# el/Voltaire-Candide.xml.gz
# fr/Voltaire-Candide.xml.gz
(src)="s1"> Source : Project Gutenberg
(trg)="s1"> Source : Project Gutenberg
(src)="s2"> Ο ΑΓΑΘΟΥΛΗΣ ( CANDIDE )
(trg)="s2"> Candide
(src)="s3"> ΒΟΛΤΑΙΡΟΥ
(trg)="s3"> Voltaire
(src)="s4"> ΚΕΦΑΛΑΙΟ I. & Πώς ο Αγαθούλης ανατράφηκε σ ' έναν ωραίον πύργο και πώς διώχτηκε απ ' εκεί . &
(trg)="s4"> CHAPITRE I. Comment Candide fut élevé dans un beau château , et comment il fut chassé d' icelui .
(src)="s5"> Ζούσε στη Βεστφαλία , στον πύργο του κυρίου βαρώνου Τούντερ-τεν- τρονκ , ένας νέος , που η φύση τούχε δώσει το μαλακώτερο χαρακτήρα .
(trg)="s5"> Il y avait en Vestphalie , dans le château de M. le baron de Thunder-ten-tronckh , un jeune garçon à qui la nature avait donné les moeurs les plus douces .
(src)="s6.0"> Η φυσιογνωμία του φανέρωνε την ψυχή του .
(trg)="s6.0"> Sa physionomie annonçait son âme .
(src)="s6.1"> Η κρίσις του ήτανε πολύ σωστή και το πνεύμα του πολύ απλό : γι ' αυτόν το λόγο , νομίζω , τον ωνόμασαν Αγαθούλη .
(trg)="s6.1"> Il avait le jugement assez droit , avec l' esprit le plus simple ; c' est , je crois , pour cette raison qu' on le nommait Candide .
(src)="s7"> Οι παλιοί υπηρέτες του σπιτιού είχαν την υποψία , πως ήτανε γυιός της αδελφής του κυρίου βαρώνου κ ' ενός τιμίου ευπατρίδη από τα περίχωρα , που η δεσποινίς αυτή δε δέχτηκε ποτές να τον παντρευτή , γιατί , δε μπορούσε να δείξει περισσότερες από εβδομήντα μια γεννιές , ενώ το υπόλοιπο του γεννεαλογικού του δένδρου χανότανε μέσα στο αίσχος του χρόνου .
(trg)="s7"> Les anciens domestiques de la maison soupçonnaient qu' il était fils de la soeur de monsieur le baron et d' un bon et honnête gentilhomme du voisinage , que cette demoiselle ne voulut jamais épouser parce qu' il n' avait pu prouver que soixante et onze quartiers , et que le reste de son arbre généalogique avait été perdu par l' injure du temps .
(src)="s8.0"> Ο κύριος βαρώνος ήταν ένας από τους δυνατώτερους άρχοντες της Βεστφαλίας , γιατί ο πύργος του είχε πόρτα και παράθυρα .
(trg)="s8.0"> Monsieur le baron était un des plus puissants seigneurs de la Westphalie , car son château avait une porte et des fenêtres .
(src)="s8.1"> Μάλιστα η μεγάλη του σάλα ήταν στολισμένη με χαλιά .
(trg)="s8.1"> Sa grande salle même était ornée d' une tapisserie .
(src)="s9.0"> Όλα τα φυλακόσκυλλά τους τα μεταχειριζότανε σε ώρα ανάγκης , για κυνήγι .
(src)="s9.1"> Οι σταυλίτες του ήσαν και κυνηγοί του .
(trg)="s9.0"> Tous les chiens de ses basses-cours composaient une meute dans le besoin ; ses palefreniers étaient ses piqueurs ; le vicaire du village était son grand-aumônier .
(src)="s9.2"> Ο εφημέριος του χωριού ήταν ο ιδιαίτερος του παππάς .
(trg)="s9.1"> Ils l' appelaient tous monseigneur , et ils riaient quand il fesait des contes .
(src)="s10"> Τον ωνόμαζαν όλοι Αφέντη και γελούσαν , όταν διηγότανε καμιά ιστορία !
(trg)="s10"> Madame la baronne , qui pesait environ trois cent cinquante livres , s' attirait par là une très grande considération , et fesait les honneurs de la maison avec une dignité qui la rendait encore plus respectable .
(src)="s11.0"> Η κυρία βαρωνέσσα , που ζύγιαζε πάνω-κάτω τριακόσιες πενήντα λίτρες , είχε γι ' αυτό τη γενικήν εχτίμηση και δεχότανε τον κόσμο με αξιοπρέπεια , που την έκαμνε ακόμα πιο επιβλητική .
(trg)="s11.0"> Sa fille Cunégonde , âgée de dix-sept ans , était haute en couleur , fraîche , grasse , appétissante .
(src)="s11.1"> Η κόρη της η Κυνεγόνδη , ηλικίας δεκαεπτά χρονών , ήτανε ροδοκόκκινη , δροσάτη , παχουλή , ορεχτική .
(trg)="s11.1"> Le fils du baron paraissait en tout digne de son père .
(src)="s12"> Ο γυιός του βαρώνου φαινότανε σε όλα άξιος του πατέρα του .
(trg)="s12"> Le précepteur Pangloss était l' oracle de la maison , et le petit Candide écoutait ses leçons avec toute la bonne foi de son âge et de son caractère .
(src)="s13"> Ο καθηγητής Παγγλώσσης ήτανε το μαντείο του σπιτιού κι ' ο μικρός Αγαθούλης άκουε τη διδασκαλία του μ ' όλη την καλή πίστη της ηλικίας του και του χαρακτήρα του .
(trg)="s13"> Pangloss enseignait la métaphysico-théologo-cosmolonigologie .
(src)="s14.0"> Ο Παγγλώσσης δίδασκε τη μεταφυσικό-θεολογο-κοσμολογο-μηδαμινολογία .
(src)="s14.1"> Απόδειχνε θαυμάσια , πως δεν υπάρχει αποτέλεσμα χωρίς αιτία και πως σ ' αυτόν τον κόσμο , τον καλύτερον απ ' όλους , ο πύργος του Άρχοντα βαρώνου ήταν ο ωραιότερος απ ' όλους τους πύργους κ ' η κυρία η καλύτερη απ ' όλες τις βαρωνέσσες .
(trg)="s14"> Il prouvait admirablement qu' il n' y a point d' effet sans cause , et que , dans ce meilleur des mondes possibles , le château de monseigneur le baron était le plus beau des châteaux , et madame la meilleure des baronnes possibles .
(src)="s16.0"> — Είναι αποδειγμένο , έλεγε , πως τα πράγματα δε μπορούν νάναι αλλιώς , διότι , αφού όλα έγιναν για κάπιο σκοπό , όλα αναγκαστικά έγιναν για τον καλύτερο σκοπό .
(trg)="s16.0"> Remarquez bien que les nez ont été faits pour porter des lunettes ; aussi avons -nous des lunettes .
(src)="s16.1"> Παρατηρήστε καλά , πως οι μύτες έγιναν για να φορούν γυαλιά · κ ' έτσι έχομε γυαλιά .
(trg)="s16.1"> Les jambes sont visiblement instituées pour être chaussées , et nous avons des chausses .
(src)="s16.2"> Τα πόδια είναι ολοφάνερα , κανωμένα για να φορούν παπούτσα , κ ' έτσι έχουμε παπούτσα .
(src)="s16.3"> Οι πέτρες επλάσθηκαν για να πελεκιούνται και για να κάμνομε πύργους · έτσι ο Αφέντης έχει ένα υπερβολικά ωραίον πύργο : ο μεγαλύτερος βαρώνος της επαρχίας οφείλει νάχει την καλύτερη κατσίκα · και επειδή τα γουρούνια έγειναν για να τρώγονται , τρώμε χοιρινό κρέας όλον το χρόνο .
(trg)="s16.2"> Les pierres ont été formées pour être taillées et pour en faire des châteaux ; aussi monseigneur a un très beau château : le plus grand baron de la province doit être le mieux logé ; et les cochons étant faits pour être mangés , nous mangeons du porc toute l' année : par conséquent , ceux qui ont avancé que tout est bien ont dit une sottise ; il fallait dire que tout est au mieux .
(src)="s17.0"> Συνεπώς , εκείνοι , που παραδέχονται , πως όλα είναι καλά , είπαν μια ανοησία · έπρεπε να πουν , πως όλα είναι καλύτερα !
(src)="s17.1"> Ο Αγαθούλης άκουε προσεχτικά και πίστευε αθωότατα .
(trg)="s17"> Candide écoutait attentivement , et croyait innocemment ; car il trouvait mademoiselle Cunégonde extrêmement belle , quoiqu'il ne prît jamais la hardiesse de le lui dire .
(src)="s18"> Γιατί έβρισκε τη δεσποινίδα Κυνεγόνδη εξαιρετικά όμορφη , αν και δεν έλαβε ποτέ το θάρος να της το πη .
(trg)="s18"> Il concluait qu' après le bonheur d' être né baron de Thunder-ten-tronckh , le second degré de bonheur était d' être mademoiselle Cunégonde ; le troisième , de la voir tous les jours ; et le quatrième , d' entendre maître Pangloss , le plus grand philosophe de la province , et par conséquent de toute la terre .
(src)="s19"> Έφτανε στο συμπέρασμα , πως μετά την ευτυχία νάχει κανείς γεννηθή βαρώνος του Τούντερ-τεν-τρονκ , ο δεύτερος βαθμός της ευτυχίας ήτανε να υπάρχει η δεσποινίς Κυνεγόνδη · ο τρίτος να τη βλέπει καθημερινά · και ο τέταρτος ν ' ακούει τον Διδάσκαλο Παγγλώσση , τον μεγαλύτερο φιλόσοφο της επαρχίας και συνεπώς όλης της Γης !
(trg)="s19"> Un jour Cunégonde , en se promenant auprès du château , dans le petit bois qu' on appelait parc , vit entre des broussailles le docteur Pangloss qui donnait une leçon de physique expérimentale à la femme de chambre de sa mère , petite brune très jolie et très docile .
(src)="s20.0"> Μια μέρα , η δεσποινίς Κυνεγόνδη , περιδιαβάζοντας κοντά στο παλάτι , μέσα στο μικρό δάσος που τ ' ωνομάζανε πάρκο , είδε μέσα σε κάτι χαμόκλαδα τον δόχτορα Παγγλώσση , που έδινε ένα μάθημα φυσικής πειραματικής στην καμαριέρα της μητέρας της , μια μικρούλα μελαχροινή και πολύ καλόβολη .
(src)="s20.1"> Και καθώς η δεσποινίς Κυνεγόνδη είχε μεγάλη κλίση για τις επιστήμες , παρατηρούσε χωρίς ν ' ανασαίνει τα δευτερωμένα πειράματα , στα οποία βρέθηκε θεατής .
(trg)="s20"> Comme mademoiselle Cunégonde avait beaucoup de disposition pour les sciences , elle observa , sans souffler , les expériences réitérées dont elle fut témoin ; elle vit clairement la raison suffisante du docteur , les effets et les causes , et s' en retourna tout agitée , toute pensive , toute remplie du désir d' être savante , songeant qu' elle pourrait bien être la raison suffisante du jeune Candide , qui pouvait aussi être la sienne .
(src)="s21.0"> Είδε καθαρά τον αποχρώντα λόγο του δόχτορα , τις αιτίες και τ ' αποτελέσματα , κ ' επέστρεψε όλη ταραγμένη , όλη σκεφτική , όλη γεμάτη από την επιθυμία να γίνει σοφή , συλλογιζόμενη πως μπορούσε πολύ καλά να γίνει κι ' αυτή ο αποχρών λόγος του νεαρού Αγαθούλη , όπως κι ' αυτός δικός της .
(src)="s21.1"> Γυρίζοντας στο παλάτι συνάντησε τον Αγαθούλη και κοκκίνισε .
(trg)="s21.0"> Elle rencontra Candide en revenant au château , et rougit : Candide rougit aussi .
(trg)="s21.1"> Elle lui dit bonjour d' une voix entrecoupée ; et Candide lui parla sans savoir ce qu' il disait .
(src)="s22.0"> Ο Αγαθούλης κοκκίνισε κι ' αυτός .
(src)="s22.1"> Τον καλημέρισε με μια φωνή κομμένη .
(src)="s22.2"> Ο Αγαθούλης της μίλησε χωρίς να ξέρει τι έλεγε .
(src)="s22.3"> Την άλλη μέρα , μετά το δείπνο , καθώς βγαίνανε από την τραπεζαρία , η Κυνεγόνδη και ο Αγαθούλης βρεθήκανε πίσω από ένα παραβάν η Κυνεγόνδη άφησε να της πέση το μαντήλι , ο Αγαθούλης το σήκωσε · εκείνη τούπιασε το χέρι αθώα , ο νέος φίλησε αθώα το χέρι της νεαράς δεσποινίδος με μια ζωηρότητα , ένα αίσθημα , μια χάρη ολότελα ξεχωριστή · τα στόματά τους συναντήθηκαν , τα μάτια τους εφλογίστηκαν , τα πόδια τους τρεμουλιάσανε , τα χέρια τους παραστράτησαν .
(trg)="s22"> Le lendemain , après le dîner , comme on sortait de table , Cunégonde et Candide se trouvèrent derrière un paravent ; Cunégonde laissa tomber son mouchoir , Candide le ramassa ; elle lui prit innocemment la main ; le jeune homme baisa innocemment la main de la jeune demoiselle avec une vivacité , une sensibilité , une grâce toute particulière ; leurs bouches se rencontrèrent , leurs yeux s' enflammèrent , leurs genoux tremblèrent , leurs mains s' égarèrent .
(src)="s23"> Ο Κύριος βαρώνος του Τούντκρ-τεν-τρονκ πέρασε πλάι από το παραβάν , και βλέποντας αυτήν την αιτία κι ' αυτό το αποτέλεσμα , έδιωξε τον Αγαθούλη από τον πύργο με δυνατές κλωτσιές στον πισινό · η Κυνεγόνδη λιποθύμησε · μόλις συνήλθε μπατσίστηκε από την κυρία βαρωνέσσα : και όλα έγιναν θλιβερά μέσα στο ωραιότερο και ευχαριστότερο παλάτι , που ήταν δυνατό να υπάρξη .
(trg)="s23.0"> M. le baron de Thunder-ten-tronckh passa auprès du paravent , et voyant cette cause et cet effet , chassa Candide du château à grands coups de pied dans le derrière .
(trg)="s23.1"> Cunégonde s' évanouit : elle fut souffletée par madame la baronne dès qu' elle fut revenue à elle-même ; et tout fut consterné dans le plus beau et le plus agréable des châteaux possibles .
(src)="s24"> ΚΕΦΑΛΑΙΟ II . & Τι έπαθε ο Αγαθούλης με τους Βουλγάρους . &
(trg)="s24"> CHAPITRE II Ce que devint Candide parmi les Bulgares .
(src)="s25.0"> Ο Αγαθούλης , διωγμένος από τον επίγειο παράδεισο , περπάτησε πολύν καιρό χωρίς να ξέρει για πού , κλαίοντας , σηκώνοντας τα μάτια του στον ουρανό , στρέφοντας τα συχνά προς τ ' ωραιότερο των παλατιών , που είχε μέσα του την ωραιότερη από τις βαρωνέσσες .
(src)="s25.1"> Κοιμήθηκε νηστικός μέσα στους αγρούς ανάμεσα σε δυο αυλάκια · το χιόνι έπεφτε σε μεγάλες τουλούπες .
(trg)="s25"> Candide , chassé du paradis terrestre , marcha longtemps sans savoir où , pleurant , levant les yeux au ciel , les tournant souvent vers le plus beau des châteaux qui renfermait la plus belle des baronnettes ; il se coucha sans souper au milieu des champs entre deux sillons ; la neige tombait à gros flocons .
(src)="s26"> Ο Αγαθούλης καταμουσκεμένος , εσύρθηκε την άλλη μέρα προς την γειτονική πόλη Βαλντμπεργ-κοφφ-τραρμπει-ντικντόρφφ , απένταρος , πεθαμένος από πείνα και κούραση .
(trg)="s26"> Candide , tout transi , se traîna le lendemain vers la ville voisine , qui s' appelle _Valdberghoff-trarbk-dikdorff_ , n' ayant point d' argent , mourant de faim et de lassitude .
(src)="s27"> Σταμάτησε θλιβερά στην πόρτα μιας ταβέρνας .
(trg)="s27"> Il s' arrêta tristement à la porte d' un cabaret .
(src)="s28.0"> Δυο άνθρωποι , ντυμένοι γαλάζια , τον παρατήρησαν : — Σύντροφε , λέγει ο ένας , να ένας νέος πολύ καλοφκιασμένος και που έχει το απαιτούμενο ανάστημα .
(src)="s28.1"> Προχώρησαν προς τον Αγαθούλη και τον πήραν να δειπνήση με πολλήν ευγένεια .
(trg)="s28"> Deux hommes habillés de bleu le remarquèrent : Camarade , dit l' un , voilà un jeune homme très bien fait , et qui a la taille requise ; ils s' avancèrent vers Candide et le prièrent à dîner très civilement .
(src)="s29"> — Κύριοι , τους είπε ο Αγαθούλης με γοητευτική μετριοφροσύνη , μου κάμνετε πολλή τιμή , μα δεν έχω να πληρώσω το ρεφενέ μου .
(trg)="s29"> --Messieurs , leur dit Candide avec une modestie charmante , vous me faites beaucoup d' honneur , mais je n' ai pas de quoi payer mon écot .
(src)="s30.0"> — Α ! κύριε , του είπε ο ένας από τους γαλάζιους , οι άνθρωποι του δικού σου αναστήματος και της δικιάς σου αξίας δεν πληρώνουν ποτές τίποτε .
(src)="s30.1"> Δεν είσασθε ψηλός πέντε πόδια και πέντε δάχτυλα ;
(trg)="s30"> --Ah ! monsieur , lui dit un des bleus , les personnes de votre figure et de votre mérite ne paient jamais rien : n' avez -vous pas cinq pieds cinq pouces de haut ?
(src)="s31"> — Μάλιστα , κύριοι , αυτό είναι το ανάστημά μου , είπε κάμνοντας μίαν υπόκλιση .
(trg)="s31"> --Oui , messieurs , c' est ma taille , dit -il en fesant la révérence .
(src)="s32.0"> — Α !
(src)="s32.1"> Κύριε , καθήστε στο τραπέζι · όχι μονάχα θα πληρώσουμε για σας , μα δε θα δεχτούμε ποτές ένας άνθρωπος σαν και σας να μην έχει χρήματα .
(src)="s32.2"> Οι άνθρωποι είναι κανωμένοι ν ' αλληλοβοηθιούνται .
(trg)="s32"> --Ah ! monsieur , mettez -vous à table ; non seulement nous vous défraierons , mais nous ne souffrirons jamais qu' un homme comme vous manque d' argent ; les hommes ne sont faits que pour se secourir les uns les autres .
(src)="s33"> — Έχετε δίκαιο , είπεν ο Αγαθούλης · αυτό μούλεγε πάντα ο κύριος Παγγλώσσης και παρατηρώ καλά , πως όλα είναι άριστα .
(trg)="s33"> --Vous avez raison , dit Candide ; c' est ce que M. Pangloss m' a toujours dit , et je vois bien que tout est au mieux .
(src)="s34.0"> Τον παρακάλεσαν να δεχτή λίγα σκούδα .
(src)="s34.1"> Τα παίρνει και κάνει να δώσει απόδειξη , αλλά κείνοι δεν το επιτρέπουν και κάθουνται στο τραπέζι .
(trg)="s34"> On le prie d' accepter quelques écus , il les prend et veut faire son billet ; on n' en veut point , on se met à table .
(src)="s35"> — Δεν αγαπάτε τρυφερά ..... ;
(trg)="s35"> N' aimez -vous pas tendrement ? ... .
(src)="s36"> — Ω ! ναι , απάντησε , αγαπώ τρυφερά τη δεσποινίδα Κυνεγόνδη .
(trg)="s36"> --Oh ! oui , répond -il , j' aime tendrement mademoiselle Cunégonde .
(src)="s37"> — Όχι , είπε ο ένας από τους κυρίους , σας ρωτούμε , αν αγαπάτε τρυφερά τον βασιλέα των Βουλγάρων .
(trg)="s37"> --Non , dit l' un de ces messieurs , nous vous demandons si vous n' aimez pas tendrement le roi des Bulgares ?
(src)="s38"> — Καθόλου , απάντησε κείνος , γιατί δεν τον είδα ποτέ !
(trg)="s38"> --Point du tout , dit -il , car je ne l' ai jamais vu .
(src)="s39"> — Πώς ! είναι ο πιο χαριτωμένος από τους βασιλιάδες και πρέπει να πιούμε στην υγειά του .
(trg)="s39"> --Comment ! c' est le plus charmant des rois , et il faut boire à sa santé .
(src)="s40.0"> — Ω ! με πολλήν ευχαρίστησι , κύριοι .
(trg)="s40.0"> --Oh ! très volontiers , messieurs .
(src)="s40.1"> Και ήπιε .
(trg)="s40.1"> Et il boit .
(src)="s41"> — Αυτό φτάνει , του είπαν , ιδού εσείς στήριγμα , υπερασπιστής , ήρως των βουλγάρων !
(trg)="s41"> C' en est assez , lui dit -on , vous voilà l' appui , le soutien , le défenseur , le héros des Bulgares ; votre fortune est faite , et votre gloire est assurée .
(src)="s42.0"> Εκάματε την τύχη σας και εξασφαλίσατε τη δόξα σας .
(src)="s42.1"> Του βάζουν αμέσως τα σίδερα στα πόδια και τον πάνε στο σύνταγμα .
(trg)="s42.0"> On lui met sur-le-champ les fers aux pieds , et on le mène au régiment .
(src)="s42.2"> Τον βάζουν να κλίνη δεξιά , αριστερά , να βγάζη την τουφεκόβεργα , να ξαναβάζη την τουφεκόβεργα , να πέφτη πρηνηδόν , να πυροβολή , να περπατή γρήγορα και του δίνουν τριάντα ξυλιές · την επομένη κάμνει την άσκηση του κάπως λιγώτερο άσκημα και τρώει μόνο είκοσι ξυλιές · τη μεθεπομένη του δίνουν μόνο δέκα και θεωρείται από τους συντρόφους του ως θαύμα .
(trg)="s42.1"> On le fait tourner à droite , à gauche , hausser la baguette , remettre la baguette , coucher en joue , tirer , doubler le pas , et on lui donne trente coups de bâton ; le lendemain , il fait l' exercice un peu moins mal , et il ne reçoit que vingt coups ; le surlendemain , on ne lui en donne que dix , et il est regardé par ses camarades comme un prodige .
(src)="s43"> Ο Αγαθούλης τάχε χάσει και δεν καταλάβαινε καθόλου πως ήτανε ήρωας .
(trg)="s43"> Candide , tout stupéfait , ne démêlait pas encore trop bien comment il était un héros .
(src)="s44"> Ένα ωραίο ανοιξιάτικο πρωί αποφάσισε να πάει να περπατήση , βαδίζοντας ολόισα μπροστά του , και πιστεύοντας πως ήτανε προνόμιο του ανθρωπίνου γένους , καθώς και του ζωικού , να μεταχειρίζονται τα πόδια τους , όπως τους αρέσει .
(trg)="s44"> Il s' avisa un beau jour de printemps de s' aller promener , marchant tout droit devant lui , croyant que c' était un privilège de l' espèce humaine , comme de l' espèce animale , de se servir de ses jambes à son plaisir .
(src)="s45.0"> Δεν είχε κάμει δυο λεύγες και να τέσσερις άλλοι ήρωες έξ ποδιών ύψους τον πλησιάζουν , τον δένουν και τον πάνε σε μια φυλακή .
(trg)="s45.0"> Il n' eut pas fait deux lieues que voilà quatre autres héros de six pieds qui l' atteignent , qui le lient , qui le mènent dans un cachot .
(src)="s45.1"> Τον ρωτήσανε δικαστικά τι προτιμούσε καλύτερα : να ραβδισθή τριανταέξ φορές από όλο το σύνταγμα ή να δεχθή με μιας δώδεκα μολυβένιες σφαίρες στο κρανίο .
(trg)="s45.1"> On lui demanda juridiquement ce qu' il aimait le mieux d' être fustigé trente-six fois par tout le régiment , ou de recevoir à-la-fois douze balles de plomb dans la cervelle .
(src)="s46.0"> Μάταια είπε , πως οι θελήσεις είναι ελεύθερες και πως δεν ήθελε ούτε τόνα ούτε τάλλο · έπρεπε να διαλέξη · αποφάσισε εν ονόματι του θείου δώρου , που ονομάζουν ελευθερία , να ραβδισθή τριανταέξ φορές και έφαγε τις δυο .
(src)="s46.1"> Το σύνταγμα είχε δυο χιλιάδες άντρες .
(trg)="s46"> Il eut beau dire que les volontés sont libres , et qu' il ne voulait ni l' un ni l' autre , il fallut faire un choix ; il se détermina , en vertu du don de Dieu qu' on nomme _liberté_ , à passer trente-six fois par les baguettes ; il essuya deux promenades .
(src)="s47"> Έφαγε λοιπόν τέσσερις χιλιάδες ξυλιές , που απ ' το σβέρκο ως τον πισινό του ξεγύμνωσαν όλα τα ποντίκια και τα νεύρα .
(trg)="s47"> Le régiment était composé de deux mille hommes ; cela lui composa quatre mille coups de baguette , qui , depuis la nuque du cou jusqu' au cul , lui découvrirent les muscles et les nerfs .
(src)="s48.0"> Ενώ ετοιμαζόντανε ν ' αρχίσουν την τρίτη βόλτα , ο Αγαθούλης μη βαστάνοντας πια , ζήτησε ως χάρη να ευαρεστηθούν να λάβουν την καλωσύνη να του τινάξουν τα μυαλά · του κάμανε αυτό το χατήρι · του δένουν τα μάτια · τον βάζουν να γονατίση .
(trg)="s48.0"> Comme on allait procéder à la troisième course , Candide , n' en pouvant plus , demanda en grâce qu' on voulût bien avoir la bonté de lui casser la tête ; il obtint cette faveur ; on lui bande les yeux ; on le fait mettre à genoux .
(src)="s48.1"> Αυτήν τη στιγμή περνά ο βασιλιάς των Βουλγάρων και πληροφορείται το έγκλημα του καταδίκου : κι ' όπως αυτός ο βασιλιάς ήτανε μεγαλοφυής , κατάλαβε , απ ' ό , τι του είπεν ο Αγαθούλης , πως ήταν ένας νεαρός μεταφυσικός , που αγνοούσε ολότελα τα πράγματα του κόσμου τούτου και του έδωσε χάρη με μια καλοκαγαθία , που θα υμνείται σ ' όλες τις εφημερίδες και σ ' όλους τους αιώνες .
(trg)="s48.1"> Le roi des Bulgares passe dans ce moment , s' informe du crime du patient ; et comme ce roi avait un grand génie , il comprit , par tout ce qu' il apprit de Candide , que c' était un jeune métaphysicien fort ignorant des choses de ce monde , et il lui accorda sa grâce avec une clémence qui sera louée dans tous les journaux et dans tous les siècles .
(src)="s49"> Ένας γέρος χειρούργος εγιάτρεψε τον Αγαθούλη σε τρεις βδομάδες με μαλαχτικά διδαγμένα από το Διοσκορίδη .
(trg)="s49"> Un brave chirurgien guérit Candide en trois semaines avec les émollients enseignés par Dioscoride .
(src)="s50"> Είχε τώρα λιγάκι δέρμα και μπορούσε να περπατή , όταν ο βασιλιάς των Βουλγάρων κήρυξε πόλεμο στο βασιλιά των Αβάρων .
(trg)="s50"> Il avait déjà un peu de peau et pouvait marcher , quand le roi des Bulgares livra bataille au roi des Abares .
(src)="s51"> ΚΕΦΑΛΑΙΟ III . & Πώς ο Αγαθούλης έφυγε από τους Βουλγάρους και τι απόγινε &
(trg)="s51.0"> CHAPITRE III .
(trg)="s51.1"> Comment Candide se sauva d' entre les Bulgares , et ce qu' il devint .
(src)="s52.0"> Τίποτε δεν ήτανε τόσο ωραίο , τόσο ευκίνητο , τόσο καλά συνταγμένο σαν τα δυο εχθρικά στρατεύματα .
(trg)="s52.0"> Rien n' était si beau , si leste , si brillant , si bien ordonné que les deux armées .
(src)="s52.1"> Οι τρομπέτες , τα φλάουτα , τα όμποα , τα τούμπανα , τα κανόνια αποτελούσαν μιαν αρμονία , που παρόμοια δεν υπήρξε ποτέ στην Κόλαση .
(src)="s52.2"> Τα κανόνια πρώτα-πρώτα ρίξανε κάτου έξη σχεδόν χιλιάδες από κάθε μεριά .
(trg)="s52.1"> Les trompettes , les fifres , les hautbois , les tambours , les canons ; formaient une harmonie telle qu' il n' y en eut jamais en enfer .
(src)="s53.0"> Έπειτα τα ομαδικά πυρά απάλλαξαν τον καλύτερο των κόσμων από ενιά ως δέκα χιλιάδες κατεργαρέους , που του λέρωναν την επιφάνεια .
(trg)="s53.0"> Les canons renversèrent d'abord à peu près six mille hommes de chaque côté ; ensuite la mousqueterie ôta du meilleur des mondes environ neuf à dix mille coquins qui en infectaient la surface .
(src)="s53.1"> Η ξιφολόγχη έγινε επίσης ο αποχρών λόγος του θανάτου μερικών χιλιάδων ανθρώπων .
(trg)="s53.1"> La baïonnette fut aussi la raison suffisante de la mort de quelques milliers d' hommes .
(src)="s54"> Το όλον μπορούσε πολύ καλά να λογαριαστή σε καμιά τριανταριά χιλιάδες ψυχές .
(trg)="s54"> Le tout pouvait bien se monter à une trentaine de mille âmes .
(src)="s55"> Ο Αγαθούλης , που έτρεμε σαν φιλοσοφος , κρύφτηκε όσο μπορούσε καλύτερα κατά τη διάρκεια αυτού του ηρωικού μακελλιού .
(trg)="s55"> Candide , qui tremblait comme un philosophe , se cacha du mieux qu' il put pendant cette boucherie héroïque .
(src)="s56"> Τέλος , ενώ οι δυο βασιλιάδες έκαναν δοξολογίες , καθένας στο στρατόπεδό του αποφάσισε να πάη σ ' άλλον τόπο να φιλοσοφή για τις αιτίες και τ ' αποτελέσματα .
(trg)="s56"> Enfin , tandis que les deux rois fesaient chanter des _Te Deum_ , chacun dans son camp , il prit le parti d' aller raisonner ailleurs des effets et des causes .
(src)="s57.0"> Πέρασε πάνω από τους σωρούς των σκοτωμένων και κείνων που ξεψυχούσαν κ ' έφτασε πρώτα σ ' ένα γειτονικό χωριό .
(src)="s57.1"> Ολόκληρο ήτανε στάχτη .
(trg)="s57.0"> Il passa par-dessus des tas de morts et de mourants , et gagna d'abord un village voisin ; il était en cendres : c' était un village abare que les Bulgares avaient brûlé , selon les lois du droit public .
(src)="s57.2"> Ήταν ένα χωρίο αβαρικό , που οι Βούλγαροι τόχαν κάψει , σύμφωνα με τους νομούς του δημοσίου δικαίου .
(src)="s57.3"> Εδώ γέροι κατατρύπιοι από σφαίρες , έβλεπαν να πεθαίνουν οι σφαγμένες γυναίκες τους , βαστώντας τα παιδιά τους στα ματωμένα τους βυζιά · εκεί κορίτσια ξεκοιλιασμένα , αφού ικανοποίησαν τις φυσικές ανάγκες μερικών ηρώων , ξεψυχούσαν · άλλοι μισοκαμμένοι φώναζαν να τους αποτελειώσουν σκοτώνοντάς τους .
(trg)="s57.1"> Ici des vieillards criblés de coups regardaient mourir leurs femmes égorgées , qui tenaient leurs enfants à leurs mamelles sanglantes ; là des filles éventrées après avoir assouvi les besoins naturels de quelques héros , rendaient les derniers soupirs ; d' autres à demi brûlées criaient qu' on achevât de leur donner la mort .
(src)="s57.4"> Μυαλά ήτανε σκορπισμένα απάνω στη γη πλάι σε κομμένα χέρια και πόδια .
(trg)="s57.2"> Des cervelles étaient répandues sur la terre à côté de bras et de jambes coupés .
(src)="s58"> Ο Αγαθούλης τόσκασε όσο μπορούσε γρηγορώτερα σ ' ένα άλλο χωριό : αυτό ήτανε Βουλγαρικό και οι Άβαροι ήρωες τόχαν περιποιηθή με τον ίδιο τρόπο .
(trg)="s58"> Candide s' enfuit au plus vite dans un autre village : il appartenait à des Bulgares , et les héros abares l' avaient traité de même .
(src)="s59"> Ο Αγαθούλης πάντα βαδίζοντας πάνω σε μέλη , που σπάραζαν ή ανάμεσα σε ρημάδια , έφτασε τέλος , όξω από το θέατρο του πολέμου , έχοντας μερικά τρόφιμα μέσα στο δισάκκι του και μη ξεχνώντας ποτέ τη δεσποινίδα Κυνεγόνδη .
(trg)="s59"> Candide , toujours marchant sur des membres palpitants ou à travers des ruines , arriva enfin hors du théâtre de la guerre , portant quelques petites provisions dans son bissac , et n' oubliant jamais mademoiselle Cunégonde .
(src)="s60"> Τα τρόφιμα του τέλειωσαν γρήγορα , όταν έφτασε στην Ολλανδία · αλλ ' έχοντας ακουσμένα πως όλος εδώ ο κόσμος ήτανε πλούσιος και καλοί χριστιανοί , δεν αμφέβαλλε πως θα τον μεταχειριζοντανε τόσο καλά , όσο στον πύργο του κυρίου βαρώνου πριν διωχτή για τα ωραία μάτια της δεσποινίδας Κυνεγόνδης .
(trg)="s60"> Ses provisions lui manquèrent quand il fut en Hollande ; mais ayant entendu dire que tout le monde était riche dans ce pays -là , et qu' on y était chrétien , il ne douta pas qu' on ne le traitât aussi bien qu' il l' avait été dans le château de M. le baron , avant qu' il en eût été chassé pour les beaux yeux de mademoiselle Cunégonde .
(src)="s61.0"> Ζήτησε ελεημοσύνη από πολλά σοβαρά προσώπατα , μα όλοι του απαντούσαν , πως αν εξακολουθούσε να κάμνη αυτό το επάγγελμα , θα τον κλείνανε σε κανένα σωφρονιστήριο για να μάθη να δουλεύη .
(src)="s61.1"> Απευθύνθηκε κατόπι σ ' έναν άνθρωπο , που μόλις είχε πάψη να μιλή μόνος μιαν ολόκληρη ώρα περί ευσπλαχνίας μπροστά σε μια μεγάλη σύναξη ανθρώπων .
(trg)="s61"> Il demanda l' aumône à plusieurs graves personnages , qui lui répondirent tous que , s' il continuait à faire ce métier , on l' enfermerait dans une maison de correction pour lui apprendre à vivre .
(src)="s62.0"> Ο ρήτορας αυτός , κυττάζοντάς τον λοξά , του είπε : — Τι έρχεστε να κάμετε εδώ .
(trg)="s62.0"> Il s' adressa ensuite à un homme qui venait de parler tout seul une heure de suite sur la charité dans une grande assemblée .
(src)="s62.1"> Σας έφερε κανείς καλός σκοπός ;
(trg)="s62.1"> Cet orateur le regardant de travers lui dit : Que venez -vous faire ici ? y êtes -vous pour la bonne cause ?
(src)="s63.0"> — Δεν υπάρχει διόλου αποτέλεσμα χωρίς αιτία , απάντησε με μετριοφροσύνη ο Αγαθούλης · όλα είναι αλληλένδετα αναγκαστικά και κανωμένα για τον καλύτερο σκοπό .
(trg)="s63.0"> Il n' y a point d' effet sans cause , répondit modestement Candide ; tout est enchaîné nécessairement et arrangé pour le mieux .
(src)="s63.1"> Με διώξαν κοντά από τη Δεσποινίδα Κυνεγόνδη , πέρασα από ραβδισμούς και πρέπει τώρα να ζητιανεύω το ψωμί μου , όσο να μπορέσω να το κερδίζω .
(trg)="s63.1"> Il a fallu que je fusse chassé d' auprès de mademoiselle Cunégonde , que j' aie passé par les baguettes , et il faut que je demande mon pain , jusqu' à ce que je puisse en gagner ; tout cela ne pouvait être autrement .
(src)="s64"> Όλ ' αυτά δε μπορούσαν να συμβούν αλλιώς . — Φίλε μου , του είπεν ο ρήτορας και πιστεύεις πως ο Πάπας είναι ο Αντίχριστος .
(trg)="s64"> Mon ami , lui dit l' orateur , croyez -vous que le pape soit l' antechrist ?
(src)="s65"> — Δεν τόχα ως τόρα ακούσει να το λένε , απάντησε ο Αγαθούλης · μα είτε είναι είτε δεν είναι , εγώ δεν έχω ψωμί !
(trg)="s65"> Je ne l' avais pas encore entendu dire , répondit Candide : mais qu' il le soit , ou qu' il ne le soit pas , je manque de pain .
(src)="s66"> — Δεν είσαι άξιος να το φας , είπεν ο άλλος : Φεύγα , κατεργάρη , άθλιε μη με λερώνης με την παρουσία σου .
(trg)="s66"> Tu ne mérites pas d' en manger , dit l' autre : va , coquin , va , misérable , ne m' approche de ta vie .
(src)="s67"> Η γυναίκα του ρήτορα είχε βγάλει το κεφάλι της στο παράθυρο και βλέποντας έναν άνθρωπο , που αμφέβαλλε πως ο Πάπας είναι ο Αντίχριστος , τούρριξε στο κεφάλι ένα τσουκάλι γεμάτο . . . .
(trg)="s67"> La femme de l' orateur ayant mis la tête à la fenêtre , et avisant un homme qui doutait que le pape fût antechrist , lui répandit sur le chef un plein ... . .
(src)="s68.0"> Ω ! ουρανοί !
(src)="s68.1"> Σε τι σημείο φτάνει ο θρησκευτικός ζήλος των γυναικών !
(trg)="s68"> O ciel ! à quel excès se porte le zèle de la religion dans les dames !
(src)="s69.0"> Ένας άνθρωπος , που δεν είχε καθόλου βαφτισθή , ένας αγαθός αναβαφτιστής , ονομαζόμενος Ιάκωβος , είδε το σκληρό κι ' ατιμωτικό τρόπο , που μεταχειρίστηκαν έναν αδερφό του , ένα ον δίπουν , άπτερον , έμψυχον .
(src)="s69.1"> Τον επήρε σπίτι του , τον καθάρισε , τούδωσε ψωμί και μπύρα , του χάρισε δύο φιορίνια , θέλησε μάλιστα να τον μάθη να δουλεύη στο εργοστάσιό του , που έφκιανε περσικά χαλιά στην Ολλανδία .
(src)="s69.2"> Ο Αγαθούλης σχεδόν προσκυνώντας τον αναφώνησε !
(trg)="s69"> Un homme qui n' avait point été baptisé , un bon anabaptiste , nommé Jacques , vit la manière cruelle et ignominieuse dont on traitait ainsi un de ses frères , un être à deux pieds sans plumes , qui avait une âme ; il l' amena chez lui , le nettoya , lui donna du pain et de la bière , lui fit présent de deux florins , et voulut même lui apprendre à travailler dans ses manufactures aux étoffes de Perse qu' on fabrique en Hollande .
(src)="s70"> — Ο διδάσκαλος Παγγλώσσης τώπε πολύ σωστά πως όλα είναι άριστα σ ' αυτό τον κόσμο , γιατί είμαι άπειρα πιο συγκινημένος , με τη δική σας υπέρτατη γενναιότητα παρά λυπημένος με τη σκληρότητα αυτού του κυρίου με το μαύρο μανδύα και της κυρίας γυναίκας του .
(trg)="s70"> Candide se prosternant presque devant lui , s' écriait : Maître Pangloss me l' avait bien dit que tout est au mieux dans ce monde , car je suis infiniment plus touché de votre extrême générosité que de la dureté de ce monsieur à manteau noir , et de madame son épouse .
(src)="s71"> Την άλλη μέρα , περιδιαβάζοντας , συνάντησε ένα ζητιάνο , γεμάτον πληγές , με μάτια σβυσμένα , την άκρη της μύτης φαγωμένη , το στόμα στραβωμένο , τα δόντια μαύρα , που μιλούσε με το λαρύγγι , βασανιζόμενος από ένα σφοδρό βήχα και που σε κάθε του βήξιμο φτυούσε κ ' ένα δόντι .
(trg)="s71"> Le lendemain , en se promenant , il rencontra un gueux tout couvert de pustules , les yeux morts , le bout du nez rongé , la bouche de travers , les dents noires , et parlant de la gorge , tourmenté d' une toux violente , et crachant une dent à chaque effort .
(src)="s72"> ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV .
(trg)="s72"> CHAPITRE IV .
(src)="s73"> & Πώς ο Αγαθούλης συνάντησε τον παλιό του δάσκαλο της φιλοσοφίας , τον δόχτορα Παγγλώσση και τι απέγινε . &
(trg)="s73"> Comment Candide rencontra son ancien maître de philosophie , le docteur Pangloss , et ce qui en advint .
(src)="s74.0"> Ο Αγαθούλης , περισσότερο από συμπάθεια παρά από φρίκη , έδωσε σ ' αυτόν τον τρομαχτικό ζητιάνο τα δύο φιορίνια , πούχε λάβει από τον έντιμο του αναβαφτιστή , τον Ιάκωβο .
(src)="s74.1"> Το φάνταγμα τον εκύτταξε στα μάτια , δάκρυσε και ρίχτηκε στο λαιμό του .
(trg)="s74"> Candide , plus ému encore de compassion que d' horreur , donna à cet épouvantable gueux les deux florins qu' il avait reçus de son honnête anabaptiste Jacques .
(src)="s75"> Ο Αγαθούλης τρομαγμένος πισωδρόμησε . — Αλλίμονο ! είπεν ο ένας άθλιος στον άλλον άθλιο , δεν αναγνωρίζετε πια τον αγαπημένο σας Παγγλώσση ;
(trg)="s75"> Le fantôme le regarda fixement , versa des larmes , et sauta à son cou .
(src)="s76.0"> — Τι ακούω !
(trg)="s76.0"> Candide effrayé recule .
(src)="s76.1"> Σεις , αγαπημένε μου διδάσκαλε !
(src)="s76.2"> Σεις σ ' αυτά τα φριχτά χάλια !
(trg)="s76.1"> Hélas ! dit le misérable à l' autre misérable , ne reconnaissez -vous plus votre cher Pangloss ?
(src)="s77"> Τι συμφορά λοιπόν σας βρήκε ; Γιατί δεν είσθε πια στον ωραιότερο των πύργων ; Τι απέγινε η δεσποινίς Κυνεγόνδη , το μαργαριτάρι των κοριτσών , το αριστούργημα της φύσης ;
(trg)="s77"> Qu' entends -je ? vous , mon cher maître ! vous , dans cet état horrible ! quel malheur vous est -il donc arrivé ? pourquoi n' êtes -vous plus dans le plus beau des châteaux ? qu' est devenue mademoiselle Cunégonde , la perle des filles , le chef-d'oeuvre de la nature ?
(src)="s78.0"> — Δεν βαστώ πια , είπεν ο Παγγλώσσης .
(trg)="s78.0"> Je n' en peux plus , dit Pangloss .
(src)="s78.1"> Ευθύς ο Αγαθούλης τον ωδήγησε στο σταύλο του Αναβαφτιστή , όπου τούδωσε να φάγη λιγάκι ψωμί .
(src)="s78.2"> Κι ' όταν ο Παγγλώσσης ανάλαβε , — Λοιπόν , τον ξαναρωτά , η Κυνεγόνδη ; . . . . .
(trg)="s78.1"> Aussitôt Candide le mena dans l' étable de l' anabaptiste , où il lui fit manger un peu de pain ; et quand Pangloss fut refait : Eh bien ! lui dit -il , Cunégonde ?
(src)="s79"> — Απέθανε , απάντησεν ο άλλος .
(trg)="s79"> Elle est morte , reprit l' autre .
(src)="s80"> Ο Αγαθούλης στ ' άκουσμα αυτής της λέξης λιποθύμησε .
(trg)="s80"> Candide s' évanouit à ce mot : son ami rappela ses sens avec un peu de mauvais vinaigre qui se trouva par hasard dans l' étable .
(src)="s81"> Ο φίλος του τον ξανάφερε στις αισθήσεις του με λίγο κακό ξίδι , που βρέθηκε κατά τύχη μέσα στο σταύλο .
(trg)="s81.0"> Candide rouvre les yeux .
(trg)="s81.1"> Cunégonde est morte !
(src)="s82.0"> Ο Αγαθούλης ξανάνοιξε τα μάτια .
(src)="s82.1"> Η Κυνεγόνδη απέθανε !
(trg)="s82"> Ah ! meilleur des mondes , où êtes -vous ?