# pl/260.pl-sv.xml.gz
# sv/260.pl-sv.xml.gz
(src)="1"> Dotyczy to i dzieci , i osób dorosłych .
(trg)="1"> Bra mat för barn
(src)="2"> Niektóre substancje mogą dostawać się produktów spożywczych niezamierzenie , np. zanieczyszczenia środowiskowe .
(trg)="2"> De här råden kan hjälpa er på vägen till goda vanor .
(src)="3"> Dotyczy to i dzieci , i osób dorosłych .
(trg)="3"> Bra mat för små barn
(src)="4"> Dobre żywienie małych dzieci
(trg)="4"> Vad ska barn äta ?
(src)="5"> Naszym celem nie powinno być zatem udoskonalanie poszczególnych posiłków , ale zapewnienie dziecku dobrej jakości odżywczej spożywanych pokarmów .
(trg)="5"> Barnet får inte näringsbrist för det .
(src)="6"> W ten sposób można zapewnić spożywanie odpowiednich składników odżywczych – białka , węglowodanów , tłuszczu , witamin i minerałów .
(trg)="6"> Kroppen mår bra av att få mat regelbundet – frukost , lunch och middag och 2 – 3 mellanmål .
(src)="7"> Dziecko nie stanie się z tego powodu niedo- żywione .
(trg)="7"> Undvik småätande mellan målen , så att barnet orkar äta ordentligt vid måltiderna .
(src)="8"> Dla rekompensaty można urozmaicać dodatki i przekąski .
(trg)="8"> Frukost och mellanmål
(src)="9"> Nieustanne żucie w buzi jakiegoś pokarmu źle wpływa na zęby .
(trg)="9"> Ett näringsrikt mellanmål kan bestå av samma typ av mat som frukosten .
(src)="10"> kaszka z mlekiem ;
(trg)="10"> Tre exempel på en bra
(src)="11"> kleik ;
(trg)="11"> Smaka därför
(src)="12"> Pożywna przekąska może składać się z tych samych potraw , co śniadanie .
(trg)="12"> själv på all mat och visa att du tycker det är gott !
(src)="13"> Dlatego najlepiej zachować je na specjalne okazje .
(trg)="13"> Därför är det klokt att spara dem till speciella tillfällen .
(src)="14"> Produkty pełnoziarniste i bogate w błonnik
(trg)="14"> Fullkorn och fibrer
(src)="15"> Są też dzieci , u których produkty te przyczyniają się do spowolnienia przemiany materii .
(trg)="15"> För andra barn kan det bli tvärtom , de blir tröga i magen .
(src)="16"> Ilość odpowiednią dla Twojego dziecka możesz ustalić tylko na bazie doświadczenia , ponieważ jest ona dla każdego inna .
(trg)="16"> Hur mycket fibrer barn kan äta utan att magen påverkas varierar från ett barn till ett annat – du får pröva dig fram .
(src)="17"> Obiad i kolacja
(trg)="17"> Lunch och middag
(src)="18"> Podając ciepłe danie zarówno na obiad , jak i na kolację , łatwiej jest zaspokoić żywieniowe potrzeby małego dziecka .
(trg)="18"> Med lagad mat både till lunch och middag är det lättare att täcka små barns behov av näring .
(src)="19"> Praktyczna zasada , która pomaga sprostać temu zadaniu to codzienne serwowanie jakiegoś produktu z każdej z następujących grup : ziemniaki , makaron , ryż , bulgur , kuskus i pieczywo : dobre źródła węglowodanów i błonnika , a także ważnych witamin i minerałów , takich jak żelazo i kwas foliowy ;
(trg)="19"> Potatis , pasta , ris , bulgur , couscous och bröd : ger bra kolhydrater och fibrer , men också viktiga mineraler och vitaminer , som järn och folat ( folsyra ) .
(src)="20"> mięso , ryby , drób , jaja , fasola , soczewica i tofu : ważne źródła białka , witamin i minerałów .
(trg)="20"> Kött , fisk , kyckling , ägg , bönor , linser och tofu : är viktiga källor till protein , vitaminer och mineraler .
(src)="21"> Mięso , fasola i tofu to także dobre źródła żelaza ;
(trg)="21"> Kött , bönor och tofu är bra källor till järn .
(src)="22"> warzywa i owoce : zawierają dużo witamin i innych substancji ochronnych , a także błonnika ;
(trg)="22"> Grönsaker , rotfrukter , frukt och bär : innehåller mycket vitaminer och andra skyddande ämnen , men också fibrer .
(src)="23"> mleko , kwaśne mleko , jogurt i napoje roślinne , takie jak wzbogacone napoje na bazie owsa i soi : ważne źródła wapnia i wielu innych witamin i minerałów ;
(trg)="23"> Mjölk , fil , yoghurt och vegetabiliska drycker , som berikad havre- och soja- dryck : är viktiga källor till kalcium och många andra mineraler och vitaminer .
(src)="24"> do gotowania posiłków olej i margaryna w płynie : ważne źródła zdrowych tłuszczów .
(trg)="24"> Olja och flytande margarin till matlagning : är viktiga källor till nyttiga fetter .
(src)="25"> Do chudych potraw należy do porcji dziecka dodać trochę więcej tłuszczu .
(trg)="25"> Om maten är mager kan barnet behöva lite extra fett i sin portion .
(src)="26"> Przyzwyczajaj swoje dziecko do picia przy posiłkach wody lub mleka .
(trg)="26"> Vänj ditt barn vid att dricka vatten eller mjölk till maten .
(src)="27"> Zarówno do picia , jak i do gotowania używaj zimnej wody z kranu po uprzednim wypuszczeniu stojącej w nim letniej wody .
(trg)="27"> Använd kallvatten och spola tills vattnet är kallt , även när du tar vatten till matlagning .
(src)="28"> Ciepła woda może zawierać m.in. pierwiastki miedzi pochodzące z rur wodociągowych .
(trg)="28"> Varmt kranvatten kan bland annat innehålla koppar från ledningarna .
(src)="29"> Gospodarstwom domowym czerpiącym wodę z własnego źródła Socialstyrelsen ( Główny Zarząd Zdrowia i Opieki Społecznej ) zaleca przeprowadzanie co trzy lata kontroli jakości wody .
(trg)="29"> Om man har egen brunn rekommenderar Socialstyrelsen att man kontrollerar vattnets kvalitet vart tredje år .
(src)="30"> W tym celu należy się skontaktować z komunalnym oddziałem ds. środowiska we własnym miejscu zamieszkania .
(trg)="30"> Kommunens miljöförvaltning där du bor kan ge råd om hur du gör .
(src)="31"> Jeżeli woda nie nadaje się do użytku ze względu na obecność bakterii , w szczególności bakterii Escherichia coli ( E.coli ) , nie należy jej podawać dziecku bez uprzedniego przegotowania .
(trg)="31"> Om vattnet är ” otjänligt ” på grund av bakterier , eller om bakterien Escherichia coli ( E.coli ) finns i vattnet , ska man koka det innan det ges till barn .
(src)="32"> W przypadku innych substancji należy postępować zgodnie ze wskazówkami załączonymi do wyniku analizy wody .
(trg)="32"> För övriga ämnen bör man följa de rekom mendationer som följer med analyssvaret .
(src)="33"> Więcej informacji o wodzie pitnej i własnym źródle na stronie www.livsmedelsverket.se.
(trg)="33"> Läs mer om dricksvatten och egen brunn på www.livsmedelsverket.se.
(src)="34"> Gospodarstwom domowym czerpiącym wodę z własnego źródła Socialstyrelsen ( Główny Zarząd Zdrowia i Opieki Społecznej ) zaleca przeprowadzanie co trzy lata kontroli jakości wody .
(trg)="34"> Om man har egen brunn rekommenderar Socialstyrelsen att man kontrollerar vattnets kvalitet vart tredje år .
(src)="35"> W tym celu należy się skontaktować z komunalnym oddziałem ds. środowiska we własnym miejscu zamieszkania .
(trg)="35"> Kommunens miljöförvaltning där du bor kan ge råd om hur du gör .
(src)="36"> Jeżeli woda nie nadaje się do użytku ze względu na obecność bakterii , w szczególności bakterii Escherichia coli ( E.coli ) , nie należy jej podawać dziecku bez uprzedniego przegotowania .
(trg)="36"> Om vattnet är ” otjänligt ” på grund av bakterier , eller om bakterien Escherichia coli ( E.coli ) finns i vattnet , ska man koka det innan det ges till barn .
(src)="37"> W przypadku innych substancji należy postępować zgodnie ze wskazówkami załączonymi do wyniku analizy wody .
(trg)="37"> För övriga ämnen bör man följa de rekom mendationer som följer med analyssvaret .
(src)="38"> Więcej informacji o wodzie pitnej i własnym źródle na stronie www.livsmedelsverket.se.
(trg)="38"> Läs mer om dricksvatten och egen brunn på www.livsmedelsverket.se.
(src)="39"> Domowej roboty czy gotowe ?
(trg)="39"> Hemlagat eller färdiglagat ?
(src)="40"> Niektóre osoby bardzo lubią gotować , podczas gdy inne zupełnie nie są do tego przyzwyczajone .
(trg)="40"> Många tycker det är roligt att laga mat medan andra kanske inte är så vana vid matlagning .
(src)="41"> Przygotowanie dobrych posiłków dla małego dziecka wcale nie musi być trudne .
(trg)="41"> Att laga bra mat för små barn behöver inte vara svårt .
(src)="42"> W sieci i książkach kucharskich można znaleźć wiele łatwych przepisów .
(trg)="42"> På webben och i kokböcker finns många bra och enkla recept du kan ta hjälp av .
(src)="43"> Sklepy spożywcze oferują również dużą ilość półproduktów i gotowych dań , które doskonale nadają się nawet dla małych dzieci .
(trg)="43"> Det finns också en hel del halvfabrikat och färdigrätter som passar även små barn .
(src)="44"> Wiele osób nie jest przekonanych do gotowych , fabrycznych dań , ponieważ mogą one zawierać więcej dodatków niż dania domowej roboty .
(trg)="44"> Vissa är tveksamma till industrilagad mat för att den ibland innehåller mer tillsatser än hemlagad .
(src)="45"> Dobrze jest zatem wiedzieć , że wszystkie dodatkowe składniki stosowane do produkcji artykułów spożywczych są bezpieczne zarówno dla dzieci , jak i dla dorosłych , ponieważ zostały naukowo przebadane i zaaprobowane do użytku .
(trg)="45"> Då är det bra att veta att alla tillsatser som används i livsmedel är vetenskapligt bedömda och godkända och säkra för både barn och vuxna .
(src)="46"> Należy natomiast zwracać uwagę na ilość soli i cukru w kupowanych produktach .
(trg)="46"> Däremot kan man behöva se upp så att produkterna inte innehåller mycket salt eller socker .
(src)="47"> Wybieraj artykuły spożywcze oznakowane „ dziurką od klucza ” – zawierają one bowiem mniej soli i cukru .
(trg)="47"> Välj gärna nyckelhålsmärkt mat – den innehåller mindre salt och socker .
(src)="48"> Ryby i skorupiaki
(trg)="48"> Fisk och skaldjur
(src)="49"> Ryby i skorupiaki są ważnym źródłem witaminy D , jodu i selenu .
(trg)="49"> Fisk och skaldjur är viktiga källor till D-vitamin , jod och selen .
(src)="50"> Tłuste ryby , takie , jak łosoś , śledź i makrela zawierają też zdrowe tłuszcze typu omega-3 , w szczególności DHA , który jest niezbędny dla rozwoju mózgu i wzroku dziecka .
(trg)="50"> Fet fisk , som lax , sill och makrill , innehåller också det särskilda omega- 3-fett , DHA , som barn behöver för hjärnans och synens utveckling .
(src)="51"> Dlatego ryby powinny często pojawiać się w menu dziecka , najlepiej 2-3 razy w tygodniu .
(trg)="51"> Därför är det bra för barn att äta fisk ofta , gärna 2-3 gånger i veckan .
(src)="52"> Staraj się urozmaicać dietę różnymi rodzajami ryb , co będzie nie tylko pożytkiem dla zdrowia , ale i dla środowiska .
(trg)="52"> Försök att variera med olika sorters fisk , det är bra för både hälsans och miljöns skull .
(src)="53"> Niektóre rodzaje ryb mogą zawierać pochodzące ze środowiska , szkodliwe dla zdrowia toksyny , dowiedz się więcej na stronie 12 .
(trg)="53"> Några få sorters fisk kan innehålla miljögifter , se sidan 17 .
(src)="54"> Wiele osób ma trudności z przyrządzaniem ryb , a to wcale nie musi być trudne – wystarczy przecież gotować je przez kilka minut w mikrofalówce .
(trg)="54"> Många tycker det är svårt att laga fisk , men det behöver det inte vara – ett enkelt sätt är att koka en bit fisk i mikron i några minuter .
(src)="55"> Mamy dzisiaj tyle dobrych półproduktów i gotowych dań , z których można skorzystać .
(trg)="55"> Det finns också många bra halvfabrikat och färdigrätter att ta till .
(src)="56"> Makrela z puszki na kanapki to inny , łatwy sposób podawania ryby .
(trg)="56"> Fiskpålägg på smörgåsen , som makrill på burk , är ett annat enkelt sätt att servera fisk .
(src)="57"> Żelazo jest ważnym składnikiem odżywczym , a dieta małego dziecka zawiera go bardzo mało .
(trg)="57"> Även valnötter och linfröolja innehåller omega-3 .
(src)="58"> Podawanie wzbogaconej w żelazo kaszki lub kleiku jest więc wskazane nawet w drugim roku życia dziecka .
(trg)="58"> Järn berikad gröt eller välling är därför bra även under barnets andra levnadsår .
(src)="59"> Bogate w żelazo pokarmy to mięso , kaszanka , chrupki chleb typu „ palttunnbröd ”
(trg)="59"> Kött , blodpudding , palttunnbröd och annan blodmat är också rika på järn .
(src)="60"> i inne produkty powstałe na bazie krwi , a z warzyw fasola , ciecierzyca , soczewica , niektóre orzechy i nasiona oraz wegetariańskie tofu .
(trg)="60"> Bönor , kikärter , linser , tofu och en del nötter och frön är vegetariska järn källor .
(src)="61"> Żelazo jest ważnym składnikiem odżywczym , a dieta małego dziecka zawiera go bardzo mało .
(trg)="61"> Järn är ett näringsämne som små barn har svårt att få tillräckligt av .
(src)="62"> Podawanie wzbogaconej w żelazo kaszki lub kleiku jest więc wskazane nawet w drugim roku życia dziecka .
(trg)="62"> Järn berikad gröt eller välling är därför bra även under barnets andra levnadsår .
(src)="63"> Bogate w żelazo pokarmy to mięso , kaszanka , chrupki chleb typu „ palttunnbröd ”
(trg)="63"> Kött , blodpudding , palttunnbröd och annan blodmat är också rika på järn .
(src)="64"> i inne produkty powstałe na bazie krwi , a z warzyw fasola , ciecierzyca , soczewica , niektóre orzechy i nasiona oraz wegetariańskie tofu .
(trg)="64"> Bönor , kikärter , linser , tofu och en del nötter och frön är vegetariska järn källor .
(src)="65"> Jeżeli dzieci nie jedzą ryb , powinno się stosować do gotowania olej rzepakowy albo margaryny na bazie oleju rzepakowego .
(trg)="65"> Det är bra för barn att äta fisk
(src)="66"> Częste spożywanie ryb jest zdrowe dla dzieci .
(trg)="66"> Det är bra för barn att äta fisk ofta .
(src)="67"> Warzywa i owoce
(trg)="67"> Frukt och grönt
(src)="68"> Dlatego właśnie dzieciom powinno się podawać warzywa zarówno na obiad jak i na kolację , a owoce codziennie .
(trg)="68"> Servera grönsaker till både lunch och middag och frukt varje dag .
(src)="69"> Podawaj owoce i warzywa o rozmaitych kolorach i kształtach , aby wzbudzić u dziecka zainteresowanie i radość z posiłku .
(trg)="69"> Variera gärna färg och form , det kan väcka barnets nyfikenhet och matglädje .
(src)="70"> Wiele warzyw dostępnych jest w formie mrożonek .
(trg)="70"> Det finns många frysta grönsaker .
(src)="71"> Mrożone warzywa zawierają tyle samo składników odżywczych , co świeże i można je szybko przygotować do spożycia .
(trg)="71"> De innehåller lika mycket näring som färska och går snabbt att laga till .
(src)="72"> Fasola i soczewica zawierają składniki , które mogą powodować kolkę żołądka , a które można zneutralizować poprzez gotowanie .
(trg)="72"> Bönor och linser innehåller ämnen som kan ge magknip , men som försvinner om bönorna kokas .
(src)="73"> Przeczytaj instrukcje na opakowaniu .
(trg)="73"> Läs på förpackningen hur du gör .
(src)="74"> Kilka innych przykładów na szybkie przekąski :
(trg)="74"> Några fler exempel :
(src)="75"> Pokrój ogórek , marchewki , brokuły lub kalafiora w podłużne kawałki i podaj dziecku w czasie , gdy gotujesz obiad .
(trg)="75"> Skär stavar av gurka , morötter , broccoli- eller blomkålsbuketter och servera medan du lagar maten .
(src)="76"> To szybka metoda na zaspokojenie głodnego i maru- dzącego dziecka .
(trg)="76"> Det är snabbt gjort och kan motverka en del av hungergnället .
(src)="77"> Do sosu z mielonego mięsa i innych potraw dodawaj warzywa takie jak np. starte na tarce marchewki , białą kapustę , puszkę siekanych pomidorów , kukurydzę lub fasolę .
(trg)="77"> Ha grönsaker i maten , till exempel rivna morötter , vitkål , en burk krossade tomater , majs eller bönor i köttfärssåsen eller grytan .
(src)="78"> Małe dzieci uwielbiają często tzw. „ łó deczki ” z jabłek i gruszek lub plasterki bananów .
(trg)="78"> Små barn tycker ofta det är roligt med ” båtar ” av äpplen och päron eller bananslantar .
(src)="79"> Owoce podane w takiej formie są dla malucha łatwiejsze do zjedzenia .
(trg)="79"> Det är också lättare att äta för ett litet barn .
(src)="80"> Więcej dowiesz się w rozdziale o wegetariańskich posiłkach dla dzieci .
(trg)="80"> Läs mer i avsnittet om vegetarisk mat för barn .
(src)="81"> Mleko i przetwory mleczne
(trg)="81"> Mjölk och mjölkprodukter
(src)="82"> Mleko i jego przetwory są ważnymi źródłami m.in. wapnia .
(trg)="82"> Mjölk och mjölkprodukter är viktiga källor till bland annat kalcium .
(src)="83"> Wapń jest niezbędny do prawidłowego rozwoju układu szkieletowego i zębów dziecka .
(trg)="83"> Kalcium behövs för att bygga upp barnets skelett och tänder .
(src)="84"> Pół litra mleka , jogurtu lub kwaśnego mleka dziennie pokrywa potrzeby małego dziecka .
(trg)="84"> En halv liter mjölk , fil eller yoghurt om dagen räcker för att täcka barnets kalciumbehov .
(src)="85"> Kleik też jest bogaty w wapń , choć zawiera go trochę mniej niż mleko .
(trg)="85"> Även välling innehåller kalcium , men lite mindre än mjölk .
(src)="86"> Plasterek sera zawiera tyle samo wapnia , ile ½ -1 dl mleka .
(trg)="86"> En skiva ost ger lika mycket kalcium som ½ -1 dl mjölk .
(src)="87"> Mleko chude i mleko półtłuste są ważnymi źródłami witaminy D , ponieważ są nią specjalnie wzbogacone .
(trg)="87"> Lättmjölk och mellanmjölk är viktiga källor till D-vitamin , eftersom de berikas extra med D-vitamin .
(src)="88"> Z tego względu zawierają jej znacznie więcej , niż tłuste mleko .
(trg)="88"> De innehåller därför betydligt mer D-vitamin än fetare mjölk .
(src)="89"> Wiele chudych jogurtów i kwaśnych rodzajów mleka wzbogaca się witaminą D.
(trg)="89"> Även många magra fil- och yoghurtsorter berikas .
(src)="90"> Jeżeli Twoje dziecko nie je żadnych produktów mlecznych , na przykład z powodu alergii na białko mleka , powinieneś skontaktować się z dietetykiem .
(trg)="90"> Om ditt barn inte äter några mjölkprodukter alls , till exempel på grund av mjölkproteinallergi , bör du få råd från en dietist .
(src)="91"> Jaki rodzaj mleka powinno pić małe dziecko ?
(trg)="91"> Vilken mJölk ska små barn dricka ?
(src)="92"> Dzieci poniżej dwóch lat potrzebują w swojej diecie trochę więcej tłuszczu niż dorośli .
(trg)="92"> Barn under två år behö ver något mer fett i maten än vuxna .
(src)="93"> Wydaje się zatem oczywiste , że powinno się im podawać tłuste produkty mleczne .
(trg)="93"> Därför kan det kännas naturligt att ge barn feta mjölkprodukter .
(src)="94"> Dzieci najbardziej potrzebują jednak tłuszczów typu omega-3 , a tych w mleku nie ma .
(trg)="94"> Men det är framför allt omega 3 fett som barn behöver mer av och det finns inte i mjölken .
(src)="95"> Dlatego lepiej jest podawać dziecku chude produkty mleczne , a do posiłków dodawać oleju rzepakowego , który jest bogaty w tłuszcze typu omega-3 .
(trg)="95"> Därför är det bättre att ge magra mjölkprodukter och i stället ha lite extra rapsolja i maten , eftersom den innehåller omega 3 .
(src)="96"> Chude mleko zawiera równie dużo witamin i minerałów , co tłuste mleko .
(trg)="96"> Mager mjölk innehåller lika mycket vitaminer och mineraler som fet mjölk .
(src)="97"> Poza tym większość chudych produktów mlecznych wzbogaca się witaminą D i dlatego są one ważnymi źródłami tej witaminy dla dzieci .
(trg)="97"> De flesta magra mjölkprodukter berikas dess utom med D vitamin och är därför viktiga källor till D vitamin för barn .
(src)="98"> Masło , margaryna i olej
(trg)="98"> Vilken mJölk ska små barn dricka ?
(src)="99"> Tłuszcze typu omega-3 są niezbędne dla prawidłowego rozwoju dziecka .
(trg)="99"> Barn under två år behö ver något mer fett i maten än vuxna .
(src)="100"> Olej rzepakowy jest produktem z natury bogatym w omega-3 .
(trg)="100"> Därför kan det kännas naturligt att ge barn feta mjölkprodukter .