# bs/TH3110694/TH3110694.xml.gz
# nl/TH3110694/TH3110694.xml.gz
(src)="s87.1"> Europa se dijelom oslanja na prirodni kapital i ekosisteme u zemlji i inostranstvu ......................................... 13Pristup najnovijim pouzdanim informacijama ookolišupružaosnovuzadjelovanje ...................................... 13 Preispitivanje stanja okoliša u Europi otkriva značajan napredak , ali izazovi još uvijek ostaju .................................... 15Vezeizmeđupritisakanazaštituokolišaukazuju na sistemske rizike zaštite okoliša ........................................... 17Posmatranjestanjaokolišaibudućiizazovi izrazličitihperspektiva .............................................................. 22
(trg)="s86.1"> Europa is zeer afhankelijk van natuurlijk kapitaal en ecosystemen binnen en buiten zijn grenzen ................................. 13De basis voor elke actie is toegang tot betrouwbare en actuele informatie over het milieu ............................................ 13Analyses van de toestand van het milieu in Europa tonen een aanzienlijke vooruitgang , maar er liggen nog uitdagingen voor ons ........................................................................ 15Verbanden tussen verschillende soorten belasting van het milieu wijzen op systeemrisico ' s ...................................... 17De toestand van het milieu en toekomstige uitdagingen uit verschillende invalshoeken bekeken ........................................ 22
(src)="s88.2"> 55 Smanjuju se poljoprivredna područja , ali se upravljanje intenzivira : travnjaci bogati vrstama su u padu .................... 58Kopneni i slatkovodni sistemi su još uvijek pod pritiskomuprkossmanjenjuteretazagađenja ........................ 60Morskiokolišjejakopogođenzagađenjem i prekomjernim izlovljavanjem ................................................. 64Održavanjebioraznolikostinaglobalnom nivoujeključnozaljude ............................................................. 66
(trg)="s88.1"> Natuurlijke hulpbronnen en afval � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 69
(src)="s111.1"> Cjelokupni okolišni uticaj europskih resursa nastavlja sa rastom ........................................................ 69Ambicija Europe je razdvojiti ekonomski rast od degradacije okoliša ........................................................ 70Upravljanje otpadom nastavlja pomicanje od prodaje do recikliranja i prevencije nastanka otpada .......................... 71Razmišljanjeoživotnomciklusuuupravljanju otpadom doprinosi smanjenju uticaja na okoliš i korištanja resursa ......................................................... 75Smanjenjem korištenja resursa u Europi smanjuje se uticaj na okoliš na globalnom nivou .................................... 80Zahtjevzaupravljanjevodamjeključanzakorištenjevodenih resursa u prirodnim granicama ................................ 81Obrascipotrošnjesuključnipokretači korištenja resursa i nastajanja otpada ...................................... 85Trgovina olakšava izvoz europskih resursa i mjenja neke uticaje na okoliš u inostranstvu ......................... 87Upravljanje prirodnim resursima je povezano s drugim ekološkim i društveno-ekonomskim pitanjima .................... 89
(trg)="s109.1"> De gevolgen van het Europese verbruik van natuurlijke hulpbronnen worden steeds groter ................................................ 69De ambitie van Europa is om economische groei los te koppelen van de achteruitgang van het milieu ........................... 70Afvalbeheer verschuift steeds meer van het afdanken naar recycling en preventie ............................................................. 71Levenscyclusperspectief in afvalbeheer draagt bij tot het beperken van de gevolgen voor het milieu en het gebruik van hulpbronnen .............................................................................. 75Het gebruik van hulpbronnen verminderen in Europa vermindert de gevolgen op het milieu wereldwijd ..................... 80Het beheer van de vraag naar water is essentieel om het waterverbruik binnen de natuurlijke limieten te houden .......... 81Consumptiepatronen zijn de belangrijkste drijvende krachten achter het gebruik van hulpbronnen en afvalproductie ............. 85Handel vergemakkelijkt de invoer van hulpbronnen naar Europa en verschuift een deel van de impact op het milieu naar het buitenland .......................................................................... 87Het beheer van natuurlijke hulpbronnen is gekoppeld aan andere milieuthema ' s en sociaaleconomische kwesties .............. 89
(src)="s112.1"> Klimatske promjene mogu dovesti do katastrofalnih uticaja ako se ne provjeravaju ......................... 25Europskaambicijajeograničitiglobalnopovećanje prosječnetemperaturenamanjeod2 ° C ................................ 27EUsmanjujesvojeemisijestakleničkih gasova i ispunit će Kjoto obavezu ............................................. 28Poglednaključneemisijestakleničkihgasova po sektorima , otkriva mješovite trendove .............................. 31Gledajućinaprijeddo2020.idalje : EU ostvaruje napredak .............................................................. 35Uticaji i ranjivosti klimatskih promjena se razlikuju širom regija , sektora i zajednica .............................. 38Predviđasedaćeklimatskepromjeneimativelikiuticaj na ekosisteme , vodene resurse i ljudsko zdravlje .................. 40Hitno je potrebna namjenska adaptacija od strane Europe kako bi se izgradila otpornost protiv klimatskih utjecaja ......................................................... 42Reagovanjenaklimatskepromjenetakođerutiče i na druge izazove zaštite okoliša ............................................. 44
(trg)="s110.1"> Onbeteugelde klimaatverandering kan catastrofale gevolgen hebben .................................................................................. 25Het is de ambitie van Europa om de gemiddelde temperatuurstijging wereldwijd onder de 2 ° C te houden .......... 27De EU verlaagt voortdurend haar uitstoot van broeikasgassen en zal de Kyotodoelstelling halen ........................ 28Van dichterbij bekeken vertonen de belangrijkste broeikasgasemissies per sector gemengde trends ......................... 31Vooruitkijken naar 2020 en verder : de EU boekt lichte vooruitgang ............................................................................................ 35De gevolgen van en de kwetsbaarheid voor klimaatverandering verschillen naargelang de regio , sector en gemeenschap ............. 38De klimaatverandering zal volgens ramingen enorme effecten hebben op ecosystemen , watervoorraden en de volksgezondheid ............................................................................. 40Europa heeft dringend behoefte aan specifieke aanpassingen om weerstand op te bouwen tegen klimaateffecten ...................... 42Reageren op klimaatverandering beïnvloedt ook andere milieuuitdagingen .............................................................................. 44
(src)="s174.1"> Ono što razlikuje izvještaj EEA Europski okoliš : Stanje i pregled iz 2010. godine , u odnosu na prethodni izvještaj EEA , je poboljšano razumijevanje veze između okolišnih izazova kombiniranih sa globalnim kretanjima . Ovo je omogućilo dublje uvažavanje sistemskih rizika izazvanih od strane ljudi i ranjivosti , koje ugrožavaju sigurnost ekosistema i pružaju uvid u nedostatke upravljanja .
(trg)="s174.1"> Wat verschilt in 2010 in vergelijking met de vorige edities van het EMA-rapport Het milieu in Europa – Toestand en verkenning is een beter begrip van de verbanden tussen milieuuitdagingen gecombineerd met nooit eerder geziene wereldwijde megatrends .
(src)="s176.2"> To uključuje informacije o okolišu koje se odnose na resurse i tehnologije , metode “ brojanja ” resursa spremne za implementaciju i obnovljenu obavezu uspostavljenih principa opreza i prevencije , ispravljajući štete nastale na izvoru i zagađivač plaća . Ovi ključni zaključci su podržani sa narednih 10ključnihporuka :
(trg)="s178.2"> Zo zijn er meer informatiebronnen en -technologieën met betrekking tot het milieu dan ooit tevoren , alsook gebruiksklare boekhoudmethoden voor hulpbronnen en een hernieuwde interesse voor de vastgelegde beginselen van voorzorg en preventie , het herstel van schade aan de bron en het principe van de vervuiler betaalt .
(src)="s186.2"> Ipak , svjetska i europska smanjenja emisije stakleničkih gasova su daleko od dovoljnih kako bi se održao prosječni porast temperature u svijetu ispod 2 ˚ C. Potrebni su veći napori za ublažavanje posljedica klimatskih promjena i za uspostavljanje mjera prilagođavanja kako bi se povećala otpornost Europe .
(trg)="s188.2"> Niettemin zijn de beperkingen op de uitstoot van broeikasgassen in Europa en de rest van de wereld allesbehalve voldoende om de gemiddelde wereldwijde temperatuurstijging onder 2 ° C te houden .
(src)="s201.1"> Povećanaefikasnostisigurnostresursamožebitipostignuta , na primjer korištenjem pristupa produženog životnog ciklusa za prikazivanje punog uticaja proizvoda na okoliš . Ovo može smanjiti ovisnost Europe o resursima na globalnoj razini i promicati inovativnost .
(trg)="s202.1"> Natuurlijke hulpbronnen en afval – Milieuwetgeving en eco-innovatie zorgen ervoor dat hulpbronnen nu efficiënter aangewend worden doordat het verbruik ervan , de uitstoot en de afvalproductie in sommige gebieden relatief losgekoppeld zijn van economische groei .
(src)="s201.3"> Cijene koje u potpunosti uzimaju u obzir utjecaje korištenje resursa , biće veoma važne za upravljanje poslovnim i ponašanjem posmatrača prema poboljšanoj efikasnosti resursa .
(trg)="s202.3"> Dit geeft aan in hoeverre we niet alleen onze productieprocessen verder moeten verbeteren , maar ook onze consumptiepatronen moeten wijzigen om de druk op het milieu te verlagen .
(src)="s205.1"> Okoliš , zdravljeikvalitetživota — zagađivanjevodeizrakasusmanjeni ali nedovoljno da bi se postigao dobar ekološki kvalitet u svim vodnim tijelima ili kako bi se osigurala dobra kvaliteta zraka u svim gradskim područjima . Širokorasprostranjena izloženost većem broju polutanata i kemikalija i zabrinutost zbog dugoročne štete na ljudsko zdravlje , zajedno impliciraju potrebu za više velikihprogramaprevencijezagađivanjaikorištenjepristupapredostrožnosti .
(trg)="s206.1"> Milieu , gezondheid en kwaliteit van leven – Water- en luchtvervuiling is gedaald , maar niet genoeg om een goede ecologische kwaliteit te bereiken in alle watermassa ' s of een goede luchtkwaliteit in alle stedelijke gebieden .
(src)="s206.2"> Bolja provedba sektorskih i okolišnih politika će pomoći u osiguranju postizanja ciljeva i pružiće regulatornu stabilnost za poslovne subjekte . Širu predanost okolišnom monitoring i pravovremeno izvještavanje o polutantima i otpadu , korištenjem najboljih raspoloživih informacija i tehnologija , učinit će upravljanje okolišem efikasnijim . Ovo uključuje reduciranje dugoročnih troškova sanacije kroz rano djelovanje .
(trg)="s207.2"> Door sectoraal beleid en milieubeleid beter in praktijk te brengen , zullen de doelstellingen worden bereikt en zullen bedrijven voordeel halen uit stabiele regelgeving .
(src)="s209.2"> Mnogi kljuèni pokretaèi promjena su vrlo meðuovisni i vjerovatno æe se razvijati više od desetljeæa .
(trg)="s210.2"> Vele van de belangrijkste drijvende krachten achter verandering zijn zeer afhankelijk van elkaar en het zal eerder decennia duren dan jaren voordat ze volledig tot ontwikkeling komen .
(src)="s209.3"> Ove meðuovisnosti i trendovi , mnogi od njih izvan direktnog europskog uticaja , imaæe znaèajne posljedice i potencijalnerizikezaelastiènostiodrživostrazvojaeuropskoggospodarstva i društva . Kljuèno æe biti bolje poznavanje povezanostiipridruženenesigurnosti .
(trg)="s210.3"> Zulke onderlinge afhankelijkheden en trends , vaak niet rechtstreeks beïnvloedbaar door Europa , zullen grote gevolgen en potentiële risico ' s met zich meebrengen voor de veerkracht en de duurzame ontwikkeling van de Europese economie en samenleving . Een meer gedegen kennis van die verbanden en de onzekerheden die ermee gepaard gaan , zal cruciaal zijn .
(src)="s210.3"> Zajedno , regulatori , poslovni subjekti i građani mogu učestvovati u upravljanju prirodnim kapitalom i uslugama ekosustava , stvarajući novi i inovativni način za efikasnije korištenje resursa i dizajniranje nepristrasnih poslovnih reformi . Koristeći edukaciju i različite društvene medije , građani mogu biti angažirani u rješavanju globalnih problema , kao što je postizanje klimatskog cilja od 2 ˚ C.
(trg)="s211.3"> Samen zouden regulatoren , bedrijven en burgers zich meer kunnen inzetten voor het beheer van natuurlijk kapitaal en ecosysteemdiensten en daarbij nieuwe , innovatieve manieren creëren om hulpbronnen efficiënt te gebruiken en rechtvaardige fiscale hervormingen uit te werken .
(src)="s213.1"> Pojamposvećenogupravljanjaprirodnimkapitalomiuslugamaekosistema je uvjerljiv koncept integrisanja za rješavanje okolišnih pritisaka iz više ekosistema .
(trg)="s214.1"> De kiem voor toekomstige acties is er : het is nu onze taak ze te verzorgen en te laten openbloeien .
(src)="s223.1"> Europa se dijelom oslanja na prirodni kapital i ekosisteme u zemlji i inostranstvu
(trg)="s224.1"> Europa is zeer afhankelijk van natuurlijk kapitaal en ecosystemen binnen en buiten zijn grenzen
(src)="s224.1"> Europa o kojoj govorimo u ovom izvještaju je dom za oko 600 miliona
(trg)="s225.1"> Het Europa waarvan sprake in dit rapport telt ongeveer 600 miljoen
(src)="s225.1"> 2 ljudi i obuhvata oko 5.85 miliona km
(trg)="s226.1"> 2 inwoners en bestrijkt ongeveer 5,85 miljoen km
(src)="s227.1"> 4 miliona km2iblizu500milionaljudi.Saprosjekomod100ljudipo km2 , Europajejednaodnajgušćenaseljenihregijasvijeta ; nekih
(trg)="s228.1"> ( EU ) maakt daar zowel qua bevolking als qua oppervlakte het grootste deel van uit – ongeveer 4 miljoen km2 en bijna 500 miljoen mensen .
(src)="s255.1"> izvještaj u nizu (
(trg)="s257.1"> Dit rapport , Het milieu in Europa : Toestand en verkenning 2010 ( SOER 2010 ) (
(src)="s262.1"> Ovaj izvještaj : Europski okoliš : stanje i pregled 2010 ( SOER2010 ) ( A ) , pruža procjenu najnovijih informacija i podataka iz 32 zemlje članice EEA i šest pridruženih članica Zapadnog Balkana . Također se odnosi i na četiri regionalna mora : Sjeveroistočni Atlantik , Baltičko more , Mediteransko more i Crno more .
(trg)="s264.1"> — Samenvatting — geeft een evaluatie van de meest actuele informatie en gegevens van 32 EMA-lidstaten en zes landen uit de westelijke Balkan die met het EMA samenwerken .
(src)="s265.1"> Zajedničke okolišne teme
(trg)="s267.1"> Zich aanpassen aan klimaatverandering
(src)="s271.1"> Ovo je izvještaj na nivou Europe i dopunjuje izvještaje o stanju okoliša na državnom nivou širom Eurokontinenta ( B ) . Njegov cilj je da omogući analize i uvid u stanje , trendove i izglede za Europu , i da pruži naznake gdje postoji nesigurnosti praznina u znanju , kako bi se poboljšala diskusija i odluke vezene za presudne politike i društvena pitanja .
(trg)="s273.1"> Dit rapport op Europees niveau vormt een aanvulling op de nationale rapporten over de toestand van het milieu doorheen Europa ( B ) .
(src)="s285.1"> Kvalitet svježe vode
(trg)="s287.1"> Zoetwaterkwaliteit
(src)="s299.2"> Također , sveobuhvatni cilj ograničavanja neće biti postignut ( klimatskih promjena na smanjenje temperature ispod 2 ° C na globalnom nivou tokom ovog stoljeća , vjerovatno neće biti ispunjen , djelomično i zbog emisija stakleničkih gasova iz drugih dijelova svijeta .
(trg)="s302.1"> ) ( onwaarschijnlijk dat het overkoepelende streefdoel gehaald zal worden om de temperatuurstijgingen ten gevolge van de klimaatverandering deze eeuw onder de 2 ° C wereldwijd te houden , ten dele door de uitstoot van broeikasgassen in andere delen van de wereld .
(src)="s311.1"> Na koje zemlje i regije se odnosi ovaj izvještaj ?
(trg)="s314.1"> Over welke landen en regio ' s gaat dit rapport ?
(src)="s312.1"> ključne trendove ; detaljnije analize koje slijede pokazuju da u nekim slučajevima , kao što su otpad i emisije stakleničkih gasova , postoje značajne razlike po sektorima i zemljama .
(trg)="s316.1"> Landen trends in de verf te zetten ; uit de meer gedetailleerde analyses die volgen , zal blijken dat er in sommige gevallen , zoals afval en uitstoot van broeikasgassen , aanzienlijke verschillen zijn per economische sector en per land .
(src)="s318.1"> Austrija , Belgija , Danska , Finska , Francuska , Njemačka , Grčka , Irska , Italija , Luksemburg , Holandija , Portugal , Španija , Švedska , Engleska
(trg)="s326.1"> Griekenland , Ierland , Italië , Luxemburg , Nederland , Portugal , Spanje , Zweden , Verenigd Koninkrijk
(src)="s320.3"> Međutim , ova pitanja će se razmatrati u sljedećim poglavljima ovog izvještaja , a rezultati njihovih analiza će doprinjeli njegovim zaključcima .
(trg)="s329.3"> Ze worden echter besproken in hoofdstukken verderop in dit rapport en de resultaten van hun analyses hebben bijgedragen tot de conclusies van dit rapport .
(src)="s328.1"> Hrvatska , Bivša Jugoslovenska Republika Mekedonija
(trg)="s336.1"> Kroatië , de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië
(src)="s338.1"> Iz praktičnih razloga korištene grupe se zasnivaju na uspostavljenim političkim grupacijama ( od 2010 ) , prije nego samo na okolišnom pitanjima . Zbog toga u okviru grupa postoje varijacije u okolišnoj efikasnosti , kao i značajna preklapanja između njih .
(trg)="s347.1"> Uit praktische overwegingen zijn de gebruikte groepen gebaseerd op gevestigde politieke groeperingen ( sinds 2010 ) en niet louter op milieuoverwegingen .
(src)="s338.3"> To je označeno u izvještaju , tamo gdje je to bilo moguće uraditi .
(trg)="s347.3"> Waar mogelijk wordt dit aangegeven in het rapport .
(src)="s344.1"> Analize ukazuju na činjenice koje mjenjaju današnje razumijevanje i percepciju izazova zaštite okoliša : više ih se ne može posmatrati kao nezavisna , jednostavna i specifična pitanja . Prije da su izazovi povećano prošireni i kompleksni , i dio su mreže povezanih i međuovisnih funkcija , koje pružaju različiti prirodni i društveni
(trg)="s351.1"> De analyses wijzen erop dat het begrip en de perceptie van milieuuitdagingen aan het veranderen zijn : ze kunnen niet langer worden gezien als onafhankelijke , eenvoudige en afgebakende kwesties .
(src)="s387.1"> Smanjiti emisije stakleničkih gasova ; do b
(trg)="s390.1"> Voldoen aan þ î b
(src)="s407.1"> Dostići nivo kvalitete zraka koji neće imati negativne utjecaje na zdravlje ( m )
(trg)="s411.1"> Emissies van precursoren van verontreiniging inzake verzuring , eutrofiëring en ozon beperken ( c ) primaire deeltjes )
(src)="s467.1"> Prirodni resursi i otpad sistemi.Toneznačidaekološkebrigekojesusepojavileuprošlomstoljeću , kaoštoje su kako smanjiti emisije stakleničkih gasova ili zaustaviti gubitak bioraznolikosti , nisu više važne .
(trg)="s469.2"> Dit betekent niet dat de milieukwesties die vorige eeuw aan het licht kwamen , zoals de uitstoot van broeikasgassen aan banden leggen of het verlies van biodiversiteit een halt toeroepen , niet meer belangrijk zijn .
(src)="s467.2"> Donekle to pokazuje povećan stepen složenosti u načinu na kojim i razumijemo i odgovaramo na izazove zaštite okoliša .
(trg)="s469.3"> Wel wordt ons begrip van milieuuitdagingen , en hoe we ermee omgaan , steeds complexer .
(src)="s471.1"> U izvještaju se , sa različitih tačaka gledišta , nastoje osvijetliti ključne karakteristike složenosti veza između pitanja zaštite okoliša .
(trg)="s474.1"> gevolgen van afvalverwijdering verminderen ; gevolgen beperken van stortplaatsen en lekages
(src)="s478.2"> Sistematski rizici mogu biti potaknuti od strane neočekivanih događaja ili se mogu izgraditi tokom vremena , a uticaj često može biti veći i vjerovatno katastrofalan ( 14 ) .
(trg)="s483.2"> Systeemrisico ' s kunnen teweeggebracht worden door plotse gebeurtenissen of mettertijd opgebouwd worden , vaak met verstrekkende en mogelijk catastrofale gevolgen ( 14 ) .
(src)="s487.1"> Uskosupovezanasadrugimizazovima , kaoštojeneodrživokorištenje resursa , koje obuhvata društvene i ekonomske sfere i narušavavažneuslugeekosistema ;
(trg)="s489.1"> • aan klimaatverandering , gebruik van hulpbronnen en gezondheid ; verantwoorden van het gebruik van brengen , goed gedrag belonen en drijvende krachten achter consumptie in evenwicht brengen ; de wereldwijde veel van de milieuproblemen in Europa , zoals klimaatverandering of verlies van biodiversiteit , staan met elkaar in verband en hebben een complex en vaak wereldomvattend karakter ; voedsel , energie , water ) en consumptie in het kader van de stijgende vraag , schaarser wordende hulpbronnen en de concurrentiestrijd ;
(src)="s493.1"> Poboljšati efikasnost korištenja resursa ( kao što su materijali , hrana , energija , voda ) i potrošnje uprkos sve većoj potražnji , smanjenim resursima i konkurenciji ; čišća proizvodnja .
(trg)="s495.1"> ze zijn nauw verbonden met andere uitdagingen in het maatschappelijke en het economische domein die belangrijke ecosysteemdiensten ondermijnen , zoals niet-duurzaam grondstofverbruik ;
(src)="s494.1"> prilagođavanja. prirodnih dobara ( tj. vode , zemlje , bioraznolikosti , tla ) u odlukama o sektorskom upravljanju .
(trg)="s496.1"> • naarmate milieuuitdagingen complexer en fundamenteler verbonden zijn geworden met andere maatschappelijke bezorgdheden , zijn ook de onzekerheden en de risico ' s die ermee gepaard gaan toegenomen .
(src)="s510.1"> Izvještaj ne daje nikakva upozorenja od neposrednog ekološkog kolapsa . Međutim , upozorava da su neke lokalne i globalne granice pređene , te da negativni okolišni trendovi mogu dovesti do dramatične i nepopravljive štete za neke ekosisteme i usluge koje uzimamo zdravo za gotovo . Drugim riječima , trenutna nedovoljna stopa napretka , posmatranog tokom posljednjih nekoliko desetljeća , može ozbiljno narušiti našu sposobnost da se nosimo sa mogućim budućim negativnim uticajima .
(trg)="s508.1"> Dit rapport waarschuwt niet voor een onmiddellijke instorting van het milieu .
(src)="s511.1"> Posmatranje stanja okoliša i budući izazovi iz različitih perspektiva
(trg)="s509.1"> De toestand van het milieu en toekomstige uitdagingen uit verschillende invalshoeken bekeken
(src)="s513.1"> Poglavlje 6 prikazuje , kroz mnoge direktne i indirektne veze , pitanja perspektive prirodnog kapitala i usluga ekosistema , fokusirajući se na zemlju , tlo i vodene resurse .
(trg)="s511.1"> In hoofdstuk 6 wordt stilgestaan bij de vele directe en indirecte verbanden tussen milieuthema ' s uit het oogpunt van natuurlijk kapitaal en ecosysteemdiensten , met de nadruk op bodem en water .
(src)="s514.1"> Poglavlje 7 koristi druge leće , posmatrajući ostatak svijeta u smislu ključnih sociekonomskih kretanja za koje se očekuje da će uticati na okoliš Europe .
(trg)="s512.1"> Hoofdstuk 7 kijkt door een andere bril , door de rest van de wereld te beschouwen in termen van belangrijke sociaaleconomische en milieugerelateerde megatrends die allicht hun weerslag zullen hebben op het milieu in Europa .
(src)="s529.1"> Klimatske promjene mogu dovesti do katastrofalnih uticaja ako se ne provjeravaju
(trg)="s525.1"> Onbeteugelde klimaatverandering kan catastrofale gevolgen hebben
(src)="s533.1"> A ) pokazuju atmosferske koncentracije stakleničkih gasova ( GHG ) ( značajno povećanje od predindustrijskog vremena , sa nivoom karbon dioksida ( CO
(trg)="s529.1"> ) blijkt een duidelijke toename sinds het pre-industriële tijdperk , waarbij het niveau van koolstofdioxide ( CO
(src)="s563.1"> Osim toga , sa porastom globalne temperature , postoji povećani rizik od prelaženja “ tačaka prevrata ” ( tipping points ) koje mogu potaknuti velike nelinearne promjene ( vidi Poglavlje 7 ) .
(trg)="s558.1"> Andere gevolgen van het veranderende klimaat zijn bijvoorbeeld wereldwijde stijgingen in de temperatuur van oceanen , sneeuw- en ijskappen die wijd en zijd wegsmelten , verhoogd risico op overstromingen
(src)="s564.1"> Ostale posljedice mijenjanja klimatskih uslova uključuju povećanje globalne prosječne temperature okeana , rasprostranjeno otapanja snijega i leda , povećan rizik od poplava u urbanim područjima i ekosistemima , acidifikaciju okeana , i ekstremne klimatske događaje , uključujući i valove vrućine . Očekuje se da će uticaj klimatskih
(trg)="s559.1"> Bovendien verhogen de stijgende temperaturen wereldwijd de kans dat omslagpunten worden bereikt die grootschalige , niet-lineaire veranderingen in gang kunnen zetten ( zie hoofdstuk 7 ) .
(src)="s567.1"> Prošle i projicirane globalne površinske promjene temperature ( u odnosu 1980 . – 19 . ) , zasnovane na prosjeku više modela za odabrane IPCC scenarije
(trg)="s562.1"> Verandering in de oppervlaktetemperatuur ( in verhouding tot 1980 – 19 ) , vroeger en geëxtrapoleerd naar de toekomst op basis van gemiddelden van IPCC-scenario ' s met verschillende modellen
(src)="s568.1"> Vođenje političkih diskusija na temu kako ograničiti opasno miješanje u klimatski sistem , je međunarodno priznato i ima za cilj da ograniči globalno povećanje prosječne temperature od predindustrijskog perioda do ispod 2 ° C ( 7 ) . Ispunjavanje ovog cilja zahtijevat će znatna smanjenja globalne emisije GHG-a . Uzevši u obzir samo atmosfersku
(trg)="s565.1"> Als toetssteen voor de politieke discussies over het beperken van gevaarlijke verstoringen van het klimaat geldt het internationaal erkende doel om de gemiddelde temperatuurstijging wereldwijd onder de 2 ° C te houden in vergelijking met het pre-industriële tijdperk ( 7 ) .
(src)="s590.1"> 0.0 staze , postizanje ovog cilja će vjerovatno zahtijevati smanjenje emisija za oko 50 % u odnosu na globalne nivo eu periodu od 1990. do 2050 .
(trg)="s585.1"> Om toch onder de drempel van 2 ° C te blijven , zou de wereldwijde uitstoot
(src)="s605.1"> Stupci sa desne strane slike pokazuju najbolje procjene ( linije unutar svakog stupca ) , a raspon vjerovatnoće procijenjen za svih šest IPCC marker scenarija u periodu od 2090 . – 2099. godine ( u odnosu na period od 1980 . – 1999 . ) .
(trg)="s603.1"> De balken rechts van de grafiek geven de beste schatting aan ( gekleurde lijn binnen elke balk ) en het waarschijnlijke interval voor alle zes de IPCC-referentiescenario ' s voor 2090 – 2099 ( in verhouding tot 1988 – 1999 ) .
(src)="s605.2"> Horizontalna crna linija je dodata od strane EEA da bi ukazala na zaključak Vijeća EU i cilj UNFCCC Kopenhagenskog ugovora od 2 ° C maksimalnog povećanja temperature prethodnog predindustrijskog perioda ( 1.4 ° C više od 1990. godine Zbog oko 6 ° C povećanja temperature od predindustrijskog perioda dao 1990 ) .
(trg)="s603.2"> De horizontale zwarte lijn is door het EMA bijgevoegd om de maximale temperatuurstijging van 2 ° C boven de pre-industriële niveaus weer te geven , zoals vastgelegd als doelstelling door de Raad van de EU en op de UNFCCC-bijeenkomst in Kopenhagen ( 1,4 ° C hoger dan 1990 gezien de temperatuurstijging van ongeveer 0,6 ° C tussen de pre-industriële periode en 1990 ) .
(src)="s607.1"> Međutim , čak i 2 ° C ne pružaju garancije za izbjegavanje svih negativnih uticaja klimatskih promjena i podliježu neizvjesnosti .
(trg)="s604.1"> Hoe dan ook is er geen enkele garantie dat een beperking van de temperatuurstijging tot 2 ° C negatieve gevolgen van de klimaatverandering zou afweren : er is daaromtrent nog veel onzekerheid .
(src)="s607.2"> UN okvirna konferencija o klimatskim promjenama ( UNFCCC ) , održana u Kopenhagenu 2009. godine , primila je na znanje Kopenhagenski ugovor koji poziva na procjenu njegove realizacije do 2015. godine : ‘ To će uključivati razmatranje jačanja dugoročnog cilja , napominjući različita pitanja od strane nauke , uključujući i porast temperature od 1.5 ° C ’ ( 7 ) .
(trg)="s604.2"> Op de Conferentie van de Partijen bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering in Kopenhagen ( UNFCCC ) in 2009 werd notitie a ) .
(src)="s619.1"> Klimatske promjene smanjenju GHG emisija : to je smanjilo stakleničke gasove na globalnom nivou , više nego smanjenja koja se očekuju pridržavanjem
(trg)="s615.1"> Klimaatverandering genomen van het Kopenhagenakkoord , dat oproept tot een evaluatie van de uitvoering ervan in 2015 : ' Daarbij moet ook worden overwogen of het doel op de lange termijn moet worden versterkt , door verschillende wetenschappelijke gegevens te vergelijken , inclusief met betrekking tot temperatuurstijgingen van 1,5 ° C. ' ( 7 ) .
(src)="s620.1"> EU smanjuje svoje emisije stakleničkih gasova i ispunit će Kjoto obavezu
(trg)="s616.1"> De EU verlaagt voortdurend haar uitstoot van broeikasgassen en zal de Kyotodoelstelling halen
(src)="s624.1"> Emisije stakleničkih gasova kao tone CO po osobi po
(trg)="s619.1"> Broeikasgasuitstoot weergegeven in ton
(src)="s627.1"> Godišnje emisije stakleničkih gasova u EU u 2008. godini odgovaraju
(trg)="s623.1"> De jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen in de EU bedroeg in 2008
(src)="s632.2"> U međuvremenu , EU trendovi stakleničkih gasova u odnosu na ekonomski razvoj — mjeri se kao bruto domaći proizvod ( BDP ) — pokazuju razdvajanje ukupne emisije iz ekonomskog razvoja u EU tokom vremena . Između 1990. i 2007.godine , emisija po jedinici BDP-a smanjena je za više od trećine u EU-27 ( 11 ) .
(trg)="s629.1"> Ondertussen tonen de trends in de uitstoot van broeikasgassen in de EU in verhouding tot de economische ontwikkeling – gemeten als bruto binnenlands product ( BBP ) – aan dat de algemene uitstoot geleidelijk aan wordt losgekoppeld van de economische ontwikkeling in de EU .
(src)="s650.1"> Treba napomenuti da UNFCCC i Kjoto protokol ne obuhvataju sve stakleničke gasove . Mnoge supstance , koje se regulišu Montrealskim protokolom , kao što su hlorofluorougljikovodici ( CFC ) , su takođe snažni staklenički gasovi .
(trg)="s644.1"> De huidige gegevens bevestigen dat de EU-15 op weg zijn om hun gezamenlijke doel te halen om de uitstoot met 8 % te verlagen ten opzichte van het basisjaar – 1990 voor de meeste landen – tijdens de eerste periode van verbintenis volgens het Protocol van Kyoto : van 2008 tot 2012 .
(src)="s650.3"> Ukidanje ODS supstanci , koje utiču na klimatske promjene , indirektno je doprinijelo vrlo značajnom
(trg)="s644.2"> De verlaging in de EU-27 is nog groter dan in de EU-15 : de uitstoot van broeikasgassen op het grondgebied werd met ongeveer 11 %
(src)="s663.1"> Emisija stakleničkih gasova u EU-15 i EU-27 između
(trg)="s660.1"> Broeikasgasuitstoot op het grondgebied van de EU-15
(src)="s696.1"> EU-27 ukupna emisija stakleničkih gasova EU-15 ukupna emisija stakleničkih gasova
(trg)="s691.1"> Totale broeikasgasuitstoot EU-27Totale broeikasgasuitstoot EU-15
(src)="s721.1"> Ukupna emisija stakleničkih gasova po sektoru u EU-27 , 2008
(trg)="s711.1"> Totale broeikasgasuitstoot per sector in de EU-27 , 2008 verbeterde energieefficiëntie , in het bijzonder van industriële eindgebruikers en de energie-industrie ;
(src)="s731.1"> Bolje upravljanje otpadom i poboljšano obnavljanje gasova sa deponija ( sektorzaotpadjepostigaonajvećesmanjenjeemisije ) ;
(trg)="s717.1"> Industriële processen 8,3 % beter afvalbeheer en verbeterde opvang van gassen uit stortterreinen ( de afvalsector heeft relatief de grootste uitstootverlaging bereikt ) ;
(src)="s741.1"> I djelimično zbog ekonomskog restruktuiranja u istočnim zemljama članicama u toku ranih 90tih godina .
(trg)="s725.1"> De EU-trends voor broeikasgasuitstoot tussen 1990 en 2008 werden
(src)="s745.1"> EU trendovima emisija stakleničkih gasova , između 1990. i 2008. godine , dominirala su dva najveća emitera , Njemačka i Britanija , koje su zajedno bile odgovorne za više od polovice ukupnog smanjenja emisije u EU .
(trg)="s729.1"> Verandering 1990 – 2008 uitstootverlaging in Europa hebben bewerkstelligd .
(src)="s745.2"> Značajna smanjenja su također postigle zemlje EU-12 , kao što su Bugarska , Republika Češka , Poljska i Rumunija .
(trg)="s729.2"> Aanzienlijke verlagingen werden ook behaald door sommige EU-12 lidstaten , zoals Bulgarije , Tsjechië , Polen en Roemenië .
(src)="s745.3"> Ovo cjelokupno smanjenje djelomično je nadoknađeno povećanim emisijama u Španiji , te u manjoj mjeri u Italiji , Grčkoj i Portugalu ( 9 ) .
(trg)="s729.3"> Deze totale verlaging werd deels tenietgedaan door de toename van uitstoot in Spanje en , in mindere mate , Italië , Griekenland en Portugal ( 9 ) .
(src)="s756.2"> Emisija stakleničkih gasova iz transporta u EU-27 povećala se za 24 % između 1990. i 2008. godine , isključujući emisije iz međunarodnog avio i morskog transporta ( 9 ) . Dok teretni transport i unutarnji vodeni putevi pokazuju pad tržišnog udjela , broj automobila u EU-27 — nivo vlasništva automobila – je povećan za 22 % , odnosno 52 milijuna automobila , između 1995. i 2006. godine ( 14 ) .
(trg)="s750.1"> De uitstoot van internationaal vliegverkeer en internationaal scheepstransport , niet onderworpen aan het Protocol van Kyoto , is niet meegerekend in de figuur bovenaan .
(src)="s768.1"> Polje 2.1 U cilju efikasnog transportnog sistema
(trg)="s763.1"> Op weg naar een zuinig transportsysteem
(src)="s770.1"> Povećanje emisije stakleničkih gasova u sektoru transporta — kao i nekoliko drugih okolišnih utjecaja transporta — i dalje je usko vezano za ekonomski rast .
(trg)="s765.1"> De toenemende uitstoot van broeikasgassen in de transportsector – naast verscheidene andere milieueffecten – blijft sterk gerelateerd aan economische groei .
(src)="s771.2"> U 2009. godini , izvještaj naglašava sljedeće trendove i rezultate :
(trg)="s766.2"> Voor 2009 stelde het rapport de volgende trends en bevindingen voorop :
(src)="s773.1"> U svom Klimatskom i Energetskom paketu ( Climate and Energy Package ) ( 15 ) , EU se obavezala na daljnja smanjenja emisije za ( najmanje ) 20 % do 2020. godine u odnosu na 1990. godinu .
(trg)="s767.1"> In haar klimaat- en energiepackage deal ( 15 ) verbindt de EU zich ertoe om in 2020 haar uitstoot verder te verlagen met ( minstens ) 20 % t.o.v. de waarden van 1990 .
(src)="s773.2"> Nadalje , EU će napraviti smanjenje emisija za 30 % do 2020 . , u slučaju ako se druge razvijene zemlje obavežu na usporedivo smanjenje emisija iako zemlje u razvoju značajno doprinesu tome , u skladu sa svojim obavezama i mogućnostima . Švicarska i Lihteštajn ( obje doprinose sa 20 do 30 % redukcije emisije ) , kao i Norveška ( 30 do 40 % ) imaju slične opredjeljenosti .
(trg)="s767.2"> Bovendien zal de EU zich ertoe verbinden om de uitstoot met 30 % te verlagen in 2020 , op voorwaarde dat andere ontwikkelde landen zich tot vergelijkbare uitstootverlagingen verbinden en dat ontwikkelingslanden voldoende bijdragen naargelang hun verantwoordelijkheden en hun respectieve mogelijkheden .
(src)="s775.1"> • Emisije stakleničkih gasova iz prometa ( isključujući međunarodni avio i pomorski promet ) su porasle za 28 % između 1990. i 2007. u EEA zemljama ( za 24 % u EU-27 ) , i sada čine oko 19 % ukupnih emisija .
(trg)="s770.1"> • De uitstoot van broeikasgassen door het transport ( internationaal vliegverkeer en scheepstransport niet meegerekend ) is met 28 % toegenomen tussen 1990 en 2007 in EMA-landen ( met 24 % in EU-27 ) en vertegenwoordigt nu ongeveeer 19 % van de totale uitstoot .
(src)="s782.1"> U izvještaju zaključeno je da ukazivanje na aspekte zaštite okoliša u prometnoj politici iziskuje viziju izgleda transportnog sistema do sredine 21. stoljeća . Proces uspostavljanja nove Zajedničke politike transporta je ključan prilikom stvaranja ove vizije i njenog ostvarivanja .
(trg)="s773.1"> • Ondanks de recente verlaging van luchtvervuilende uitstoot was wegtransport de grootste uitstoter van stikstofoxides en de op één na grootste uitstoter van fijn stof in 2007 ( zie ook hoofdstuk 5 ) .
(src)="s784.1"> 18 b u poređenju sa ukupnim udjelom za manje od 9 % u 2005. godini (
(trg)="s775.1"> 18 minder dan 9 % in 2005 (
(src)="s790.1"> Ograničavanje globalne prosječne temperature se povećalo do ispod 2 ° C na dugoročnom planu , a smanjenje globalnih emisija stakleničkih gasova na 50 % ili više do 2050. godine u odnosu na 1990. godinu , i generalno se smatra daje i za onoga što se može postići sa dodatnim smanjenjem emisije . Nadalje , potrebne su sistematske promjene unačinunakojigeneriramoikoristimoenergiju , inačinunakojiproizvodimo i konzumiramo energetska dobra .
(trg)="s783.1"> Algemeen wordt aangenomen dat de gemiddelde temperatuurstijging wereldwijd onder 2 ° C houden op langere termijn , en de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen in 2050 minstens halveren in vergelijking met 1990 , niet haalbaar zal zijn door stapsgewijs de uitstoot terug te schroeven .
(src)="s790.3"> Dakle , daljnja poboljšanja energetske efikasnosti i efikasnosti korištenja resursa se moraju nastaviti kao ključna komponenta strategija GHG emisija .
(trg)="s783.3"> Daarom is het cruciaal om via voortdurende verbeteringen steeds zuiniger om te springen met energie en grondstoffen als belangrijk onderdeel van de uitstootstrategieën .
(src)="s802.2"> Također , energetska efikasnost zgrada u Europi ima značajan potencijal za dugoročno poboljšanje ( 19 ) .
(trg)="s795.2"> Tevens hebben gebouwen in Europa het potentieel om op lange termijn veel energiezuiniger te worden ( 19 ) .
(src)="s802.3"> Na širem planu , tehnologije pametnih aparata i pametne mreže također mogu pomoći cjelokupnoj efikasnosti električnih sistema , omogućavajući neefikasnoj proizvodnji energije da se koristi manje kroz smanjenje vršnih opterećenja .
(trg)="s795.3"> Op een grotere schaal kunnen ook intelligente apparaten en slimme energienetten bijdragen tot de algemene efficiëntie van elektrische systemen : het energieverbruik op piekmomenten neemt dan af , waardoor we minder vaak een beroep hoeven te doen op onefficiënte energieopwekking .
(src)="s806.1"> Očekuje se da će dio promjene doći iz omogućavanja velike proizvodnje energije na velikoj udaljenosti od korisnika , i da će se efikasno transportovati između zemalja i preko mora . Programi kao što su : DESERTEC inicijativa ( c ) , Inicijativa pomorske mreže zemalja sjevernog mora ( the
(trg)="s800.1"> Verwacht wordt dat de verandering deels zal voortvloeien uit de mogelijkheid om energie op verre afstand op te wekken en die dan efficiënt te vervoeren c ) , de plannen voor over land en zee . Programma ' s zoals DESERTEC ( windmolenparken voor de Noordzeekust ( the North Seas Countries ' Offshore
(src)="s808.1"> Slovačka Grčka Republika Češka Poljska Mađarska Italija Kipar Irska Holandija Belgija Luksemburg Velika Britanija
(trg)="s802.1"> Slowakije Griekenland Tsjechië Polen Hongarije Italië Cyprus Ierland Nederland België Luxemburg Verenigd Koninkrijk
(src)="s810.3"> Ova vrsta sistema može također pomoći razvoju električnih automobila , a zauzvrat doprinijeti stabilnosti i održivosti takve mreže ( f ) .
(trg)="s804.3"> Dit soort systeem kan ook de lancering van elektrische voertuigen in de hand werken en op zijn beurt bijdragen tot de stabiliteit en de levensvatbaarheid van zulke netten ( f ) .
(src)="s812.1"> Na duži rok , uvođenje takve mreže može smanjiti buduće investicije , potrebne za nadogradnju prijenosnog sistema u Europi .
(trg)="s806.1"> Op langere termijn zijn door de uitbouw van zulke netten minder investeringen nodig om de Europese transmissiesystemen te verbeteren .
(src)="s918.1"> Dodatni glavni potencijalni uticaj klimatskih promjena , u kombinaciji s promjenama u korištenju zemljišta i praksi upravljanja vodama , je intenziviranje hidrološkog ciklusa — zbog promjena u temperaturi , padavinama , ledenjacima i snježnom pokrivaču . Općenito , godišnji riječni tokovi su u porastu na sjeveru , a u opadanju na jugu — trend za koji se predviđa da će ubuduće povećati globalno zagrijavanje . Velike sezonske promjene su također projicirane , sa nižim tokovima ljeti , a većim zimi . Kao posljedica toga , suša i vodeni napon će porasti , naročito u južnoj Europi , i naročito tokom ljeta . Predviđa se da će se poplave javljati češće u mnogim riječnim bazenima , naročito tokom zime i proljeća , iako procjene promjena u frekvenciji i veličini poplava ostaju nepouzdane .
(trg)="s904.1"> De klimaatverandering zal volgens ramingen enorme effecten hebben op ecosystemen , watervoorraden en de volksgezondheid van de hydrologische cyclus – te wijten aan temperatuurwijzigingen , neerslag , gletsjers en sneeuwdekking .
(src)="s930.3"> Predviđa se da će se takve promjene u ciklusima poljoprivrednih kultura nastaviti — što može potencijalno ozbiljno uticati na poljoprivredu ( G
(trg)="s910.5"> Er wordt geraamd dat zulke veranderingen in de cycli van landbouwgewassen zullen aanhouden – mogelijk met ernstige gevolgen voor landbouwpraktijken ( G
(src)="s945.1"> Ljudi koji su u opasnosti od poplava , štete i troškovi prilagođavanja na nivou EU-27 , bez prilagođavanja i sa prilagođavanjem
(trg)="s926.1"> Mensen in risicogebied voor overstromingen , schade- en aanpassingskosten op EU-27 niveau , zonder aanpassing en met aanpassing
(src)="s949.1"> Troškovi prilagođavanja ( mlrd eura / god )
(trg)="s930.1"> ( Rest- ) schadekosten ( miljard EUR / jaar )
(src)="s951.2"> ' Adaptacija ' se definiše kao prilagođavanje prirodnim ili ljudskim sistemima u skladu sa stvarnim ili očekivanim promjenama klime i njenim posljedicama , a u cilju obuzdavanja štete ili iskorištavanja povoljnih prilika ( 23 ) .
(trg)="s932.2"> ' Aanpassing ' wordt gedefinieerd als de afstemming van natuurlijke of menselijke systemen op huidige of verwachte klimaatveranderingen of de effecten ervan om de schade te beperken of om positieve kansen aan te grijpen ( 23 ) .
(src)="s995.2"> Praktični primjeri mjera prilagođavanja obuhvataju sisteme za rano upozoravanje , vezane za toplinske udare , sušu i upravljanje rizikom nestašice vode , upravljanje potrošnjom vode , raznolikost usjeva , odbranu od obalnih iriječnihpoplava , rizikodkatastrofelošegupravljanja , ekonomskaraznolikost , osiguranje , korištenje zemljišta , poboljšanje zelenih infrastruktura .
(trg)="s983.2"> Praktische voorbeelden van aanpassingsmaatregelen zijn vroegtijdige waarschuwingssystemen voor hittegolven , risicobeheer van droogte en waterschaarste , beheer van de vraag naar water , diversificatie van gewassen , overstromingspreventie voor kusten en rivieren , risicobeheer van rampen , economische diversificatie , verzekering , beheer van het bodemgebruik en verbeteringen aan de groene infrastructuur .
(src)="s1009.2"> Nadalje , mnoge inicijative prilagođavanja ne bi trebalo poduzimati kao samostalne akcije , nego kao ugrađene mjere u okviru šireg smanjenja rizika u sektoru , uključujući upravljanje vodenim resursima i strategiju obalne odbrane .
(trg)="s997.2"> Bovendien moeten vele aanpassingsinitiatieven niet worden aangevat als losstaande acties , maar kaderen in ruimere sectorale maatregelen tegen risico ' s , inclusief beheer van de watervoorraad en kustverdedigingsstrategieën .
(src)="s1010.1"> knjiga EU o Adaptaciji ( 24 ) je prvi korak prema usvajanju strategije smanjenja osjetljivosti na uticaj klimatskih promjena , i nadopunjuje djelovanje na nacionalnom , regionalnom i lokalnom nivou .
(trg)="s998.1"> een eerste stap in de richting van een aanpassingsstrategie om de kwetsbaarheid voor de effecten van klimaatverandering te verminderen .
(trg)="s998.2"> Het vult de acties aan op nationaal , regionaal en zelfs lokaal niveau .
(src)="s1010.2"> Integracija prilagođavanjanaokolišisektorskepolitikedomena — poputonihkoje se odnose na vodu , prirodu i bioraznolikost , kao i efikasnost resursa , važanjecilj .
(trg)="s998.3"> De integratie van de aanpassing in ecologische en sectorale beleidsdomeinen – zoals die met betrekking tot water , natuur en biodiversiteit en efficiënt grondstoffengebruik – is een belangrijk doel .
(src)="s1011.1"> Troškovi prilagođavanja u Europi potencijalno mogu biti veliki — i mogu iznositi do milijarde eura godišnje u srednjeročnom i dugogoročnom smislu . Međutim , ekonomska procjena troškova i koristi je izazvala veliku nesigurnost .
(trg)="s999.1"> De kosten voor de aanpassing in Europa kunnen mogelijk oplopen tot miljarden euro ' s per jaar op middellange en lange termijn .