# xml/nl/1925/16641/3260521.xml.gz
# xml/uk/1925/16641/3631962.xml.gz


(src)="1"> Het heidense Rome stond op het hoogtepunt van haar macht .
(trg)="1"> Язичницький Рим був на вершині влади .

(src)="2"> De mars van haar ijzeren Iegioen deed de wereld sidderen .
(trg)="2"> Хода залізних легіонів потрясли весь світ .

(src)="3"> Uit alle landen ... weerkIonk het geschreeuw van gevangenen ... die baden om een verlosser .
(trg)="3"> І з усіх країн почулися крики поневолених людей
(trg)="4"> , що молилася за спасителя .

(src)="4"> In Judea lag de glorie van de IsraëIieten ... verstrooid in het stof .
(trg)="5"> Іудея , Великолепие Ізраїлю , лежала в руїнах .

(src)="5"> En het gouden JeruzaIem ... veroverd en onderdrukt ... weende in de schaduw van haar muren .
(trg)="6"> Золотий Єрусалим був переможеним і пригнобленим , плакав в тіні своїх стін .

(src)="6"> Het was de vierentwintigste dag van december .
(trg)="7"> Це був двадцять четвертий день грудня .

(src)="7"> Een eindeloze stoet reizigers ... stroomde door de Joppa-poort .
(trg)="8"> Нескінченні потік мандрівників мандрівники кружляли в і з великих воріт Йоппії

(src)="8"> Syriërs , Grieken , Joden , Egyptenaren ... allen op weg naar huis .
(trg)="9"> Арамейці , грекі , євреї , цигани , усе переплелося в будинку .

(src)="9"> Want Rome had verordonneerd ... dat de wereld belastingen moest betalen ... en dat iedereen verplicht was ... zich in zijn geboorteplaats te laten registreren .
(trg)="10"> Рим видав указ
(trg)="11"> Весь світ буде обкладатися податком і кожна людина повинна за місцем свого народження , подати заявки на участь населення .

(src)="10"> ' zullen vrouwen ooit ophouden hun gezicht te beschilderen ?
(src)="11"> '
(trg)="12"> Жінки коли-небудь припинять розфарбовують свої обличчя !

(src)="12"> Twee vermoeide reizigers proberen ... voor zonsondergang BethIehem te bereiken .
(trg)="13"> Два втомлених мандрівника поспішали щоб досягти Віфлеєму вночі .

(src)="13"> ' Ben jij niet Jozef van Nazareth ?
(src)="14"> '
(trg)="14"> " Хіба ви не є Юзефа з Назарету " ?

(src)="15"> ' Dat is Maria . '
(trg)="15"> " Це Марія " .

(src)="16"> Ver naar het zuiden ... vertrekken drie wijze mannen ... voor een vreemde en heilige zoektocht .
(trg)="16"> Далеко на півдні
(trg)="17"> Три волхви починають дивну та святу мандрівку

(src)="17"> En in de avond ... kwamen Maria en Jozef aan in bethlehem .
(trg)="18"> Вечір

(src)="18"> Maar er was geen plek voor hen in de herberg .
(trg)="19"> Марія I Юзефа прийшли до Віфлеєму , але там не було місця для них в готелі .

(src)="19"> ' Nee , ook andere vrouwen ... moeten de nacht doorbrengen onder de sterren .
(trg)="20"> " Ні , іншим дружинам
(trg)="21"> Сьогодні доводиться спати під зірками .

(src)="20"> Is jouw vrouw beter dan haar zusters ?
(src)="21"> '
(trg)="22"> Твоя дружина краще від її сестр ?

(src)="22"> De grot van David ... grijs van het stof van vele eeuwen .
(trg)="23"> печера Давіда , сірий з пилом століть .

(src)="23"> ' Duizend jaar geleden ... rustte de jonge David , de herderkoning ... hier met z ' n kudde . '
(trg)="24"> " Тисячу років тому маленький Давид пастух короля , відпочивав тут зі своєю паствою " .

(src)="24"> Deze plek is heilig .
(trg)="25"> " Це священне місце " .

(src)="25"> In hetzelfde land ... hielden herders zich op in het veld .
(trg)="26"> У тому ж районі
(trg)="27"> Пастухи були в полі .

(src)="26"> Ze spoedden zich voort ... en troffen Maria en Jozef ... en het kind .
(trg)="28"> І вони йшли , поспішаючи , щоб знайшти Марію , Юзефа і дитину .

(src)="27"> ' eindelijk gaan de profetieën in vervulling :
(trg)="29"> І нарешті , пророцтво збулося !
(trg)="30"> .

(src)="28"> Een Koning die ons zal verlossen . '
(trg)="31"> Король врятує нас ! " .

(src)="29"> En de drie wijzen , die geschenken brachten ... aanbaden het heilige Kind ... als één die voorbestemd was Koning en verlosser te worden
(trg)="32"> І , три волхви принесли подарунки , поклоняючись Святій дитини ,
(trg)="33"> Як новонародженому Королю і Спасителю .

(src)="30"> MeIchior , de Indiër .
(trg)="34"> Мельхіор , індус .

(src)="31"> Gaspar , de Griek .
(trg)="35"> Каспер , грек .

(src)="32"> BaIthazar , de Egyptenaar .
(trg)="36"> Baltazar , єгиптянин .

(src)="33"> Maar er verliepen vele jaren ... en de Nazareeër ... werd een weemoedige herinnering .
(trg)="37"> Але рік за роком миналиl і Назарет став спогадом .

(src)="34"> In JeruzaIem wachtte het morrende volk ... op de komst van Gratus ... een nieuwe Romeinse tiran .
(trg)="38"> В Єрусалим прийшов Гратус ,
(trg)="39"> Новий римський тиран , його чекали похмурі і розгнівані люди .

(src)="35"> Er heerste onrust .
(trg)="40"> Заворушення в усьому світі .

(src)="36"> De rijken vreesden hun bezit te verliezen ... de armen hun leven .
(trg)="41"> Багаті і турбуються про свою долю , біді за життя .

(src)="37"> ' hoeveel kans heeft een Jood tegen een Romein ?
(src)="38"> '
(trg)="42"> Який шанс у єврея проти Римлянина ?

(src)="39"> Het was zelfs onrustig ... in het grote paleis van Hur ... sinds vele eeuwen de woning ... van een machtig geslacht van Joodse prinsen .
(trg)="43"> було занепокоєння , навіть у Великий палаці Хура ,
(trg)="44"> Століттями рід належав до потужної лінії єврейських князей .

(src)="40"> De weduweprinses van Hur ...
(trg)="45"> Вдова Принцеса Хур .

(src)="41"> Simonides , trouwe slaaf ... gaf haastig opdracht ... om de rijkdommen van Hur ... naar het Romeinse Antiochië te brengen ... waar het minder gevaarlijk was .
(trg)="46"> Сімонідес , довірений раб , поспішно закликав перевезти багатство Хур
(trg)="47"> До безпечної
(trg)="48"> Римська Антіохії .

(src)="42"> ' Wees niet bang , edele vrouwe .
(trg)="49"> Заспокойся , благородна дама

(src)="43"> Uw fortuin zal veilig zijn bij mij .
(trg)="50"> Ваш стан буде безпечним зі мною .

(src)="44"> Maar we moeten weg zijn ... voordat Gratus aankomt . '
(trg)="51"> Але ми були змушені будемо покинути
(trg)="52"> Перед прибуттям Гратуса .

(src)="45"> ' God geve je snelheid , Simonides .
(trg)="53"> Допоможе тобі бог , Сімонідес .

(src)="46"> Het doet me verdriet ... dat je moet vertrekken ... zonder je jonge meester te zien . '
(trg)="54"> Мені дуже шкода , що треба йти
(trg)="55"> Не бачивши вашого молодого господара .

(src)="47"> ' Ben-Hur was zo klein , de laatste keer dat ik hem zag . '
(trg)="56"> Чи не став Бен-Гур вище , ніж коли його бачив в останнє ?

(src)="48"> ' Je bent mij en de mijnen trouw gebleven .
(trg)="57"> " Ви були лояльні до мене і моєї сім ' ї .

(src)="49"> AIs de wet het toestond ... zou ik je vrijlaten , Simonides . '
(trg)="58"> Якщо закон буде робити ,
(trg)="59"> Я зроблю вас вільними , Сімонідіс .

(src)="50"> ' M ' n ketenen zijn makkelijk ... omdat dankzij u de wereld ... zelfs mijn dochter ... mij ziet als een vrij man . '
(trg)="60"> " Мій полон є світло , тому що з тих пір я побачив світ , навіть для моєї дочки , вважаю , що я вільний " .

(src)="51"> Ik ben tevreden .
(trg)="61"> Я щасливий .

(src)="52"> Esther , de dochter van Simonides ... tijdens haar eerste bezoek aan JeruzaIem .
(trg)="62"> Естер , дочка Сімонідеса
(trg)="63"> Перший раз в Єрусалим .

(src)="53"> De jonge prins , Juda Ben-Hur .
(trg)="64"> Молодий принц , Юда Бен-Гур .

(src)="54"> ' V an de duif ...
(trg)="65"> Голуб ,

(src)="55"> Ik wil weten of z ' n vleugel geneest .
(trg)="66"> Я хочу знати , він відновлює своє крило .

(src)="56"> Mag ik ernaar komen informeren ?
(src)="57"> '
(trg)="67"> Я можу прийти і дізнатися ?

(src)="58"> ' Het is een verre reis naar Antiochië . '
(trg)="68"> " Це довгий шлях до Антіохії . "

(src)="59"> ' Niet te ver voor mij , in de toekomst . '
(trg)="69"> " Не дуже далеко для мене , одного дня ... ! " .

(src)="60"> ' Bespaar me je uitvluchten .
(trg)="70"> збережи своє виправдання

(src)="61"> Jouw ras heeft de gewoonte achterwaarts te lopen . '
(trg)="71"> Це спосіб вашого народу - ходити задом

(src)="62"> ' Ik zoek de Romeinse officier MessaIa , mijn vriend . '
(trg)="72"> " Я шукаю римський офіцера , Месалло , мого друга " .

(src)="63"> ' Je verleden is ontwaakt .
(trg)="74"> " Ваше минуле повернулася до життя .

(src)="64"> Een Jood beweert dat jij z ' n vriend bent . '
(trg)="75"> Єврей говорить , що твій друг ! " .

(src)="65"> ' Je bent Juda toch niet vergeten ?
(trg)="76"> " Напевно , ви не пам ' ятаєте Юду ?

(src)="66"> Juda Ben-Hur . '
(trg)="77"> Юда Бен-Гур ! " .

(src)="67"> ' Het is vreemd , na zoveel jaren ... om jou te zien als Romeins officier .
(trg)="78"> " Як дивно , після стількох років бачити вас в якості Римського офіцера .

(src)="68"> Je ziet er schitterend uit . '
(trg)="79"> Ти чудово виглядаєш ! "

(src)="69"> ' M ' n moeder en zus zullen blij zijn je te zien .
(trg)="80"> " Моя мама і сестра будуть раді , Коли тебе побачать .

(src)="70"> Kom mee . '
(trg)="81"> Я запрошую тебе до нас ! " .

(src)="71"> ' In het verleden ... kon je dit huis als het jouwe beschouwen , MessaIa .
(trg)="82"> " В Минулому
(trg)="83"> Цей будинок був ваш дім , Месалло .

(src)="72"> Zo kun je het blijven zien . '
(trg)="84"> Ви можете продовжувати вважати його як таким " .

(src)="73"> ' Herinner je je m ' n zuster , Tirza , die je zo graag pIaagde ?
(src)="74"> '
(trg)="85"> " Пам ' ятаєшь , мою сестру , Тірза , котра полюбляла тебе дражнити ? "

(src)="75"> ' Nog iemand die jou komt begroeten , MessaIa .
(trg)="86"> " Інші , вітають тебе , Месалло , -

(src)="76"> Amra , die altijd zoetigheden voor je maakte . '
(trg)="87"> Амра , що робила тобі цукерки .

(src)="77"> ' U bent niets veranderd , MessaIa .
(trg)="88"> " Ти не змінився , Месалла .

(src)="78"> U was altijd al sterk en knap . '
(trg)="89"> Завжди ти був сміливий і красивий .

(src)="79"> ' Het is fijn dat je er weer bent , MessaIa .
(trg)="90"> Рад бачити тебе знову , Месалла .

(src)="80"> Een Romein die m ' n volk begrijpt . '
(trg)="91"> Римлянина , який розуміє мій народ .

(src)="81"> ' Rome heerst over de volkeren die ze heeft overwonnen .
(trg)="92"> " Рим керує людьми , які завойовани .

(src)="82"> Zij moeten Rome begrijpen . '
(trg)="93"> Вони повинні розуміти Рим !

(src)="83"> ' Ik wilde je niet beledigen , Juda .
(trg)="94"> " Я не бажав образити , Юда .

(src)="84"> Maar jouw koppige ras ... moet Ieren buigen voor z ' n meesters . '
(trg)="95"> Але Ваше вперта раса повинна навчитися смиренності перед обличчям їх панів .

(src)="85"> ' Amra heeft ongelijk , MessaIa .
(trg)="96"> " Амра помилилась , Месалла .

(src)="86"> Je uiterlijk is hetzelfde gebleven ...
(trg)="97"> Ззовні ти здаєшся тим самим .

(src)="87"> Maar geestelijk ben je een vreemde geworden . '
(trg)="98"> Але дух твій ... чужий . "

(src)="88"> ' M ' n vriend MessaIa is nu ...
(trg)="99"> " Мій друг Месалла , це відбулось ... "

(src)="89"> Een Romein . '
(trg)="100"> " Римлянин ! " .

(src)="90"> ' En waarom niet ?
(trg)="101"> " А чому б і ні ?

(src)="91"> Romeinen heersen over de wereld . '
(trg)="102"> " Бути римлянином - правити світом ! " .

(src)="92"> ' Joden kruipen door de modder . '
(trg)="103"> " Бути євреєм - повзати в пилу !

(src)="93"> ' V ergeet dat je een Jood bent . '
(trg)="104"> " Забудь , що ти єврей " .

(src)="94"> ' V ergeten dat ik een Jood ben ?
(trg)="105"> " Забути , що я єврей ?

(src)="95"> V ergeet jij dat je een Romein bent . '
(trg)="106"> Забудь , що ти Римлянин ! "

(src)="96"> ' israël heeft meer overheersers gekend ... dan Rome alleen ... en was getuige van hun ondergang .
(trg)="107"> " Ізраїль знав крім Риму
(trg)="108"> І Іннших завойовників і вижили , і побачив їх падіння .

(src)="97"> Dat zal opnieuw gebeuren . '
(trg)="109"> Час прийде знов !

(src)="98"> ' MessaIa .
(trg)="110"> " О , Месалла .

(src)="99"> Ik hield van je als van een broer .
(trg)="111"> Я Люблю тебе як брата .

(src)="100"> Laten we deze bitterheid van ons af zetten . '
(trg)="112"> Забудьмо суперечки " .

(src)="101"> ' Gratus staat aan de poort .
(trg)="113"> " Гратус біля воріт .

(src)="102"> Ik moet gaan .
(trg)="114"> Я повинен йти .

(src)="103"> Denk goed na voordat je weer verraderstaaI uitsIaat ... zelfs tegen een vriend . '
(trg)="115"> Добре подумай перед тим як будеш говорити про зраду навіть другу .

(src)="104"> ' MessaIa heeft me laten zien hoezeer we worden veracht . '
(trg)="116"> " Месалла показав мені , як ми зневажені ! " .

(src)="105"> ' Het heilige Kind van bethlehem ... waarover je sprak ... dat de Messias zou zijn .
(trg)="117"> " Святе Дитя із Віфлеєму ;
(trg)="118"> ти казала мені пророчила Месію !