كَذَبَ وَ الْعَظِيمِ!
ya big liar!


أَلَمْ تَعْلَمَا أَنَّهُ يَنْبَغِي أَنْ أَكُونَ فِي بيت أَبِي؟)
Boyebi te ete esengeli nazala na Ndako ya Tata na ngai?

وَهَلْ عِنْدَ العَلِيِّ مَعْرِفَة؟ [11].
Ye Oyo Aleki Likolo azali na boyebi?"

﴿فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا (4) ﴾ هِيَ الْمَلائِكَةُ تَسْبِقُ بِأَرْوَاحِ الْمُؤْمِنِينَ إِلَى الْجَنَّةِ.
Na nsima baanzelu bakotika "mipɛpɛ minei ya mabele," mpe bolɔzi monene ekobanda.

فقالَتْ مَرْيَم: "تُعَظِّمُ نَفسِيَ الرَّبّ،
46 Bongo Mariya alobaki: Elimo na ngai kumisa Nkolo,

وَكُنّا بِأَرضٍ يا اِبنَ يوسُفَ لَم يَكُن
wana yusuf,

والبَرُّ وَالبَحْرُ فَيْضٌ مِنْ عَطَايَاهُ
Po na manso oyo opesi

يا نَفْسُ دُونَكِ مَدْح أحْمَدَ إنَّهُ مِسْكٌ تَمَسَّكَ ريحُهُ والرُّوحُ
Tala, elakisaki ye te ndakisa yoko elamu mpo ya yo?

34ثُمَّ قالَ يَسُوعُ: "يا أبِي، سامِحهُمْ لِأنَّهُمْ لا يَدرُونَ ما يَفعَلُونَ."
Yesu alobaki: - Tata, limbisa bango, mpo bayebi te likambo bazali kosala.

أَمَّا لأَبٍ أَوْ أُمٍّ أَوِ ابْنٍ أَوِ ابْنَةٍ أَوْ أَخٍ أَوْ أُخْتٍ لَمْ تَكُنْ لِرَجُل يَتَنَجَّسُونَ.
bangobango (bango) anabangobangoana, bangobangoina, fanabangobangoana, fanabangobango, manabangobango, mpanabangobango

لَدَى اللَّهِ عَلِىُّ حَكيمٌ يَا بْنَ الاْياتِ وَالْبَيِّناتِ يَا بْنَ الدَّلاَّئِلِ
Nzambe azali ta boyebi mpe buanya (sage).

فَلْتَفِضْ عَلَيْكُمُ النِّعْمَةُ والسَّلامُ بِمَعْرِفَتِكُم للهِ ولِيَسُوعَ ربِّنَا!
Tika ete ngolu mpe kimia ezala na bino ya mingi penza, na nzela ya koyeba Nzambe mpe Yesu Nkolo na biso.

وَقَوْلُهُ: (فَرِقْنَا) أَي خِفْنَا .
Balobaki: 'Tozalaki kobanga!

لا تُوَطِّنْ قلوبَهُمْ بِهِجَاءٍ
Tika ete mitema na bino etungisama te.

لوطا" فَانْقَذَ لُوطًا الْبَارَّ، مَغْلُوبًا مِنْ سِيرَةِ
feela Lota ya n'a lukile, ya n'a katazwa ki mikwa ya buhule ya batu ba ba

وكُلُّ مَا يُوَبَّخُ عَلَيْهِ يُظْهِرُهُ النُّور، وكُلُّ مَا يَظْهَرُ هُوَ نُور.
Pamba te, ezali pole nde emonisaka makambo nyonso polele.

(قَوْلُهُ اسْتِظْهَارًا) أَيْ طَلَبًا لِظُهُورِ وُصُولِ الْمَاءِ إلَى جَمِيعِ الْبَدَنِ اهـ شَيْخُنَا.
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

﴿فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ﴾: فَكَيْفَ تُصْرَفُونَ؟!
O bandimi! tango nini bokososola?

وَأَطْهَرُ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ *
Soki té balingaki kobongola mitema, pe Nzambe alingaki kolimbisa bango.' "

نَحنُ مِنَ اللهِ، فمَنْ يَعرِفُ اللهَ يَسمَعُ لنا، ومَنْ لا يكونُ مِنَ اللهِ لا يَسمَعُ لنا.
Biso tozali ya Nzambe, mpe moto oyo ayebi Nzambe, ayokelaka biso; kasi moto oyo azali ya Nzambe te, ayokelaka biso te.

فَأخَذُوا يُفَكِّرُونَ في أَنفُسِهِم قَائِلِين: "إِنْ قُلنَا: مِنَ السَّمَاء، يَقولُ لَنَا: فَلِماذا لَمْ تُؤمِنُوا بِهِ؟
Batianaki tembe bango na bango, mpe balobaki: 'Soki tolobi: "Nzambe," ye akotuna biso: "Bongo mpo na ni ni bondimelaki ye te?"

كُلُّ وَرْدَةٍ لَطِيفَةٍ رَأَتِ النُّورَ أَمْسِ،
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

وَلَهُ وِفَادَةٌ عَلَى مُعَاوِيَةَ ، وَعَلَى عَبْدِ الْمَلِكِ .
Amonaki eloko moko ya malamu epai na yo mpe alingaki ete oyeba ye.

أَوْ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ فَزَعَمَ أَنَّهُ نَبِيٌّ
To nakolinga ete atalela ngai lokola moto mpenza?'

يَزِيدَ مِنْ قِيَامِ النَّاسِ فِي زَمَانِ عُمَرَ رضي الله تعالى عنه بِعِشْرِينَ
Na yango, atikelá basaleli ya Nzambe lelo oyo ndakisa moko malamu.

يو 8-56: "إِبراهيمُ أَبوكم قَدِ ابْتَهَجَ ((للأَمَلِ)) بأَنْ يَرَى يَومي، ورأَى وفَرِح."
56 Tata na bino Abraham atondaki na esengo mingi awa akanisaki ete akomona mokolo na ngai; amonaki yango, mpe atondaki na esengo.

عليه وسلم قَالَ " يَخْرُجُ نَاسٌ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ وَيَقْرَءُونَ الله
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ: وَهَلْ لَهَا مِنْ عينين?
Na yango, batuni ye: "Bongo ndenge nini miso na yo efungwami?"

هَذا سَيَكونُ عَظيمًا، وَٱبنَ ٱلعَلِيِّ يُدعى، وَسَيُعطيهِ ٱلرَّبُّ ٱلإِلَهُ عَرشَ داوُدَ أَبيهِ،
Ye akozala mikolo mpe akobengama mwana na likolo penza, mpe nkolo nzambe ye akopesaka na ye kitina bokonzi ya Dawidi, papa naye.

وَأَمَّا حَسَنَةٌ بِعَشْرٍ فَمَنْ عَمِلَ حَسَنَةً فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِها .
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

َو ٔهََُ ِثبُؼَ ٌْ ِ
Mpe Nkunda ezalaki kolanda ye penepene.

"إدْغَامُ الْحُرُوفِ": إِدْخَالُ بَعْضِهَا فِي بَعْضٍ، تَشْدِيدُهَا.
Lelo ya bango lobi ya bamisusu,

9 وَلَمْ يُمَيِّزْ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ بِشَيْءٍ، إِذْ طَهَّرَ بِٱلإِيمَانِ قُلُوبَهُمْ.
9 Mpe, atiaki bokeseni te kati na biso na bango, pamba te apetolaki mitema na bango na nzela ya kondima.

فَما أنتَ بَعدَ الآنَ عَبدٌ، بَلْ اَبنٌ، وإذا كُنتَ اَبنًا فأنتَ وارِثٌ بِفَضلِ اللهِ.
7 Yango wana, ozali lisusu mowumbu te, kasi mwana. mpe, soki ozali mwana, Nzambe akokomisa yo mpe mokitani ya bomengo.

أَوِ ابْنُكَ أَوِ ابْنَتُكَ أَوِ امْرَأَةُ حِضْنِكَ?
Na bana na bango to na bato mosusu?

(هَامَ) الْهَاءُ وَالْأَلِفُ وَالْمِيمُ أَصْلٌ صَحِيحٌ يَدُلُّ عَلَى عُلُوٍّ فِي بَعْضِ الْأَعْضَاءِ، ثُمَّ يُسْتَعَارُ.
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

((وَإِنَّ لَهُ عِنْدَنَا لَزُلْفَى)) أي: لقربى.
Koloke Kolokihakauf

17 فَإنْ أرادَ أحَدٌ مِنْكُمْ أنْ يَفْعَلَ ما يُرِيْدُهُ اللهُ، فَسَيَعْرِفُ إنْ كانَ تَعلِيْمِي مِنَ اللهِ أمْ مِنْ ذاتِي.
Soki moto aponi kosala mokano ya Nzambe, akoyeba soki mateya na ngai ewuti na Nzambe to mpe nalobaka na kombo na ngai moko.

ومنه - حكاية عن قوم لوط - (وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَطَرًا فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ): الْمُجْرِمِينَ: الكافرين.
feela Lota ya n'a lukile, ya n'a katazwa ki mikwa ya buhule ya batu ba ba

"دَاوِمُوا عَلَى صُنْعِ هٰذَا لِذِكْرِي"
Bókoba kosala boye mpo na kokanisa ngai.'"

وَقَدْ رُوِيَ ذَلِكَ أَيْضًا عَنْ جَمَاعَةٍ مِنَ السَّلَفِ، مِنْهُمْ زَيْدُ بْنُ ثَابِتٍ،
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

+ اختلف رعاه لوط مع رعاه ابراهيم ويقول الكتاب:" وَلَمْ تَحْتَمِلْهُمَا الأرض أَنْ يَسْكُنَا مَعًا، إِذْ كَانَتْ أَمْلاَكُهُمَا كَثِيرَةً، فَلَمْ يَقْدِرَا أَنْ يَسْكُنَا مَعًا.
Abrahama ayebisaki Lota: 'Tokoki lisusu kofanda esika moko te.

والنَّواصِبُ: قومٌ يَتَدَيَّنُونَ ببِغْضَةِ عَلِيٍّ، عَلَيْهِ السَّلَامُ.
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

9 - وَأَخَذَ السَّائِرُونَ أَمَامَهُ وَالسَّائِرُونَ خَلْفَهُ يَهْتِفُونَ: "أُوصَنَّا!
9 Mpe esalemaki ete atandolaki loboko la ye mpe alobaki epai ya bato, kolobaka:

كَبُرَ مَقْتًا عِندَ ٱللَّهِ أَن تَقُولُواْ مَا لَا تَفْعَلُونَ (٣)
O bandimi! tango nini bokososola?

فَحَذَّرَ قَوْمَهُ بَأْسَ اللهِ، وَقَالَ لَهُمْ: أَلاَ تَخَافُونَ اللهَ فَتَمْتَثِلُوا لأَوَامِرِهِ، وَتَتْرُكُوا مَا نَهَاكُمْ عَنْهُ؟
Apameli moninga na ye, alobi: "Yo ozali kobanga Nzambe te, awa yo ná moto oyo bozwi lisambisi moko?

هَوَاهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَيْهِ
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

6- "دَخَلَ المَدِينَةَ عَلَى حِينِ غَفْلَةٍ": تُفِيدُ الظَّرْفِيَّةَ.
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

قال تعالى: (يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.

(مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ
Makambo minene oyo esalemi kati ya basaleli ya Nzambe emonisi ete nsuka ekómi mpenza pene.