# en/NH1102002/NH1102002.xml.gz
# gd/NH1102002/NH1102002.xml.gz


(src)="s2.1"> Page 1
(trg)="s2.1"> Page 1

(src)="s4.1"> AND awa k e n in g to development co-operation
(trg)="s5.1"> DEFFRO I GYDWEITHREDU AR DDATBLYGU

(src)="s5.1"> Page 2
(trg)="s6.1"> Page 2

(src)="s8.1"> © European Communities
(trg)="s10.1"> © Y Cymunedau Ewropeaidd

(src)="s9.1"> Page 3
(trg)="s11.1"> Page 3

(src)="s11.1"> This little book tells a story just like the ones I used toenjoy telling my three children
(trg)="s13.1"> Mae ’ r llyfr bach hwn yn adrodd stori debyg iawni ’ r rhai ’ r oeddwn i ’ n arfer mwynhau eu hadrodd i ’ m dau blentyn .

(src)="s12.1"> They have all grown up now , and I am today a European Commissioner for Development Co-operation .
(trg)="s14.1"> Maen nhw bellach wedi tyfu ’ n oedolion ac rwyfinnau ’ n Gomisiynydd Ewropeaidd dros Gydweithredu ar Ddatblygu a Chymorth Dyngarol .

(src)="s13.1"> These words may seem a little strange , but they are so veryimportant.What they simply mean is that , since we all live on the sameplanet , it is only right that those who are richer help those whoare poor … each in his or her own way .
(trg)="s16.1"> Eu hystyr yn syml yw , oherwydd einbod ni i gyd yn byw ar yr un blaned , nid yw ond yn iawn i bobl sy ’ n fwycyfoethog wneud beth allan nhw ihelpu pobl sy ’ n dlotach .

(src)="s14.1"> Maybe when you read this story you willunderstand better and like us grown-upssoon want to do something about it .
(trg)="s17.1"> Efallai ar ôl i ti ddarllen y stori hony byddi di ’ n deall yn well ac y byddi , fel ni ’ r oedolion , yn teimlo dy fodeisiau gwneud rhywbeth i helpu .

(src)="s16.1"> MEMBER OF THE EUROPEAN COMMISSION
(trg)="s19.1"> AELOD O ’ R COMISIWN EWROPEAIDD Â CHYFRIFOLDEB AM GYDWEITHREDU AR

(src)="s18.1"> Page 4
(trg)="s23.1"> Page 4

(src)="s20.1"> Page 5
(trg)="s25.1"> Page 5

(src)="s22.1"> Mathias and his sister Amélie really like watching TV in the evening before theygo to bed .
(trg)="s27.1"> Mae Mathias a ’ i chwaer Amélie yn hoff iawn o wylio ’ r teledu gyda ’ r nos cynmynd i ’ r gwely .

(src)="s22.2"> Tonight , there 's a documentary about animals in Africa . – Imagine , Amélie , all those elephants and giraffes just walking around free allover the place Africa … must be a really big place …
(trg)="s28.1"> “ Dychmyga , Amélie , yr holl eliffantod a jiraffod yna ’ n cerdded o gwmpas ynrhydd dros bob man ...
(trg)="s28.2"> Mae ’ n rhaid bod Affrica ’ n lle mawr iawn , iawn … ”

(src)="s23.1"> Page 6
(trg)="s29.1"> Page 6

(src)="s25.1"> That night , Mathias fell asleep in no time at all , and he had a dream.He dreamt that he was in Africa but , strangely , it wasn 't really at alllike what he 'd seen on TV …
(trg)="s31.1"> Y noson honno , aeth Mathias i gysgu ’ n fuan iawn , a chafoddfreuddwyd.Breuddwydiodd ei fod yn Affrica ond , yn rhyfedd iawn , ‘ doedd e ddimyn debyg o gwbl i ’ r hyn a welodd ar y teledu …

(src)="s26.1"> Page 7
(trg)="s32.1"> Page 7

(src)="s28.1"> Page 8
(trg)="s34.1"> Page 8

(src)="s30.1"> Page 9
(trg)="s36.1"> Page 9

(src)="s32.1"> He dreamt that he woke up with his feet in the sand .
(trg)="s38.1"> Breuddwydiodd ei fod wedi deffro gyda ’ i draed yn y tywod .

(src)="s32.2"> He had his satchelon his back and was waiting to catch the bus to school , like everymorning , only here it wasn 't the same at all …
(trg)="s38.2"> Roedd eifag ysgol ar ei gefn ac roedd e ’ n aros i ddal y bws i ’ r ysgol , fel bobbore .
(trg)="s38.3"> Ond yma , doedd e ddim yr un peth o gwbl ...

(src)="s33.1"> Page 10
(trg)="s39.1"> Page 10

(src)="s35.1"> The bus was full to bursting .
(trg)="s41.1"> Roedd y bws yn llawn dop .

(src)="s35.2"> The road was so bad that Mathias bounced up anddown like a ball every time it went over a bump .
(src)="s35.3"> He kept knocking into thepeople next to him who propped him up to stop him falling over .
(trg)="s41.2"> Roedd y ffordd mor dolciog nes bod Mathias ynbownsio i fyny ac i lawr fel pêl wrth iddo fynd dros bob twll a thwmpath.Roedd e ’ n bwrw yn erbyn y bobl nesaf ato o hyd , ac roedden nhw ’ n ei ddali ’ w atal rhag cwympo .

(src)="s36.1"> Page 11
(trg)="s42.1"> Page 11

(src)="s38.1"> – You ’ ll get used to it , you know ... Amadou laughed and helped Mathias to stand up .
(trg)="s44.1"> “ Fe ddoi di i arfer , ti ’ n gwybod ... ” Chwarddodd Amadou wrth helpu Mathias i sefyll .

(src)="s38.2"> It 's true he was used to it .
(trg)="s44.2"> Roedd yntau wedi henarfer .

(src)="s38.3"> He took this bus every day with his father .
(trg)="s44.3"> Roedd e ’ n mynd ar y bws hwn bob dydd gyda ’ i dad .

(src)="s39.1"> Page 12
(trg)="s45.1"> Page 12

(src)="s41.1"> In the next village , Amadou 's father got off the bus .
(trg)="s47.1"> Yn y pentref nesaf , aeth tad Amadou o ’ r bws .

(src)="s41.2"> He worked on a big cocoaplantation .
(trg)="s47.2"> Roedd e ’ n gweithio ar blanhigfacoco fawr .

(src)="s41.3"> Children the same age as Mathias and Amadou also got off the buswith him .
(src)="s41.4"> Mathias was a little surprised : – Where are they going ? – To work in the plantation , like my father ... Amadou smiled : – You ’ ll get used to it , you know … .
(trg)="s47.3"> Hefyd aeth plant o ’ r un oed â Mathias ac Amadou o ’ r bws gydag ef.Roedd Mathias braidd yn syn . “ Ble maen nhw ’ n mynd ? ” “ I weithio yn y blanhigfa , fel fy nhad ... ” Gwenodd Amadou : “ Fe ddoi di i arfer , ti ’ n gwybod ... ”

(src)="s42.1"> Page 13
(trg)="s48.1"> Page 13

(src)="s44.1"> Page 14
(trg)="s50.1"> Page 14

(src)="s46.1"> Page 15
(trg)="s52.1"> Page 15

(src)="s48.1"> The building Amadou 's school was in was almost brand new .
(trg)="s54.1"> Roedd ysgol Amadou mewn adeilad oedd bron yn newydd sbon .

(src)="s48.2"> It was built at thesame time as the village dispensary , with money from the European Union andthe countries that belong to it .
(trg)="s54.2"> Cafodd eigodi 'r un pryd â fferyllfa ’ r pentref , gydag arian gan yr Undeb Ewropeaidd a ’ rgwledydd sy ’ n aelodau ohono .

(src)="s48.3"> In the classroom , the teacher was pointing outall of the members of the European Union on an old map .
(trg)="s54.3"> Yn yr ystafell ddosbarth , roedd yr athro ’ npwyntio at holl aelodau ’ r Undeb Ewropeaidd ar hen fap .

(src)="s48.4"> Mathias knew themwell , and he kept wanting to put his hand up : – Sir , Sir !
(trg)="s54.4"> Roedd Mathias yneu hadnabod nhw ’ n dda , ac roedd eisiau codi ei law trwy ’ r amser : “ Syr , Syr !

(src)="s48.5"> I know !
(trg)="s54.5"> Wn i ! ”

(src)="s49.1"> Page 16
(trg)="s55.1"> Page 16

(src)="s51.1"> Page 17
(trg)="s57.1"> Page 17

(src)="s53.1"> – Here , this will cool you down ... Amadou handed him a piece of mango .
(trg)="s59.1"> “ Dyma ti , bydd hwn yn dy helpu di i oeri . ” Rhoddodd Amadou ddarn o fango iddo .

(src)="s53.2"> The fruit was delicious and sweet.Mathias smiled : – We 've got the same ones at home , in my father 's shop . – It 's nice to know that people where you live like the products from my village .
(trg)="s59.2"> Roedd y ffrwyth yn flasus ac yn felys.Gwenodd Mathias : “ Mae ’ r un ffrwythau gennym ni gartref , yn siop fy nhad . ” “ Mae ’ n braf gwybod bod pobl lle rwyt ti ’ n byw yn hoffi cynhyrchion fy mhentref i . ”

(src)="s54.1"> Page 18
(trg)="s60.1"> Page 18

(src)="s56.1"> Page 19
(trg)="s62.1"> Page 19

(src)="s58.1"> – Where I come from , they call that exotic fruit .
(trg)="s64.1"> “ Gartref maen nhw ’ n galw ffrwythau egsotig ar y rhain .

(src)="s58.2"> Funny when you come to thinkof it , maybe they come from the field behind the school Mathias … looked out of the classroom window , almost expecting to see hisfather 's big van there .
(trg)="s64.2"> Mae ’ n rhyfedd panwyt ti ’ n meddwl amdano , efallai eu bod nhw ’ n dod o ’ r cae tu ôl i ’ r ysgol . ” Edrychodd Mathias drwy ffenestr yr ystafell ddosbarth .
(trg)="s64.3"> Roedd bron â disgwylgweld fan fawr ei dad yno .

(src)="s59.1"> Page 20
(trg)="s65.1"> Page 20

(src)="s61.1"> On the way back , the bus suddenly stopped by the side of the road .
(trg)="s67.1"> Ar y ffordd yn ôl , yn sydyn arhosodd y bws yn stond wrth ochr y ffordd .

(src)="s61.2"> A tyre hadburst , but nobody seemed surprised or upset about this unforeseen delay.Amadou looked at his new friend : – Could take a while , you know ...
(trg)="s67.2"> Roeddteiar wedi ffrwydro , ond doedd neb yn edrych yn syn nac yn flin oherwydd yroedi annisgwyl hyn.Edrychodd Amadou ar ei ffrind newydd : “ Gallai hyn gymryd sbel , ti ’ n gwybod .

(src)="s61.3"> If you like , we can get out and walk … Mathias started laughing : – OK .
(trg)="s67.3"> Os wyt ti eisiau , gallwn ni fynd o ’ r bws acherdded . ” Dechreuodd Mathias chwerthin : “ Iawn , te .

(src)="s61.4"> It 's just a matter of getting used to it , I suppose ...
(trg)="s67.4"> Fe ddof i arfer , mae ’ n siˆwr . ”

(src)="s62.1"> Page 21
(trg)="s68.1"> Page 21

(src)="s64.1"> Page 22
(trg)="s70.1"> Page 22

(src)="s66.1"> Amadou 's village wasn 't very far away .
(trg)="s72.1"> Doedd pentref Amadou ddim yn bell iawn i ffwrdd .

(src)="s66.2"> The two children walked along a clearingthrough the palm trees .
(trg)="s72.2"> Cerddodd y ddau blentyn arhyd llwybr wedi ’ i glirio trwy ’ r coed palmwydd .

(src)="s66.3"> At the end of the path , there was a lovely stone well and several women were filling up enormous earthenware jugs with water . – Hello Mathias !
(trg)="s72.3"> Ar ben arall y llwybr roedd ffynnonhardd o gerrig a nifer o fenywod yn llenwi jygiau pridd enfawr â dˆwr .
(trg)="s72.4"> “ Helo Mathias !

(src)="s66.4"> I 'm Myriam , Amadou 's mother.She put the jug on her head , just like the other women .
(trg)="s72.5"> Myriam ydw i , mam Amadou . ”
(trg)="s72.6"> Rhoddodd hi ’ r jwg ar ei phen , fel y menywod eraill .

(src)="s66.5"> Mathias looked at her a littlefrightened .
(trg)="s72.7"> Edrychodd Mathias arni wedi ’ iddychryn braidd .

(src)="s66.6"> Just how far was she going to be able to walk with that thing on her head ?
(trg)="s72.8"> Pa mor bell fyddai hi ’ n gallu cerdded gyda ’ r peth ‘ na ar ei phen ?

(src)="s67.1"> Page 23
(trg)="s73.1"> Page 23

(src)="s69.1"> Page 24
(trg)="s75.1"> Page 24

(src)="s72.1"> Page 25
(trg)="s78.1"> Page 25

(src)="s74.1"> Page 26
(trg)="s80.1"> Page 26

(src)="s76.1"> Page 27
(trg)="s82.1"> Page 27

(src)="s78.1"> Mathias was proud and very happy .
(trg)="s84.1"> Roedd Mathias yn falch ac yn hapus iawn .

(src)="s78.2"> He was holding out the shirt that the villagechief had just given him .
(trg)="s84.2"> Roedd e ’ n dal y crys yr oedd pennaethy pentref newydd ei roi iddo .

(src)="s78.3"> It was wonderful , full of bright warm colours . – You like it ? – It 's brilliant … He could barely whisper .
(trg)="s84.3"> Roedd yn hyfryd , yn llawn lliwiau cryf a llachar . “ Wyt ti ’ n ei hoffi ? ” “ Mae ’ n wych . ” Prin y gallai sibrwd .

(src)="s78.4"> He didn 't know what to say he was so overawed .
(trg)="s84.4"> Wyddai e ddim beth i ’ w ddweud .

(src)="s78.5"> He 'dnever been greeted by a village chief like this before .
(trg)="s84.5"> Roedd hyn mor wefreiddiol.Doedd e erioed wedi cael ei gyfarch fel hyn o ’ r blaen , gan bennaeth pentref .

(src)="s78.6"> It was as if it were a king , or a president or something .
(trg)="s84.6"> Roeddfel petai e ’ n frenin neu ’ n arlywydd neu rywbeth .

(src)="s78.7"> He needed some time to get over it … .
(trg)="s84.7"> Roedd arno angen amser i ddoddros hyn ...

(src)="s79.1"> Page 28
(trg)="s85.1"> Page 28

(src)="s81.1"> Page 29
(trg)="s87.1"> Page 29

(src)="s83.1"> The women were preparing the meal while Mathias walked around the village withthe chief .
(trg)="s89.1"> Wrth i ’ r menywod baratoi ’ r pryd o fwyd cerddai Mathias o gwmpas y pentref gyda ’ rpennaeth .

(src)="s83.2"> When he pointed to the dispensary , the chief explained : – There are a lot of accidents around here , you know , the roads are very bad … Mathias nodded his head .
(trg)="s89.2"> Pan bwyntiodd e at y fferyllfa , esboniodd y pennaeth : “ Mae llawer o ddamweiniau ’ n digwydd o gwmpas fan hyn ti ’ n gwybod .
(trg)="s89.3"> Mae ’ rffyrdd yn wael iawn . ” Nodiodd Mathias ei ben .

(src)="s83.3"> With the village chief he felt he had to look serious , actlike he knew about these things .
(trg)="s89.4"> Gyda phennaeth y pentref roedd e ’ n teimlo bod yn rhaididdo edrych yn ddifrifol ac ymddwyn fel petai ’ n gwybod am y pethau hyn .

(src)="s83.4"> But then in a way he did , because he rememberedthe old bus with the flat tyre , leaning over on the roadside …
(trg)="s89.5"> Ondwedyn roedd e ’ n gwybod , mewn ffordd , oherwydd roedd e ’ n cofio ’ r hen fws â ’ rteiar fflat , ar ogwydd ar ochr y ffordd .

(src)="s84.1"> Page 30
(trg)="s90.1"> Page 30

(src)="s86.1"> It was the best time of the day , when you could at last really relax and have a goodchat .
(trg)="s92.1"> Dyma adeg orau ’ r dydd , pan allai rhywun ymlacio go iawn o ’ r diwedd a chaelsgwrs .

(src)="s86.2"> Mathias and Amadou felt inseparable . – You know , when I go back to my school , I 'm going to collect up lots of schoolstuff .
(src)="s86.3"> We 've got lots of things that maybe you could use too .
(trg)="s92.2"> Roedd Mathias ac Amadou yn teimlo fel ffrindiau mynwesol . “ Ti ’ n gwybod , pan af i ’ n ôl i ’ r ysgol , rwy ’ n mynd i gasglu llwyth o bethau ysgol.Mae gennym ni ddigonedd o bethau y gallech chi eu defnyddio hefyd .

(src)="s87.1"> Page 31
(trg)="s93.1"> Page 31

(src)="s89.1"> Page 32
(trg)="s95.1"> Page 32

(src)="s91.1"> Page 33
(trg)="s97.1"> Page 33

(src)="s93.1"> It 's strange ...
(trg)="s99.1"> Roedd yn rhyfedd .

(src)="s93.2"> Everything 's the same and everything 's different ... The dream felt so real , even the brightly-coloured shirt that Mathias wore so proudly , in the school yard , with his friends allaround him wondering what had changed . – Hey , Mathias … , where were you all night ?
(trg)="s99.2"> Roedd popeth yr un peth ond eto roeddpopeth yn wahanol.Roedd y freuddwyd yn teimlo mor real , hyd yn oed y crys lliwgaryr oedd Mathias yn ei wisgo mor falch , ar iard yr ysgol .
(trg)="s99.3"> Roedd eiffrindiau i gyd o ’ i gwmpas , yn methu deall beth oedd wedinewid . “ Hei , Mathias , ble fuost ti drwy ’ r nos ?

(src)="s93.3"> Hey , dig that shirt … !
(trg)="s99.4"> Rwy ’ n hoffi ’ r crys ‘ na , mae ’ n wych ! ”

(src)="s94.1"> Page 34
(trg)="s100.1"> Page 34

(src)="s96.1"> There just wasn 't enough room in his satchel .
(trg)="s102.1"> Doedd dim digon o le yn ei fag ysgol .

(src)="s97.1"> Page 35
(trg)="s103.1"> Page 35

(src)="s99.1"> Page 36
(trg)="s105.1"> Page 36

(src)="s101.1"> To help your parents , your teacher , or those who have readthis little story with you , to tell you a little bit more aboutdevelopment co-operationand what we can all do to try toease poverty in the world , the Information and Communication Unit of the Directorate-General for Development ( European Commission ) has published a more detailed teaching manual .
(trg)="s107.1"> Er mwyn helpu dy rieni , dy athro neu pwy bynnagsydd wedi darllen y stori fach hon gyda thi , i ddweud ychydig bach mwy wrthyt ti am gydweithredu ar ddatblygua ’ r hyn allwn ni i gyd eiwneud i geisio lleddfu tlodi yn y byd , mae Uned Gwybodaeth a Chyfathrebu ’ r Gyfarwyddiaeth Gyffredinol dros Ddatblygu ( Comisiwn Ewropeaidd ) wedi cyhoeddi llawlyfr addysgu mwy manwl .

(src)="s102.1"> Ask them to find out more on the Internet : http : / / europa.eu.int / comm / development / index _ en.cfm or from the Official Publications Office of the European Communities .
(trg)="s108.1"> Gofyn iddyn nhw gael mwy o wybodaeth ar y Rhyngrwyd : http : / / ec.europa.eu / development / neu o Swyddfa Cyhoeddiadau Swyddogol y Cymunedau Ewropeaidd .

(src)="s103.1"> publishers
(trg)="s109.1"> CYHOEDDWYR

(src)="s105.1"> Leonidas Antonakopoulos Georges Eliopoulos European Commission Directorate-General for Development Information & Communication Unit Rue de la Loi , 200B 1049 Brussels consultant Luc Dumoulin – for Mostra !
(trg)="s110.1"> Georges Eliopoulos Y Comisiwn Ewropeaidd Y Gyfarwyddiaeth Gyffredinol dros Ddatblygu Uned Gwybodaeth a Chyfathrebu Rue de la Loi , 200B – 1049 Brwsel

(src)="s105.2"> Communication illustrations
(trg)="s112.1"> Luc Dumoulin ar ran Mostra !
(trg)="s112.2"> Communication

(src)="s107.1"> Ariane Le Fort Valérie Michaux graphic design –
(trg)="s116.1"> Ariane Le Fort – Valérie Michaux

(src)="s109.1"> Reprinting european commision
(trg)="s119.1"> Argraffwyd yng Ngwlad Belg

(src)="s111.1"> 2003 36pp . 20x28 cm ISBN 92 894 4005 8 ISBN 92 894 4001 5 – – – – – – – –
(trg)="s120.1"> YCOMISIWNEWROPEAIDDLuxembourg : Swyddfa Cyhoeddiadau Swyddogol Y Cymunedau Ewropeaidd 2005 – 36 tud . – 20x28 cm ISBN 978-92-79-07624-4