dan de waarheid. In Frankrijk noemen ze me Jeanne. In mijn dorp noemden ze me Jeannette.
Kiom agha vi estas?
Hoe oud ben je?
19-jara... se mi bone memoras...
Negentien. Denk ik.
Chu vi konas la "Patro Nia"-n?
Ken je het Onze Vader?
Kiu instruis ghin al vi?
Wie heeft het je geleerd?
...mia patrino.
Mijn moeder.
Chu vi volas deklami la "patro Nia"-n?
Wil je het Onze Vader opzeggen?
Chu vi pretendas ke sendis vin Dio?
Je beweert door God gezonden te zijn?
...kun la celo savi Francion tial mi naskighis.
Om Frankrijk te redden. Daarvoor was ik geboren.
Chu tiel vi opinias ke Dio hatas la anglojn?
Denk je dus dat God de Engelsen haat?
Pri amo aù hato de dio al la angloj, mis scias nenion sed mi ja scias ke la angloj estos forpushitaj el Francio krom tiuj, kiuj tie mortos!
Ik weet niets van Gods liefde of haat voor de Engelsen... maar ik weet dat de Engelsen weldra uit Frankrijk verdreven zullen worden... uitgezonderd zij die hier sneuvelen.
Vi diris ke Sankta Mikaelo aperis al vi...
Je zei dat St Michiel aan jou verscheen.
...priskribu lin!
Hoe zag hij eruit?
Chu li havis flugilojn?
Had hij vleugels?
Chu li havis kronon?
Droeg hij een kroon?
Kiel li estis vestita?
Hoe was hij gekleed?
Kiel vi sciis ke ghi estas vira aù ina?
Hoe kon je weten of het een man of een vrouw was?
Chu li estis nuda?
Was hij naakt?
Chu vi opinias ke Dio havas nenion por vestprovizi lin?
Denk je dat God hem niet kon kleden?
Chu li havis longajn harojn?
Had hij lang haar?
Kial li estus tondigita ilin?
Waarom zou hij het geknipt hebben?
Kial vi vestighis kiel viro?
Waarom draag je mannenkleren?
Se ni donos al vi inan veston, chu vi surmetos ghin?
Als we je vrouwenkleren geven, zal je die dragen?
Kiam la mia dia misio estos finita, tiam mi surmetos virinajn vestajhojn.
Als de missie die God mij gaf beëindigd is, ..zal ik weer vrouwenkleren dragen.
Kion vi atendas kiel rekompencon de Dio?
Het was dus God die je gebood mannenkleren te dragen?
Do ordonis al vi Dio vestighi kiel viro, chu?
En welke beloning verwacht je te krijgen van Onze Heer?
La savo de mia animo.
De redding van mijn ziel.
Vi insulte ofendas Dion!
Dat is godslastering.
Estas maldigne...
Dit is onterend.
Miaopinie, shi estas sanktulino.
Volgens mij is ze een heilige.
Chu Dio promesis ion ajn al vi?
Heeft God je iets beloofd?
Tio havas nenion por fari kun tiu proceso.
Dat heeft niets te maken met het proces.
Chu ni lasu la jughistojn decidi?
Moeten we de rechter daarover niet laten beslissen?
Chu vi volas submeti tion al vochdono?
Wil je erover stemmen?
Nu!
Wel dan.
Kion Dio promesis al vi?
Wat heeft God je beloofd?
Chu eble li diris al vi ke vi estos malliberigita?
Misschien vertelde hij jou dat je niet in de gevangenis moest?
Mi konas nek la tagon nek la horon.
Ik ken de dag niet... en evenmin het uur.
Char shi ne volas konfesi ion per afableco, Tiam ni paroligos shin tra trompo...
Ze wil geen bekentenis afleggen, We zullen het met een list moeten proberen.
Iru serchi leteron subskribitan de Regho Karlo.
Zorg voor een brief met de handtekening van Koning Karel.
Skribu tion, kion mi estas diktonta.
Ik zal de brief dicteren.
Mi kompatas vin!
Ik heb zo'n medelijden met jou.
Chu vi rekonas la subskribon de nia Regho?
Herken je de handtekening van jouw koning?
Mi havas leteron de li por vi!
Ik heb een brief van hem voor jou.