# ga/B13008325/B13008325.xml.gz
# hu/B13008325/B13008325.xml.gz
(src)="s17.1"> Cuntais iarUachtaráin Pharlaimint na hEorpa
(trg)="s17.1"> Fényképek az Európai Parlament régi elnökeiről
(src)="s38.1"> Focal Tosaigh ó Hans-Gert Pöttering , Uachtarán Pharlaimint na hEorpa
(trg)="s35.1"> Hans-Gert PÖTTERINGaz Európai Parlament elnökének előszava
(src)="s40.1"> Ba thréimhse iad na caoga bliain idir 19 Márta 1958 agus an 19 Márta 2008 inar tharla go leor eachtraí stairiúla agus forbairtí a raibh tionchar suntasach acu ar shaol shaoránaigh na hEorpa .
(trg)="s37.2"> A két dátum olyan időszakot jelöl az Európai Parlament számára , amelyet számos , az európai polgárok élete szempontjából nagy jelentőségű történelmi esemény határozott meg .
(src)="s40.2"> Dáta lárnach sa tréimhse sin ab ea na chéad toghcháin dhíreacha chuig Parlaimint na hEorpa i Meitheamh 1979 .
(trg)="s37.3"> Ezen időszak egyik lényeges eseménye az Európai Parlament első közvetlen megválasztása volt 1979 júniusában .
(src)="s41.1"> Ó ‘ chruinniú bunreachta ’ Thionól Parlaiminteach na hEorpa an 19 Márta 1958 in Strasbourg , thóg sé 21 bliain go dtí gur toghadh Parlaimint na hEorpa go díreach den chéad uair , rud a chur ar chumas na saoránach tionchar a imirt ar leibhéal na hEorpa .
(trg)="s38.1"> Az „ európai Parlamenti Közgyűlés ” 1958. március 19-ei , strasbourgi alakuló ülése után 21 év telt el addig , amikor az Európai Parlamentet először választották meg közvetlenül , és a polgárok a befolyásukat európai szinten érvényesíthették .
(src)="s42.1"> Sa bhliain 1958 , rinne 142 Feisire ionadaíocht ar na 169 milliún saoránach as na sé Bhallstát bhunaitheacha den Chomhphobal Eorpach , mar a bhí ag an am .
(trg)="s39.1"> 1958-ban 142 képviselő látta el az Európai Közösség hat alapító tagállama akkoriban 168 millió polgárának képviseletét .
(src)="s42.2"> Tar éis na toghcháin Eorpacha seo chugainn i Meitheamh 2009 , beidh 751 Feisire ag déanamh ionadaíochta ar thart ar 500 milliún duine atá ina gcónaí in 27 mBallstát .
(trg)="s39.2"> A most következő , 2009 júniusában tartandó európai parlamenti választások után 751 képviselő már 27 tagállam mintegy 500 millió lakosát fogja képviselni !
(src)="s44.1"> Ní hé seo an áit le tuairisc a thabhairt ar stair iomlán Pharlaimint na hEorpa ná dul go mion isteach i bhforbairt a cuid cumhachtaí .
(trg)="s40.1"> E kiadványnak nem célja sem az Európai Parlament teljes történetének néhány sorban történő ismertetése , sem hatáskörei fejlődésének részletes kifejtése .
(src)="s44.2"> Agus Parlaimint na hEorpa ag ceiliúradh cothrom 50 bliain a bhunaithe , beidh saothair eile ann chun na críocha sin .
(trg)="s40.2"> Az Európai Parlament fennállásának 50. évfordulója alkalmából más kiadványok fognak ezzel a feladattal foglalkozni .
(src)="s45.1"> Mar Uachtarán ar Pharlaimint na hEorpa faoi láthair , is cuid de shlabhra leanúnach mé den dream a chuaigh romham .
(trg)="s41.1"> Ebben a kiadványban az olvasót a parlament egykori elnökei – akiknek visszaemlékezései egészen 1977-ig nyúlnak vissza – kalauzolják végig az intézmény történetén .
(src)="s45.2"> Toghadh chun na hoige mé an 16 Eanáir 2007 , ar feadh téarma dhá bhliain go leith .
(trg)="s42.1"> Az Európai Parlament jelenlegi elnökeként elődeimmel egy sorban állok .
(src)="s45.3"> Feictear domsa gur leanúnachas gan uaim ar a gcuidsean saothair mo chuid oibre féin .
(trg)="s42.2"> E tisztségemet , amelyet 2007. január 16-a óta töltök be két és fél évre , az ő munkájuk továbbvitelének tekintem .
(src)="s45.4"> Rinne gach duine díobh , ina sheal nó ina seal féin , iarracht tionchar níos mó agus cead cainte níos mó i bpróiseas cinnteoireachta na hEorpa a bhaint amach don Pharlaimint , agus ar an tslí sin do shaoránaigh na hEorpa .
(trg)="s42.3"> A maguk idejében mindannyian azért szálltak síkra , hogy az Európai Parlamentnek és ezáltal az európai polgároknak az európai döntéshozatali folyamatban nagyobb súlyt , több befolyást és több beleszólási jogot szerezzenek .
(src)="s47.1"> Ba mhaith liom an deis a thapú anseo sampla a thabhairt de na téamaí leanúnacha a tháinig chun cinn arís agus arís eile i bhforbairt na Parlaiminte agus tuairisc a thabhairt ar na tréithe a dhéanann institiúid
(trg)="s42.4"> Szeretném megkísérelni a parlament fejlődése vezérfonalának bemutatását és azon tulajdonságok ismertetését , amelyek ennek az intézménynek egyedi karaktert adnak , amely karakter nemcsak európai szin-
(src)="s50.1"> chomh huathúil agus chomh difriúil den Pharlaimint , ní amháin san Eoraip agus go hidirnáisiúnta chomh maith .
(trg)="s45.1"> ten , hanem nemzetközi összehasonlításban is kiemeli az intézményt .
(src)="s50.2"> Ach ar dtús , siar linn ar bhóithre na smaointe .
(trg)="s45.2"> Először azonban vessünk egy pillantást a múltra .
(src)="s52.1"> Cad iad na bearta a rinneadh ?
(trg)="s46.1"> Milyen lépéseket tettek ?
(src)="s52.2"> Chruthaigh na sé Bhallstát bhunaitheacha1 institiúidí chun an Conradh Eor-
(trg)="s46.2"> A hat alapító tag1intézmé-nyeket hozott létre az Európai Szén- és Acélközösségről ( ESZAK ) szóló , 1951. április 18-án aláírt szerződés végrehajtására .
(src)="s53.1"> Cén fáth go mbeadh Parlaimint na hEorpa againn ?
(trg)="s46.3"> A végrehajtó hatalmat ennek során egy „ Főhatóságra ” ruházták .
(src)="s53.2"> Seasann an Pharlaimint do na saoránaigh a bhfuil cónaí orthu faoi chaolach an tí atá i gcomhar againn , an tAontas Eorpach , agus cinntíonn sí go mbíonn guth na saoránach sin le cloisteáil san Eoraip agus go mbíonn tionchar ag a nguth .
(trg)="s46.4"> Ez a Főhatóság az ESZAK Közös Közgyűlésével konzultált , amely a tagállami parlamentek képviselőiből állt .
(src)="s54.2"> Tugadh an chumhacht feidhmiúcháin don ‘ Ard-Údarás ’ .
(trg)="s47.1"> Voltaképpen mi szükség van az Európai Parlamentre ?
(src)="s54.3"> Théadh an tÚdarás i gcomhairle leis an gComhthionól CEGC , a bhí comhdhéanta d ’ ionadaithe ó Pharlaimintí na mBallstát .
(trg)="s47.2"> A parlament képviseli azokat a polgárokat , akik közös házunk , a mai Európai Unió fedele alatt élnek együtt , valamint súlyt és befolyást ad a hangjuknak Európában .
(src)="s55.1"> Ba ghearr gur thuig lucht na Parlaiminte go ndéanfadh aon lagú ar an dul chun cinn i dtionscadal na hEorpa damáiste as cuimse don tionscadal sin , agus go gcaithfí fáisceadh ar na maidí agus a bheith níos uaillmhianaí sa ród chuig aontas polaitiúil na hEorpa .
(trg)="s48.1"> A parlamenti képviselők hamar felismerték , hogy az európai projekt számára bármilyen tétlenség jelentős károkat okozna , és hogy Európában a politikai unióhoz vezető úton tovább és gyorsabban kell haladni .
(src)="s55.2"> Ba thuar an tuairimíocht sin ar fhorbairtí a thiocfadh tráth níos faide anonn , agus cé nár éirigh leo ina n-aidhm , chuir siad tús leis an ngluaiseacht athchóirithe .
(trg)="s48.2"> Előre látták a későbbi fejlődést , és – még ha nekik nem is sikerült megvalósítani a céljukat – a reformfolyamatot mozgásba hozták .
(src)="s56.1"> Do ghlún óg an lae inniu , b ’ fhéidir go bhfuil aidhmeanna bhunaitheoirí an Aontais Eorpaigh aduain agus imigéiniúil dóibh , ach ba chóir dúinn ina dhiaidh sin féin cuimhne a choinneáil ar na haidhmeanna sin .
(trg)="s49.1"> Még ha az Európai Unió alapító atyáinak céljai a fiatal nemzedék számára ma esetleg nagyon távolinak is tűnhetnek , ma is emlékeznünk kell rájuk .
(src)="s56.2"> Ní lú tábhacht leo inniu ná an tábhacht a bhí leo an uair úd .
(trg)="s49.2"> Időszerűségükből semmit sem veszítettek .
(src)="s56.3"> Tar éis an Dara Cogadh Domhanda , shocraigh daoine a raibh fís don todhchaí acu cos a chur i dtaca agus deireadh a chur leis na huafáis a bhain leis na cogaí a scoilt teaghlaigh , a chruthaigh fuath ar an dá thaobh agus bhí ina dtubaiste don ilchríoch .
(trg)="s49.3"> A második világháború után nagyformátumú , jövőbetekintő emberek elhatározták , hogy a testvérháborúk – amelyek a kölcsönös gyűlölet légkörét alakították ki , és kontinensünket katasztrófába sodorták – rettenetének véget vetnek .
(src)="s56.4"> ‘ Go deo , deo arís ! ’ a bhí mar fhocal faire acu .
(trg)="s49.4"> „ Soha többet ! ” – így hangzott ezért a felhívásuk .
(src)="s56.5"> Chun an cuspóir sin a bhaint amach , áfach , chaithfí na ceachtanna cearta a fhoghlaim ónar tharla san am a caitheadh .
(trg)="s49.5"> Ehhez azonban a történelemből le kellett vonni a helyes tanulságokat .
(src)="s57.1"> D ’ eascair an fadbhreathnaitheacht agus an mhian aisling na hEorpa a thabhairt chun fíre as an bhfonn an tsíocháin , an daonlathas agus an tsaoirse nuafhaighte a threisiú agus féachaint le dea-bhail shaoránaigh na
(trg)="s50.1"> Ezek az előrelátó képességek és az európai álom megvalósításának szándéka a béke , a demokrácia és az újra elnyert szabadság megszilárdítására , valamint az európai polgárok jólétére való törekvésből eredt .
(src)="s58.1"> Cén chaoi a bhféadfaí tabhairt faoin aidhm nua ?
(trg)="s51.1"> Hogyan lehetett ezt megvalósítani ?
(src)="s58.2"> Ar dtús báire , trí thionscail ghuail agus chruach a dtíortha a thabhairt le chéile faoin riarachán comhchoiteann ,
(trg)="s51.2"> Először országaik szén- és acéliparának összevonásával , vagy más szóval azáltal , hogy megtanulták a gazdasági erőforrások közös irányítását , a közös életet és a javában dúló hidegháborúban közös jövő kialakítását .
(src)="s63.3"> Is í an tSaoirse cloch choirnéil ár gcomhluachanna ar ar fhothaigh Parlaimint na hEorpa riamh a cuid beartas .
(trg)="s55.1"> lyekhez az Európai Parlament mindig is hozzáigazította politikáját .
(src)="s64.1"> Ba é Robert Schuman an chéad Uachtarán ar Thionól Parlaiminteach na hEorpa .
(src)="s64.2"> In óráid dhearbhaigh sé mian Pharlaimint na hEorpa cultúr ‘ comhsmaointeoi- reachta ’ a fhorbairt , ar chuir sé síos air mar a leanas : ‘ Trí ghrúpaí a chruthú , bhí ar chumas an Chomhthionóil , ú amháin ó na chéad chruinnithe a bhí aige , tuiscint de chomhtháthú Eorpach a fhorbairt a bhfuil tús áite aige ar leasanna náisiúnta . ’
(trg)="s56.1"> Európai Parlament azon szándékát , hogy alakítsák ki a „ közös gondolkodás ” kultúráját , amelyet a következőképpen írt le : „ A képviselőcsoportok létrehozása lehetővé tette a Közös Közgyűlés számára , hogy már az első üléseitől kezdve kialakítsa az európai összetartozás érzését , amely a nemzeti érdekek felett áll . ”
(src)="s65.1"> Thuig Seansailéir Konrad Adenauer na Gearmáine , a bhí ina uachtarán ar Chomhairle na nAirí ag an am , go luath go bhféadfadh Parlaimint na hEorpa forbairt .
(trg)="s57.1"> Konrad Adenauer szövetségi kancellár , aki akkoriban a Miniszterek Tanácsának elnöke volt , hamar felismerte az Európai Parlament fejlődési lehetőségeit .
(src)="s65.2"> An 12 Meán Fómhair 1952 , dúirt sé : ‘ Gné an-suntasach den Pharlaimint ná go bhfuil sí thar a bheith fuinniúil .
(trg)="s57.2"> 1952. szeptember 12-én kijelentette : „ A parlament különösen erős dinamikája révén tűnik ki .
(src)="s65.3"> Sa tionól sin atá agaibh – agus is comhartha sóirt é seo in obair pharlaiminte – tá iarrachtaí misniúla ar siúl dul chun cinn a dhéanamh .
(trg)="s57.3"> A Közgyűlésében törekvések láthatók arra – és ez a parlamenti munka jellemzője – , hogy az úton bátran haladjanak előre .
(src)="s65.4"> Creidimid nach féidir déanamh d ’ uireasa fhuinniúlacht na Parlaiminte . ’
(trg)="s57.4"> Azon a véleményen vagyunk , hogy a parlament dinamikája nélkülözhetetlen . ”
(src)="s65.5"> Tá na focail sin , a tháinig ó bhéal duine de dhaoine mór le rá na hEorpa , chomh hábhartha inniu agus a bhí riamh .
(trg)="s57.5"> E nagy európai államférfi szavai a mai napig nem veszítettek időszerűségükből .
(src)="s66.1"> Is iad na grúpaí polaitiúla2a chuireann an ghaoth i seolta na hinstitiúide agus san fhorbairt uirthi .
(trg)="s58.1"> A képviselőcsoportok2 az intézmény és az intézmény fejlődésének legfontosabb szereplői .
(src)="s66.2"> Ó tharla nach raibh aon toscaireachtaí náisiúnta sa tionól , cuidíodh go mór le meon Eorpach a chruthú , díospóireacht oibiachtúil nach raibh faoi chuing ag difríochtaí leasanna náisiúnta a chothú agus cabhrú le hiarrachtaí teacht ar chomhréitigh a thabharfadh leasanna náisiúnta agus leasanna Eorpacha le chéile .
(trg)="s58.2"> Az , hogy a közgyűlésben nem nemzeti küldöttségek voltak jelen , jelentősen hozzájárult az európai szellem kialakulásához , az összes nemzeti különbségen túlmutató szakszerű vitához és a kompromisszumok kereséséhez , amelyeknek a nemzeti és európai érdekek szintézisét kell jelenteniük .
(src)="s67.1"> Thug Georges Spénale , Uachtarán na Parlaiminte ó 1975 go dtí 1977 , achoimre ar an bhforbairt seo ar bhealach suntasach .
(trg)="s59.1"> Georges Spénale , aki 1975 és 1977 között volt a Parlament elnöke , ezt a fejlődést figyelemreméltó módon foglalta össze .
(src)="s67.2"> Agus é ag caint ar lánpháirtiú na hEorpa , dúirt sé : ‘ Deirtear i gcur chuige amháin gur
(trg)="s59.2"> Az európai integrációról a következőket mondta : „ Az egyik megközelítés azt mondja , hogy először az emberek szolgálatába kell állni , és csak utána a haza szolgálatába , egy másik megközelítés azonban azt mondja , hogy a haza szolgálata az emberek szolgálata felett áll .
(trg)="s59.3"> Véleményem szerint Európa szolgálata
(src)="s68.1"> Ba ghearr go mba léir go raibh acmhainneachtaí an CEGC rótheoranta chun dúshláin na ré nua a shásamh .
(trg)="s60.1"> Hamar kiderült , hogy az ESZAK lehetőségei korlátozottak voltak ahhoz , hogy az új kor kihívásainak megfeleljenek .
(src)="s68.2"> An 25 Márta 1957 sa Róimh , dá bhrí sin , shínigh na sé Bhallstát bhunaitheacha na conarthaí a bhunaigh Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa ( CEE ) agus an Comhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach ( CEFA nó Euratom ) .
(trg)="s60.2"> A hat alapító tag ezért 1957. március 25-én Rómában aláírta az Európai Gazdasági Közösséget ( EGK ) és az Európai Atomenergia-közösséget ( Euratom ) létrehozó szerződéseket .
(src)="s68.3"> Rinneadh Tionól Parlaiminteach na hEorpa den Chomhthionól agus ag an am céanna rinneadh an tionól aonair do na trí Chomhpho-
(trg)="s60.3"> A közös közgyűlés Európai Parlamenti Közgyűléssé és egyszersmind a három közösség egyetlen közgyűlésévé alakult .
(src)="s73.1"> chóir fónamh do na daoine ar dtús báire agus ansin ina dhiaidh sin fónamh don tír dhúchais ; ach tá cur chuige eile ann a deir gur chóir tús áite a thabhairt d ’ fhónamh don tír dhúchais le hais fónamh do na daoine .
(trg)="s65.1"> egyesíti e két megközelítést , mivel az az emberek és a haza szolgálatát egyaránt tartalmazza . ” mai események során a fal 1989-es leomlásáig .
(src)="s73.2"> Dar liomsa , tugann fónamh don Eoraip an dá chur chuige seo le chéile , mar go mbítear ag fónamh don phobal agus don tír dhúchais go cothrom ag an am céanna . ’
(trg)="s65.2"> A parlament teljes mértékben a spanyolországi , portugáliai és görögországi demokratikus mozgalmak mellé állt , és reményt adott nekik .
(src)="s75.1"> Bhí obair ár bParlaiminte dírithe den chuid is mó riamh ar iarrachtaí teacht ar chomhréitigh inmharthana .
(trg)="s66.1"> A stabil egyensúlyra való törekvés mindig parlamentünk munkájának középpontjában állt .
(src)="s75.2"> Is fíor sin , go háirithe , nuair a thagann sé chomh fada le luachanna Eorpacha3 a chosaint agus cóimheá a aimsiú idir comhdhlúthú inmheánach agus tacaíocht ó lasmuigh .
(trg)="s66.2"> Ez különösen érvényes az európai értékek védelmére3 , valamint a belső konszolidáció és a külső támogatás közötti egyensúlyra .
(src)="s76.1"> Ón mbliain 1988 i leith , tá Duais Sakharov um Shaoirse Smaointeoireachta á bronnadh ag Parlaimint na hEorpa .
(trg)="s67.1"> Az Európai Parlament 1988 óta ítéli oda a gondolatszabadságért járó Szaharov-díjat .
(src)="s76.2"> Bhí na buaiteoirí go léir , mar shampla Nelson Mandela , Alexander Dubček , Aung San Suu Kyi nó Alexander Milinkevich , fíorbhuíoch de thacaíocht na Parlaiminte dá bhfeachtais síochána .
(trg)="s67.2"> Az összes díjazott – például Nelson Mandela , Alexander Dubček , Aung San Suu Kyi és Aljakszandr Milinkevics – egyaránt méltatta a Parlamentnek a szabadságért folytatott küzdelméhez nyújtott támogatását .
(src)="s77.1"> Chomh luath le 1958 , dheimhnigh an Pharlaimint an ghné dhomhanda a bhain le cosaint chearta an duine , deimhniú a bhí ina thuar ar an treo pholaitiúil a ghlacfadh an tAontas tráth níos faide anonn .
(trg)="s68.1"> A parlament már 1958-ban megerősítette az emberi jogokért folytatott harc egyetemes jellegét , ezáltal előrebocsátotta az unió jövőbeni politikai orientációját , fontos impulzusokat adott az uniónak , és így túlmutatott a közösségek kizárólag gazdasági jellegű keretein .
(src)="s77.2"> Chuir an Pharlaimint dlús leis sin agus ar an tslí sin ag dul níos faide ná creat iomlán eacnamaíoch na gComhphobal .
(trg)="s69.1"> Szintén az Európai Parlament volt az , amely a hoszszú évek alatt mindig amellett foglalt állást , hogy az Európai Közösségnek és később az Európai Uniónak a harmadik országokkal kötött együttműködési megállapodásaiba emberi jogi záradék kerüljön .
(src)="s78.1"> Ba í Parlaimint na hEorpa freisin , in imeacht na mblianta , a dúirt arís agus arís eile gur chóir go mbeadh clásal faoi chearta an duine i ngach comhaontú comhair a shocródh tríú Stáit leis an gComhphobal Eorpach agus níos deireanaí leis an Aontas Eorpach .
(trg)="s70.1"> Ebben az értelemben Európa azon népeivel mutatott szolidaritást , amelyeknek diktatúrában kellett élniük .
(trg)="s70.2"> Így például a berlini fal építését a parlament már 1961 augusztusában elítélte .
(src)="s79.1"> Ba sa mheon sin a léirigh an Pharlaimint a dlúthpháirtíocht leis na pobail sin san Eoraip arbh éigean dóibh maireachtáil faoi dheachtóireachtaí .
(src)="s79.2"> I mí Lúnasa
(trg)="s71.1"> A parlament Közép- és Kelet-Európa népeit is támogatta a szabadságért vívott harcukban és a szovjet befolyási övezetben lévő országokban lezajlott drá-
(src)="s80.1"> Go hinmheánach freisin , bhí an Pharlaimint gníomhach i réimsí éagsúla .
(trg)="s72.1"> A parlament saját intézményén belül is több területen tevékenykedett , ide tartozik például a rasszizmus , az idegengyűlölet és az antiszemitizmus elleni harc , a terrorizmus elleni harc , a személyi szabadságok megőrzése mellett , valamint a nemek közötti egyenlőségért folytatott harc .
(src)="s80.2"> Áirítear orthu sin an comhrac in aghaidh an chiníochais , seineafóibe agus frith-She-
(trg)="s72.3"> Az Európai Parlament nyomásának köszönhetően sok mindent meg tudtak valósítani ezeken a területeken .
(trg)="s72.4"> Ennek megfe-
(src)="s81.2"> ‘ Luachanna ’ .
(trg)="s73.2"> Lásd az „ Értékek ” című brosúrát .
(src)="s84.1"> agus lorg sí comhréiteach idir dearcaí náisiúnta agus dearcaí Eorpacha .
(trg)="s76.2"> Ezt a chartát 2007. december 12-én Strasbourgban az Európai Parlament , az Európai Bizottság , illetve az Európai Tanács elnöke ünnepélyesen kihirdette és aláírta .
(src)="s85.1"> Maidir leis an mbuiséad , bhí an Pharlaimint in ann a cuid cumhachtaí a leathnú de réir a chéile .
(trg)="s77.1"> Hosszú és fáradságos küzdelem után a hetvenes évek közepén az Európai Parlament a Miniszterek Tanácsával együtt költségvetési hatóság lett .
(src)="s85.2"> Chomh fada siar le 1958 , tharraing sí aird ar an ‘ easnamh daonlathach ’ sa réimse sin , óir gurb iad na Ballstáit a chinneadh an buiséad Eorpach gan na parlaimintí náisiúnta a bheith páirteach sa phróiseas .
(trg)="s77.2"> A parlament rendíthetetlenül ragaszkodik alapelvéhez , amely szerint az Európai Uniónak céljai megvalósításához megfelelő eszközökkel kell rendelkeznie .
(trg)="s77.3"> Ennek elérése érdekében minden lehetőségét kihasználta , így 1980-ban például először utasította vissza a közösségi költségvetést .
(src)="s86.1"> imíteachas , an comhrac in aghaidh na sceimhlitheoireachta agus fós saoirsí pearsanta a choimeád slán agus feachtais chun comhionannas inscne a chinntiú .
(trg)="s78.1"> Az egyezség elérésére tett erőfeszítések meglátszanak az Európai Parlament hatáskörének bővítésére tett törekvésein is .
(src)="s86.2"> Bhí na díchill sin go léir dírithe ar chearta bunúsacha a chosaint agus a threisiú .
(trg)="s78.2"> A törekvés azonban nem öncélú : a polgárok javát kell szolgálnia .
(src)="s86.3"> A bhuíochas don bhrú ó Pharlaimint na hEorpa is mór atá bainte amach sna réimsí sin .
(trg)="s79.1"> Az Európai Parlament ebben az esetben is – mint azt már az emberi jogok ügyében tette – előrelátásról tett tanúbizonyságot a jövőbeli eseményeket illetően , és a nemzeti és európai nézőpontok közötti egyezség elérésére törekedett .
(src)="s86.4"> Mar shampla , i nDeireadh Fómhair 2007 bhíothas in ann Cairt um Chearta Bunúsacha a nascadh le Conradh Liospóin a bhfuil ceangal dlí léi agus a thabharfaidh cosaint dár saoránaigh .
(trg)="s80.1"> A költségvetés eredetileg főként a közös agrárpolitika finanszírozására szolgált , amely az Európai Közösségek mezőgazdaságának függetlenségét volt hivatott biztosítani .
(src)="s86.6"> An 12 Nollaig 2007 in Strasbourg , fógraíodh an Chairt go sollúnta agus shínigh Uachtarán Pharlaimint na hEorpa , Uachtarán an Choimisiúin Eorpaigh agus Uachtarán na Comhairle í .
(src)="s86.7"> Tabharfaidh Conradh Liospóin feidhm dlí di .
(trg)="s80.2"> Az Európai Parlament lépésről lépésre amellett szállt síkra , hogy az egyéb területekre szánt pénzeszközöket az egyes országok és régiók között a szolidaritás elve alapján osszák el .
(src)="s87.1"> Faoi lár an 1970idí , agus coimheascair fhada , dhiana curtha di aici , d ’ éirigh le Parlaimint na hEorpa a bheith ar cheann d ’ eití an údaráis bhuiséadaigh – ba í Comhairle na nAirí an eite eile .
(trg)="s80.3"> A parlament ezt az elvet az Európai Unióhoz 2004 májusában csatlakozó tíz tagállammal folytatott tárgyalások során is megvédte .
(src)="s87.2"> Chloígh sí go docht lena prionsabal go gcaithdh an tAontas Eorpach cistí leordhóthanacha a bheith aige chun a chuid cuspóirí a bhaint amach .
(trg)="s80.4"> Az Európai Uniót a bővítés sikeres megvalósítása érdekében el kellett látni a szükséges pénzeszközökkel .
(src)="s87.3"> Bhain an Pharlaimint úsáid as a cuid cumhachtaí go léir chun é sin a chur i gcrích : sa bhliain 1980 , mar shampla , dhiúltaigh sí do bhuiséad an Chomhphobail den chéad uair riamh .
(trg)="s80.5"> Pénzügyi szolidaritás nélkül a sikeres fejlődést nem lehet megvalósítani , és a meglévő különbségeket nem lehet kiegyensúlyozni .
(src)="s88.1"> Is léir freisin na hiarrachtaí teacht ar chomhthoil ón gcaoi a raibh Parlaimint na hEorpa ag iarraidh a cuid cumhachtaí a mhéadú .
(trg)="s81.1"> A költségvetés tekintetében a parlament fokozatosan bővítette hatáskörét .
(src)="s89.1"> Faoi mar atá i gcás chearta an duine , léirigh Parlaimint na hEorpa go raibh sí fadbhreathnaitheach faoi imeachtaí a tharlódh tráth níos faide anonn
(trg)="s81.2"> Már 1958-ban felhívta a figyelmet a „ demokráciadecitre ” , amikor a tagállamok a nemzeti parlamentek bevonása nélkül döntöttek az európai költségvetésről .
(src)="s90.1"> I dtús báire , b ’ ann don bhuiséad chun an comhbheartas talmhaíochta a mhaoiniú , agus é mar aidhm neamhspleáchas agus féinriar na talmhaíochta sna Comhphobail Eorpacha a áirithiú .
(trg)="s82.1"> Ma a parlament arról gondoskodik , hogy az unió költségvetése a jelenlegi kihívásoknak megfelelően
(src)="s93.1"> Cé gur tionól comhairleach amháin a bhí sa Pharlaimint i 1958 , ó rachaidh Conradh Liospóin i bhfeidhm beidh a cuid cumhachtaí reachtacha comhionann le cumhachtaí na Comhairle i mórán 100 % de na cásanna .
(trg)="s85.1"> léphetnek be az EU légterébe ; valamint a rákkeltő anyagok tiltása a játékokban .
(src)="s94.1"> dlúthpháirtíochta .
(trg)="s86.1"> legyen megtervezve .
(src)="s94.2"> Sheas an Pharlaimint freisin leis an bprionsabal seo sna caibidlíochtaí leis na deich mBallstát a tháinig isteach san Aontas Eorpach i mBealtaine 2004 .
(trg)="s86.2"> A környezetvédelem , valamint különösen az éghajlatváltozás elleni harc , az új technológiák kifejlesztése és a tudáshoz való széles körű hozzáférés biztosítása érdekében tett hozzájárulások lehetővé teszik az EU számára , hogy eleget tegyen nemzetközi kötelezettségeinek .
(src)="s94.3"> B ’ éigean na cistí riachtanacha a thabhairt don Aontas Eorpach chun go mbeadh rath ar an méadú .
(trg)="s87.1"> A 2004-es bővítés után az EU a jogalkotás szempontjából alapvetően megváltozott helyzetben van .
(src)="s94.4"> Gan dlúthpháirtíocht airgeadais , ní bheifí in ann forbairt rathúil a dhéanamh agus ní fhéadfaí an ceann is fearr a fháil ar na héagothroimí atá ann .
(trg)="s87.2"> A Miniszterek Tanácsában egyre nehezebb 27 tagállammal egyezségre jutni .
(src)="s95.1"> Úsáideann Parlaimint na hEorpa a cuid cumhachtaí reachtacha chun éascaíocht a dhéanamh do na saoránaigh ina saol ó lá go lá .
(trg)="s88.1"> Ez különösen igaz volt két , nagy horderejű javaslatra , a szolgáltatási irányelvre4 és a vegyi anyagokról szóló rendeletre ( „ REACH ” 5 ) .
(src)="s95.2"> Meabhraíodh é sin agus an iliomad cinneadh á nglacadh .
(trg)="s88.2"> Itt végül az Európai Parlament
(src)="s95.3"> As na cinntí sin , ba mhaith liom díreach na cinn a bhfuil an tsiombalachas is mó ag gabháil leo a lua .
(trg)="s89.1"> Az Európai Parlament költségvetési hatáskörét kapaszkodóként használta fel arra , hogy a különböző egymást követő szerződésekben fokozatosan kiterjessze jogalkotói hatáskörét .
(src)="s96.1"> Cinntíonn an Pharlaimint anois go mbíonn buiséad an Aontais4 leagtha amach ar chaoi gur féidir freastal ar na dúshláin reatha .
(trg)="s90.1"> hozta létre az egyezséget , lehetővé téve ezzel mindkét jogi aktus elfogadását .
(src)="s96.2"> Leis an saothar chun an comhshaol a chosaint agus go háirithe athrú aeráide a chomhrac , chun teicneolaíochtaí nua a fhorbairt agus chun cabhrú le rochtain leathan ar eolas a chinntú , is féidir leis an AE freastal ar a chuid oibleagáidí idirnáisiúnta .
(trg)="s91.1"> Míg 1958-ban a parlament mindössze egy tanácsadó gyűlés volt , a lisszaboni szerződés hatályba lépésével a Tanáccsal egyenrangú jogalkotó lesz a jogalkotás csaknem száz százalékában .
(src)="s97.1"> Áirítear leo sin an costas a laghdú ar ghlaonna chuig teileafóin phóca agus ó theileafóin phóca ar an gcoigríoch , ‘ dúliosta ’ de na haerlínte nach bhfuil an caighdeán sábháilteachta is gá bainte amach acu agus dá réir sin nach bhfuil cead acu dul isteach in aerspás an AE , nó an toirmeasc ar charcanaiginí i mbréagáin .
(trg)="s92.1"> Ez az egyezség azért jöhetett létre , mert a nemzeti és politikai nézetkülönbségeket félretették az összeurópai érdek javára .
(src)="s98.1"> D ’ úsáid Parlaimint na hEorpa a cuid cumhachtaí buiséadacha mar chrann taca chun a cuid cumhachtaí reachtacha a leathnú diaidh ar ndiaidh sna conarthaí éagsúla.5
(trg)="s93.1"> Az Európai Parlament azért tudta megtenni ezt a fontos hozzájárulást , mert a képviselők előre várták a bővítést és fel tudtak készülni az új helyzetre . A par-
(src)="s99.1"> Ó tharla an méadú mór in 2004 , tá an AE i gcás an-difriúil go deo chomh fada agus a bhaineann le reachtaíocht chomh maith .
(trg)="s95.1"> Az Európai Parlament jogalkotói hatáskörét arra használja fel , hogy megkönnyítse a polgárok mindennapjait .
(src)="s99.2"> Tá sé ag fáil níos deacra teacht ar chomhréiteach le 27 mBallstát sa Chomhairle .
(trg)="s95.2"> Ezt szem előtt tartva számtalan határozat született már .
(src)="s100.1"> 4 Sa bhliain 2008 , is € 129 billiún atá i mbuiséad an Chomhphobail , ar ionann sin agus 1.03 % d ’ Ollioncam Náisiúnta an Aontais .
(trg)="s95.3"> Ezek közül csak azokat szeretném kiemelni , amelyek a legnagyobb szimbolikus jelentőséggel bírnak .
(src)="s104.3"> Bhí siad rannpháirteach in obair na Parlaiminte ach gan stádas Feisirí acu .
(trg)="s99.1"> lament teljes joggal lehet büszke az itt véghezvitt munkájára .
(src)="s106.1"> Bhíothas in ann teacht ar an gcomhréiteach sin óir gur cuireadh difríochtaí náisiúnta agus polaitiúla i leataobh ar mhaithe le leas foriomlán na hEorpa .
(trg)="s100.1"> Nem utolsósorban a kölcsönös megértés e hagyománya képezte annak alapját , hogy az Európai Parlamentben sikerült politikailag szükséges egyezségeket elérni , többek között a már említett szolgáltatási irányelv és a vegyi anyagokról szóló irányelv esetében .
(src)="s107.1"> Rinneadh an dea-chleachtas sin faoi dhó arís ina dhiaidh sin : ar dtús , san ullmhúchán d ’ aontachas na deich mBallstát nua , tháinig breathnóirí chuig Parlaimint na hEorpa ó Bhealtaine 2003 go dtí an méadú féin an 1 Bealtaine 2004 agus arís , in ullmhú d ’ aontachas na Bulgáire agus na Rómáine , ó Mheán Fómhair 2005 go dtí Mí na Nollag 2006 .
(trg)="s101.1"> A parlamentben a különböző politikai és kulturális háttérrel rendelkező emberek mindennapos együttműködése és a folyamatos tapasztalatcsere már 1958 óta az Európai Parlament különleges ismertetőjegye és gazdagságának forrása .
(src)="s108.1"> Bhí Parlaimint na hEorpa in ann an cuidiú tábhachtach seo a thabhairt mar gurbh fhacthas in am di go dtiocfadh an méadú ar Pharlaimint na hEorpa agus go raibh sí ullmhaithe do staid nua na gcúrsaí .
(trg)="s102.1"> A berlini fal leomlása után az Európai Parlament már 1991-ben – a Bundestag által az új szövetségi államokból kijelölt – meggyelőket hívott meg a parlamentbe , annak érdekében , hogy előmozdítsa a volt NDK polgárainak az Európai Unióba történő beilleszkedését .
(src)="s108.2"> Is maith a fhéadfaidh an Pharlaimint a bheith bródúil as a cuid oibre sa réimse sin .
(trg)="s102.2"> Bevonták őket a parlamenti munkába , anélkül , hogy tagsági jogokkal rendelkeztek volna .
(src)="s109.1"> Ba chomhaltaí de pharlaimintí náisiúnta a dtíre ab ea na breathnadóirí go léir .
(trg)="s103.1"> A parlament valamennyi elnöke megtette a saját hozzájárulását az intézmény fejlődéséhez .
(src)="s109.2"> Bhí de chead acu dul leis na grúpaí polaitiúla agus fuair siad eolas ar mhodhanna oibre na Parlaiminte .
(src)="s109.3"> Bhí ár gcuid comhghleacaithe nua dá réir sin lánpháirtithe go hiomlán in obair na Parlaiminte ón gcéad lá den mhéadú .
(trg)="s103.2"> Vitákat indítanak , közvetítőként működnek a parlamenten belül , képviselik az intézményt az Európai Unión belül és kívül , valamint párbeszédet folytatnak a polgárokkal .
(src)="s111.1"> 6 Saoradh seirbhísí a chuireann soláthróir seirbhíse ó Bhallstát eile ar fáil , agus ag an am céanna urraim a thabhairt do dhlí oibreachais an Bhallstáit ina gcuirtear an tseirbhís ar fáil .
(trg)="s104.4"> Beilleszkedtek a képviselőcsoportokba és megismerkedtek a parlament munkamódszereivel .
(src)="s112.1"> Is mar gheall ar thraidisiún seo na tuisceana frithpháirtí , cuid mhaith , a bhíothas in ann teacht ar chomhréitigh a bhí riachtanach go polaitiúil laistigh de Pharlaimint na hEorpa , mar shampla , mar a luamar cheana , an Treoir um Sheirbhísí agus an Rialachán um Cheimiceáin .
(trg)="s104.5"> Az új kollégáink tehát már a bővítés első napjától kezdve teljes mértékben beilleszkedtek a parlament munkájába .