31 Jezu ɖɔ nú Jwifu e ɖi nǔ n'i lɛ́ɛ ɖɔ: "Ényí mi se gbe nú mì ɔ́, mi nyí ahwanvú ce lɛ́ɛ nǔgbó.
31 Sey Yeesu wi'i Yahuudanko'en kooliiɓemo, "To on tokkii ekkitinol am, on tokkuɓeyam ɓe goonga.


Sáŋgo ā tɛ́ ná á ɓole eɓoló, binyɔ óŋgwánɛ́ mɔ́
be contrary to, be diffident, be doubtful, be dubious,

Bɔ Nɛ Wa Jeɔ Su Momo ɔ Ngɛ Wa He Nɛ Wa Yɛ He Hu
be contrary to, be diffident, be doubtful, be dubious,

"Nǔ nyɔ́ nú mɛ e nɔ jɛ tagba, nú fífá na dó tíìn lɛ, ɖó è na ylɔ ye ɖɔ Mawu ví."
9 "Ɓe barkiɗinaaɓe ciryootirooɓe yimɓe, ngam ɗum noddirayɓe ɓiɓɓe Allah.

3 Yě ná wa nǔ gbɔn mɔ̌, ɖó yě tunwun Tɔ́ ce ǎ; yě ká tunwun nyɛ lɔmɔ̌ ǎ.
3 Yimɓe ngaɗanay'on non ngam ɓe andaa Nyaako Mo Dow, ɓe andaayam.

23 Mɛ e gbɛ́ wǎn nú mì ɔ́, é gbɛ́ wǎn nú Tɔ́ ce lɔmɔ̌.
23 Koo moye ganyuɗoyam wanyii Nyaako am maa.

30 "Un sixú wa nǔɖé ɖo nyɛ ɖésúnɔ sín acɛ mɛ ǎ.
30 "Mi waawataa waɗugo kooɗume bee hoore am.

50 Nyɛ ɖésú wɛ nɔ sɔ́ nyɛɖée su ǎ; Mawu wɛ nɔ sɔ́ mì su, bo nɔ ɖɔ hwɛ.
50 Mi ɗaɓɓitantaa hoore am teddungal, ammaa e woodi goɗɗo ɗaɓɓitanayɗoyamngal, kanko woni gaɗayɗo kiita.

Togun lɛ́ɛ mi, mi bǐ mi xo kpɛ́ nú Mawu!
god be with you > allah maaka, allah maake, allah maakum, allah maakunna

42 Đó un tunwun mi, bó mɔ ɖɔ mi kún yí wǎn nú Mawu ó.
42 Ammaa e mi andi on ngiɗaa Allah nder ɓerɗe mooɗon.

A jló ná hu mì lě e a hu Ejípunu ɔ́ gbɔn é wɛ a?"
A yiɗi mbarugo yam bana mbarduɗa Misraajo na?"

42 Yě ɖɔ nú nyɔ̌nu ɔ́ ɖɔ: "É sɔ́ nyí xó e a ɖɔ nú mǐ ɔ́ wú wɛ mǐ ɖi nǔ ǎ, lo ɔ́, é ɖɔ xó bɔ mǐ ɖésúnɔ se, bó tunwun ɖɔ é wɛ nyí Mɛhwlɛ́ngántɔ́ gbɛ ɔ́ tɔn nǔgbó."
42 Ɓe mbi'i debbo: "Jonta min nuɗɗinaay mo ngam ko a yecci min tan, ammaa ngam minin bee ko'e amin min nani ko o wi'i, min anndi fakat kaŋko woni kisnoowo duniyaaru."

Mawu d'agba, é nyɔ́ xomɛ
O Allah mawɗo, baawɗo, kulniiɗo.

7 Ényí mi nɔ nyɛ mɛ, bónú xó ce lɛ́ɛ jínjɔ́n ayi mɛ nú mi ɔ́, mi byɔ́ nǔ e jló mi ɔ́, mi ná mɔ yí.
7 To on njokkootirii e am nden boliiɗe am e njokkootiri e mooɗon, toree koo ɗume ɗum ngiɗɗon, ɗum hokkay'onɗum.

42 Yě ɖɔ nú nyɔ̌nu ɔ́ ɖɔ: "É sɔ́ nyí xó e a ɖɔ nú mǐ ɔ́ wú wɛ mǐ ɖi nǔ ǎ, lo ɔ́, é ɖɔ xó bɔ mǐ ɖésúnɔ se, bó tunwun ɖɔ é wɛ nyí Mɛhwlɛ́ngántɔ́ gbɛ ɔ́ tɔn nǔgbó."
42 Ɓe mbi'i debbo on, "Jooni min koolake Yeesu, naa' ngam ko mbiiɗaa tan, ammaa ngam minon e ko'e amin min nanii ko o wi'i, min tabbitinii kanko woni Kisnoowo duuniyaaru."

M bo bɛ̀ kuó dɛ kperɛ̀ bɑ̀mbɑ̀, n yí yóó bɛ̀ kuɔ́ mmɛsémmɛ̀.
be contrary to, be diffident, be doubtful, be dubious,

21 Nyɛ wútu wɛ è nǎ wa nǔ énɛ́ lɛ́ɛ bǐ xá mi, ɖó yě tunwun mɛ e sɛ́ mì dó ɔ́ ǎ.
21 Ammaa ɓe ngaɗanay'on fuu fii ɗu'um ngam onon ɗum ɓe am, ngam ɓe andaa on ɗon liloyɗoyam.

9 Linlin e yě ɖǒ dó hwɛhuhu wú ɔ́ kún sɔgbe ó; ɖó yě ɖi nǔ nú mì ǎ.
9 Ɓe paamaayi ko woni hakke, ngam ɓe koolaakiyam.

Mɛ e nyí gǎn mitɔn ɔ ɖó na nyí mɛsɛntɔ́ mitɔn.
11 Ɓurɗo teddude hakkunde mooɗon yo laato gollanoowo heddiiɓe ɓee.

14 Ényí mi ylɔ́ nyǐkɔ ce, bó byɔ́ nǔ ɖěbǔ ɔ́, un ná bló nú mi."
14 To on torakeyam koo ɗume nder inde am, mi waɗayɗum.

Nugbǒ ɔ, é yí gbè bo nɔ gbeji nú Mawu.
Allah oo woni koolniiɗo.

Yě ká ɖó vǐ ɖě ǎ.
Ɓe ngalaa ɓikkoy.

Xó énɛ́ e a ɖɔ ɔ́, nǔgbó wɛ." 19 Nyɔ̌nu ɔ́ ɖɔ nú Jezu ɖɔ: "Mɛɖaxó, un mɔ din ɖɔ gbeyíɖɔ Mawu tɔn wɛ a nyǐ.
19 Debbo oon vi'i mo: - Moodibbo, mi annditii a annabiijo.

Mawu tuùn nǔ e na wà ɖagbe nú mǐ hugǎn lɛ é, bɔ é wɛ ka nyí Jɔtɛn nùnywɛ lɛ bǐ tɔn.
Allah anndi ko ɓuri nafugo men.

14 Hǔn, ényí nyɛ mɛ e nyí Aklúnɔ mitɔn, bó nyí Mɛ̌si mitɔn ɔ́ ka klɔ́ afɔ nú mi ɔ́, é jɛ xá ɖɔ mi ná nɔ́ klɔ́ afɔ nú miɖée.
14 Jooni, nde min, mawɗo mooɗon e moodibbo mooɗon, mi lootii koyɗe mooɗon, onon maa e haani lootindiron koyɗe.

16 Má ɖɔ nǔgbó nú mi: mɛsɛntɔ́ nɔ hú gǎn gǎn tɔn ǎ; mɔ̌ ɖokpó ɔ́, wɛnsagun nɔ hú gǎn mɛ e sɛ́ ɛ dó ɔ́ ǎ.
16 E mi wi'a'on goonga, walaa maccuɗo ɓurɗo jeyɗomo, nden walaa lilaaɗo ɓurɗo lilɗomo.

31 Đó mǐ tunwun ganjí ɖɔ Mawu kún nɔ ɖótó hwɛhutɔ́ lɛ́ɛ ó; mɛ e ka nɔ sí Mawu bo nɔ blǒ nǔ e Mawu jlǒ lɛ́ɛ ɔ́, mɛ énɛ́ ɔ́ wɛ Mawu nɔ ɖótó.
31 En andi Allah nanataa do'aare gaɗooɓe hakke, ammaa e mo nana do'aare kuloowomo gaɗoowo ko o yiɗi.

Mɛ e nyí gbɛ ɔ́ tɔn lɛ́ɛ tamɛ sa vo dó wɛ un ɖe ǎ; lo ɔ́, mɛ élɔ́ lɛ́ɛ e a sɔ́ dó así nú mi lɛ́ɛ tamɛ sa vo nú we dó wɛ un ɖe, ɖó towe wɛ yě nyí.
Naa' yimɓe duuniyaaru ngaɗanaymi do'aare, ammaa ɓen ɗon ɓe kokkuɗaayam, ngam an jeyiɓe.

22 Mi mɛ Samalíinu lɛ́ɛ tunwun nǔ e sɛn wɛ mi ɖe ɔ́ ǎ; lo ɔ́, mǐ mɛ Jwifu lɛ́ɛ tunwun ɖɔ hwlɛngán ɔ́ Jwifu lɛ́ɛ gɔ́n wɛ é gosín.
22 Onon Samaariyanko'en on mawnina ko on andaa, ammaa minon Yahuudanko'en e min mawnina ko min andi, ngam daga to Yahuudanko'en kisndam ƴiwoyi.

39 Mɛ e sɛ́ mì dó ɔ́ sín jlǒ wɛ ka nyí ɖɔ un ma hɛn mɛ ɖokpó bú ɖo mɛ e é sɔ́ dó así nú mì lɛ́ɛ mɛ ó; lo ɔ́, nú ma fɔ́n yě bǐ sín kú ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn ɔ́ gbe.
39 Ko liloyɗoyam yiɗi mi waɗa woni, to' mi dulla koo go'oto nder ɓe o hokkiyam, ammaa mi umminaɓe Nyalnde Jaango.

Wɛnsagun ɔ́ ka ɖɔ nú yě ɖɔ: "Mi ma ɖi xɛsi ó, Wɛn Ɖagbe ɖé dó mi gbé wɛ un ja, bɔ é ná nyí awǎjijɛnú ɖaxó nú togun ɔ́ bǐ.
10 Ammaa malaa'ikaajo wi'i ɓe: "Taa kultore, ngam mi waddani on kubaruwol belŋgol, ceynanŋgol yimɓe fuu.

35 Wǎn yíyí e mi ná ɖó nú miɖée ɔ́, wɛ ná ɖe xlɛ́ mɛ lɛ́ɛ bǐ ɖɔ mi nyí ahwanvú ce nǔgbó."
35 To on ngiɗindirii, non waɗay koo moye anda onon on tokkuɓeyam."

Jezu ka ɖɔ nú yě ɖɔ: "Ényí Ablaxámu ví wɛ mi ko nyí nǔgbó ɔ́, mi ná ko nɔ wa nǔ Ablaxámu ɖɔhun.
Yeesu wi'iɓe, "Daa on ɓiɓɓe Ibraahim, on ngaɗay ko Ibraahim waɗi.

36 Ényí Vǐ ɔ́ ɖe mi sín kannumɔgbénu ɔ́, mi ná gosín kannumɔgbénu nǔgbó.
36 Ngam non to Ɓiɗɗo on rimɗinii'on, on keɓii rimɗineeki ki goonga.

Hazret-î Âdem'i fikr et bârî,
be contrary to, be diffident, be doubtful, be dubious,

Mawu ka Ðó Nyikɔ ɖé À?
Allah woodi innde na?

13 Bɔ nǔ e mi na byɔ́ gbɔn nyǐkɔ ce mɛ ɔ́, un ná ná bǐ mi, bónú Tɔ́ ɔ́ ná sixú xɔ susu gbɔn Vǐ ɔ́ jí.
13 Mi waɗay koo ɗume ɗum toriiɗon nder inde am, ngam ɗum yi'a mangu Nyaako Mo Dow barka Ɓiɗɗo on.

Gan ɔ́ ko ɖo nǎ xo wɛ lɔ, bɔ mɛ ɖěbǔ hu mi ɔ́, mɛ ɔ́ ná vɛdó ɖɔ Mawu sín azɔ̌ wa wɛ émí ɖe nɛ́ sín.
Goonga, carel e wara ngel koo moye barɗo'on nyumay Allah huwanta.

Nyɛ ma hú vǐ wǒ nú we ǎ cé?"
Mi ɓurantaa ma ɓiɓɓe worɓe sappo na?"

40 Có mi ka jló ná wá gɔ̌n ce, bó ná mɔ gbɛ jɔ gbɛ ɔ́ ǎ.
40 Ammaa fuu e non on nganyii warki to am keɓon yonki ki re'ataa.

8 Midɛɛ lɛ́ɛ ɔ́, wamamɔnɔ lɛ́ɛ ɖo mi mɛ tɛgbɛ; nyɛ ka ɖo mi mɛ tɛgbɛ ǎ."
8 Koo ndeye on ngondi e ɓe ngalanaa nder mooɗon, ammaa min, carel e wara ngel alaymi'on."

46 Nyɛ ɔ́, un wá gbɛ ɔ́ mɛ wěziza ɖɔhun, bónú mɛ e ɖi nǔ nú mì ɔ́ ma nɔ zǐnflú mɛ ó.
46 Mi warii nder duuniyaaru ndu'u bo jayngol, ngam fuu kooliiɗoyam to' jooɗoo nder nyiwre.

64 Lo ɔ́, mɛɖé lɛ́ɛ ɖo mi mɛ bó ɖi nǔ ǎ."
64 Ammaa e woodi woɓɓe nder mooɗon ɓe koolaakiyam."

É wá ɖe kúnnu nú wěziza ɔ́, bónú mɛ bǐ ná dó ɖi nǔ nú wěziza ɔ́, gbɔn kúnnuɖiɖe tɔn gbla mɛ.
7O warii o andina yimɓe habaru jayngol ngol, ngam e laawol maako koo moye jaɓa jayngol ngol.

5 Amɔ̌, din ɔ́, un xwe mɛ e sɛ́ mì dó ɔ́ gɔ́n, bɔ mɛ ɖěbǔ ka ɖo mi mɛ, bó kanbyɔ́ mì ɖɔ fítɛ́ a xwe ají ǎ.
5 "Jooni mi so " oto to on ɗon liloyɗoyam, fuu e non nder mooɗon walaa ƴamuɗoyam to njahaymi.

kɛ bo dɔɔ̀ fɔ̃́ nKuyie nhɑ dɔ́mɛ̀,
be contrary to, be diffident, be doubtful, be dubious,

27 Mawu ná acɛ ɛ, bɔ é ná ɖɔ hwɛ xá gbɛtɔ́ lɛ́ɛ, ɖó Gbɛtɔ́ví wɛ é nyí.
27 Kadin o hokkii Ɓiɗɗo on laamu taƴuki kiita, ngam o Ɓii Neɗɗo.

48 Nyɛ wɛ nyí nǔɖuɖu e nɔ́ ná gbɛ jɔ gbɛ mɛ é.
48 Min woni nyamndu kokkayndu yonki ki re'ataa.

4 Ényí é ɖe lɛ̌ngbɔ́ e nyí étɔn lɛ́ɛ bǐ tɔ́n ɔ́, é nɔ́ jɛ nukɔn yětɔn, bɔ lɛ̌ngbɔ́ lɛ́ɛ nɔ xwedó e; ɖó yě se gbe tɔn ɔ́, yě nɔ́ tunwun.
4 To o wurtinii fuu baali maako, o ardotoɗi, ɗi tokkaymo, ngam e ɗi andi hononde maako.

6 Ée Jezu yí gbe nú yě ɖɔ nyɛ wɛ ɔ́, yě bǐ j'agɔ yi gúdo, bó yi jɛ ayǐ.
6 Nde Yeesu wi'iɓe, "Ɗum min," ɓe co " orii gaɗa ɓe njani e leydi.