# cy/NA6304359/NA6304359.xml.gz
# es/NA6304359/NA6304359.xml.gz
(src)="s6.1"> Helo !
(trg)="s5.1"> ¡ Hola !
(src)="s6.2"> Croeso i Ewrop – ein cartref .
(trg)="s5.2"> Bienvenido a Europa , nuestra casa .
(src)="s7.1"> Mae ’ n le prydferth ac mae llawer yn digwydd yma.Faint ydych chi ’ n gwybod amdani ?
(trg)="s6.1"> Europa es un sitio hermoso en el que pasan muchas cosas.¿Cuánto sabes sobre ella ?
(src)="s8.1"> Dewch gyda ni a gadewch i ni archwilio Ewrop gyda ’ n gilydd !
(trg)="s7.1"> ¡ Ven con nosotros y vamos a explorar Europa juntos !
(src)="s8.2"> Bydd yn siwrne antur drwy amser a lle , a chewch chi wybod llawer o bethau diddorol .
(trg)="s7.2"> Será un viaje de aventura a través del tiempo ydel espacio y verás montones de cosas interesantes .
(src)="s9.1"> Wrth i ni fynd yn ein blaen , profwch eich hun i weld faint rydych chi wedi ’ i ddysgu.Ewch i ’ n gwefan europa.eu.int / europago / explore / a rhowch gynnig ar y cwis am bob pennod .
(trg)="s8.1"> A medida que vayamos avanzando , podrás comprobar cuánto has aprendido .
(trg)="s8.2"> En nuestro sitio Internet:europa.eu.int/ europago/ explore/ hay una serie de preguntas correspondientes a cada capítulo .
(src)="s10.1"> Gallwch gael hwyl yn chwarae gemau a gweithgareddau hefyd ar wefan “ Europa Go ” europa.eu.int / europago / welcome.jsp
(trg)="s9.1"> También puedes divertirte con actividades y juegos en el sitio « Europa Go » : europa.eu.int/ europago/ welcome.jsp
(src)="s11.2"> I ffwrdd â ni !
(trg)="s10.2"> ¡ Comenzamos !
(src)="s15.1"> Beth sydd yn y llyfr hwn ?
(trg)="s13.1"> ¿ De qué va este libro ?
(src)="s16.1"> Tudalen
(trg)="s14.1"> Página
(src)="s17.1"> Cyfandir i ’ w ddarganfod
(trg)="s15.1"> Un continente por descubrir
(src)="s21.1"> Hinsawdd a natur
(trg)="s19.1"> Clima y naturaleza
(src)="s27.1"> Taith drwy amser
(trg)="s25.1"> Un viaje en el tiempo
(src)="s29.1"> Pedwar deg o wynebau enwog , A i Z
(trg)="s27.1"> Cuarenta caras famosas , de la A a la Z
(src)="s33.1"> Teulu o bobloedd
(trg)="s31.1"> Una familia de pueblos
(src)="s37.1"> Beth mae ’ r UE yn ei wneud
(trg)="s35.1"> Qué hace la UE
(src)="s39.1"> Yr Undeb Ewropeaidd a ’ i gymdogion
(trg)="s37.1"> La Unión Europea y sus vecinos
(src)="s41.1"> Sut mae ’ r UE yn gwneud penderfyniadau
(trg)="s39.1"> La toma de decisiones en la UE
(src)="s48.1"> Cyfandir i ’ w ddarganfod
(trg)="s45.1"> Un continentepor descubrir
(src)="s49.1"> Mae Ewrop yn un o saith cyfandir y byd .
(src)="s49.2"> Affrica , America , Antarctica , Asia , Awstralia ac Ynysoedd y De yw ’ r lleill .
(trg)="s46.1"> Europa es uno de los continentes , junto con África , América , la Antártida , Asia y Australia/ Oceanía .
(src)="s50.1"> Mae Ewrop yn ymestyn yr holl ffordd o ’ r Arctig yn y gogledd i Fôr y Canoldir yn y de , ac o Gefnfor Iwerydd yn y gorllewin i Asia yn y dwyrain .
(trg)="s47.1"> Europa va desde el Ártico , en el Norte , al Mar Mediterráneo , en el Sur , y desde el Océano Atlántico , al Oeste , hasta Asia por el Este .
(src)="s50.2"> Mae ganddi hi lawer o afonydd , llynnoedd a chadwyni o fynyddoedd .
(src)="s50.3"> Mae ’ r map ( tudalen 4 ) yn rhoi enwau rhai o ’ r rhai mwyaf i chi .
(trg)="s47.2"> Tiene muchos ríos , lagos y cordilleras ; en el mapa de la página 4 pueden verse los nombres de algunos de los más importantes .
(src)="s51.1"> Y mynydd uchaf yn Ewrop yw Mynydd Elbrus , ym mynyddoedd y Cawcasws , ar y ffin rhwng Rwsiaa Georgia .
(trg)="s48.1"> La montaña más alta de Europa es el monte Elbrus , situado en las montañas del Cáucaso , en la frontera entre Rusia y Georgia .
(src)="s51.2"> Mae ei gopa uchaf yn cyrraedd5,642metr uwchlaw lefel y môr .
(trg)="s48.2"> Tiene 5 642 metros sobreel nivel del mar .
(src)="s52.1"> Y mynydd uchaf yng ngorllewin Ewrop yw Mont Blanc , yn yr Alpau , ar y ffin rhwng Ffrainca ’ r Eidal .
(trg)="s49.1"> La montaña más alta de Europa Occidental es el Mont Blanc , en los Alpes , en la frontera entre Francia e Italia .
(src)="s52.2"> Mae ei gopa ’ n cyrraedd 4,800 metr uwchlaw lefel y môr .
(trg)="s49.2"> Su cumbre está a 4 808 metrossobre el nivel del mar .
(src)="s61.1"> Mynydd Elbrus , y m
(trg)="s57.1"> El monte Elbrus , la montaña más alta de Eur
(src)="s63.1"> ˇ mwyaf yng ngorllewin Ewrop .
(trg)="s59.1"> También se encuentra en los Alpes el lago Ginebra , el mayorlago de agua dulce de Europa Occidental .
(src)="s63.2"> Mae ’ n gorwedd rhwng Ffrainc a ’ r Swistir , yn cyrraedd dyfnder o 310 metr ac yn cynnwys tua 89 triliwn litr o ddwr .
(trg)="s59.2"> Está situado entre Francia y Suiza , su profundidad máxima es de 310 metros ycontiene unos 89 billones de litros de agua .
(src)="s68.1"> Llyn Genefa , yn yr Alpau .
(trg)="s63.1"> El lago Ginebr
(src)="s71.1"> Y llyn mwyaf yng nghanolbarth Ewrop yw Balaton , yn Hwngari .
(trg)="s66.1"> El mayor lago de Europa Central es el Balaton , en Hungría .
(src)="s80.1"> Llyn Saimaa , yn y Ffindir
(trg)="s74.1"> El lago Saimaa , en F
(src)="s84.1"> Cyfandir Ewrop
(trg)="s77.1"> El continente europeo
(src)="s92.1"> Llyn Ladoga
(trg)="s85.1"> Lago Ladoga
(src)="s109.1"> CEFNFOR
(trg)="s99.1"> OCÉANO
(src)="s112.1"> Alpau
(trg)="s102.1"> ATLÁNTICO
(src)="s130.1"> Afon Donwy yw un o afonydd hiraf Ewrop.Mae ’ n tarddu yn ardal y Fforest Ddu ac ynllifo tua ’ r dwyrain trwy 10 gwlad ( yr Almaen , Awstria , Slofacia , Hwngari , Croatia , Serbia , Bwlgaria , Rwmania , Moldofa ac Ukrain ) i Rwmania , lle mae ’ n ffurfio delta ar arfordiry Môr Du .
(trg)="s118.2"> Nace en la Selva Negra y fluye haciael Este por diez países ( Alemania , Austria , Eslovaquia , Hungría , Croacia , Serbia , Bulgaria , Rumanía , Moldova y Ucrania ) hasta Rumanía , en donde forma un delta en lacosta del Mar Negro . En total , tiene una longitud de aproximadamente 2 850 km .
(src)="s139.1"> Pelicanod ar ddelta afon Donwy
(trg)="s125.1"> Pelícanos en el delta del Danubio , en Rumanía .
(src)="s140.1"> Mae afonydd mawr eraill yn cynnwys y Rhein ( tua 1,320 km o hyd ) , yr Elbe ( tua 1,170km ) a ’ r Loire ( mwy na 1,000 km ) .
(trg)="s126.1"> Hay otros grandes ríos , como el Rin ( unos 1 320 kmde longitud ) , el Elba ( 1 170 km ) y el Loira ( más de1 000 km ) .
(src)="s140.2"> Allwch chi ddod o hyd iddyn nhw ar y map ?
(trg)="s126.2"> ¿ Puedes encontrarlos en el mapa ?
(src)="s142.1"> Mae Dyf an PV fryn Loir e yn bwysig am ei g
(trg)="s128.1"> El valle del Loira es conocido por sus bellos cas
(src)="s144.1"> Mae afonydd mawr yn ddefnyddiol iawnigludo pethau .
(src)="s144.2"> Mae pob math o nwyddauyn cael eu rhoi ar gychod sy ’ n eu cludoifyny ac i lawr yr afonydd , rhwngporthladdoedd arfordirol Ewropadinasoedd ymhell o ’ r arfordir .
(trg)="s130.1"> Los grandes ríos son muy útiles para el transporte de todo tipo de mercancías mediantegabarras , que las mueven río arriba y ríoabajo , entre los puertos de mar de Europa ylas ciudades del interior .
(src)="s157.1"> I deithio o gwmpas Ewrop , mae ffyrdd a rheilffyrdd hyd yn oed yn fwydefnyddiol nag afonydd .
(trg)="s142.1"> Para desplazarse por Europa , las carreteras y los ferrocarriles son másútiles que los ríos .
(src)="s158.1"> Oeddech chi ’ n gwybod bod rheilffyrdd wedi caeleu dyfeisio yn Ewrop ?
(src)="s158.2"> Cyflwynodd George Stephenson y trên cyntaf i deithwyr ym 1825 .
(trg)="s143.1"> ¿ Sabías que el ferrocarril se inventó en Europa ? George Stephenson puso en funcionamiento elprimer tren de pasajeros en 1825.
(src)="s158.3"> Yr enw arno oedd ‘ y Roced ’ a chyrhaeddoddgyflymder o 25 cilomedr yr awr ( km / h ) – aoedd yn gyflym iawn yn y dyddiau hynny .
(trg)="s143.2"> Su locomotoramás conocida se llamaba « The Rocket » ( el Cohete)y alcanzaba más de 40 km/ h , una velocidadrealmente grande para aquellos tiempos .
(src)="s167.1"> Erbyn hyn , mae trenau trydan cyflym Ewrop yn wahanol iawn i ’ r injanau stêm cyntaf hynny .
(trg)="s153.1"> Hoy en día , los trenes eléctricos de alta velocidad son muy diferentes de aquellas primeras máquinas devapor .
(src)="s167.2"> Maen nhw ’ ngyfforddus iawn ac yn teithio ar gyflymder hyd at 330 km yr awr ar gledrau a gafodd eu hadeiladu ’ narbennig .
(src)="s167.3"> Mae mwy o gledrau ’ n cael eu hadeiladu drwy ’ r amser , i ganiatáu i bobl deithio mor gyflym agybo modd rhwng dinasoedd mawr Ewrop .
(trg)="s153.2"> Son muy cómodos y alcanzan velocidades de hasta 330 km/ h sobre vías especialmente construidaspara ellos , que aumentan cada día en longitud , con el fin de que podamos viajar lo más rápidamenteposible entre las grandes ciudades de Europa .
(src)="s168.1"> Weithiau , mae ’ n rhaid i ffyrdd a rheilffyrdd groesi cadwyni o fynyddoedd , afonydd llydan neu hyd yn oedy môr .
(trg)="s154.1"> A veces , las carreteras y los ferrocarriles tienen que atravesar cordilleras , anchos ríos o incluso el mar .
(src)="s168.2"> Felly mae peirianwyr wedi adeiladu rhai pontydd a thwneli hir iawn .
(trg)="s154.2"> Porello los ingenieros han construido algunos puentes y túneles muy largos .
(src)="s168.3"> Y twnnel ffordd hiraf yn Ewrop yw twnnel Laerdal yn Norwy , rhwng Bergen ac Oslo .
(src)="s168.4"> Mae ’ n fwy na 24 cilomedr ( km ) o hyd ac fegafodd ei agor ym mis Tachwedd 2000 .
(trg)="s154.3"> El túnel de carretera más largode Europa es el Laerdal , en Noruega , entre Bergen y Oslo ; tiene más de 24 km de largo y se abrió ennoviembre de 2000.
(src)="s169.1"> Y twnnel rheilffordd hiraf yn Ewrop yw Twnnely Sianel .
(src)="s169.2"> Mae ’ n cludo trenau cyflym Eurostarodan y môr rhwng Calais yn Ffrainc a Folkestone yn Lloegr , ac mae ’ n fwy na50km o hyd .
(trg)="s155.1"> El túnel ferroviario más largo de Europa es eldel Canal de La Mancha , por el que viajan trenes Eurostar de alta velocidad bajo el marentre Calais , en Francia , y Folkestone , en el Reino Unido ; tiene una longitud de 50 km .
(src)="s176.1"> Y bont uchaf yn y byd ( 245 metr o uchder ) yw Traphont Millau yn Ffrainc , a agorwyd ym mis Rhagfyr 2004 .
(trg)="s161.1"> El puente más alto del mundo ( 245 metros de altura ) es el viaducto Millau , en Francia , inauguradoen diciembre de 2004.
(src)="s177.1"> Dwy o ’ r pontydd hiraf yn Ewrop yw pont heolarheilffordd Oresund ( 16 km o hyd ) rhwng Denmarc a Sweden a phont heol Vasco da Gama ( mwy na 17km o hyd ) ar draws afon Tagus ym Mhortiwgal .
(src)="s177.2"> Mae pont Vasco da Gama wedi eihenwi ar ôl arloeswr enwog , a gallwch chiddarllen amdano fe yn y bennod ‘ Taith drwyamser ’ .
(trg)="s162.1"> Dos de los puentes más largos de Europa son el decarretera y ferrocarril del Oresund ( 16 km ) , entre Dinamarca y Suecia , y el de carretera Vasco da Gama ( 17 km ) , que cruza el Tajo en Portugal ; sunombre es el de un famoso explorador ( másinformación en el capítulo « Un viaje en el tiempo » ) .
(src)="s185.1"> Mae pobl yn teithio o gwmpas Ewrop mewn awyrennauhefyd , am fod teithio drwy ’ r awyr yn gyflym .
(trg)="s171.1"> Por Europa también se viaja en avión , porque el transporteaéreo es rápido .
(src)="s185.2"> Caiff rhaioawyrennau gorau ’ r byd eu hadeiladu yn Ewrop – erenghraifft , yr Airbus .
(trg)="s171.2"> Algunos de los mejores aviones delmundo , como el Airbus , se construyen en Europa .
(src)="s185.3"> Mae gwahanol wledydd yn Ewrop ynadeiladu rhannau gwahanol o Airbus , ac yna mae tîmobeirianwyr yn rhoi ’ r awyren gyfan at ei gilydd .
(trg)="s171.3"> Variospaíses europeos fabrican diversas piezas de cada Airbus yun equipo de ingenieros las monta .
(src)="s185.4"> Yrawyren teithwyr mwyaf yn y byd yw ’ r Airbus A380 , agynlluniwyd i gario hyd at 840 o deithwyr .
(src)="s185.5"> Hedfanoddgyntaf ym mis Ebrill 2005 .
(trg)="s171.4"> El avión de pasajerosmás grande del mundo es el Airbus A380 , con capacidadhasta 840 pasajeros y que voló por primera vez en abrilde 2005.
(src)="s188.1"> © a ’ r byd – yr Airbus A380
(trg)="s174.1"> El avión de pasael Airbus A380 . jeros más grande del mundo ,
(src)="s189.1"> Cafodd yr awyren teithwyr cyflymaf erioed , y Concorde , eigynllunio gan dîm o beirianwyr Ffrengig a Phrydeinig .
(trg)="s175.1"> El avión de pasajeros más rápido de todos los tiempos , el Concorde , fue diseñado por un equipo de ingenieros franceses ybritánicos .
(src)="s189.2"> Roedd Concorde yn gallu hedfan ar gyflymder o 2,160 km yr awr – dwywaith cyflymder sain – a gallai groesi Cefnfor Iwerydd mewnllai na thair awr !
(trg)="s175.2"> ¡ Podía volar a 2 160 km/ h ( dos veces la velocidad delsonido ) y cruzar el Atlántico en menos de 3 horas ! ( la mayorparte de los aviones tardan unas 8 horas ) .
(src)="s189.3"> ( Mae ’ r mwyafrif o awyrennau ’ n cymryd rhywwyth awr ) .
(trg)="s176.1"> Más rápidos que cualquier avión son los cohetes espaciales , como el Ariane , un proyecto conjunto entre varios países europeos .
(src)="s195.1"> Mae roced Ariane 5 yn rhoi lloerenni yn y gofod
(trg)="s181.1"> El cohete Ariane 5 pone satéliten órbita .
(src)="s196.1"> Mae llwyddiant Concorde , Airbus ac Ariane yn dangos beth sy ’ n gallu cael ei gyflawni pan fyddgwledydd Ewropeaidd yn gweithio gyda ’ i gilydd .
(trg)="s182.1"> El éxito del Concorde , el Airbus y el Ariane muestran lo que puede lograrse cuando los países europeos colaboran .
(src)="s200.1"> Hinsawdd a natur
(trg)="s185.1"> Clima y naturaleza
(src)="s201.1"> Mae hinsawdd ‘ dymherus ’ gan y rhan fwyaf o Ewrop – heb fod yn rhy boethnac yn rhy oer .
(trg)="s186.1"> La mayor parte de Europa tiene un clima templado , o sea , ni demasiadocaliente ni demasiado frío .
(src)="s201.2"> Y gogledd pell ac yn y mynyddoedd uchaf y mae ’ r lleoeddoeraf , lle gall tymheredd y nos yn ystod y gaeaf fod mor isel â – 40ºC .
(src)="s201.3"> Mae ’ rlleoedd cynhesaf yn y de pell a ’ r de-ddwyrain , lle gall tymheredd y dydd yn ystod yr haf fod mor uchelâ + 40ºC .
(trg)="s186.2"> Los lugares más fríos están en el Gran Norte y enlas altas montañas , donde las temperaturas nocturnas en invierno puedenbajar hasta – 40° C. Los sitios más calientes están en el Sur y el Sudeste , donde las temperaturasdiurnas de verano pueden subir hasta + 40° C.
(src)="s202.1"> Mae ’ r tywydd cynhesaf a sychaf yn digwydd yn yr haf ( yn fras , rhwng misoedd Mehefin a Medi ) a ’ rtywydd oeraf yn y gaeaf ( yn fras , rhwng misoedd Rhagfyr a Mawrth ) .
(trg)="s187.1"> El tiempo es más caliente y seco en verano ( aproximadamente de junio a septiembre ) y más frío eninvierno ( de diciembre a marzo ) .
(src)="s202.2"> Fodd bynnag , mae tywydd Ewrop yn gyfnewidiol iawn , ac mewn llawer o leoedd gall lawio bron unrhyw adeg o ’ r flwyddyn .
(trg)="s187.2"> Sin embargo , el clima de Europa es muy variable y en muchos lugarespuede llover casi en cualquier estación del año .
(src)="s203.1"> Ymdopi â ’ r tywydd
(trg)="s188.1"> Hacer frente al invierno
(src)="s204.1"> Fel arfer , mae gan anifeiliaid gwyllt mewn rhanbarthau oer got ffwr trwchus i ’ w cadw ’ n gynnes , acefallai y bydd eu cotiau ’ n wyn i ’ w cuddliwio yn yr eira .
(trg)="s189.1"> Los animales salvajes de las regiones frías tienen generalmente una gruesa piel o plumas para mantener el calor y su pelaje puede ser blanco para camuflarse en la nieve .
(src)="s204.2"> Mae rhai yn treulio ’ r gaeaf yn cysgu i arbedegni .
(src)="s204.3"> Yr enw ar hyn yw gaeafgysgu .
(trg)="s189.2"> Algunos pasan el invierno durmiendo , para ahorrar energía , durante una fase que sellama hibernación .
(src)="s221.1"> … ac eirth brown Ewropeaidd yn byw yn y mynyddoedd , lle maen nhw ’ n treulio ’ r gaeaf yn cysgu .
(trg)="s208.1"> ... y el oso pardo europeo viven en las montañas , dondepasan el invierno durmiendo .
(src)="s228.1"> Mae llawer o rywogaethau o adar yn byw trwy fwyta pryfed , creaduriaid dwr bach a bwyd arall mae ’ nanodd dod o hyd iddo ’ n hawdd yn ystod misoedd oer y gaeaf .
(trg)="s212.1"> Muchas especies de aves se alimentan de insectos , pequeños animales acuáticos o de otra comida que nopuede encontrarse fácilmente durante los fríos meses de invierno .
(src)="s228.2"> Felly , maen nhw ’ n hedfan tua ’ r de yn yrhydref a ddim yn dychwelyd tan y gwanwyn .
(trg)="s212.2"> Por ello vuelan hacia el Sur en otoño yno vuelven hasta la primavera .
(src)="s228.3"> Mae rhai ohonyn nhw ’ n teithio miloedd o gilometrau , ardraws Môr y Canoldir ac Anialwch y Sahara , i dreulio ’ r gaeaf yn Affrica .
(trg)="s212.3"> Algunos viajan miles de kilómetros , a través del Mediterráneo y del desiertodel Sáhara , para pasar el invierno en África .
(src)="s228.4"> Yr enw ar y teithio tymhorol hwnyw mudo .
(trg)="s212.4"> Este viaje estacional se llama migración .
(src)="s239.1"> Mwynhau ’ r gwanwyn a ’ r haf
(trg)="s223.1"> Disfrutar de la primavera y del verano
(src)="s240.1"> Pan ddaw ’ r gwanwyn i Ewrop ( rhwng Mawrth a Mai ) , mae ’ r tywydd yn cynhesu .
(trg)="s224.1"> Cuando llega la primavera a Europa ( marzo-mayo ) , el tiempo se hace más caliente y la nieve y el hielo sederriten .
(src)="s240.2"> Mae eira a ’ r iâ yn toddi.Mae pysgod ifanc a larfae pryfed yn heidio yn y nentydd a ’ r pyllau .
(trg)="s224.2"> Los alevines y las larvas de insectos pululan en las corrientes de agua y las charcas .
(src)="s240.3"> Mae adar mudol yn dod yn ôliadeiladu nythod a magu teuluoedd .
(trg)="s224.3"> Las avesmigratorias vuelven para construir sus nidos y criar a sus pequeños .
(src)="s240.4"> Mae blodau ’ n blaguro , a gwenyn yn cario paill o ’ r naillblanhigyn i ’ r llall .
(trg)="s224.4"> Las flores se abren y las abejas llevanel polen de una planta a otra .
(src)="s251.1"> Mae haf yn gar
(trg)="s233.1"> El verano es bueno en los pr
(src)="s255.1"> Mae ar anifeiliaid gwaed oer , fel ymlusgiad , angengolau ’ r haul i roi egni iddyn nhw hefyd .
(src)="s255.2"> Yn ystodyr haf , yn enwedig yn ne Ewrop , byddwch yn amlyn gweld madfallod yn torheulo yn yr haul ac ynclywed trydar ceiliogod rhedyn neu sicadâu .
(trg)="s236.1"> Los animales de sangre fría , como los reptiles , también necesitan el sol para obtener energía . Durante el verano , especialmente en el sur de Europa , es corriente ver lagartos tomando el soly oír el chirrido de saltamontes y cigarras .
(src)="s259.1"> Yr Hydref : amser newid
(trg)="s241.1"> Otoño : la estación del cambio
(src)="s260.1"> Yn hwyr yn yr haf ac yn yr hydref , mae ’ r dyddiau ’ nmynd yn fyrrach a ’ r nosweithiau ’ n oeri .
(trg)="s242.1"> A finales del verano y en otoño los días se hacen máscortos y las noches , más frías .
(src)="s260.2"> Mae llaweroffrwythau blasus yn aeddfedu yr adeg hon o ’ rflwyddyn , gan gadw ’ r ffermwyr yn brysur yn eucynhaeafu .
(trg)="s242.2"> Muchas frutas deliciosas maduran en esta época del año y los agricultoresse encargan de recogerlas .
(src)="s260.3"> Mae cnau yn aeddfedu yn yr hydrefhefyd , a bydd gwiwerod yn eu casglu ac yn cadwpentyrrau ohonyn nhw ’ n barod am y gaeaf .
(trg)="s242.3"> Los frutos secos tambiénmaduran en otoño y las ardillas recogen y almacenan grandes cantidades de ellos para el invierno .
(src)="s263.1"> Mae cacwn yn hof f o ffrwyth hefyd !
(trg)="s245.1"> ¡ A las avispas también les gus ta la fruta !
(src)="s264.1"> Mae llawer o goed yn colli eu dail yn yr hydref amnad oes digon o heulwen mwyach i ’ r dail fod ynddefnyddiol .
(trg)="s246.1"> Muchos árboles pierden sus hojas en otoño porqueya no hay suficiente sol para que las hojas sigansiendo útiles .
(src)="s264.2"> Yn raddol , maen nhw ’ n newid o wyrddi arlliwiau melyn , coch , aur a brown .
(trg)="s246.2"> Por eso cambian poco a poco delverde a tonos amarillos , rojos y dorados y caen , alfombrando el suelo de color .
(src)="s264.3"> Yna , maennhw ’ n cwympo , gan orchuddio ’ r ddaear â lliw.Mae ’ r dail ar lawr yn pydru , gan gyfoethogi ’ r pridda darparu bwyd i genhedloedd o blanhigion ynydyfodol .
(trg)="s246.3"> Las hojas caídas se pudren , enriquecen el suelo y se convierten enalimento de las futuras generaciones de vegetales .
(src)="s270.1"> Mae gwiwerod yn cadw cnau am eu bwyd yn y gaeaf
(trg)="s252.1"> Las ardillas almacenan frut no .
(src)="s271.1"> Y cylch tymhorol blynyddol hwn , a ’ r newidiadau sy ’ n dodgydag ef , sy ’ n ffurfio cefn gwlad Ewrop , ac sy ’ n ei wneudyn brydferth ac yn amrywiol iawn .
(trg)="s254.1"> Este ciclo anual de las estaciones , y los cambios queconlleva , dan al campo europeo su belleza y su variedad .
(src)="s280.1"> Ar fynyddoedd uchel ac yng ngogledd pell Ewrop , maeffermio ’ n amhosibl am ei bod yn rhy oer i gnydaudyfu .
(trg)="s261.1"> En la alta montaña y en el extremo norte de Europa , laagricultura es imposible porque hace demasiado fríopara que las plantas puedan germinar .
(src)="s288.1"> Ymhellach tua ’ r de , mae ’ r mwyafrif o ’ r tir yn dda ar gyfer ffermio.Mae ’ n cynhyrchu ystod eang o gnydau , gan gynnwys gwenith , india-corn , betys siwgr , tatws a phob math o ffrwythau a llysiau .
(trg)="s269.1"> Más hacia el sur , la mayor parte del terreno es cultivable y produce unagran variedad de cosechas , como trigo , maíz , remolacha azucarera , patata y toda clase de frutas y verduras .
(src)="s291.1"> Caiff orennau eu tyfu mewn gwledydd cynnes fel Sbaen ac maen nhw ’ n dda i ’ n hiechyd am eu bod nhw ’ n lla wn fitamin C.
(trg)="s272.1"> Las naranjas se cultivcomo España y son buenas paran en países cálidos porque contienen muca la saludha vitamina C.
(src)="s295.1"> Lle mae digonedd o heulwen ac ychydig iawn o rew ( yng nghyffiniau Môr y Canoldir , er enghraifft ) , maeffermwyr yn gallu tyfu ffrwythau fel orennaualemonau , grawnwin ac olewydd .
(trg)="s278.1"> En los lugares en que hay mucho sol y pocas heladas(en la zona mediterránea , por ejemplo ) , los agricultorespueden producir frutas como naranjas , limones , uvas yaceitunas .
(src)="s295.2"> Mae olewydd yncynnwys olew sy ’ n gallu cael ei wasgu o ’ r ffrwyth a ’ iddefnyddio wrth baratoi bwyd .
(trg)="s278.2"> Las aceitunas contienen aceite , que puedeextraerse y utilizarse para preparar alimentos .
(src)="s295.3"> Caiff grawnwin eugwasgu i gael y sudd , a all gael ei droi ’ n win .
(trg)="s278.3"> Lomismo ocurre con las uvas , que pueden convertirse envino .
(src)="s295.4"> Mae Ewrop yn enwog am ei gwinoedd da , sy ’ n cael eugwerthu ym mhob rhan o ’ r byd .
(trg)="s278.4"> Europa es famosa por sus excelentes vinos , quese venden en todo el mundo .