# ga/AXAD95001/AXAD95001.xml.gz
# nl/AXAD95001/AXAD95001.xml.gz
# ga/AXAD95002/AXAD95002.xml.gz
# nl/AXAD95002/AXAD95002.xml.gz
# ga/AXAD95004/AXAD95004.xml.gz
# nl/AXAD95004/AXAD95004.xml.gz
# ga/AXAD95005/AXAD95005.xml.gz
# nl/AXAD95005/AXAD95005.xml.gz
# ga/AXAD95006/AXAD95006.xml.gz
# nl/AXAD95006/AXAD95006.xml.gz
# ga/AXAD95007/AXAD95007.xml.gz
# nl/AXAD95007/AXAD95007.xml.gz
# ga/AXAD95009/AXAD95009.xml.gz
# nl/AXAD95009/AXAD95009.xml.gz
# ga/AXAD96004/AXAD96004.xml.gz
# nl/AXAD96004/AXAD96004.xml.gz
# ga/B13008325/B13008325.xml.gz
# nl/B13008325/B13008325.xml.gz
(src)="s17.1"> Cuntais iarUachtaráin Pharlaimint na hEorpa
(trg)="s17.1"> Getuigenissen van de voormalige voorzitters van het Europees Parlement
(src)="s40.1"> Ba thréimhse iad na caoga bliain idir 19 Márta 1958 agus an 19 Márta 2008 inar tharla go leor eachtraí stairiúla agus forbairtí a raibh tionchar suntasach acu ar shaol shaoránaigh na hEorpa .
(trg)="s41.1"> Tussen 19 maart 1958 en 19 maart 2008 liggen 50 jaar die voor het Europees Parlement een periode markeren die werd gekenmerkt door tal van historische gebeurtenissen en ontwikkelingen met aanzienlijke betekenis voor het leven van de Europese burgers .
(src)="s40.2"> Dáta lárnach sa tréimhse sin ab ea na chéad toghcháin dhíreacha chuig Parlaimint na hEorpa i Meitheamh 1979 .
(trg)="s41.2"> Een belangrijke mijlpaal daarin waren de eerste rechtstreekse verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 1979 .
(src)="s41.1"> Ó ‘ chruinniú bunreachta ’ Thionól Parlaiminteach na hEorpa an 19 Márta 1958 in Strasbourg , thóg sé 21 bliain go dtí gur toghadh Parlaimint na hEorpa go díreach den chéad uair , rud a chur ar chumas na saoránach tionchar a imirt ar leibhéal na hEorpa .
(trg)="s42.1"> Sinds de oprichtingsvergadering van de „Europese Parlementaire Vergadering” op 19 maart 1958 in Straatsburg duurde het nog 21 jaar tot de eerste rechtstreekse verkiezingen van het Europees Parlement en de burgers hun invloed op Europees niveau konden doen gelden.
(src)="s42.1"> Sa bhliain 1958 , rinne 142 Feisire ionadaíocht ar na 169 milliún saoránach as na sé Bhallstát bhunaitheacha den Chomhphobal Eorpach , mar a bhí ag an am .
(trg)="s43.1"> In 1958 vertegenwoordigden 142 afgevaardigden 168 miljoen burgers van de zes landen die de Europese Economische Gemeenschap hebben opgericht .
(src)="s42.2"> Tar éis na toghcháin Eorpacha seo chugainn i Meitheamh 2009 , beidh 751 Feisire ag déanamh ionadaíochta ar thart ar 500 milliún duine atá ina gcónaí in 27 mBallstát .
(trg)="s43.2"> Na de komende verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 2009 zullen 751 afgevaardigden uit de 27 lidstaten circa 500 miljoen Europese burgers vertegenwoordigen !
(src)="s44.1"> Ní hé seo an áit le tuairisc a thabhairt ar stair iomlán Pharlaimint na hEorpa ná dul go mion isteach i bhforbairt a cuid cumhachtaí .
(src)="s44.2"> Agus Parlaimint na hEorpa ag ceiliúradh cothrom 50 bliain a bhunaithe , beidh saothair eile ann chun na críocha sin .
(trg)="s44.1"> Het doel van deze brochure is niet om in slechts een paar regels de volledige geschiedenis van het Europees Parlement weer te geven of de ontwikkeling van zijn bevoegdheden in concreto toe te lichten ; hiermee houden andere werken ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het Europees Parlement zich bezig .
(src)="s45.1"> Mar Uachtarán ar Pharlaimint na hEorpa faoi láthair , is cuid de shlabhra leanúnach mé den dream a chuaigh romham .
(trg)="s45.1"> Als huidige voorzitter van het Europees Parlement is mijn functie niet anders dan die van mijn voorgangers .
(src)="s45.2"> Toghadh chun na hoige mé an 16 Eanáir 2007 , ar feadh téarma dhá bhliain go leith .
(trg)="s45.2"> Mijn werk in deze functie , die ik sinds 16 januari 2007 voor tweeënhalf jaar bekleed , beschouw ik als voortzetting van hun werk .
(src)="s45.3"> Feictear domsa gur leanúnachas gan uaim ar a gcuidsean saothair mo chuid oibre féin .
(trg)="s45.3"> Zij hebben zich in hun tijd ingezet voor meer gewicht , meer invloed , meer medebeslissingsrecht voor het Europees Parlement in het Europese besluitvormingsproces , en daarmee voor de burgers van Europa .
(src)="s45.4"> Rinne gach duine díobh , ina sheal nó ina seal féin , iarracht tionchar níos mó agus cead cainte níos mó i bpróiseas cinnteoireachta na hEorpa a bhaint amach don Pharlaimint , agus ar an tslí sin do shaoránaigh na hEorpa .
(trg)="s45.4"> Graag wil ik proberen de rode draad te schetsen in de ontwikkeling van het Parlement en de kenmerken uiteen te zetten waaraan deze instelling haar unieke karakter
(src)="s46.1"> Is é an cuspóir atá ag an bhfoilseachán seo deis a thabhairt d ’ iarUachtaráin Pharlaimint na hEorpa , a dtéann a gcuimhní cinn siar chomh fada le 1977 , a léargas de stair na hinstitúide a thabhairt do na léitheoirí , léargas a bheidh le feiceáil trí thuairisc na ndaoine a bhí ann agus na himeachtaí a dtugann siad tuairisc orthu ag tarlú .
(trg)="s46.1"> In deze publicatie wordt de lezer door de oud-Voor-zitters van het Parlement , wier verslagen hierover teruggaan tot het jaar 1977 , door de geschiedenis van deze instelling gevoerd .
(src)="s50.1"> chomh huathúil agus chomh difriúil den Pharlaimint , ní amháin san Eoraip agus go hidirnáisiúnta chomh maith .
(src)="s50.2"> Ach ar dtús , siar linn ar bhóithre na smaointe .
(trg)="s49.1"> economische middelen gezamenlijk te beheren , door samen te leven en midden in de Koude Oorlog een gezamenlijke toekomst te ontwikkelen .
(src)="s52.1"> Cad iad na bearta a rinneadh ?
(trg)="s51.1"> Welke stappen werden hiervoor genomen ?
(src)="s52.2"> Chruthaigh na sé Bhallstát bhunaitheacha1 institiúidí chun an Conradh Eor-
(trg)="s51.2"> De zes oprichters1 riepen instellingen in het leven die het op
(src)="s53.1"> Cén fáth go mbeadh Parlaimint na hEorpa againn ?
(trg)="s52.1"> Waarom werd het Europees Parlement opgericht ?
(src)="s53.2"> Seasann an Pharlaimint do na saoránaigh a bhfuil cónaí orthu faoi chaolach an tí atá i gcomhar againn , an tAontas Eorpach , agus cinntíonn sí go mbíonn guth na saoránach sin le cloisteáil san Eoraip agus go mbíonn tionchar ag a nguth .
(trg)="s52.2"> Het Parlement vertegenwoordigt de burgers die onder het dak wonen van het gemeenschappelijke huis , de huidige Europese Unie , en verleent hen gewicht en invloed in Europa .
(src)="s54.1"> pach do Ghual agus Cruach ( CEGC ) , a síníodh an 18 Aibreán 1951 , a chur i bhfeidhm .
(trg)="s53.1"> 18 april 1951 ondertekende Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal ( EGKS ) moesten gaan omzetten .
(src)="s54.2"> Tugadh an chumhacht feidhmiúcháin don ‘ Ard-Údarás ’ .
(trg)="s53.2"> De uitvoerende macht werd daarbij overgedragen aan de „ Hoge Autoriteit ” .
(src)="s54.3"> Théadh an tÚdarás i gcomhairle leis an gComhthionól CEGC , a bhí comhdhéanta d ’ ionadaithe ó Pharlaimintí na mBallstát .
(trg)="s53.3"> Deze consulteerde de Gemeenschappelijke Vergadering van de EGKS , bestaande uit vertegenwoordigers van de parlementen van de lidstaten .
(src)="s55.1"> Ba ghearr gur thuig lucht na Parlaiminte go ndéanfadh aon lagú ar an dul chun cinn i dtionscadal na hEorpa damáiste as cuimse don tionscadal sin , agus go gcaithfí fáisceadh ar na maidí agus a bheith níos uaillmhianaí sa ród chuig aontas polaitiúil na hEorpa .
(trg)="s54.1"> De parlementariërs stelden al snel vast dat elke vorm van immobilisme aanzienlijke schade zou berokkenen aan het project Europa en dat men in hoog tempo moest blijven streven naar een politieke Europese unie .
(src)="s55.2"> Ba thuar an tuairimíocht sin ar fhorbairtí a thiocfadh tráth níos faide anonn , agus cé nár éirigh leo ina n-aidhm , chuir siad tús leis an ngluaiseacht athchóirithe .
(trg)="s54.2"> Daarmee liepen ze als het ware vooruit op een toekomstige ontwikkeling .
(trg)="s54.3"> En hoewel zij er niet in slaagden hun doelstelling te verwezenlijken , toch brachten ze een hervormingsbeweging op gang .
(src)="s56.1"> Do ghlún óg an lae inniu , b ’ fhéidir go bhfuil aidhmeanna bhunaitheoirí an Aontais Eorpaigh aduain agus imigéiniúil dóibh , ach ba chóir dúinn ina dhiaidh sin féin cuimhne a choinneáil ar na haidhmeanna sin .
(trg)="s55.1"> Hoewel de doelstellingen van de grondleggers van de Europese Unie voor de huidige jonge generaties welhaast ontastbaar geworden zijn , doen we er goed aan deze even weer in herinnering te roepen .
(src)="s56.2"> Ní lú tábhacht leo inniu ná an tábhacht a bhí leo an uair úd .
(trg)="s55.2"> Ze hebben immers niets ingeboet aan actualiteit .
(src)="s56.3"> Tar éis an Dara Cogadh Domhanda , shocraigh daoine a raibh fís don todhchaí acu cos a chur i dtaca agus deireadh a chur leis na huafáis a bhain leis na cogaí a scoilt teaghlaigh , a chruthaigh fuath ar an dá thaobh agus bhí ina dtubaiste don ilchríoch .
(trg)="s55.3"> Na de Tweede Wereldoorlog stond voor de grote Europese visionairen vast dat er een einde moest komen aan de verschrikkingen van de broederoorlogen , die wederzijdse haat hadden opgeroepen en rampzalige gevolgen hadden voor ons continent .
(src)="s56.4"> ‘ Go deo , deo arís ! ’ a bhí mar fhocal faire acu .
(trg)="s55.4"> „ Nooit meer ! ” luidde daarom hun motto .
(src)="s56.5"> Chun an cuspóir sin a bhaint amach , áfach , chaithfí na ceachtanna cearta a fhoghlaim ónar tharla san am a caitheadh .
(trg)="s55.5"> Maar daarvoor moest eerst de juiste lering uit de geschiedenis worden getrokken .
(src)="s57.1"> D ’ eascair an fadbhreathnaitheacht agus an mhian aisling na hEorpa a thabhairt chun fíre as an bhfonn an tsíocháin , an daonlathas agus an tsaoirse nuafhaighte a threisiú agus féachaint le dea-bhail shaoránaigh na
(trg)="s56.1"> Deze vooruitziende blik en de wil om de Europese droom in vervulling te doen gaan , ontsproten aan de
(src)="s58.1"> Cén chaoi a bhféadfaí tabhairt faoin aidhm nua ?
(trg)="s57.1"> Hoe kon dat worden bewerkstelligd ?
(src)="s58.2"> Ar dtús báire , trí thionscail ghuail agus chruach a dtíortha a thabhairt le chéile faoin riarachán comhchoiteann ,
(trg)="s57.2"> Allereerst door het samenvoegen van de kool- en staalindustrieën van hun landen , of anders gezegd , door te leren de
(src)="s62.2"> Bhí a chéad chruinniú ag an Tionól nua an 19 Márta 1958 , ach gan a bheith aige ach cumhachtaí comhairleacha .
(trg)="s61.3"> Ze kwam op 19 maart 1958 voor het eerst bijeen en had destijds slechts een adviserende functie .
(src)="s63.2"> Sa phróiseas sin , ní rabhthas chun dearmad a dhéanamh ar na pobail chomharsanacha a bhí i Lár agus Oirthear na hEorpa , agus a bhí ag maireachtáil faoi dhaoirse .
(trg)="s62.2"> Daarbij mochten ook de volkeren van de buurlanden in Centraal- en Oost-Europa , die in onvrijheid leefden , niet worden vergeten .
(src)="s63.3"> Is í an tSaoirse cloch choirnéil ár gcomhluachanna ar ar fhothaigh Parlaimint na hEorpa riamh a cuid beartas .
(trg)="s62.3"> Vrijheid is het fundament waarop onze gemeenschappelijke waarden gebaseerd zijn en waarop het Europees Parlement steeds haar beleid op afstemt .
(src)="s64.1"> Ba é Robert Schuman an chéad Uachtarán ar Thionól Parlaiminteach na hEorpa .
(trg)="s63.1"> De eerste voorzitter van de Europese Parlementaire Vergadering was Robert Schuman .
(src)="s64.2"> In óráid dhearbhaigh sé mian Pharlaimint na hEorpa cultúr ‘ comhsmaointeoi- reachta ’ a fhorbairt , ar chuir sé síos air mar a leanas : ‘ Trí ghrúpaí a chruthú , bhí ar chumas an Chomhthionóil , ú amháin ó na chéad chruinnithe a bhí aige , tuiscint de chomhtháthú Eorpach a fhorbairt a bhfuil tús áite aige ar leasanna náisiúnta . ’
(trg)="s63.2"> In een toespraak onderstreepte hij de wil van het Europees Parlement om een cultuur van „ gemeenschappelijk denken ” te ontwikkelen , die hij als volgt omschreef : De vorming van fracties heeft de Gemeenschappelijke Vergadering in staat gesteld , al vóór haar eerste zittingen , een Europees saamhorigheidsgevoel te ontwikkelen dat boven de nationale belangen staat .
(src)="s65.1"> Thuig Seansailéir Konrad Adenauer na Gearmáine , a bhí ina uachtarán ar Chomhairle na nAirí ag an am , go luath go bhféadfadh Parlaimint na hEorpa forbairt .
(trg)="s64.1"> Oud-bondskanselier Konrad Adenauer , die destijds Voorzitter was van de Raad van Ministers , onderkende snel welk ontwikkelingspotentieel het Europees Parlement bezat .
(src)="s65.2"> An 12 Meán Fómhair 1952 , dúirt sé : ‘ Gné an-suntasach den Pharlaimint ná go bhfuil sí thar a bheith fuinniúil .
(trg)="s64.2"> Zo verklaarde hij op 12 september 1952 : Het Parlement wordt vooral gekenmerkt door een sterke dynamiek .
(src)="s65.3"> Sa tionól sin atá agaibh – agus is comhartha sóirt é seo in obair pharlaiminte – tá iarrachtaí misniúla ar siúl dul chun cinn a dhéanamh .
(trg)="s64.3"> Haar vergadering is moedig in haar streven naar de toekomst – en dat is karakteristiek voor parlementair werk .
(src)="s65.4"> Creidimid nach féidir déanamh d ’ uireasa fhuinniúlacht na Parlaiminte . ’
(trg)="s64.4"> Wij zijn van mening dat de dynamiek van het Parlement onmisbaar is .
(src)="s65.5"> Tá na focail sin , a tháinig ó bhéal duine de dhaoine mór le rá na hEorpa , chomh hábhartha inniu agus a bhí riamh .
(trg)="s64.5"> De woorden van deze grote Europeaan hebben tot op heden niets ingeboet aan actualiteit .
(src)="s66.1"> Is iad na grúpaí polaitiúla2a chuireann an ghaoth i seolta na hinstitiúide agus san fhorbairt uirthi .
(trg)="s65.1"> De fracties2 zijn de belangrijkste actoren binnen deze instelling alsook voor de ontwikkeling ervan .
(src)="s66.2"> Ó tharla nach raibh aon toscaireachtaí náisiúnta sa tionól , cuidíodh go mór le meon Eorpach a chruthú , díospóireacht oibiachtúil nach raibh faoi chuing ag difríochtaí leasanna náisiúnta a chothú agus cabhrú le hiarrachtaí teacht ar chomhréitigh a thabharfadh leasanna náisiúnta agus leasanna Eorpacha le chéile .
(trg)="s65.2"> Het feit dat in de vergadering geen nationale delegaties vertegenwoordigd waren , droeg in grote mate bij aan het ontstaan van de Europese geest , aan een zakelijk debat , veraf van alle nationale verschillen en aan het streven naar compromissen als synthese van nationale en Europese belangen .
(src)="s68.1"> Ba ghearr go mba léir go raibh acmhainneachtaí an CEGC rótheoranta chun dúshláin na ré nua a shásamh .
(trg)="s66.1"> Al spoedig bleek dat de mogelijkheden van de EGKS te beperkt waren om het hoofd te kunnen bieden aan de uitdagingen van de nieuwe tijd .
(src)="s68.2"> An 25 Márta 1957 sa Róimh , dá bhrí sin , shínigh na sé Bhallstát bhunaitheacha na conarthaí a bhunaigh Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa ( CEE ) agus an Comhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach ( CEFA nó Euratom ) .
(trg)="s66.2"> Daarom ondertekenden de zes oprichters op 25 maart 1957 in Rome het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap ( EEG ) en het Verdrag
(src)="s72.1"> 1961 , mar shampla , cháin an Pharlaimint tógáil Bhalla Bheirlín .
(trg)="s70.2"> En om dezelfde reden keurde het Parlement de bouw van de Berlijnse Muur in augustus 1961 af .
(src)="s73.1"> chóir fónamh do na daoine ar dtús báire agus ansin ina dhiaidh sin fónamh don tír dhúchais ; ach tá cur chuige eile ann a deir gur chóir tús áite a thabhairt d ’ fhónamh don tír dhúchais le hais fónamh do na daoine .
(trg)="s71.2"> Over de Europese integratie zei hij : Een gedachte zegt dat men zich eerst in dienst van de mensen moet stellen en pas daarna in dienst van het eigen land .
(trg)="s71.3"> Een andere gedachte zegt echter dat eerst het eigen land komt en dan de mensen .
(src)="s73.2"> Dar liomsa , tugann fónamh don Eoraip an dá chur chuige seo le chéile , mar go mbítear ag fónamh don phobal agus don tír dhúchais go cothrom ag an am céanna . ’
(trg)="s71.4"> Mijns inziens brengt het zich in dienst stellen van Europa beide gedachten samen , aangezien men zich hiermee zowel in dienst stelt van de mensen als van het eigen land .
(src)="s74.1"> Ar an gcaoi chéanna , thacaigh an Pharlaimint le pobail Lár agus Oirthear na hEorpa ina gcoimheascar chun na saoirse agus thacaigh sí leo sna heachtraí móra a tharla sna tíortha a bhí faoi réim tionchair na Sóivéide go dtí gur leagadh an Balla i 1989 .
(trg)="s72.1"> Ook steunde het Parlement de volken in Centraal- en Oost-Europa in hun strijd voor vrijheid en tijdens de dramatische gebeurtenissen in de Oostbloklanden tot aan de val van de Muur in 1989 .
(src)="s74.2"> Thug an Pharlaimint lántacaíocht freisin do ghluaiseachtaí daonlathacha sa Spáinn , sa Phortaingéil agus sa Ghréig agus thug sí dóchas dóibh .
(trg)="s72.2"> Het Parlement schaarde zich ook achter de democratische bewegingen in Spanje , Portugal en Griekenland en gaf hen hoop .
(src)="s75.1"> Bhí obair ár bParlaiminte dírithe den chuid is mó riamh ar iarrachtaí teacht ar chomhréitigh inmharthana .
(trg)="s73.1"> Het streven naar een draagkrachtig compromis stond altijd centraal in het werk van het Parlement .
(src)="s75.2"> Is fíor sin , go háirithe , nuair a thagann sé chomh fada le luachanna Eorpacha3 a chosaint agus cóimheá a aimsiú idir comhdhlúthú inmheánach agus tacaíocht ó lasmuigh .
(trg)="s73.2"> Dit gold en geldt met name ten aanzien van de verdediging van de Europese waarden3 en het evenwicht tussen interne consolidatie en externe steun .
(src)="s76.1"> Ón mbliain 1988 i leith , tá Duais Sakharov um Shaoirse Smaointeoireachta á bronnadh ag Parlaimint na hEorpa .
(trg)="s74.1"> Sinds 1988 reikt het Europees Parlement de Sacharovprijs voor vrijheid van denken uit .
(src)="s76.2"> Bhí na buaiteoirí go léir , mar shampla Nelson Mandela , Alexander Dubček , Aung San Suu Kyi nó Alexander Milinkevich , fíorbhuíoch de thacaíocht na Parlaiminte dá bhfeachtais síochána .
(trg)="s74.2"> Alle winnaars van deze prijs , zoals Nelson Mandela , Alexander Dubček , Aung San Suu Kyi en Alexander Milinkewitsch , spraken hun grote waardering uit voor de steun van het Parlement voor hun vrijheidsstrijd .
(src)="s77.1"> Chomh luath le 1958 , dheimhnigh an Pharlaimint an ghné dhomhanda a bhain le cosaint chearta an duine , deimhniú a bhí ina thuar ar an treo pholaitiúil a ghlacfadh an tAontas tráth níos faide anonn .
(trg)="s75.1"> Al in 1958 benadrukte het Parlement het universele karakter van de strijd voor de mensenrechten .
(src)="s77.2"> Chuir an Pharlaimint dlús leis sin agus ar an tslí sin ag dul níos faide ná creat iomlán eacnamaíoch na gComhphobal .
(trg)="s75.2"> Daarmee anticipeerde het toen al op de toekomstige politieke koers van de Unie , gaf hieraan belangrijke impulsen en verliet voor het eerst het puur economische kader van de toenmalige Gemeenschappen .
(src)="s78.1"> Ba í Parlaimint na hEorpa freisin , in imeacht na mblianta , a dúirt arís agus arís eile gur chóir go mbeadh clásal faoi chearta an duine i ngach comhaontú comhair a shocródh tríú Stáit leis an gComhphobal Eorpach agus níos deireanaí leis an Aontas Eorpach .
(trg)="s76.1"> Het Europees Parlement riep ook jarenlang en telkens weer op tot het opnemen van een mensenrechtenclausule in alle samenwerkingsovereenkomsten van de Europese Gemeenschap , en zijn opvolger de Europese Unie , met derde landen .
(src)="s79.1"> Ba sa mheon sin a léirigh an Pharlaimint a dlúthpháirtíocht leis na pobail sin san Eoraip arbh éigean dóibh maireachtáil faoi dheachtóireachtaí .
(src)="s79.2"> I mí Lúnasa
(trg)="s77.1"> In deze zin verklaarde het Parlement zich ook solidair met de volken in Europa die onder het juk van een
(src)="s80.1"> Go hinmheánach freisin , bhí an Pharlaimint gníomhach i réimsí éagsúla .
(trg)="s78.1"> Ook intracommunautair was het Parlement op diverse gebieden actief .
(src)="s81.2"> ‘ Luachanna ’ .
(trg)="s79.2"> Zie brochure „ De waarden ” .
(src)="s84.1"> agus lorg sí comhréiteach idir dearcaí náisiúnta agus dearcaí Eorpacha .
(trg)="s82.1"> Net zoals bij de mensenrechten liep het Parlement ook op dit punt vooruit op toekomstige ontwikkelingen en maakte zich sterk voor de synthese van nationale en Europese visies .
(src)="s85.1"> Maidir leis an mbuiséad , bhí an Pharlaimint in ann a cuid cumhachtaí a leathnú de réir a chéile .
(trg)="s83.1"> Op begrotingsgebied kon het Parlement zijn bevoegdheden stap voor stap verruimen .
(src)="s85.2"> Chomh fada siar le 1958 , tharraing sí aird ar an ‘ easnamh daonlathach ’ sa réimse sin , óir gurb iad na Ballstáit a chinneadh an buiséad Eorpach gan na parlaimintí náisiúnta a bheith páirteach sa phróiseas .
(trg)="s83.2"> Al in 1958 maakte het Parlement op dit punt gewag van een “ democratisch tekort ” , aangezien de lidstaten de Europese begroting vaststelden zonder de nationale parlementen erbij te betrekken .
(src)="s86.1"> imíteachas , an comhrac in aghaidh na sceimhlitheoireachta agus fós saoirsí pearsanta a choimeád slán agus feachtais chun comhionannas inscne a chinntiú .
(trg)="s84.1"> de strijd tegen racisme , vreemdelingenhaat en anti semitisme , de strijd tegen het terrorisme met inachtneming van de persoonlijke vrijheden , en de strijd voor de gelijke behandeling van mannen en vrouwen .
(src)="s86.2"> Bhí na díchill sin go léir dírithe ar chearta bunúsacha a chosaint agus a threisiú .
(trg)="s84.2"> Al deze inspanningen hadden tot doel de grondrechten te beschermen en te versterken .
(src)="s86.3"> A bhuíochas don bhrú ó Pharlaimint na hEorpa is mór atá bainte amach sna réimsí sin .
(trg)="s84.3"> Onder druk van het Europees Parlement werd veel bereikt op deze gebieden .
(src)="s86.4"> Mar shampla , i nDeireadh Fómhair 2007 bhíothas in ann Cairt um Chearta Bunúsacha a nascadh le Conradh Liospóin a bhfuil ceangal dlí léi agus a thabharfaidh cosaint dár saoránaigh .
(trg)="s84.4"> Zo werd in het Verdrag van Lissabon in oktober 2007 een handvest van de grondrechten verankerd ter bescherming van onze burgers .
(src)="s86.5"> Tá an Chairt ina ceangal ar na Ballstáit agus ar na hInstitiúidí Eorpacha araon , seachas an Ríocht Aontaithe agus an Pholainn .
(src)="s86.6"> An 12 Nollaig 2007 in Strasbourg , fógraíodh an Chairt go sollúnta agus shínigh Uachtarán Pharlaimint na hEorpa , Uachtarán an Choimisiúin Eorpaigh agus Uachtarán na Comhairle í .
(trg)="s84.5"> Dit handvest , dat bindend is voor zowel de Europese instellingen als de lidstaten , met uitzondering van Groot-Brittannië en Polen , werd op 12 december 2007 in Straatsburg afgekondigd door de voorzitters van het Europees parlement , de Europese Commissie en de Raad van Ministers en ondertekend .
(src)="s86.7"> Tabharfaidh Conradh Liospóin feidhm dlí di .
(trg)="s84.6"> Het wordt van kracht met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon .
(src)="s87.1"> Faoi lár an 1970idí , agus coimheascair fhada , dhiana curtha di aici , d ’ éirigh le Parlaimint na hEorpa a bheith ar cheann d ’ eití an údaráis bhuiséadaigh – ba í Comhairle na nAirí an eite eile .
(trg)="s85.1"> Na een lange en hevige strijd werd het Europees Parlement halverwege de jaren zeventig begrotings autoriteit , naast de Raad van Ministers .
(src)="s87.2"> Chloígh sí go docht lena prionsabal go gcaithdh an tAontas Eorpach cistí leordhóthanacha a bheith aige chun a chuid cuspóirí a bhaint amach .
(trg)="s85.2"> Onverstoorbaar houdt het Parlement vast aan het grondbeginsel dat de Europese Unie moet beschikken over voldoende middelen om haar doel stellingen te kunnen verwezenlijken .
(src)="s87.3"> Bhain an Pharlaimint úsáid as a cuid cumhachtaí go léir chun é sin a chur i gcrích : sa bhliain 1980 , mar shampla , dhiúltaigh sí do bhuiséad an Chomhphobail den chéad uair riamh .
(trg)="s85.3"> Om dit te bereiken heeft het Parlement alle staande mogelijkheden die ter beschikking stonden , benut en in 1980 voor het eerst in zijn geschiedenis zijn goedkeuring onthouden aan een EU-begroting .
(src)="s88.1"> Is léir freisin na hiarrachtaí teacht ar chomhthoil ón gcaoi a raibh Parlaimint na hEorpa ag iarraidh a cuid cumhachtaí a mhéadú .
(trg)="s86.1"> Het bemiddelen en streven naar compromissen blijkt ook uit de wijze waarop het Europees Parlement zich sterk maakt voor de verruiming van zijn bevoegdheden .
(src)="s88.2"> Mar sin féin , ní sprioc iontu féin iad sin ach caithdh siad fónamh chun leasa na saoránach .
(trg)="s86.2"> Deze zijn echter geen doel op zich , maar dienen in dienst te staan van het welzijn van de burgers .
(src)="s90.1"> I dtús báire , b ’ ann don bhuiséad chun an comhbheartas talmhaíochta a mhaoiniú , agus é mar aidhm neamhspleáchas agus féinriar na talmhaíochta sna Comhphobail Eorpacha a áirithiú .
(trg)="s87.1"> Oorspronkelijk werd uit de begroting in de eerste plaats het gemeenschappelijk landbouwbeleid genancierd .
(src)="s93.1"> Cé gur tionól comhairleach amháin a bhí sa Pharlaimint i 1958 , ó rachaidh Conradh Liospóin i bhfeidhm beidh a cuid cumhachtaí reachtacha comhionann le cumhachtaí na Comhairle i mórán 100 % de na cásanna .
(trg)="s91.1"> Terwijl het Parlement in 1958 slechts een adviserende functie bezat , wordt het door de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon gelijkwaardige wetgever naast de Raad in bijna de gehele wetgeving .
(src)="s94.1"> dlúthpháirtíochta .
(trg)="s92.1"> en onafhankelijkheid van de Europese landbouw worden gewaarborgd .
(src)="s94.3"> B ’ éigean na cistí riachtanacha a thabhairt don Aontas Eorpach chun go mbeadh rath ar an méadú .
(trg)="s92.4"> De Europese Unie moest worden voorzien van de middelen die nodig werden geacht om de uit breiding met succes te kunnen verwezenlijken .
(src)="s94.4"> Gan dlúthpháirtíocht airgeadais , ní bheifí in ann forbairt rathúil a dhéanamh agus ní fhéadfaí an ceann is fearr a fháil ar na héagothroimí atá ann .
(trg)="s92.5"> Zonder financiële solidariteit is een succesvolle ontwikkeling niet mogelijk en kunnen de bestaande verschillen niet worden opgeheven .
(src)="s95.1"> Úsáideann Parlaimint na hEorpa a cuid cumhachtaí reachtacha chun éascaíocht a dhéanamh do na saoránaigh ina saol ó lá go lá .
(trg)="s94.1"> Het Europees Parlement gebruikt zijn bevoegdheden op wetgevend vlak om het alledaagse leven van de burgers te vergemakkelijken .
(src)="s95.2"> Meabhraíodh é sin agus an iliomad cinneadh á nglacadh .
(trg)="s94.2"> Met dit doel voor ogen werden al tal van besluiten genomen .
(src)="s95.3"> As na cinntí sin , ba mhaith liom díreach na cinn a bhfuil an tsiombalachas is mó ag gabháil leo a lua .
(trg)="s94.3"> Van deze wil ik die noemen die de grootste symbolische betekenis hebben .
(src)="s96.1"> Cinntíonn an Pharlaimint anois go mbíonn buiséad an Aontais4 leagtha amach ar chaoi gur féidir freastal ar na dúshláin reatha .
(src)="s96.2"> Leis an saothar chun an comhshaol a chosaint agus go háirithe athrú aeráide a chomhrac , chun teicneolaíochtaí nua a fhorbairt agus chun cabhrú le rochtain leathan ar eolas a chinntú , is féidir leis an AE freastal ar a chuid oibleagáidí idirnáisiúnta .
(trg)="s94.4"> Hiertoe behoren onder meer de verlaging van de tarieven voor inkomende en uitgaande gsm-gesprekken in het buitenland , het opstellen van een „ zwarte lijst ” van luchtvaartmaatschappijen die niet voldoen aan de vereiste veiligheidsnormen en daarom niet meer op bestemmingen in de EU mogen vliegen , en het verbod op kankerverwekkende stoen in speelgoed .
(src)="s98.1"> D ’ úsáid Parlaimint na hEorpa a cuid cumhachtaí buiséadacha mar chrann taca chun a cuid cumhachtaí reachtacha a leathnú diaidh ar ndiaidh sna conarthaí éagsúla.5
(trg)="s95.2"> De bescherming van natuur en milieu en in het bijzonder de strijd tegen de klimaatverandering , de ontwikkeling van nieuwe technologieën en de bevordering van een brede toegang tot kennis stellen de EU in staat haar internationale verplichtingen na te komen .
(src)="s99.1"> Ó tharla an méadú mór in 2004 , tá an AE i gcás an-difriúil go deo chomh fada agus a bhaineann le reachtaíocht chomh maith .
(trg)="s96.1"> Voor wat betreft de wetgeving bevindt de EU zich na de uitbreiding van 2004 in een geheel nieuwe situatie .
(src)="s99.2"> Tá sé ag fáil níos deacra teacht ar chomhréiteach le 27 mBallstát sa Chomhairle .
(trg)="s96.2"> Het wordt steeds moeilijker om compromis-
(src)="s104.1"> Bhí sé sin fíor go háirithe maidir le dhá thogra a raibh impleachtaí móra acu : an Treoir um Sheirbhísí6 agus an Rialachán um Cheimiceáin ( ‘ REACH ’ ) 7 .
(trg)="s101.1"> Dit was voornamelijk het geval bij twee belangrijke projecten , de zogeheten dienstenrichtlijn5en de Verordening chemische stoen ( „ REACH ” ) 6 .
(src)="s104.2"> Ba í Parlaimint na hEorpa faoi dheireadh thiar a mheall comhréiteach anseo agus ar an tslí sin bhíothas in ann an lathach na Gearmáine , mar a bhí tráth , san AE a chur chun cinn .
(trg)="s101.2"> Hier nieuwe deelstaten uit teneinde de integratie van de burgers uit de voormalige DDR in de EU te stimuleren .
(src)="s104.3"> Bhí siad rannpháirteach in obair na Parlaiminte ach gan stádas Feisirí acu .
(trg)="s101.3"> Ze werden betrokken bij het parlementaire werk , zonder zelf lid te zijn van het Parlement .
(src)="s104.4"> D ’ éirigh thar cionn leis sin mar gur thug sé an deis dóibh cleachtadh a fháil ar nósanna imeachta ár n-institiúide agus ar an Aontas Eorpach ina iomláine luath go maith .
(trg)="s101.4"> Dit bleek een groot succes , omdat zij zo sneller konden wennen aan de werkwijze van onze instelling en aan de Europese Unie in haar geheel .
(src)="s105.1"> dá ghníomh reachtacha sin a ghlacadh .
(trg)="s102.1"> zorgde het Parlement er uiteindelijk voor dat een compromis tot stand kwam en deze twee wetgevingshandelingen werden aanvaard .
(src)="s106.1"> Bhíothas in ann teacht ar an gcomhréiteach sin óir gur cuireadh difríochtaí náisiúnta agus polaitiúla i leataobh ar mhaithe le leas foriomlán na hEorpa .
(trg)="s103.1"> Dit compromis kwam uiteindelijk tot stand omdat nationale en politieke conicten konden worden opgelost in het belang van heel Europa .
(src)="s107.1"> Rinneadh an dea-chleachtas sin faoi dhó arís ina dhiaidh sin : ar dtús , san ullmhúchán d ’ aontachas na deich mBallstát nua , tháinig breathnóirí chuig Parlaimint na hEorpa ó Bhealtaine 2003 go dtí an méadú féin an 1 Bealtaine 2004 agus arís , in ullmhú d ’ aontachas na Bulgáire agus na Rómáine , ó Mheán Fómhair 2005 go dtí Mí na Nollag 2006 .
(trg)="s104.1"> Het Europees Parlement kon deze belangrijke bijdrage leveren omdat het zelf had geanticipeerd op de uitbreiding en was voorbereid op de nieuwe situatie .
(trg)="s104.2"> Het Parlement kan daarom terecht trots zijn op het werk dat het in dit verband volbracht .
(src)="s108.2"> Is maith a fhéadfaidh an Pharlaimint a bheith bródúil as a cuid oibre sa réimse sin .
(trg)="s105.2"> Tussen mei 2003 en 1 mei 2004 kwamen waarnemers uit de tien nieuwe lidstaten naar het Parlement ter voorbereiding op de toetreding , en van september 2005 tot december 2006 kwamen waarnemers uit Bulgarije en Roemenië om dezelfde reden .
(src)="s109.1"> Ba chomhaltaí de pharlaimintí náisiúnta a dtíre ab ea na breathnadóirí go léir .
(trg)="s105.3"> Al deze waarnemers waren parlementariërs in hun eigen land .
(src)="s109.2"> Bhí de chead acu dul leis na grúpaí polaitiúla agus fuair siad eolas ar mhodhanna oibre na Parlaiminte .
(trg)="s105.4"> Ze werden geïntegreerd in de Europese fracties en konden zo kennismaken met de werkmethoden van het Parlement .
(src)="s109.3"> Bhí ár gcuid comhghleacaithe nua dá réir sin lánpháirtithe go hiomlán in obair na Parlaiminte ón gcéad lá den mhéadú .
(trg)="s105.5"> Onze nieuwe collega ’ s waren zodoende al vanaf de eerste dag van toetreding betrokken bij het werk van het Parlement .
(src)="s110.1"> Tar éis leagan Bhalla Bheirlín , thug Parlaimint na hEorpa cuireadh do bhreathnóirí ó Länder ( Comhstáit ) nua na Gearmáine , arna roghnú ag an Bundestag , teacht chuig an bParlaimint chomh luath le 1991 chun lánpháirtiú shaoránaigh Phoblacht Dhaon-
(trg)="s106.1"> Al in 1991 , kort na de val van de Berlijnse Muur , nodigde het Europees Parlement enkele , door de Duitse Bondsdag benoemde , waarnemers uit de