# el/Voltaire-Candide.xml.gz
# en/Voltaire-Candide.xml.gz
(src)="s1"> Source : Project Gutenberg
(trg)="s1"> Source : Project Gutenberg
(src)="s2"> Ο ΑΓΑΘΟΥΛΗΣ ( CANDIDE )
(trg)="s2"> Candide
(src)="s3"> ΒΟΛΤΑΙΡΟΥ
(trg)="s3"> Voltaire
(src)="s4"> ΚΕΦΑΛΑΙΟ I. & Πώς ο Αγαθούλης ανατράφηκε σ ' έναν ωραίον πύργο και πώς διώχτηκε απ ' εκεί . &
(trg)="s4"> CHAPTER 1 How Candide Was Brought Up in a Magnificent Castle and How He Was Driven Thence
(src)="s5"> Ζούσε στη Βεστφαλία , στον πύργο του κυρίου βαρώνου Τούντερ-τεν- τρονκ , ένας νέος , που η φύση τούχε δώσει το μαλακώτερο χαρακτήρα .
(trg)="s5"> In the country of Westphalia , in the castle of the most noble Baron of Thunder-ten-tronckh , lived a youth whom Nature had endowed with a most sweet disposition .
(src)="s6.0"> Η φυσιογνωμία του φανέρωνε την ψυχή του .
(trg)="s6.0"> His face was the true index of his mind .
(src)="s6.1"> Η κρίσις του ήτανε πολύ σωστή και το πνεύμα του πολύ απλό : γι ' αυτόν το λόγο , νομίζω , τον ωνόμασαν Αγαθούλη .
(trg)="s6.1"> He had a solid judgment joined to the most unaffected simplicity ; and hence , I presume , he had his name of Candide .
(src)="s7"> Οι παλιοί υπηρέτες του σπιτιού είχαν την υποψία , πως ήτανε γυιός της αδελφής του κυρίου βαρώνου κ ' ενός τιμίου ευπατρίδη από τα περίχωρα , που η δεσποινίς αυτή δε δέχτηκε ποτές να τον παντρευτή , γιατί , δε μπορούσε να δείξει περισσότερες από εβδομήντα μια γεννιές , ενώ το υπόλοιπο του γεννεαλογικού του δένδρου χανότανε μέσα στο αίσχος του χρόνου .
(trg)="s7"> The old servants of the house suspected him to have been the son of the Baron 's sister , by a very good sort of a gentleman of the neighborhood , whom that young lady refused to marry , because he could produce no more than threescore and eleven quarterings in his arms ; the rest of the genealogical tree belonging to the family having been lost through the injuries of time .
(src)="s8.0"> Ο κύριος βαρώνος ήταν ένας από τους δυνατώτερους άρχοντες της Βεστφαλίας , γιατί ο πύργος του είχε πόρτα και παράθυρα .
(src)="s8.1"> Μάλιστα η μεγάλη του σάλα ήταν στολισμένη με χαλιά .
(trg)="s8"> The Baron was one of the most powerful lords in Westphalia , for his castle had not only a gate , but even windows , and his great hall was hung with tapestry .
(src)="s9.0"> Όλα τα φυλακόσκυλλά τους τα μεταχειριζότανε σε ώρα ανάγκης , για κυνήγι .
(src)="s9.1"> Οι σταυλίτες του ήσαν και κυνηγοί του .
(trg)="s9.0"> He used to hunt with his mastiffs and spaniels instead of greyhounds ; his groom served him for huntsman ; and the parson of the parish officiated as his grand almoner .
(src)="s9.2"> Ο εφημέριος του χωριού ήταν ο ιδιαίτερος του παππάς .
(trg)="s9.1"> He was called " My Lord " by all his people , and he never told a story but everyone laughed at it .
(src)="s10"> Τον ωνόμαζαν όλοι Αφέντη και γελούσαν , όταν διηγότανε καμιά ιστορία !
(trg)="s10"> My Lady Baroness , who weighed three hundred and fifty pounds , consequently was a person of no small consideration ; and then she did the honors of the house with a dignity that commanded universal respect .
(src)="s11.0"> Η κυρία βαρωνέσσα , που ζύγιαζε πάνω-κάτω τριακόσιες πενήντα λίτρες , είχε γι ' αυτό τη γενικήν εχτίμηση και δεχότανε τον κόσμο με αξιοπρέπεια , που την έκαμνε ακόμα πιο επιβλητική .
(trg)="s11.0"> Her daughter was about seventeen years of age , fresh-colored , comely , plump , and desirable .
(src)="s11.1"> Η κόρη της η Κυνεγόνδη , ηλικίας δεκαεπτά χρονών , ήτανε ροδοκόκκινη , δροσάτη , παχουλή , ορεχτική .
(trg)="s11.1"> The Baron 's son seemed to be a youth in every respect worthy of the father he sprung from .
(src)="s12"> Ο γυιός του βαρώνου φαινότανε σε όλα άξιος του πατέρα του .
(trg)="s12"> Pangloss , the preceptor , was the oracle of the family , and little Candide listened to his instructions with all the simplicity natural to his age and disposition .
(src)="s13"> Ο καθηγητής Παγγλώσσης ήτανε το μαντείο του σπιτιού κι ' ο μικρός Αγαθούλης άκουε τη διδασκαλία του μ ' όλη την καλή πίστη της ηλικίας του και του χαρακτήρα του .
(trg)="s13"> Master Pangloss taught the metaphysico-theologo-cosmolonigology .
(src)="s14.0"> Ο Παγγλώσσης δίδασκε τη μεταφυσικό-θεολογο-κοσμολογο-μηδαμινολογία .
(src)="s14.1"> Απόδειχνε θαυμάσια , πως δεν υπάρχει αποτέλεσμα χωρίς αιτία και πως σ ' αυτόν τον κόσμο , τον καλύτερον απ ' όλους , ο πύργος του Άρχοντα βαρώνου ήταν ο ωραιότερος απ ' όλους τους πύργους κ ' η κυρία η καλύτερη απ ' όλες τις βαρωνέσσες .
(trg)="s14"> He could prove to admiration that there is no effect without a cause ; and , that in this best of all possible worlds , the Baron 's castle was the most magnificent of all castles , and My Lady the best of all possible baronesses .
(src)="s16.0"> — Είναι αποδειγμένο , έλεγε , πως τα πράγματα δε μπορούν νάναι αλλιώς , διότι , αφού όλα έγιναν για κάπιο σκοπό , όλα αναγκαστικά έγιναν για τον καλύτερο σκοπό .
(trg)="s16.0"> Observe , for instance , the nose is formed for spectacles , therefore we wear spectacles .
(src)="s16.1"> Παρατηρήστε καλά , πως οι μύτες έγιναν για να φορούν γυαλιά · κ ' έτσι έχομε γυαλιά .
(trg)="s16.1"> The legs are visibly designed for stockings , accordingly we wear stockings .
(src)="s16.2"> Τα πόδια είναι ολοφάνερα , κανωμένα για να φορούν παπούτσα , κ ' έτσι έχουμε παπούτσα .
(src)="s16.3"> Οι πέτρες επλάσθηκαν για να πελεκιούνται και για να κάμνομε πύργους · έτσι ο Αφέντης έχει ένα υπερβολικά ωραίον πύργο : ο μεγαλύτερος βαρώνος της επαρχίας οφείλει νάχει την καλύτερη κατσίκα · και επειδή τα γουρούνια έγειναν για να τρώγονται , τρώμε χοιρινό κρέας όλον το χρόνο .
(trg)="s16.2"> Stones were made to be hewn and to construct castles , therefore My Lord has a magnificent castle ; for the greatest baron in the province ought to be the best lodged .
(trg)="s16.3"> Swine were intended to be eaten , therefore we eat pork all the year round : and they , who assert that everything is right , do not express themselves correctly ; they should say that everything is best . "
(src)="s17.0"> Συνεπώς , εκείνοι , που παραδέχονται , πως όλα είναι καλά , είπαν μια ανοησία · έπρεπε να πουν , πως όλα είναι καλύτερα !
(src)="s17.1"> Ο Αγαθούλης άκουε προσεχτικά και πίστευε αθωότατα .
(trg)="s17"> Candide listened attentively and believed implicitly , for he thought Miss Cunegund excessively handsome , though he never had the courage to tell her so .
(src)="s18"> Γιατί έβρισκε τη δεσποινίδα Κυνεγόνδη εξαιρετικά όμορφη , αν και δεν έλαβε ποτέ το θάρος να της το πη .
(trg)="s18"> He concluded that next to the happiness of being Baron of Thunder-ten-tronckh , the next was that of being Miss Cunegund , the next that of seeing her every day , and the last that of hearing the doctrine of Master Pangloss , the greatest philosopher of the whole province , and consequently of the whole world .
(src)="s19"> Έφτανε στο συμπέρασμα , πως μετά την ευτυχία νάχει κανείς γεννηθή βαρώνος του Τούντερ-τεν-τρονκ , ο δεύτερος βαθμός της ευτυχίας ήτανε να υπάρχει η δεσποινίς Κυνεγόνδη · ο τρίτος να τη βλέπει καθημερινά · και ο τέταρτος ν ' ακούει τον Διδάσκαλο Παγγλώσση , τον μεγαλύτερο φιλόσοφο της επαρχίας και συνεπώς όλης της Γης !
(trg)="s19"> One day when Miss Cunegund went to take a walk in a little neighboring wood which was called a park , she saw , through the bushes , the sage Doctor Pangloss giving a lecture in experimental philosophy to her mother 's chambermaid , a little brown wench , very pretty , and very tractable .
(src)="s20.0"> Μια μέρα , η δεσποινίς Κυνεγόνδη , περιδιαβάζοντας κοντά στο παλάτι , μέσα στο μικρό δάσος που τ ' ωνομάζανε πάρκο , είδε μέσα σε κάτι χαμόκλαδα τον δόχτορα Παγγλώσση , που έδινε ένα μάθημα φυσικής πειραματικής στην καμαριέρα της μητέρας της , μια μικρούλα μελαχροινή και πολύ καλόβολη .
(trg)="s20.0"> As Miss Cunegund had a great disposition for the sciences , she observed with the utmost attention the experiments which were repeated before her eyes ; she perfectly well understood the force of the doctor 's reasoning upon causes and effects .
(src)="s20.1"> Και καθώς η δεσποινίς Κυνεγόνδη είχε μεγάλη κλίση για τις επιστήμες , παρατηρούσε χωρίς ν ' ανασαίνει τα δευτερωμένα πειράματα , στα οποία βρέθηκε θεατής .
(trg)="s20.1"> She retired greatly flurried , quite pensive and filled with the desire of knowledge , imagining that she might be a sufficing reason for young Candide , and he for her .
(src)="s21.0"> Είδε καθαρά τον αποχρώντα λόγο του δόχτορα , τις αιτίες και τ ' αποτελέσματα , κ ' επέστρεψε όλη ταραγμένη , όλη σκεφτική , όλη γεμάτη από την επιθυμία να γίνει σοφή , συλλογιζόμενη πως μπορούσε πολύ καλά να γίνει κι ' αυτή ο αποχρών λόγος του νεαρού Αγαθούλη , όπως κι ' αυτός δικός της .
(src)="s21.1"> Γυρίζοντας στο παλάτι συνάντησε τον Αγαθούλη και κοκκίνισε .
(trg)="s21"> On her way back she happened to meet the young man ; she blushed , he blushed also ; she wished him a good morning in a flattering tone , he returned the salute , without knowing what he said .
(src)="s22.0"> Ο Αγαθούλης κοκκίνισε κι ' αυτός .
(src)="s22.1"> Τον καλημέρισε με μια φωνή κομμένη .
(trg)="s22.0"> The next day , as they were rising from dinner , Cunegund and Candide slipped behind the screen .
(src)="s22.2"> Ο Αγαθούλης της μίλησε χωρίς να ξέρει τι έλεγε .
(trg)="s22.1"> The miss dropped her handkerchief , the young man picked it up .
(src)="s22.3"> Την άλλη μέρα , μετά το δείπνο , καθώς βγαίνανε από την τραπεζαρία , η Κυνεγόνδη και ο Αγαθούλης βρεθήκανε πίσω από ένα παραβάν η Κυνεγόνδη άφησε να της πέση το μαντήλι , ο Αγαθούλης το σήκωσε · εκείνη τούπιασε το χέρι αθώα , ο νέος φίλησε αθώα το χέρι της νεαράς δεσποινίδος με μια ζωηρότητα , ένα αίσθημα , μια χάρη ολότελα ξεχωριστή · τα στόματά τους συναντήθηκαν , τα μάτια τους εφλογίστηκαν , τα πόδια τους τρεμουλιάσανε , τα χέρια τους παραστράτησαν .
(trg)="s22.2"> She innocently took hold of his hand , and he as innocently kissed hers with a warmth , a sensibility , a grace-all very particular ; their lips met ; their eyes sparkled ; their knees trembled ; their hands strayed .
(src)="s23"> Ο Κύριος βαρώνος του Τούντκρ-τεν-τρονκ πέρασε πλάι από το παραβάν , και βλέποντας αυτήν την αιτία κι ' αυτό το αποτέλεσμα , έδιωξε τον Αγαθούλη από τον πύργο με δυνατές κλωτσιές στον πισινό · η Κυνεγόνδη λιποθύμησε · μόλις συνήλθε μπατσίστηκε από την κυρία βαρωνέσσα : και όλα έγιναν θλιβερά μέσα στο ωραιότερο και ευχαριστότερο παλάτι , που ήταν δυνατό να υπάρξη .
(trg)="s23.0"> The Baron chanced to come by ; he beheld the cause and effect , and , without hesitation , saluted Candide with some notable kicks on the breech and drove him out of doors .
(trg)="s23.1"> The lovely Miss Cunegund fainted away , and , as soon as she came to herself , the Baroness boxed her ears .
(src)="s24"> ΚΕΦΑΛΑΙΟ II . & Τι έπαθε ο Αγαθούλης με τους Βουλγάρους . &
(trg)="s24"> CHAPTER 2 What Befell Candide among the Bulgarians
(src)="s25.0"> Ο Αγαθούλης , διωγμένος από τον επίγειο παράδεισο , περπάτησε πολύν καιρό χωρίς να ξέρει για πού , κλαίοντας , σηκώνοντας τα μάτια του στον ουρανό , στρέφοντας τα συχνά προς τ ' ωραιότερο των παλατιών , που είχε μέσα του την ωραιότερη από τις βαρωνέσσες .
(trg)="s25.0"> Candide , thus driven out of this terrestrial paradise , rambled a long time without knowing where he went ; sometimes he raised his eyes , all bedewed with tears , towards heaven , and sometimes he cast a melancholy look towards the magnificent castle , where dwelt the fairest of young baronesses .
(src)="s25.1"> Κοιμήθηκε νηστικός μέσα στους αγρούς ανάμεσα σε δυο αυλάκια · το χιόνι έπεφτε σε μεγάλες τουλούπες .
(trg)="s25.1"> He laid himself down to sleep in a furrow , heartbroken , and supperless .
(src)="s26"> Ο Αγαθούλης καταμουσκεμένος , εσύρθηκε την άλλη μέρα προς την γειτονική πόλη Βαλντμπεργ-κοφφ-τραρμπει-ντικντόρφφ , απένταρος , πεθαμένος από πείνα και κούραση .
(trg)="s26"> The snow fell in great flakes , and , in the morning when he awoke , he was almost frozen to death ; however , he made shift to crawl to the next town , which was called Wald-berghoff-trarbkdikdorff , without a penny in his pocket , and half dead with hunger and fatigue .
(src)="s27"> Σταμάτησε θλιβερά στην πόρτα μιας ταβέρνας .
(trg)="s27"> He took up his stand at the door of an inn .
(src)="s28.0"> Δυο άνθρωποι , ντυμένοι γαλάζια , τον παρατήρησαν : — Σύντροφε , λέγει ο ένας , να ένας νέος πολύ καλοφκιασμένος και που έχει το απαιτούμενο ανάστημα .
(trg)="s28.0"> He had not been long there before two men dressed in blue fixed their eyes steadfastly upon him .
(trg)="s28.1"> " Faith , comrade , " said one of them to the other , " yonder is a well made young fellow and of the right size . "
(src)="s28.1"> Προχώρησαν προς τον Αγαθούλη και τον πήραν να δειπνήση με πολλήν ευγένεια .
(trg)="s28.2"> Upon which they made up to Candide and with the greatest civility and politeness invited him to dine with them .
(src)="s29"> — Κύριοι , τους είπε ο Αγαθούλης με γοητευτική μετριοφροσύνη , μου κάμνετε πολλή τιμή , μα δεν έχω να πληρώσω το ρεφενέ μου .
(trg)="s29"> " Gentlemen , " replied Candide , with a most engaging modesty , you do me much honor , but upon my word I have no money . "
(src)="s30.0"> — Α ! κύριε , του είπε ο ένας από τους γαλάζιους , οι άνθρωποι του δικού σου αναστήματος και της δικιάς σου αξίας δεν πληρώνουν ποτές τίποτε .
(src)="s30.1"> Δεν είσασθε ψηλός πέντε πόδια και πέντε δάχτυλα ;
(trg)="s30"> " Money , sir ! " said one of the blues to him , " young persons of your appearance and merit never pay anything ; why , are not you five feet five inches high ? "
(src)="s31"> — Μάλιστα , κύριοι , αυτό είναι το ανάστημά μου , είπε κάμνοντας μίαν υπόκλιση .
(trg)="s31"> " Yes , gentlemen , that is really my size , " replied he , with a low bow .
(src)="s32.0"> — Α !
(src)="s32.1"> Κύριε , καθήστε στο τραπέζι · όχι μονάχα θα πληρώσουμε για σας , μα δε θα δεχτούμε ποτές ένας άνθρωπος σαν και σας να μην έχει χρήματα .
(trg)="s32.0"> " Come then , sir , sit down along with us ; we will not only pay your reckoning , but will never suffer such a clever young fellow as you to want money .
(src)="s32.2"> Οι άνθρωποι είναι κανωμένοι ν ' αλληλοβοηθιούνται .
(trg)="s32.1"> Men were born to assist one another . "
(src)="s33"> — Έχετε δίκαιο , είπεν ο Αγαθούλης · αυτό μούλεγε πάντα ο κύριος Παγγλώσσης και παρατηρώ καλά , πως όλα είναι άριστα .
(trg)="s33"> " You are perfectly right , gentlemen , " said Candide , " this is precisely the doctrine of Master Pangloss ; and I am convinced that everything is for the best . "
(src)="s34.0"> Τον παρακάλεσαν να δεχτή λίγα σκούδα .
(src)="s34.1"> Τα παίρνει και κάνει να δώσει απόδειξη , αλλά κείνοι δεν το επιτρέπουν και κάθουνται στο τραπέζι .
(trg)="s34"> His generous companions next entreated him to accept of a few crowns , which he readily complied with , at the same time offering them his note for the payment , which they refused , and sat down to table .
(src)="s35"> — Δεν αγαπάτε τρυφερά ..... ;
(trg)="s35"> " Have you not a great affection for- "
(src)="s36"> — Ω ! ναι , απάντησε , αγαπώ τρυφερά τη δεσποινίδα Κυνεγόνδη .
(trg)="s36.0"> " O yes !
(trg)="s36.1"> I have a great affection for the lovely Miss Cunegund . "
(src)="s37"> — Όχι , είπε ο ένας από τους κυρίους , σας ρωτούμε , αν αγαπάτε τρυφερά τον βασιλέα των Βουλγάρων .
(trg)="s37.0"> " Maybe so , " replied one of the blues , " but that is not the question !
(trg)="s37.1"> We ask you whether you have not a great affection for the King of the Bulgarians ? "
(src)="s38"> — Καθόλου , απάντησε κείνος , γιατί δεν τον είδα ποτέ !
(trg)="s38.0"> " For the King of the Bulgarians ? " said Candide .
(trg)="s38.1"> " Oh , Lord ! not at all , why I never saw him in my life . "
(src)="s39"> — Πώς ! είναι ο πιο χαριτωμένος από τους βασιλιάδες και πρέπει να πιούμε στην υγειά του .
(trg)="s39.1"> Oh , he is a most charming king !
(trg)="s39.2"> Come , we must drink his health . "
(src)="s40.0"> — Ω ! με πολλήν ευχαρίστησι , κύριοι .
(src)="s40.1"> Και ήπιε .
(trg)="s40"> " With all my heart , gentlemen , " said Candide , and off he tossed his glass .
(src)="s41"> — Αυτό φτάνει , του είπαν , ιδού εσείς στήριγμα , υπερασπιστής , ήρως των βουλγάρων !
(trg)="s41"> " Bravo ! " cried the blues ; " you are now the support , the defender , the hero of the Bulgarians ; your fortune is made ; you are in the high road to glory . "
(src)="s42.0"> Εκάματε την τύχη σας και εξασφαλίσατε τη δόξα σας .
(trg)="s42.0"> So saying , they handcuffed him , and carried him away to the regiment .
(src)="s42.1"> Του βάζουν αμέσως τα σίδερα στα πόδια και τον πάνε στο σύνταγμα .
(src)="s42.2"> Τον βάζουν να κλίνη δεξιά , αριστερά , να βγάζη την τουφεκόβεργα , να ξαναβάζη την τουφεκόβεργα , να πέφτη πρηνηδόν , να πυροβολή , να περπατή γρήγορα και του δίνουν τριάντα ξυλιές · την επομένη κάμνει την άσκηση του κάπως λιγώτερο άσκημα και τρώει μόνο είκοσι ξυλιές · τη μεθεπομένη του δίνουν μόνο δέκα και θεωρείται από τους συντρόφους του ως θαύμα .
(trg)="s42.1"> There he was made to wheel about to the right , to the left , to draw his rammer , to return his rammer , to present , to fire , to march , and they gave him thirty blows with a cane ; the next day he performed his exercise a little better , and they gave him but twenty ; the day following he came off with ten , and was looked upon as a young fellow of surprising genius by all his comrades .
(src)="s43"> Ο Αγαθούλης τάχε χάσει και δεν καταλάβαινε καθόλου πως ήτανε ήρωας .
(trg)="s43"> Candide was struck with amazement , and could not for the soul of him conceive how he came to be a hero .
(src)="s44"> Ένα ωραίο ανοιξιάτικο πρωί αποφάσισε να πάει να περπατήση , βαδίζοντας ολόισα μπροστά του , και πιστεύοντας πως ήτανε προνόμιο του ανθρωπίνου γένους , καθώς και του ζωικού , να μεταχειρίζονται τα πόδια τους , όπως τους αρέσει .
(trg)="s44"> One fine spring morning , he took it into his head to take a walk , and he marched straight forward , conceiving it to be a privilege of the human species , as well as of the brute creation , to make use of their legs how and when they pleased .
(src)="s45.0"> Δεν είχε κάμει δυο λεύγες και να τέσσερις άλλοι ήρωες έξ ποδιών ύψους τον πλησιάζουν , τον δένουν και τον πάνε σε μια φυλακή .
(trg)="s45.0"> He had not gone above two leagues when he was overtaken by four other heroes , six feet high , who bound him neck and heels , and carried him to a dungeon .
(src)="s45.1"> Τον ρωτήσανε δικαστικά τι προτιμούσε καλύτερα : να ραβδισθή τριανταέξ φορές από όλο το σύνταγμα ή να δεχθή με μιας δώδεκα μολυβένιες σφαίρες στο κρανίο .
(trg)="s45.1"> A courtmartial sat upon him , and he was asked which he liked better , to run the gauntlet six and thirty times through the whole regiment , or to have his brains blown out with a dozen musket-balls ?
(src)="s46.0"> Μάταια είπε , πως οι θελήσεις είναι ελεύθερες και πως δεν ήθελε ούτε τόνα ούτε τάλλο · έπρεπε να διαλέξη · αποφάσισε εν ονόματι του θείου δώρου , που ονομάζουν ελευθερία , να ραβδισθή τριανταέξ φορές και έφαγε τις δυο .
(src)="s46.1"> Το σύνταγμα είχε δυο χιλιάδες άντρες .
(trg)="s46"> In vain did he remonstrate to them that the human will is free , and that he chose neither ; they obliged him to make a choice , and he determined , in virtue of that divine gift called free will , to run the gauntlet six and thirty times .
(src)="s47"> Έφαγε λοιπόν τέσσερις χιλιάδες ξυλιές , που απ ' το σβέρκο ως τον πισινό του ξεγύμνωσαν όλα τα ποντίκια και τα νεύρα .
(trg)="s47"> He had gone through his discipline twice , and the regiment being composed of 2,000 men , they composed for him exactly 4,000 strokes , which laid bare all his muscles and nerves from the nape of his neck to his stern .
(src)="s48.0"> Ενώ ετοιμαζόντανε ν ' αρχίσουν την τρίτη βόλτα , ο Αγαθούλης μη βαστάνοντας πια , ζήτησε ως χάρη να ευαρεστηθούν να λάβουν την καλωσύνη να του τινάξουν τα μυαλά · του κάμανε αυτό το χατήρι · του δένουν τα μάτια · τον βάζουν να γονατίση .
(trg)="s48.0"> As they were preparing to make him set out the third time our young hero , unable to support it any longer , begged as a favor that they would be so obliging as to shoot him through the head ; the favor being granted , a bandage was tied over his eyes , and he was made to kneel down .
(src)="s48.1"> Αυτήν τη στιγμή περνά ο βασιλιάς των Βουλγάρων και πληροφορείται το έγκλημα του καταδίκου : κι ' όπως αυτός ο βασιλιάς ήτανε μεγαλοφυής , κατάλαβε , απ ' ό , τι του είπεν ο Αγαθούλης , πως ήταν ένας νεαρός μεταφυσικός , που αγνοούσε ολότελα τα πράγματα του κόσμου τούτου και του έδωσε χάρη με μια καλοκαγαθία , που θα υμνείται σ ' όλες τις εφημερίδες και σ ' όλους τους αιώνες .
(trg)="s48.1"> At that very instant , His Bulgarian Majesty happening to pass by made a stop , and inquired into the delinquent 's crime , and being a prince of great penetration , he found , from what he heard of Candide , that he was a young metaphysician , entirely ignorant of the world ; and therefore , out of his great clemency , he condescended to pardon him , for which his name will be celebrated in every journal , and in every age .
(src)="s49"> Ένας γέρος χειρούργος εγιάτρεψε τον Αγαθούλη σε τρεις βδομάδες με μαλαχτικά διδαγμένα από το Διοσκορίδη .
(trg)="s49"> A skillful surgeon made a cure of the flagellated Candide in three weeks by means of emollient unguents prescribed by Dioscorides .
(src)="s50"> Είχε τώρα λιγάκι δέρμα και μπορούσε να περπατή , όταν ο βασιλιάς των Βουλγάρων κήρυξε πόλεμο στο βασιλιά των Αβάρων .
(trg)="s50"> His sores were now skimmed over and he was able to march , when the King of the Bulgarians gave battle to the King of the Abares .
(src)="s51"> ΚΕΦΑΛΑΙΟ III . & Πώς ο Αγαθούλης έφυγε από τους Βουλγάρους και τι απόγινε &
(trg)="s51"> CHAPTER 3 How Candide Escaped from the Bulgarians and What Befell Him Afterward
(src)="s52.0"> Τίποτε δεν ήτανε τόσο ωραίο , τόσο ευκίνητο , τόσο καλά συνταγμένο σαν τα δυο εχθρικά στρατεύματα .
(trg)="s52.0"> Never was anything so gallant , so well accoutred , so brilliant , and so finely disposed as the two armies .
(src)="s52.1"> Οι τρομπέτες , τα φλάουτα , τα όμποα , τα τούμπανα , τα κανόνια αποτελούσαν μιαν αρμονία , που παρόμοια δεν υπήρξε ποτέ στην Κόλαση .
(src)="s52.2"> Τα κανόνια πρώτα-πρώτα ρίξανε κάτου έξη σχεδόν χιλιάδες από κάθε μεριά .
(trg)="s52.1"> The trumpets , fifes , hautboys , drums , and cannon made such harmony as never was heard in Hell itself .
(src)="s53.0"> Έπειτα τα ομαδικά πυρά απάλλαξαν τον καλύτερο των κόσμων από ενιά ως δέκα χιλιάδες κατεργαρέους , που του λέρωναν την επιφάνεια .
(trg)="s53.0"> The entertainment began by a discharge of cannon , which , in the twinkling of an eye , laid flat about 6,000 men on each side .
(trg)="s53.1"> The musket bullets swept away , out of the best of all possible worlds , nine or ten thousand scoundrels that infested its surface .
(src)="s53.1"> Η ξιφολόγχη έγινε επίσης ο αποχρών λόγος του θανάτου μερικών χιλιάδων ανθρώπων .
(trg)="s53.2"> The bayonet was next the sufficient reason of the deaths of several thousands .
(src)="s54"> Το όλον μπορούσε πολύ καλά να λογαριαστή σε καμιά τριανταριά χιλιάδες ψυχές .
(trg)="s54"> The whole might amount to thirty thousand souls .
(src)="s55"> Ο Αγαθούλης , που έτρεμε σαν φιλοσοφος , κρύφτηκε όσο μπορούσε καλύτερα κατά τη διάρκεια αυτού του ηρωικού μακελλιού .
(trg)="s55"> Candide trembled like a philosopher , and concealed himself as well as he could during this heroic butchery .
(src)="s56"> Τέλος , ενώ οι δυο βασιλιάδες έκαναν δοξολογίες , καθένας στο στρατόπεδό του αποφάσισε να πάη σ ' άλλον τόπο να φιλοσοφή για τις αιτίες και τ ' αποτελέσματα .
(trg)="s56"> At length , while the two kings were causing Te Deums to be sung in their camps , Candide took a resolution to go and reason somewhere else upon causes and effects .
(src)="s57.0"> Πέρασε πάνω από τους σωρούς των σκοτωμένων και κείνων που ξεψυχούσαν κ ' έφτασε πρώτα σ ' ένα γειτονικό χωριό .
(src)="s57.1"> Ολόκληρο ήτανε στάχτη .
(trg)="s57.0"> After passing over heaps of dead or dying men , the first place he came to was a neighboring village , in the Abarian territories , which had been burned to the ground by the Bulgarians , agreeably to the laws of war .
(src)="s57.2"> Ήταν ένα χωρίο αβαρικό , που οι Βούλγαροι τόχαν κάψει , σύμφωνα με τους νομούς του δημοσίου δικαίου .
(src)="s57.3"> Εδώ γέροι κατατρύπιοι από σφαίρες , έβλεπαν να πεθαίνουν οι σφαγμένες γυναίκες τους , βαστώντας τα παιδιά τους στα ματωμένα τους βυζιά · εκεί κορίτσια ξεκοιλιασμένα , αφού ικανοποίησαν τις φυσικές ανάγκες μερικών ηρώων , ξεψυχούσαν · άλλοι μισοκαμμένοι φώναζαν να τους αποτελειώσουν σκοτώνοντάς τους .
(trg)="s57.1"> Here lay a number of old men covered with wounds , who beheld their wives dying with their throats cut , and hugging their children to their breasts , all stained with blood .
(trg)="s57.2"> There several young virgins , whose bodies had been ripped open , after they had satisfied the natural necessities of the Bulgarian heroes , breathed their last ; while others , half-burned in the flames , begged to be dispatched out of the world .
(src)="s57.4"> Μυαλά ήτανε σκορπισμένα απάνω στη γη πλάι σε κομμένα χέρια και πόδια .
(trg)="s57.3"> The ground about them was covered with the brains , arms , and legs of dead men .
(src)="s58"> Ο Αγαθούλης τόσκασε όσο μπορούσε γρηγορώτερα σ ' ένα άλλο χωριό : αυτό ήτανε Βουλγαρικό και οι Άβαροι ήρωες τόχαν περιποιηθή με τον ίδιο τρόπο .
(trg)="s58"> Candide made all the haste he could to another village , which belonged to the Bulgarians , and there he found the heroic Abares had enacted the same tragedy .
(src)="s59"> Ο Αγαθούλης πάντα βαδίζοντας πάνω σε μέλη , που σπάραζαν ή ανάμεσα σε ρημάδια , έφτασε τέλος , όξω από το θέατρο του πολέμου , έχοντας μερικά τρόφιμα μέσα στο δισάκκι του και μη ξεχνώντας ποτέ τη δεσποινίδα Κυνεγόνδη .
(trg)="s59"> Thence continuing to walk over palpitating limbs , or through ruined buildings , at length he arrived beyond the theater of war , with a little provision in his budget , and Miss Cunegund 's image in his heart .
(src)="s60"> Τα τρόφιμα του τέλειωσαν γρήγορα , όταν έφτασε στην Ολλανδία · αλλ ' έχοντας ακουσμένα πως όλος εδώ ο κόσμος ήτανε πλούσιος και καλοί χριστιανοί , δεν αμφέβαλλε πως θα τον μεταχειριζοντανε τόσο καλά , όσο στον πύργο του κυρίου βαρώνου πριν διωχτή για τα ωραία μάτια της δεσποινίδας Κυνεγόνδης .
(trg)="s60"> When he arrived in Holland his provision failed him ; but having heard that the inhabitants of that country were all rich and Christians , he made himself sure of being treated by them in the same manner as the Baron 's castle , before he had been driven thence through the power of Miss Cunegund 's bright eyes .
(src)="s61.0"> Ζήτησε ελεημοσύνη από πολλά σοβαρά προσώπατα , μα όλοι του απαντούσαν , πως αν εξακολουθούσε να κάμνη αυτό το επάγγελμα , θα τον κλείνανε σε κανένα σωφρονιστήριο για να μάθη να δουλεύη .
(src)="s61.1"> Απευθύνθηκε κατόπι σ ' έναν άνθρωπο , που μόλις είχε πάψη να μιλή μόνος μιαν ολόκληρη ώρα περί ευσπλαχνίας μπροστά σε μια μεγάλη σύναξη ανθρώπων .
(trg)="s61"> He asked charity of several grave-looking people , who one and all answered him , that if he continued to follow this trade they would have him sent to the house of correction , where he should be taught to get his bread .
(src)="s62.0"> Ο ρήτορας αυτός , κυττάζοντάς τον λοξά , του είπε : — Τι έρχεστε να κάμετε εδώ .
(trg)="s62.0"> He next addressed himself to a person who had just come from haranguing a numerous assembly for a whole hour on the subject of charity .
(src)="s62.1"> Σας έφερε κανείς καλός σκοπός ;
(trg)="s62.1"> The orator , squinting at him under his broadbrimmed hat , asked him sternly , what brought him thither and whether he was for the good old cause ?
(src)="s63.0"> — Δεν υπάρχει διόλου αποτέλεσμα χωρίς αιτία , απάντησε με μετριοφροσύνη ο Αγαθούλης · όλα είναι αλληλένδετα αναγκαστικά και κανωμένα για τον καλύτερο σκοπό .
(trg)="s63.0"> " Sir , " said Candide , in a submissive manner , " I conceive there can be no effect without a cause ; everything is necessarily concatenated and arranged for the best .
(src)="s63.1"> Με διώξαν κοντά από τη Δεσποινίδα Κυνεγόνδη , πέρασα από ραβδισμούς και πρέπει τώρα να ζητιανεύω το ψωμί μου , όσο να μπορέσω να το κερδίζω .
(trg)="s63.1"> It was necessary that I should be banished from the presence of Miss Cunegund ; that I should afterwards run the gauntlet ; and it is necessary I should beg my bread , till I am able to get it .
(trg)="s63.2"> All this could not have been otherwise . "
(src)="s64"> Όλ ' αυτά δε μπορούσαν να συμβούν αλλιώς . — Φίλε μου , του είπεν ο ρήτορας και πιστεύεις πως ο Πάπας είναι ο Αντίχριστος .
(trg)="s64"> " Hark ye , friend , " said the orator , " do you hold the Pope to be Antichrist ? "
(src)="s65"> — Δεν τόχα ως τόρα ακούσει να το λένε , απάντησε ο Αγαθούλης · μα είτε είναι είτε δεν είναι , εγώ δεν έχω ψωμί !
(trg)="s65"> " Truly , I never heard anything about it , " said Candide , " but whether he is or not , I am in want of something to eat . "
(src)="s66"> — Δεν είσαι άξιος να το φας , είπεν ο άλλος : Φεύγα , κατεργάρη , άθλιε μη με λερώνης με την παρουσία σου .
(trg)="s66"> " Thou deservest not to eat or to drink , " replied the orator , " wretch , monster , that thou art ! hence ! avoid my sight , nor ever come near me again while thou livest . "
(src)="s67"> Η γυναίκα του ρήτορα είχε βγάλει το κεφάλι της στο παράθυρο και βλέποντας έναν άνθρωπο , που αμφέβαλλε πως ο Πάπας είναι ο Αντίχριστος , τούρριξε στο κεφάλι ένα τσουκάλι γεμάτο . . . .
(trg)="s67"> The orator 's wife happened to put her head out of the window at that instant , when , seeing a man who doubted whether the Pope was Antichrist , she discharged upon his head a utensil full of water .
(src)="s68.0"> Ω ! ουρανοί !
(src)="s68.1"> Σε τι σημείο φτάνει ο θρησκευτικός ζήλος των γυναικών !
(trg)="s68"> Good heavens , to what excess does religious zeal transport womankind !
(src)="s69.0"> Ένας άνθρωπος , που δεν είχε καθόλου βαφτισθή , ένας αγαθός αναβαφτιστής , ονομαζόμενος Ιάκωβος , είδε το σκληρό κι ' ατιμωτικό τρόπο , που μεταχειρίστηκαν έναν αδερφό του , ένα ον δίπουν , άπτερον , έμψυχον .
(trg)="s69.0"> A man who had never been christened , an honest Anabaptist named James , was witness to the cruel and ignominious treatment showed to one of his brethren , to a rational , two-footed , unfledged being .
(src)="s69.1"> Τον επήρε σπίτι του , τον καθάρισε , τούδωσε ψωμί και μπύρα , του χάρισε δύο φιορίνια , θέλησε μάλιστα να τον μάθη να δουλεύη στο εργοστάσιό του , που έφκιανε περσικά χαλιά στην Ολλανδία .
(src)="s69.2"> Ο Αγαθούλης σχεδόν προσκυνώντας τον αναφώνησε !
(trg)="s69.1"> Moved with pity he carried him to his own house , caused him to be cleaned , gave him meat and drink , and made him a present of two florins , at the same time proposing to instruct him in his own trade of weaving Persian silks , which are fabricated in Holland .
(src)="s70"> — Ο διδάσκαλος Παγγλώσσης τώπε πολύ σωστά πως όλα είναι άριστα σ ' αυτό τον κόσμο , γιατί είμαι άπειρα πιο συγκινημένος , με τη δική σας υπέρτατη γενναιότητα παρά λυπημένος με τη σκληρότητα αυτού του κυρίου με το μαύρο μανδύα και της κυρίας γυναίκας του .
(trg)="s70"> Candide , penetrated with so much goodness , threw himself at his feet , crying , " Now I am convinced that my Master Pangloss told me truth when he said that everything was for the best in this world ; for I am infinitely more affected with your extraordinary generosity than with the inhumanity of that gentleman in the black cloak and his wife . "
(src)="s71"> Την άλλη μέρα , περιδιαβάζοντας , συνάντησε ένα ζητιάνο , γεμάτον πληγές , με μάτια σβυσμένα , την άκρη της μύτης φαγωμένη , το στόμα στραβωμένο , τα δόντια μαύρα , που μιλούσε με το λαρύγγι , βασανιζόμενος από ένα σφοδρό βήχα και που σε κάθε του βήξιμο φτυούσε κ ' ένα δόντι .
(trg)="s71"> The next day , as Candide was walking out , he met a beggar all covered with scabs , his eyes sunk in his head , the end of his nose eaten off , his mouth drawn on one side , his teeth as black as a cloak , snuffling and coughing most violently , and every time he attempted to spit out dropped a tooth .
(src)="s72"> ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV .
(trg)="s72"> CHAPTER 4
(src)="s73"> & Πώς ο Αγαθούλης συνάντησε τον παλιό του δάσκαλο της φιλοσοφίας , τον δόχτορα Παγγλώσση και τι απέγινε . &
(trg)="s73"> How Candide Found His Old Master Pangloss Again and What Happened to Him
(src)="s74.0"> Ο Αγαθούλης , περισσότερο από συμπάθεια παρά από φρίκη , έδωσε σ ' αυτόν τον τρομαχτικό ζητιάνο τα δύο φιορίνια , πούχε λάβει από τον έντιμο του αναβαφτιστή , τον Ιάκωβο .
(src)="s74.1"> Το φάνταγμα τον εκύτταξε στα μάτια , δάκρυσε και ρίχτηκε στο λαιμό του .
(trg)="s74"> Candide , divided between compassion and horror , but giving way to the former , bestowed on this shocking figure the two florins which the honest Anabaptist , James , had just before given to him .
(src)="s75"> Ο Αγαθούλης τρομαγμένος πισωδρόμησε . — Αλλίμονο ! είπεν ο ένας άθλιος στον άλλον άθλιο , δεν αναγνωρίζετε πια τον αγαπημένο σας Παγγλώσση ;
(trg)="s75"> The specter looked at him very earnestly , shed tears and threw his arms about his neck .
(src)="s76.0"> — Τι ακούω !
(trg)="s76.0"> Candide started back aghast .
(src)="s76.1"> Σεις , αγαπημένε μου διδάσκαλε !
(src)="s76.2"> Σεις σ ' αυτά τα φριχτά χάλια !
(trg)="s76.1"> " Alas ! " said the one wretch to the other , " don 't you know dear Pangloss ? "